وضعیت بهداشت و سلامت جامعه در چین

براساس آمار سال2007میلادی، در سرتاسر چین بیش از 315هزار مرکز درمانی، از جمله 60هزار بیمارستان عمومی، 3007زایشگاه و مرکز طبی کودکان و 1400مرکز درمانی تخصصی وجود دارد. در بیمارستان­‌های عمومی بیش از3/279میلیون تخت بیمارستانی وجود دارد با4/68میلیون پرسنل پزشکی شامل2/04میلیون پزشک و 1/47میلیون پرستار. هم­چنین، 39هزار مرکز پزشکی روستایی با675هزار تخت بیمارستانی و863هزار پرسنل شاغل برای بهبود سلامت جامعه به کار گرفته شده‌­اند. در طول سال2007، به بیش از2/842میلیارد بیمار در این مراکز بهداشتی و درمانی رسیدگی شده و98/28میلیون نفر نیز بستری شده‌­اند. براساس اعلام وزارت بهداشت چین، تا سال2015میلادی، حدود 90 درصد از جمعیت مناطق فقیر نشین چین تحت پوشش نظام بهداشت و درمان روستایی قرار خواهند گرفت و سرانه­‌ی یارانه­‌ی دولتی برای بهداشت روستاییان از 200یوان کنونی به 360 یوان افزایش خواهد یافت.

براساس آمارهای منتشره، درحال حاضر وضعیت عمومی بهداشت مردم چین در رأس کشورهای درحال توسعه قرار دارد و دولت برای تأمین حداقل هزینه­‌های بهداشتی و درمانی روستاییان تلاش‌­های زیادی به عمل آورده و برنامه­‌های گسترده­‌تری را مد نظر قرار دارد.

وضعیت ناسالم محیط زیست در چین

کشور چین، علی­رغم توسعه و رشد سریع اقتصادی که در سه دهه­‌ی گذشته­‌ی پس از اجرای اصلاحات داشته، در زمینه­‌ی محیط زیست، جزو فقیرترین کشورهای جهان و عفب مانده­‌ترین آن­‌ها به شمار می­‌رود. براساس گزارش تهیه شده از سوی آکادمی علوم چین و وزارت علوم و فن­‌آوری و پژوهشگران دانشگاهی این کشور تحت عنوان «مدرن سازی محیط زیست» در سال2006تهیه شده است، چین بین118کشورجهان از نظر محیط زیست در ردیف یکصدم قرار دارد. در این رتبه بندی 30 موضوع برای تعیین جایگاه کشورها در نظر گرفته شده که از جمله­‌ی آن­‌ها می­‌توان به تخلیه­‌ی کربن دی ­اکسید، تولید زباله، جنگل تحت پوشش، و سلامت آب شرب اشاره کرد. در این گزارش کشورها به چهار گروه تقسیم بندی شده­‌اند: الف- شامل 15کشور پیشرفته­‌ی جهان با پیشتازی سوئد. ب- شامل 37کشور با پیشتازی اسپانیا. ج- شامل 40کشور که در رأس آن­‌ها برزیل قرار دارد. د- که آخرین گروه است شامل 26کشور می­‌شود که چین هم جزو این گروه قرار دارد.

طبق این گزارش، دولت چین در سال‌­های اخیر حتی برنامه‌­های مصوب خود پیرامون محیط زیست را نتوانسته است به مورد اجرا بگذارد. با این که توسعه­‌ی اقتصادی و رشد تولید ناخالص این کشور در سال2006به 10/7درصد رسیده است، ولی در زمینه­‌ی محیط زیست حتی از کشورهای در حال توسعه و عقب افتاده نیز عقب­‌تر است. در این گزارش پیش­بینی شده که این عقب ماندگی در سال­‌های پیش رو لطمات جبران ناپذیری نه تنها به منابع طبیعی و محیط زیست چین، بلکه به روند رشد سریع اقتصادی این کشور نیز وارد خواهد ساخت. در این گزارش آمده است، چنان­چه از سوی دولت برای رفع این معضل چاره اندیشی نشود، در 50سال آینده هم این ضرر و زیان‌­ها قابل جبران نخواهند بود.

مراقبت از مادران و کودکان

در سال2007 میزان مرگ و میر مادران در اثر زایمان از 1500مورد در هر100 هزار نفر در سال1949به 36/6 مورد کاهش یافته است. هم­چنین، مرگ و میر کودکان زیر 5سال از 200مورد در هر هزار نفر به 10/7مورد کاهش پیدا کرده و مرگ نوزادان از 32مورد در هر هزار نفر در سال 2000 به 15/3مورد کاهش یافته و میزان واکسن 3گانه 99درصد کودکان را تحت پوشش قرار داده است.

فرزند خواندگی کودکان چینی

طبق آمار، سالانه بیش از 10هزار کودک چینی توسط خارجی­‌ها به فرزندی پذیرفته می­‌شود که نیمی از آن­‌ها را آمریکایی­‌ها به فرزندی قبول می‌­کنند. تنها در سال2006میلادی، حدود6493هزار کودک چینی از این طریق وارد آمریکا شدند و در 10سال گذشته بیش از50هزار کودک چینی در اختیار افراد خواهان فرزند گذاشته شده که 80درصد آنان توسط خانواده­‌های آمریکایی به فرزند خواندگی پذیرفته شده‌­اند. براساس آمار منتشره، تا سال2004 بیش از1/6میلیون کودک خارجی زیر 18سال توسط خانواده‌­های آمریکایی به فرزند خواندگی پذیرفته شده‌­اند که تنها در سال2002 حدود21هزار کودک توسط آمریکایی‌­ها به فرزند خواندگی پذیرفته شد که 6هزار نفر از آن­‌ها چینی بوده و این کشور در رتبه­‌ی نخست واگذاری کودک برای فرزند خواندگی قرار دارد. تنها در واشنگتن بیش از یک­‌هزار خانواده دارای فرزند چینی هستند و انجمنی به نام انجمن خانواده‌­های دارای فرزند چینی تشکیل شده است.

دولت چین برای واسپاری کودکان چینی به فرزند خواندگی اداره‌­ای تحت عنوان«مرکز فرزند خواندگی چین(China Centre of Adoption Affairs. CCAA)» ایجاد کرده که ضمن نظارت بر یتیم­‌خانه­‌ها، صلاحیت افراد پذیرنده­‌ی کودک به فرزند خواندگی را تعیین می­‌کند. این مرکز قوانین و مقررات سفت و سختی را برای تحویل دادن کودک به خانواده­‌های متقاضی وضع کرده است که از جمله می‌­توان به مجرد نبودن متقاضی، چاق نبودن، داشتن حداقل تحصیلات مقطع دیپلم، نداشتن بیماری‌­های حاد هم­چون ایدز و سرطان، نداشتن سوء سابقه‌­ی کیفری، داشتن حداقل80هزار دلار سرمایه و داشتن درآمد سالانه 20هزار دلار اشاره کرد. این اداره پس از یک سال تحقیق و بررسی پیرامون خصوصیات اخلاقی فردی و خانوادگی افراد متقاضی، بین 3 تا5 هزار دلار بابت هزینه‌­های مرکز و 10 هزار دلار برای پدر و مادر کودک از متقاضی دریافت و با شرایط خاصی کودک را تحویل آنان می‌­دهد. متقاضیان بایستی هر سال حداقل یک بار کودک را برای دیدار با والدین به چین بیاورد و در طول سال با سفارت و یا کنسولگری چین در آن کشور در ارتباط بوده و در کارگاه‌­های مشاوره‌­ای و مراسم و جشن­‌های چینی که در نمایندگی چین در آن کشور برگزار می­‌شود کودک را شرکت دهد. این مرکز چنان­چه تشخیص دهد خانوده‌­ای دیگر صلاحیت نگه‌داشتن کودک را ندارد، او را پس می­‌گیرد. چین از این طریق بخشی از نیروهای مورد نیاز خود را با هزینه­‌ی دیگران تربیت و در میان جامعه­‌ی آمریکایی نفوذ پیدا می­‌کند.

وضعیت اقتصادی و معیشت مردم

از گذشته­‌های خیلی دور، تمدن چینی بر پایه­‌ی کشاورزی استوار بوده و همیشه اصلی­‌ترین دغدغه­‌ی مردم و حاکمان تلاش برای تأمین مواد غذایی کافی برای انبوه جمعیت این کشور بوده است. در طول تاریخ این کشور، بروز خشکسالی و جریان یافتن سیلاب­‌های عظیم و قحطی و گرسنگی ناشی از آن جان میلیون­‌ها زن و مرد و کودک چینی را در کام خود فرو برده است. آخرین قحطی این کشور در سال1950 و پس از روی کار آمدن حزب کمونیست به وقوع پیوست که همراه با سوء مدیریت­‌های مقامات دولت مرکزی و محلی، جان بیش از 30میلیون نفر را گرفت. اجرای اصلاحات اقتصادی در سال1979میلادی، نقطه­‌ی عطفی در تاریخ چین به ­شمار آمده و زندگی مردم را در زمینه­‌های مختلف با تحول معجزه آسایی مواجه ساخت. نخستین دستاورد این سیاست برخورداری این کشور از کمک‌­های مواد غذایی از سوی سازمان ملل بود که این روند تا سال1990ادامه یافت و در این دهه بود که چین به خود کفایی غذایی دست یافت. با آغاز قرن بیست و یکم چین نه تنها از فهرست کمک گیران مواد غذایی سازمان ملل خارج شد، بلکه در سال2005 به سومین کشور اهدا کننده‌­ی مواد غذایی به ده­‌ها کشور نیازمند تبدیل شد. تولید گندم چین در همین سال بالغ بر484میلیون تن بوده که از این میزان 577هزار تن مواد غذایی به ­صورت رایگان به کشورهای نیازمند فرستاده شد.

با ورود به قرن بیست و یکم، اقتصاد چین به سرعت توسعه یافت و وضعیت معیشت عمومی و استاندارد کیفیت زندگی مردم تا حد قابل ملاحظه­‌ای بهبود یافت. تولید ناخالص ملی این کشور در سال2007 از مرز 4 هزار تریلیون گذشت و روند مصرف جامعه از هزینه­‌های ضرور زندگی به زندگی راحت و مرفه تغییر یافت. در این سال درآمد ناخالص سرانه­‌ی خانوار شهری به 2200دلار و خانوار شهری به700دلار افزایش یافته و سرانه‌­ی هزینه‌­ی خورد و خوراک خانوار شهری 36/3درصد در آمد و خانوار روستایی به 43/1درصد رسید. تحول حاصله در درآمد خانوارهای چینی در سه دهه­‌ی اخیر موجب شده تا جامعه­‌ی این کشور در استفاده از اتومبیل در سومین جایگاه و استفاده از موبایل و تلفن ثابت در نخستین جایگاه و در استفاده از اینترنت در دومین جایگاه جهانی قرار گیرد.

در پایان سال2006 متوسط متراژ سرانه‌­ی مسکن در روستاها 30/7متر مربع و در شهرها به 27/1مترمربع رسید. متوسط سرانه­‌ی فضای سبز شهرنشین­‌ها به8/98 مترمربع بود. استفاده از آب آشامیدنی سالم و امکانات گاز شهری به ترتیب به93/8درصد و 87/5 درصد رسید. در مناطق روستایی هر 100خانوار دارای 44/59دستگاه موتور سیکلت و برای هر 10هزار نفر 37/9دستگاه اتوبوس وجود دارد. در مناطق شهری هر 100خانوار دارای4/43دستگاه اتومبیل شخصی بوده و برای هر 100نفر 27/8دستگاه تلفن ثابت و 41/6 دستگاه موبایل وجود دارد. در پایان سال2007 سرانه‌­ی هزینه­‌ی گردشگری برای شهرنشینان 150دلار و روستاییان45دلار بوده است. در همین سال(2007) جمعا159/8میلیون انواع خودرو در خیابان­‌ها و جاده‌­ها درحال تردد بوده و تعداد استفاده کنندگان از تلفن ثابت از مرز900میلیون نفر و استفاده کنندگان از تلفن موبایل به بیش از 548میلیون نفر بالغ گردید.

هزینه­‌ی خانوارهای شهری و روستایی شامل 8قلم کالاهای ضروری(غذا، لباس، وسایل منزل، خدمات، خدمات بهداشتی و درمانی، حمل و نقل و ارتباطات، خدمات آموزشی و فرهنگی و تفریحات) سالانه به ترتیب 1300و 450دلار افزایش یافته است.

جدول-آمار و ارقام پايه از وضعيت زندگی و رفاه عمومی مردم چين(2009)

رديف	موضوع	سال1990	سال2009
1	اشتغال
	متوسط آمار اشتغال بر حسب خانوار شهری(نفر)	1/98	1/49
	متوسط آمار اشتغال بر حسب خانوار روستايی(نفر)	2/92	2/85
	تعداد افراد تحت پوشش هر نفر شاغل شهری(نفر)	1/77	1/94
	تعداد افراد تحت پوشش هر نفر شاغل روستايی(نفر)	1/64	1/40
	تعداد بيكاران ثبت شده­‌ی شهری(10 هزار نفر)	383	921
	نرخ بيكاری ثبت شدهی شهری(درصد)	2/5	4/3
	تعداد سازمان های ارايه كننده­‌ی خدمات شغلی(واحد)	-	37123
	تعداد بيكاران جويای كار تا پايان سال( 10 هزار نفر)	-	5806
2	درآمد و هزينه
	متوسط سرانه­‌ی درآمد خانوار شهری(يوان)	1510	17175
	متوسط درآمد خالص خانوار روستايی(يوان)	686	5153
	متوسط مصرف و هزينه­‌ی سالانه­‌ی خانوار شهری(يوان)	1279	12263
	متوسط مصرف و هزينه­‌ی سالانه­‌ی خانوار روستايی(يوان)	585	3993
	متوسط سرانه­‌ی صرفه جويی و پس انداز(يوان)	623	19537
3	كيفيت زندگی
	ضريب اِنگِل(Engel) – رابطه ی ميان درآمد و هزينه- خانوار شهری	54/2	36/5
	ضريب اِنگِل(Engel) – رابطه ی ميان درآمد و هزينه-  خانوار روستايی	58/8	41/0
4	وضعيت مسكن
	سرانه‌­ی فضای مسكن در مناطق شهری(متر مربع)	13/7	-
	سرانه­‌ی فضای مسكن در مناطق روستايی(متر مربع)	17/8	33/6
5	وضعيت حمل و نقل
	تعداد وسايل حمل و نقل عمومی شهری(برای هر 10 هزار نفر)	2/2	11/1
	متوسط مساحت سرانه­‌ی جاده های آسفالت شهری(متر مربع)	3/1	12/8
	تعداد خودرو برای هر 100 خانوار شهری(دستگاه)	-	10/89
	تعداد موتور سيكلت برای هر 100 خانوار روستايی(دستگاه)	0/89	56/64
6	وضعيت ارتباطات و مخابرات
	ميزان بهره‌­مندی از تلفن ثابت و موبايل برای هر 100نفر(دستگاه)	1/11	79/89
	ميزان بهره­‌مندی از تلفن موبايل برای هر 100نفر(دستگاه)	0/002	56/27
7	ميزان بهره­‌مندی از امكانات عمومی شهری
	ميزان دسترسی مردم به آب لوله كشی(درصد)	48/0	96/1
	ميزان دسترسی مردم به گاز(درصد)	19/1	91/4
	ميزان متوسط سرانه‌­ی پارك و فضای سبز(متر مربع)	1/8	10/7
	تعداد دستشويی های عمومی(برای هر 10 هزار نفر)	3/0	3/1
	متوسط سرا‌نه‌ی هزينه­‌ی گردشگری داخلی(يوان)	-	535
	متوسط سرانه‌­ی هزينه­‌ی گردشگری داخلی شهری(يوان)	-	801
	متوسط سرانهی هزينه­‌ی گردشگری داخلی روستايی(يوان)	-	295
8	فرهنگ، آموزش و بهداشت
1-8	فرهنگ
	درصد جمعيت تحت پوشش راديويی(درصد)	74/7	96/3
	درصد جمعيت تحت پوشش تلويزيونی(درصد)	79/4	97/2
	تعداد دستگاه‌­های تلويزيون(برای هر 100 خانوار شهری)	59/0	135/7
	تعداد دستگاه‌­های تلويزيون(براي هر 100 خانوار روستايی)	4/7	108/9
	تعداد دستگاه‌­های كامپيوتر(برای هر 100 خانوار شهری)	-	65/7
	تعداد دستگاه‌­های كامپيوتر(برای هر 100 خانوار روستايی)	-	7/5
	درصد هزينه­‌های فرهنگ، آموزش، و تفريحی خانوار شهری	11/1	12/0
	درصد هزينه‌­های فرهنگ، آموزش، و تفريحی خانوار روستايی	5/4	8/5
2-8	آموزش
	نرخ ورود دانش آموزان به مقاطع بالاتر تحصيلی
	نرخ ورود دانش آموزان متوسطه به مقطع تحصيلات عالی(درصد)	27/3	77/6
	نرخ ورود دانش آموزان راهنمايی به مقطع متوسطه(درصد)	40/6	85/6
	نرخ ورود دانش آموزان مقطع ابتدايی به راهنمايی(درصد)	74/6	99/1
	متوسط هزينه­‌های آموزشی هر دانشجو و دانش آموز
	متوسط هزينه­‌ی هر دانشجوی مراكز آموزش عالی(يوان)	-	7578
	متوسط هزينه­‌ی هر دانش آموز مقطع دبيرستانی(يوان)	-	3209
	متوسط هزينه­‌ی هر دانش آموز مقطع راهنمايی(يوان)	-	3543
	متوسط هزينه­‌ی هر دانش آموز مقطع ابتدايی(يوان)	-	2758
3-8	بهداشت عمومی
	تعداد تخت‌­های بيمارستانی و مراكز بهداشتی( هر 10 هزار نفر)	32/2	30/6
	تعداد پزشكان(برای هر 10 هزار نفر)	15/6	17/5
	ميزان هزينه‌­های بهداشتی و درمانی هر خانوار شهری(درصد)	2/0	7/0
	ميزان هزينه‌­های بهداشتی و درمانی هر خانوار روستايی(درصد)	3/3	7/2
9	امنيت عمومی(اجتماعی)
	تعداد كاركنان تحت پوشش بيمه‌­ی بازنشستگی شهری(10 هزار نفر)	6166	23550
	تعداد كارمندان تحت پوشش بيمه­‌ی رايگان پايه(10هزار نفر)	5201	17743
	تعداد بازنشستگان تحت پوشش بيمه­‌ی رايگان پايه(10 هزار نفر)	965	5807
	تعداد افراد تحت پوشش مراقبت های پزشكی و درمانی شهری(10 هزار نفر)	-	21937
	تعداد شاغلين تحت پوشش بيمهی بيكاری(10 هزار نفر)	-	12716
	تعداد شاغلين تحت پوشش بيمه‌­ی از كار افتادگی(10 هزار نفر)	-	14896
	تعداد شاغلين تحت پوشش بيمه­‌ی زايمان(10 هزار نفر)	-	10876
	درآمد حاصله از صندوق بيمه­‌ی اجتماعی(100 ميليون يوان)	187	16116

منبع: China Statistical Year Book- 2010

نرخ اشتغال در چین

علی­رغم مهاجرت گسترده­‌ی ساکنان مناطق روستایی به مناطق شهری و سرازیر شدن سالانه میلیون­‌ها کارگر بخش کشاورزی به شهرها، براساس آخرین آمار منتشره از سوی دولت، نرخ بیکاری در این کشور در 4/3درصد کنترل شده است. طبق این آمار تعداد افراد شاغل در چین در سال2011میلادی بالغ بر764میلیون نفر بوده که رکورد جدیدی در زمینه­‌ی اشتغال در این کشور به­ شمار می‌­آید. تنها در سال 2011 بیش از 11/2میلیون اشتغال جدید ایجاد شده است. این کشور از سال 2002 سیاست­‌های مثبتی در زمینه­‌ی ایجاد اشتغال اجرا کرده و نتایج قابل قبولی را نیز به دست آورده است. دولت چین با اجرای این سیاست­‌ها تأثیرات منفی ناشی از بحران مالی بین المللی سال2008 را پشت سر گذاشته و در نیمه‌­ی دوم سال2009، میزان اشتغال را به سطح قبل از بحران باز گرداند. میزان اشتغال به کار فارغ التحصیلان دانشگاه­‌ها نیز در سطح 70درصد حفظ شده است.

بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی

میزان امید به زندگی در میان مردم چین پیش از تأسیس جمهوری خلق چین تنها کمی بیشتر از 35 سال بود درحالی­ که این رقم در سال 2007به بیش از 73 سال، یعنی بیش از دو برابر، افزایش یافته است. امید به زندگی در میان زنان به74/09 سال و در میان مردان 73/5سال رسیده و دفعات زایمان زنان به 1/72 کودک کاهش یافته است.

نیز نگاه کنید به چین؛ فرزند خواندگی کودکان چینی؛ وضعیت اقتصادی و معیشت مردم چین