مطبوعات در سودان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:رسانه در سوداننن.jpg|بندانگشتی|344x344پیکسل|رسانه در سودان]]
سابقه روزنامه‌نگاری در [[سودان]] بیش از یکصد سال است. در سال 1899م. (1278 هـ.ش) نخستین نشریه سودانی به نام «الغازیتة السّودانیّة» به‌طور رسمی ‌منتشر شده و پس از ‌اندکی در همان سال «الغازیتة العسکریة» انتشار یافته است.
سابقه روزنامه‌نگاری در [[سودان]] بیش از یکصد سال است. در سال 1899م. (1278 هـ.ش) نخستین نشریه سودانی به نام «الغازیتة السّودانیّة» به‌طور رسمی ‌منتشر شده و پس از ‌اندکی در همان سال «الغازیتة العسکریة» انتشار یافته است.


اوّلین نشریه غیردولتی در سال 1902م. (1281هـ.ش) منتشر شده و در سال 1935م. (1314هـ.ش) نخستین روزنامه با نام «جریدة النّیل» و پس از آن «جریدة السّودان» انتشار یافته است (وزارة الإعلام،2011: 23).
اوّلین نشریه غیردولتی در سال 1902م. (1281هـ.ش) منتشر شده و در سال 1935م. (1314هـ.ش) نخستین روزنامه با نام «جریدة النّیل» و پس از آن «جریدة السّودان» انتشار یافته است.<ref name=":0">وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام. الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو، 23.</ref>


گسترش فعالیت‌های مطبوعاتی در سودان، با تحوّلات سیاسی و اجتماعی ‌ این سرزمین ارتباط داشته است. بعد از انتشار نوشته‌های محمّد احمد المهدی[1] در دوران استعمار، روزنامه «السّودان» و پس از آن «رائد السّودان» انتشار یافته است (2013 ,sudanway.sd/newapapers.htm) و در سال 1919م. (1298هـ.ش) «حضارة السّودان»، نخستین روزنامه ملّی ‌ این کشور، به سردبیری حسین شریف، منتشر شده است (عجب الفيّا، 2013). در حقیقت «حضارة السّودان»، نشریه‌ای دولتی بود که تنها اخبار حاکمان و دستگاه‌های حکومتی را چاپ می‌کرد و به رویدادهای اجتماعی، نمی‌پرداخت.
گسترش فعالیت‌های مطبوعاتی در [[سودان]]، با تحوّلات سیاسی و اجتماعی ‌این سرزمین ارتباط داشته است. بعد از انتشار نوشته‌های محمّد احمد المهدی[i] در دوران استعمار، روزنامه «السّودان» و پس از آن «رائد السّودان» انتشار یافته است <ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers.htm</ref> و در سال 1919م. (1298هـ.ش) «حضارة السّودان»، نخستین روزنامه ملّی ‌این کشور، به سردبیری حسین شریف، منتشر شده است<ref>عجب الفيّا، الأدب السّوداني الحديث (2013)، موسوعة التّوثیق الشّامل، بخش «الأدب والنقد والرواية: منتدى الأدب والنقد» مدخل «الأدب السّوداني الحديث» به نشاني:  http://www.tawtheegonline.com/vb/showthread.php?t=33838</ref>. در حقیقت «حضارة السّودان»، نشریه‌ای دولتی بود که تنها اخبار حاکمان و دستگاه‌های حکومتی را چاپ می‌کرد و به رویدادهای اجتماعی، نمی‌پرداخت.


انقلاب‌های بورژوازی، وقوع جنگ جهانی اوّل در دهه دوم قرن بیستم، اعلام اصول ویلسون، انقلاب‌های سوسیالیستی، جنبش‌های آزادی‌بخش ملّی، گسترش مبارزات ضد استعماری و تحوّلات اقتصادی، آثار و پیامدهایی را در کشورهای مختلف از جمله سودان داشتند. به دنبال‌  این تحوّلات جهانی، در سودان هم، مانند بسیاری از کشورهای دیگر، گروه‌ها و تشکّل‌های گوناگونی، با دیدگاه‌های طرفداران نظام سرمایه‌داری، هواداران نظام سوسیالیستی و سنّت گرایان، پدیدار شدند و با پیشرفت‌هایی که در عرصه مطبوعات حاصل شده بود، با فعالیت‌های گسترده مطبوعاتی، به تقابل با یکدیگر پرداختند. پس از مدّتی، انجمن‌ها و گروه‌های ادبی و فرهنگی نیز تشکیل شدند و با گسترش ‌ این تشکّل‌ها، انتشار نشریاتی که ـ به‌جای گزارش‌دهی از اقدامات مقامات بلندپایه ـ به بحران‌های کشور در زمینه‌های مختلف بپردازند، بیش از پیش ضرورت یافت. از سوی دیگر، با عنایت به ضرورتِ ساماندهی امور نشریات متعدّد و متنوّعی که در کشور منتشر می‌شدند، نخستین قانون مطبوعات، در سال 1930م. (1309هـ.ش) به تصویب رسید.
انقلاب‌های بورژوازی، وقوع جنگ جهانی اوّل در دهه دوم قرن بیستم، اعلام اصول ویلسون، انقلاب‌های سوسیالیستی، جنبش‌های آزادی‌بخش ملّی، گسترش مبارزات ضد استعماری و تحوّلات اقتصادی، آثار و پیامدهایی را در کشورهای مختلف از جمله سودان داشتند. به دنبال‌ این تحوّلات جهانی، در سودان هم، مانند بسیاری از کشورهای دیگر، گروه‌ها و تشکّل‌های گوناگونی، با دیدگاه‌های طرفداران نظام سرمایه‌داری، هواداران نظام سوسیالیستی و سنّت گرایان، پدیدار شدند و با پیشرفت‌هایی که در عرصه مطبوعات حاصل شده بود، با فعالیت‌های گسترده مطبوعاتی، به تقابل با یکدیگر پرداختند. پس از مدّتی، انجمن‌ها و گروه‌های ادبی و فرهنگی نیز تشکیل شدند و با گسترش ‌ این تشکّل‌ها، انتشار نشریاتی که ـ به‌جای گزارش‌دهی از اقدامات مقامات بلندپایه ـ به بحران‌های کشور در زمینه‌های مختلف بپردازند، بیش از پیش ضرورت یافت. از سوی دیگر، با عنایت به ضرورتِ ساماندهی امور نشریات متعدّد و متنوّعی که در کشور منتشر می‌شدند، نخستین قانون مطبوعات، در سال 1930م. (1309هـ.ش) به تصویب رسید.


در دهه 1320هـ.ش با گسترش جنبش‌های کارگری، اعم از صنفی و سیاسی، اتّحادیه‌ها، انجمن‌ها و جمعیّت‌های مختلفی تأسیس شدند و به تدریج دامنه مبارزات استقلال‌طلبانه و ضد‌استعماری گسترده‌تر شد. اتّحادیه روزنامه نگاران سودان هم در سال 1946م. (برابر با 1325هـ.ش) تأسیس گردید و در مبارزات استقلال طلبانه سودان، نقش مؤثری‌ایفا کرد (2013 ,sudanway.sd/newapapers.htm).
در دهه 1320هـ.ش با گسترش جنبش‌های کارگری، اعم از صنفی و سیاسی، اتّحادیه‌ها، انجمن‌ها و جمعیّت‌های مختلفی تأسیس شدند و به تدریج دامنه مبارزات استقلال‌طلبانه و ضد‌استعماری گسترده‌تر شد. اتّحادیه روزنامه نگاران سودان هم در سال 1946م. (برابر با 1325هـ.ش) تأسیس گردید و در مبارزات استقلال طلبانه سودان، نقش مؤثری‌ایفا کرد<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers.htm</ref>.


از زمان استقلال سودان در سال 1956م. (1335هـ.ش) تاکنون، بر تعداد نشریات‌  این کشور افزوده شده است.
از زمان استقلال سودان در سال 1956م. (1335هـ.ش) تاکنون، بر تعداد نشریات‌ این کشور افزوده شده است. براساس گزارش وزارت اطّلاع رسانی جمهوری سودان در سال 2011م. (1390هـ.ش) پنجاه و دو روزنامه سیاسی، اجتماعی یا ورزشی به زبان عربی و یک روزنامه به زبان انگلیسی منتشر شده است. در همان سال 364 مجلّه تخصّصی در سراسر کشور یا برخی استان‌ها، توسط بخش‌های مختلف دولتی و غیر‌دولتی منتشر شده‌‌اند.<ref name=":0" /> اسامی‌ و مشخّصات برخی از مهم‌ترین نشریات [[سودان]]، به شرح زیر است:
 
====روزنامه‌های سیاسی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_political.htm</ref>====
براساس گزارش وزارت اطّلاع رسانی جمهوری سودان در سال 2011م. (1390هـ.ش) پنجاه و دو روزنامه سیاسی، اجتماعی یا ورزشی به زبان عربی و یک روزنامه به زبان انگلیسی منتشر شده است. در همان سال 364 مجلّه تخصّصی در سراسر کشور یا برخی استان‌ها، توسط بخش‌های مختلف دولتی و غیر‌دولتی منتشر شده‌‌اند (وزارة الإعلام،2011: 23). اسامی‌و مشخّصات برخی از مهم‌ترین  نشریات سودان، به شرح زیر است:
 
 
روزنامه‌های سیاسی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_political.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۲۲: خط ۱۷:
|ملاحظات
|ملاحظات
|-
|-
|صحيفة الإنتباهه
|صحیفة الإنتباهه
|www.alintibaha.sd
|[http://www.alintibaha.sd/ www.alintibaha.sd]
|
|
|-
|-
|المجهر السياسي
|المجهر السیاس ی
|<nowiki>http://almeghar.com/news/index.1.html</nowiki>
|http://almeghar.com/news/index.1.html
|
|
|-
|-
|الأهرام الیومیّة
|الأهرام الیومیّة  
|<nowiki>http://www.alahramsd.com/</nowiki>
|http://www.alahramsd.com/
|
|
|-
|-
|آخر لحظة
|آخر لحظة
|<nowiki>http://www.akhirlahza.sd/akhir/</nowiki>
|http://www.akhirlahza.sd/akhir/
|
|
|-
|-
|السّودانی
|السّودانی
|<nowiki>http://www.alsudani.sd/news/</nowiki>
|http://www.alsudani.sd/news/
|
|
|-
|-
|صحيفة الصحافة
|صحیفة الصحافة
|<nowiki>http://www.alsahafasd.net</nowiki>
|[http://www.alsahafasd.net/ http://www.alsahafasd.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة الرأي العام
|صحیفة الرأی العام
|www.rayaam.info
|[http://www.rayaam.info/ www.rayaam.info]
|مستقل
|مستقل
|-
|-
|ألوان
|ألوان
|<nowiki>http://www.alwansd.com/</nowiki>
|http://www.alwansd.com/
|
|
|-
|-
|صحيفة أخبار اليوم السّودانية
|صحیفة أخبار الیوم السّودانیة
|www.akhbaralyoumsd.net
|[http://www.akhbaralyoumsd.net/ www.akhbaralyoumsd.net]
|
|
|-
|-
|صحیفة الجریدة
|صحیفة الجریدة
|<nowiki>http://aljareedaـsd.net/en/day/</nowiki>
|https://www.aljarida.com/
|
|
|-
|-
|صحيفة الوطن السّودانیّة
|صحیفة الوطن السّودانیّة
|www.alwatansudan.com
|[http://www.alwatansudan.com/ www.alwatansudan.com]
|
|
|-
|-
|سودان ویژن
|سودان ویژن
«Sudan Vision»
«Sudan Vision»
|www.sudanvisiondaily.com
|[http://www.sudanvisiondaily.com/ www.sudanvisiondaily.com]
|مستقل و انگلیسی زبان
|مستقل و انگلیسی زبان  
|-
|-
|الوفاق
|الوفاق
خط ۷۵: خط ۷۰:
|
|
|-
|-
|صحيفة الأيام
|صحیفة الأیام
|www.alayaam.net
|[http://www.alayaam.net/ www.alayaam.net]
|مستقل
|مستقل
|-
|-
خط ۸۷: خط ۸۲:
|انگلیسی زبان
|انگلیسی زبان
|-
|-
|صحيفة الخرطوم
|صحیفة الخرطوم
|www.khartoumnewspaper.com
|[http://www.khartoumnewspaper.com/ www.khartoumnewspaper.com]
|
|
|-
|-
|صحيفة الوحدة
|صحیفة الوحدة
|www.alwahada.com
|[http://www.alwahada.com/ www.alwahada.com]
|مستقل
|مستقل
|}
|}
 
====روزنامه‌های سیاسی====
 
روزنامه‌های سیاسی
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۱۰۳: خط ۹۶:
|ملاحظات
|ملاحظات
|-
|-
|صحيفة القوات المسلحة
|صحیفة القوات المسلحة
|www.algwat.net
|[http://www.algwat.net/ www.algwat.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة اخبار السّودان اليومية
|صحیفة اخبار السّودان الیومیة
|www.sudailynews.com
|[http://www.sudailynews.com/ www.sudailynews.com]
|
|
|-
|-
|صحيفة الانباء
|صحیفة الانباء
|www.alanbaa.info
|[http://www.alanbaa.info/ www.alanbaa.info]
|
|
|-
|-
|صحيفة الحوار السّودانية
|صحیفة الحوار السّودانیة
|www.elhewaar.net
| [http://www.elhewaar.net/ www.elhewaar.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة السّودان الدولية
|صحیفة السّودان الدولیة
والهويّة الجامعة
والهویّة الجامعة
|www.alsudani.info
|[http://www.alsudani.info/ www.alsudani.info]
|
|
|-
|-
|صحيفة الشّارع السياسى
|صحیفة الشّارع السیاسى
|www.sharisiasi.com
|[http://www.sharisiasi.com/ www.sharisiasi.com]
|
|
|-
|-
|صحيفة المُحرِّر
|صحیفة المُحرِّر
|www.almuharrir.com
|[http://www.almuharrir.com/ www.almuharrir.com]
|
|
|-
|-
|صحيفة الاتّحادى
|صحیفة الاتّحادى
|www.sudani.net
|[http://www.sudani.net/ www.sudani.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة الميدان
|صحیفة المیدان
|www.midan.net
|[http://www.midan.net/ www.midan.net]
|
|
|-
|-
خط ۱۵۶: خط ۱۴۹:
|
|
|}
|}
 
====روزنامه‌های اجتماعی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_social.htm</ref>====
 
روزنامه‌های اجتماعی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_social.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
| نام روزنامه
|نشانی پایگاه‌ اینترنتی
|نشانی پایگاه‌ اینترنتی
|ملاحظات
|ملاحظات
|-
|-
|صحيفة الدّار السّودانية
|صحیفة الدّار السّودانیة
|www.aldarsd.net
|[http://www.aldarsd.net/ www.aldarsd.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة حكايات
|صحیفة حكایات
|
|
|
|
|-
|-
|صحيفة قلب الشّارع
|صحیفة قلب الشّارع
|
|
|
|
|-
|-
|صحيفة نبض الكاريكاتير
|صحیفة نبض الكاریكاتیر
|
|
|
|
|}
|}
 
====روزنامه‌های ورزشی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_sport.htm</ref>====
 
روزنامه‌های ورزشی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_sport.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۱۹۲: خط ۱۷۷:
|ملاحظات
|ملاحظات
|-
|-
|صحيفة المشاهد
|صحیفة المشاهد
|www.mushahid.net
|[http://www.mushahid.net/ www.mushahid.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة قوون
|صحیفة قوون
|www.goansport.net
|[http://www.goansport.net/ www.goansport.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة الكابتن الرّياضيّة
|صحیفة الكابتن الرّیاضیّة
|www.alcaptain.com
|[http://www.alcaptain.com/ www.alcaptain.com]
|
|
|-
|-
|صحيفة الصّدي  الرّیاضیّة
|صحیفة الصّدی الرّیاضیّة
|www.alsadda.net
|[http://www.alsadda.net/ www.alsadda.net]
|
|
|-
|-
|سودان سوكر
|سودان سوكر
|www.sudansoccer.net
|[http://www.sudansoccer.net/ www.sudansoccer.net]
|
|
|}
|}
 
====روزنامه‌های الکترونیکی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_web.htm</ref>====
 
 
روزنامه‌های الکترونیکی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_web.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۲۲۴: خط ۲۰۴:
|-
|-
|سودانایل«Sudanile»
|سودانایل«Sudanile»
|www.sudanile.com
|[http://www.sudanile.com/ www.sudanile.com]
|
|
|-
|-
|سودان سفارى
|سودان سفارى
|www.sudansafary.net
|[http://www.sudansafary.net/ www.sudansafary.net]
|ویژه اخبار دارفور
|ویژه اخبار دارفور
|-
|-
|صحيفة نــون الإلكترونية
|صحیفة نــون الإلكترونیة
|
|
|
|
|-
|-
|صحيفة الأسرة والمجتمع
|صحیفة الأسرة والمجتمع
|www.sudanwomen.net
|[http://www.sudanwomen.net/ www.sudanwomen.net]
|
|
|-
|-
|صحيفة الرؤية  الإلكترونية
|صحیفة الرؤیة الإلكترونیة
|www.arruiacenter.net
|[http://www.arruiacenter.net/ www.arruiacenter.net]
|
|
|-
|-
|صوت النّيل
|صوت النّیل
|www.soutelneel.com
|[http://www.soutelneel.com/ www.soutelneel.com]
|
|
|-
|-
|أركامانى
|أركامانى
|www.arkamani.org
|[http://www.arkamani.org/ www.arkamani.org]
|ویژه مردم شناسی و آثار باستانی سودان
|ویژه مردم شناسی و آثار باستانی سودان
|-
|-
|الموسوعة السّودانية
|الموسوعة السّودانیة
للأحكام والسّوابق القضائية
للأحكام والسّوابق القضائیة
|www.sjprecedents.org
|[http://www.sjprecedents.org/ www.sjprecedents.org]
|دانشنامه  احکام و سوابق قضائی سودان
|دانشنامه احکام و سوابق قضائی سودان
|}
|}
 
====روزنامه‌های ویژه آگهی‌های تبلیغاتی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_ads.htm</ref>====
 
روزنامه‌های ویژه آگهی‌های تبلیغاتی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_ads.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
| نام روزنامه
|نشانی پایگاه‌ اینترنتی
|نشانی پایگاه‌ اینترنتی
|ملاحظات
|ملاحظات
|-
|-
|جريدة  الممتازة
|جریدة الممتازة
|www.almumtaza.com
|[http://www.almumtaza.com/ www.almumtaza.com]
|
|
|-
|-
|جريدة  لهـاولـه
|جریدة لهـاولـه
|www.lahalaho.com
|[http://www.lahalaho.com/ www.lahalaho.com]
|
|
|-
|-
|جريدة  الوسيط
| جریدة الوسیط
|www.ewaseet.com
|[http://www.ewaseet.com/ www.ewaseet.com]
|
|
|-
|-
|جريدة  إنتشار
|جریدة إنتشار
|www.entisharـsd.com
|[http://www.entisharsd.com/ www.entisharـsd.com]
|
|
|-
|-
|جريدة  الإعلانية
|جریدة الإعلانیة
|
|
|
|
|-
|-
|جريدة  موبايل تيك
|جریدة موبایل تیك
|
|
|
|
|}
|}
 
====مجلّات تخصّصی<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_magazines.htm</ref>====
 
مجلّات تخصّصی
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_magazines.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۳۰۱: خط ۲۷۳:
|-
|-
|سودان‌تریبیون«Sudan Tribune»
|سودان‌تریبیون«Sudan Tribune»
|www.sudantribune.com
|[https://sudantribune.com/ www.sudantribune.com]
|
|
|-
|-
|مجلة الدراويش
|مجلة الدراویش
|www.addaraweesh.co.uk
|[http://www.addaraweesh.co.uk/ www.addaraweesh.co.uk]
|
|
|-
|-
|[[خارطوم]] مانیتور«Khartoum Monitor»
|[[خارطوم]] مانیتور«Khartoum Monitor»
|www.khartoummonitor.net
|[http://www.khartoummonitor.net/ www.khartoummonitor.net]
|
|
|-
|-
|مجلّة الحياة العلمية
|مجلّة الحیاة العلمیة
|www.alhayamag.com
| [http://www.alhayamag.com/ www.alhayamag.com]
|
|
|-
|-
|مجلة الشّراع
|مجلة الشّراع
|www.sudanmagazine.com
|[http://www.sudanmagazine.com/ www.sudanmagazine.com]
|
|
|-
|-
|صوت السّودان الحُر
| صوت السّودان الحُر
|www.alـnafitha.com
|[https://www.alnafitha.com/ www.alـnafitha.com]
|
|
|-
|-
|مجلة الميدان
|مجلة المیدان
|www.midan.net
|[https://www.aljazeera.net/midan www.midan.net]
|
|
|-
|-
|مجلّة اطفال السّودان
|مجلّة اطفال السّودان
|www.nilekids.net
|[http://www.nilekids.net/ www.nilekids.net]
|
|
|-
|-
|مجلّة عازه
|مجلّة عازه
|aaza.20m.com
|[http://www.aaza.20m.com/ aaza.20m.com]
|
|
|-
|-
خط ۳۴۴: خط ۳۱۶:
|
|
|}
|}
 
====مجلّات کودکان<ref>برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_magazines_kids.htm</ref>====
 
مجلّات کودکان
 
(2013 ,sudanway.sd/newapapers_magazines_kids.htm)
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام روزنامه
|نام روزنامه
خط ۳۵۵: خط ۳۲۳:
|-
|-
|مجلّة اطفال السّودان
|مجلّة اطفال السّودان
|www.nilekids.net
|[http://www.nilekids.net/ www.nilekids.net]
|
|
|-
|-
|مجلّة عازه
|مجلّة عازه
|www.aaza.20m.com
|http://www.aaza.20m.com/
|
|
|-
|-
|مجلّة الشّرطي الصّغير
|مجلّة الشّرطی الصّغیر
|
|
|
|
خط ۳۷۰: خط ۳۳۸:
|
|
|-
|-
|مجلة الصّبيات
|مجلة الصّبیات
|
|
|
|
|}
|}
 
===قانون مطبوعات===
 
نخستین قانون مطبوعات سودان، در دوران استعمار، در سال 1930م. (1309 هـ.ش) به تصویب رسید و پس از استقلال هم، اوّلین قانون ملّی مطبوعات، در سال 1973م. (1352هـ.ش) تصویب شده است. در آخرین «قانون مطبوعات و رسانه‌ها»، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) بیش از پیش بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها تأکید شده است<ref name=":0" />.
2.    قانون مطبوعات
 
نخستین قانون مطبوعات سودان، در دوران استعمار، در سال 1930م. (1309 هـ.ش) به تصویب رسید و پس از استقلال هم، اوّلین قانون ملّی مطبوعات، در سال 1973م. (1352هـ.ش) تصویب شده است. در آخرین «قانون مطبوعات و رسانه‌ها»، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) بیش از پیش بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها تأکید شده است (وزارة الإعلام،2011: 23).


در اصل (39) قانون اساسی جمهوری سودان، مصوّب سال 2005م. (1384 هـ.ش)، با تصریح بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، چنین آمده است:
در اصل (39) قانون اساسی جمهوری سودان، مصوّب سال 2005م. (1384 هـ.ش)، با تصریح بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، چنین آمده است:


1.   همه هموطنان از آزادی بیان برخوردارند و اطّلاعات مورد نظر خود را می‌توانند در مطبوعات و رسانه‌ها منتشر کنند.
1. همه هموطنان از آزادی بیان برخوردارند و اطّلاعات مورد نظر خود را می‌توانند در مطبوعات و رسانه‌ها منتشر کنند.
 
2.   دولت، آزادی مطبوعات و رسانه‌ها را براساس قوانین و مقرّرات جامعه مردم سالار، تضمین می‌کند.


3.   همه رسانه‌ها باید اخلاق رسانه‌ای را رعایت کنند و از انتشار مطالب بر ضد ادیان، نژادها، قبایل یا فرهنگ جامعه خودداری کنند و از خشونت طلبی و جنگ طلبی بپرهیزند.  
2. دولت، آزادی مطبوعات و رسانه‌ها را براساس قوانین و مقرّرات جامعه مردم سالار، تضمین می‌کند.


(2013, esudany.com/constitution.html)
3. همه رسانه‌ها باید اخلاق رسانه‌ای را رعایت کنند و از انتشار مطالب بر ضد ادیان، نژادها، قبایل یا فرهنگ جامعه خودداری کنند و از خشونت طلبی و جنگ طلبی بپرهیزند<ref>برگرفته از: 2013, http://esudany.com/constitution.html</ref>.


در ماده (5) قانون مطبوعات و رسانه‌های سودان، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) نیز، بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، تصریح شده است.
در ماده (5) قانون مطبوعات و رسانه‌های سودان، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) نیز، بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، تصریح شده است.
خط ۳۹۴: خط ۳۵۷:
طبق ماده (6) همین قانون، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند. براساس ماده (9) قانون مذکور، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، دارای بیست و یک عضو، به شرح زیر است:
طبق ماده (6) همین قانون، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند. براساس ماده (9) قانون مذکور، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، دارای بیست و یک عضو، به شرح زیر است:


-      شش نفر پیشنهادی معاون اوّل ریاست جمهوری که احکام خود را از سوی رئیس‌جمهور دریافت می‌کنند. یکی از‌ این شش نفر، دبیر کلی شورا را بر عهده می‌گیرد.
- شش نفر پیشنهادی معاون اوّل ریاست جمهوری که احکام خود را از سوی رئیس‌جمهور دریافت می‌کنند. یکی از‌ این شش نفر، دبیر کلی شورا را بر عهده می‌گیرد.


-      هشت نفر نم ایندگان خبرنگار آنکه از طریق مجمع عمومی ‌اتّحادیه خبرنگاران، انتخاب می‌شوند.
- هشت نفر نم ایندگان خبرنگار آنکه از طریق مجمع عمومی ‌اتّحادیه خبرنگاران، انتخاب می‌شوند.


-      پنج نفر به انتخاب مجلس ملّی سودان.
- پنج نفر به انتخاب مجلس ملّی سودان.


-      دو نفر نم اینده از طرف ناشران، چاپخانه‌داران و توزیع کنندگان.
- دو نفر نماینده از طرف ناشران، چاپخانه‌داران و توزیع کنندگان.


دوره فعالیت «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها» چهار سال است و دفتر مرکزی آن در شهر خارطوم قرار دارد. برخی اختیارات و وظایف‌ این شورا، براساس ماده (8) قانون مطبوعات و رسانه‌ها، به شرح زیر است:
دوره فعالیت «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها» چهار سال است و دفتر مرکزی آن در شهر خارطوم قرار دارد. برخی اختیارات و وظایف‌ این شورا، براساس ماده (8) قانون مطبوعات و رسانه‌ها، به شرح زیر است:


-      تعیین ملاک‌ها و شرایط شناسایی خبرنگاران، با هماهنگی اتّحادیه عمومی خبرنگاران
- تعیین ملاک‌ها و شرایط شناسایی خبرنگاران، با هماهنگی اتّحادیه عمومی خبرنگاران
 
- اعطای کمک‌های لازم برای تسهیل و گسترش فعالیت‌های مؤسسات رسانه‌ای


-      اعطای کمک‌های لازم برای تسهیل و گسترش فعالیت‌های مؤسسات رسانه‌ای
- اظهار نظر درباره شکایت‌هایی که علیه مطبوعات و رسانه‌ها مطرح می‌شود<ref>معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ [[سودان]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.337-339.</ref>.


-      اظهار نظر درباره شکایت‌هایی که علیه مطبوعات و رسانه‌ها مطرح می‌شود.
== کتابشناسی ==

نسخهٔ ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۷

رسانه در سودان

سابقه روزنامه‌نگاری در سودان بیش از یکصد سال است. در سال 1899م. (1278 هـ.ش) نخستین نشریه سودانی به نام «الغازیتة السّودانیّة» به‌طور رسمی ‌منتشر شده و پس از ‌اندکی در همان سال «الغازیتة العسکریة» انتشار یافته است.

اوّلین نشریه غیردولتی در سال 1902م. (1281هـ.ش) منتشر شده و در سال 1935م. (1314هـ.ش) نخستین روزنامه با نام «جریدة النّیل» و پس از آن «جریدة السّودان» انتشار یافته است.[۱]

گسترش فعالیت‌های مطبوعاتی در سودان، با تحوّلات سیاسی و اجتماعی ‌این سرزمین ارتباط داشته است. بعد از انتشار نوشته‌های محمّد احمد المهدی[i] در دوران استعمار، روزنامه «السّودان» و پس از آن «رائد السّودان» انتشار یافته است [۲] و در سال 1919م. (1298هـ.ش) «حضارة السّودان»، نخستین روزنامه ملّی ‌این کشور، به سردبیری حسین شریف، منتشر شده است[۳]. در حقیقت «حضارة السّودان»، نشریه‌ای دولتی بود که تنها اخبار حاکمان و دستگاه‌های حکومتی را چاپ می‌کرد و به رویدادهای اجتماعی، نمی‌پرداخت.

انقلاب‌های بورژوازی، وقوع جنگ جهانی اوّل در دهه دوم قرن بیستم، اعلام اصول ویلسون، انقلاب‌های سوسیالیستی، جنبش‌های آزادی‌بخش ملّی، گسترش مبارزات ضد استعماری و تحوّلات اقتصادی، آثار و پیامدهایی را در کشورهای مختلف از جمله سودان داشتند. به دنبال‌ این تحوّلات جهانی، در سودان هم، مانند بسیاری از کشورهای دیگر، گروه‌ها و تشکّل‌های گوناگونی، با دیدگاه‌های طرفداران نظام سرمایه‌داری، هواداران نظام سوسیالیستی و سنّت گرایان، پدیدار شدند و با پیشرفت‌هایی که در عرصه مطبوعات حاصل شده بود، با فعالیت‌های گسترده مطبوعاتی، به تقابل با یکدیگر پرداختند. پس از مدّتی، انجمن‌ها و گروه‌های ادبی و فرهنگی نیز تشکیل شدند و با گسترش ‌ این تشکّل‌ها، انتشار نشریاتی که ـ به‌جای گزارش‌دهی از اقدامات مقامات بلندپایه ـ به بحران‌های کشور در زمینه‌های مختلف بپردازند، بیش از پیش ضرورت یافت. از سوی دیگر، با عنایت به ضرورتِ ساماندهی امور نشریات متعدّد و متنوّعی که در کشور منتشر می‌شدند، نخستین قانون مطبوعات، در سال 1930م. (1309هـ.ش) به تصویب رسید.

در دهه 1320هـ.ش با گسترش جنبش‌های کارگری، اعم از صنفی و سیاسی، اتّحادیه‌ها، انجمن‌ها و جمعیّت‌های مختلفی تأسیس شدند و به تدریج دامنه مبارزات استقلال‌طلبانه و ضد‌استعماری گسترده‌تر شد. اتّحادیه روزنامه نگاران سودان هم در سال 1946م. (برابر با 1325هـ.ش) تأسیس گردید و در مبارزات استقلال طلبانه سودان، نقش مؤثری‌ایفا کرد[۴].

از زمان استقلال سودان در سال 1956م. (1335هـ.ش) تاکنون، بر تعداد نشریات‌ این کشور افزوده شده است. براساس گزارش وزارت اطّلاع رسانی جمهوری سودان در سال 2011م. (1390هـ.ش) پنجاه و دو روزنامه سیاسی، اجتماعی یا ورزشی به زبان عربی و یک روزنامه به زبان انگلیسی منتشر شده است. در همان سال 364 مجلّه تخصّصی در سراسر کشور یا برخی استان‌ها، توسط بخش‌های مختلف دولتی و غیر‌دولتی منتشر شده‌‌اند.[۱] اسامی‌ و مشخّصات برخی از مهم‌ترین نشریات سودان، به شرح زیر است:

روزنامه‌های سیاسی[۵]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
صحیفة الإنتباهه www.alintibaha.sd
المجهر السیاس ی http://almeghar.com/news/index.1.html
الأهرام الیومیّة http://www.alahramsd.com/
آخر لحظة http://www.akhirlahza.sd/akhir/
السّودانی http://www.alsudani.sd/news/
صحیفة الصحافة http://www.alsahafasd.net
صحیفة الرأی العام www.rayaam.info مستقل
ألوان http://www.alwansd.com/
صحیفة أخبار الیوم السّودانیة www.akhbaralyoumsd.net
صحیفة الجریدة https://www.aljarida.com/
صحیفة الوطن السّودانیّة www.alwatansudan.com
سودان ویژن

«Sudan Vision»

www.sudanvisiondaily.com مستقل و انگلیسی زبان
الوفاق
صحیفة الأیام www.alayaam.net مستقل
صحیفة الحرّة
سیتیزن «The Citizen» انگلیسی زبان
صحیفة الخرطوم www.khartoumnewspaper.com
صحیفة الوحدة www.alwahada.com مستقل

روزنامه‌های سیاسی

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
صحیفة القوات المسلحة www.algwat.net
صحیفة اخبار السّودان الیومیة www.sudailynews.com
صحیفة الانباء www.alanbaa.info
صحیفة الحوار السّودانیة www.elhewaar.net
صحیفة السّودان الدولیة

والهویّة الجامعة

www.alsudani.info
صحیفة الشّارع السیاسى www.sharisiasi.com
صحیفة المُحرِّر www.almuharrir.com
صحیفة الاتّحادى www.sudani.net
صحیفة المیدان www.midan.net
رأی الشّعب
إیلاف
الحیاة
المائدة

روزنامه‌های اجتماعی[۶]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
صحیفة الدّار السّودانیة www.aldarsd.net
صحیفة حكایات
صحیفة قلب الشّارع
صحیفة نبض الكاریكاتیر

روزنامه‌های ورزشی[۷]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
صحیفة المشاهد www.mushahid.net
صحیفة قوون www.goansport.net
صحیفة الكابتن الرّیاضیّة www.alcaptain.com
صحیفة الصّدی الرّیاضیّة www.alsadda.net
سودان سوكر www.sudansoccer.net

روزنامه‌های الکترونیکی[۸]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
سودانایل«Sudanile» www.sudanile.com
سودان سفارى www.sudansafary.net ویژه اخبار دارفور
صحیفة نــون الإلكترونیة
صحیفة الأسرة والمجتمع www.sudanwomen.net
صحیفة الرؤیة الإلكترونیة www.arruiacenter.net
صوت النّیل www.soutelneel.com
أركامانى www.arkamani.org ویژه مردم شناسی و آثار باستانی سودان
الموسوعة السّودانیة

للأحكام والسّوابق القضائیة

www.sjprecedents.org دانشنامه احکام و سوابق قضائی سودان

روزنامه‌های ویژه آگهی‌های تبلیغاتی[۹]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
جریدة الممتازة www.almumtaza.com
جریدة لهـاولـه www.lahalaho.com
جریدة الوسیط www.ewaseet.com
جریدة إنتشار www.entisharـsd.com
جریدة الإعلانیة
جریدة موبایل تیك

مجلّات تخصّصی[۱۰]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
سودان‌تریبیون«Sudan Tribune» www.sudantribune.com
مجلة الدراویش www.addaraweesh.co.uk
خارطوم مانیتور«Khartoum Monitor» www.khartoummonitor.net
مجلّة الحیاة العلمیة www.alhayamag.com
مجلة الشّراع www.sudanmagazine.com
صوت السّودان الحُر www.alـnafitha.com
مجلة المیدان www.midan.net
مجلّة اطفال السّودان www.nilekids.net
مجلّة عازه aaza.20m.com
مجلّة النّافـذة
مجلّة حبابكم

مجلّات کودکان[۱۱]

نام روزنامه نشانی پایگاه‌ اینترنتی ملاحظات
مجلّة اطفال السّودان www.nilekids.net
مجلّة عازه http://www.aaza.20m.com/
مجلّة الشّرطی الصّغیر
مجلّة الصّباح
مجلة الصّبیات

قانون مطبوعات

نخستین قانون مطبوعات سودان، در دوران استعمار، در سال 1930م. (1309 هـ.ش) به تصویب رسید و پس از استقلال هم، اوّلین قانون ملّی مطبوعات، در سال 1973م. (1352هـ.ش) تصویب شده است. در آخرین «قانون مطبوعات و رسانه‌ها»، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) بیش از پیش بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها تأکید شده است[۱].

در اصل (39) قانون اساسی جمهوری سودان، مصوّب سال 2005م. (1384 هـ.ش)، با تصریح بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، چنین آمده است:

1. همه هموطنان از آزادی بیان برخوردارند و اطّلاعات مورد نظر خود را می‌توانند در مطبوعات و رسانه‌ها منتشر کنند.

2. دولت، آزادی مطبوعات و رسانه‌ها را براساس قوانین و مقرّرات جامعه مردم سالار، تضمین می‌کند.

3. همه رسانه‌ها باید اخلاق رسانه‌ای را رعایت کنند و از انتشار مطالب بر ضد ادیان، نژادها، قبایل یا فرهنگ جامعه خودداری کنند و از خشونت طلبی و جنگ طلبی بپرهیزند[۱۲].

در ماده (5) قانون مطبوعات و رسانه‌های سودان، مصوّب سال 2009م. (1388هـ.ش) نیز، بر آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، تصریح شده است.

طبق ماده (6) همین قانون، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند. براساس ماده (9) قانون مذکور، «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها»، دارای بیست و یک عضو، به شرح زیر است:

- شش نفر پیشنهادی معاون اوّل ریاست جمهوری که احکام خود را از سوی رئیس‌جمهور دریافت می‌کنند. یکی از‌ این شش نفر، دبیر کلی شورا را بر عهده می‌گیرد.

- هشت نفر نم ایندگان خبرنگار آنکه از طریق مجمع عمومی ‌اتّحادیه خبرنگاران، انتخاب می‌شوند.

- پنج نفر به انتخاب مجلس ملّی سودان.

- دو نفر نماینده از طرف ناشران، چاپخانه‌داران و توزیع کنندگان.

دوره فعالیت «شورای ملّی مطبوعات و رسانه‌ها» چهار سال است و دفتر مرکزی آن در شهر خارطوم قرار دارد. برخی اختیارات و وظایف‌ این شورا، براساس ماده (8) قانون مطبوعات و رسانه‌ها، به شرح زیر است:

- تعیین ملاک‌ها و شرایط شناسایی خبرنگاران، با هماهنگی اتّحادیه عمومی خبرنگاران

- اعطای کمک‌های لازم برای تسهیل و گسترش فعالیت‌های مؤسسات رسانه‌ای

- اظهار نظر درباره شکایت‌هایی که علیه مطبوعات و رسانه‌ها مطرح می‌شود[۱۳].

کتابشناسی

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام. الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو، 23.
  2. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers.htm
  3. ↑ عجب الفيّا، الأدب السّوداني الحديث (2013)، موسوعة التّوثیق الشّامل، بخش «الأدب والنقد والرواية: منتدى الأدب والنقد» مدخل «الأدب السّوداني الحديث» به نشاني:  http://www.tawtheegonline.com/vb/showthread.php?t=33838
  4. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers.htm
  5. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_political.htm
  6. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_social.htm
  7. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_sport.htm
  8. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_web.htm
  9. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_ads.htm
  10. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_magazines.htm
  11. ↑ برگرفته از: 2013 ,http://sudanway.sd/newapapers_magazines_kids.htm
  12. ↑ برگرفته از: 2013, http://esudany.com/constitution.html
  13. ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.337-339.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=مطبوعات_در_سودان&oldid=33917»