شاه چولالون کورن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''شاه چولالون کورن (رامای پنجم) (۱۸۶۸ تا ۱۹۱۰م)'''
رامای پنجم یکی از پادشاهان مشهور [[تایلند]] است که از ۱۶سالگی، به مدت ۴۲ سال سلطنت کرد. او که کم و بیش هم دوره ناصرالدین شاه قاجار در ایران بود، پدر [[تایلند]] مدرن امروزی شناخته می‌شود و اصلاحات جامع و مترقیانه او در همه ابعاد زندگی مردمی این سرزمین، ریشه دوانده است. رامای پنجم درهمان حال که با سلطه سیاسی غرب بر کشور خود مبارزه می‌کرد، مانند رضاشاه، شیفته تمدن غربی بود و کوشید تا جامعه [[تایلند]] را به‌سبک غربی پیش ببرد. او نخستین پادشاه تایلند بود که به خارج رفت. نخست از سرزمین‌های مستعمرهٔ هلند و انگلیس در جاوه، مالایا، برمه و هند دیدار کرد و در اواخر دوره سلطنت خود هم دو سفر طولانی به اروپا انجام داد. وی در این سفرها کوشید که فقط تماشاگر نباشد، بلکه تأمین منافع کشور خود را مهم‌ترین کار می‌دانست. برای نمونه، او در سفر به [[روسیه]] و آلمان، حمایت نیکلای دوم، تزار روسیه و ویلهلم دوم، قیصر آلمان از سیام را در برابر فشارهای سیاسی انگلیس و فرانسه جلب کرد تا موقعیت بین‌المللی این کشور را تقویت کند؛ بدین‌سان موفق شد که از استعمار انگلیس یا [[فرانسه]] بر [[تایلند]]، جلوگیری کند.


رامای پنجم یکی از پادشاهان مشهور [[تایلند]] است که از ۱۶سالگی، به مدت ۴۲ سال سلطنت کرد. او که کم و بیش هم دوره ناصرالدین شاه قاجار در ایران بود، پدر [[تایلند]] مدرن امروزی شناخته می‌شود و اصلاحات جامع و مترقیانه او در همه ابعاد زندگی مردمی این سرزمین، ریشه دوانده است. رامای پنجم درهمان حال که با سلطه سیاسی غرب بر کشور خود مبارزه می‌کرد، مانند رضاشاه، شیفته تمدن غربی بود و کوشید تا جامعه [[تایلند]] را به‌سبک غربی پیش ببرد. او نخستین پادشاه تایلند بود که به خارج رفت. نخست از سرزمین‌های مستعمرهٔ هلند و انگلیس در جاوه، مالایا، برمه و هند دیدار کرد و در اواخر دوره سلطنت خود هم دو سفر طولانی به اروپا انجام داد. وی در این سفرها کوشید که فقط تماشاگر نباشد، بلکه تأمین منافع کشور خود را مهم‌ترین کار می‌دانست. برای نمونه، او در سفر به [[روسیه]] و آلمان، حمایت نیکلای دوم، تزار روسیه و ویلهلم دوم، قیصر آلمان از سیام را در برابر فشارهای سیاسی انگلیس و فرانسه جلب کرد تا موقعیت بین‌المللی این کشور را تقویت کند؛ بدین‌سان موفق شد که از استعمار انگلیس یا [[فرانسه]] بر [[تایلند]]، جلوگیری کند. [[تایلند]] از معدود کشورهای آسیایی است که هرگز زیر بار استعمار نرفت و در رقابت میان [[فرانسه]] و انگلیس در شبه‌جزیره هندوچین مانند سپری در برابر نفوذ هر دو کشور ایستادگی کرد. با این همه، ناچار شد در زیر فشارهای توان‌فرسای استعمارگران، امتیازاتی را به این دو کشور اعطا کند. از جمله اقدامات مترقیانهٔ او، ممنوع‌کردن رسم سجده و زمین‌بوسی در برابر پادشاه است که تا آن هنگام از عادات مرسوم در جامعه بود. همچنین او موفق شد نظام برده‌داری را در جامعهٔ [[تایلند]] براندازد که این اقدام یکی از تحولات مهم در تاریخ این کشور به‌شمار می‌رود، در دوران پادشاهی او، شبکه راه‌آهن در [[تایلند]] ساخته شد و خدمات پست و تلگراف به راه افتاد؛ بدین‌ترتیب، ادارهٔ نقاط دوردست را برای دولت آسان‌تر کرد. اصلاحات اداری و تأسیس وزارتخانه به سبک غربی، برقراری نظام نوین آموزشی و ایجاد مدارس غیرمذهبی برای تأمین کادری که نظام متمرکز اداری به آن نیازمند بود، استخدام مستشاران خارجی در زمینه‌های گوناگون، به‌ویژه امور مالی و حقوقی، از بلژیک و انگلیس از جمله اقدامات اوست.
[[تایلند]] از معدود کشورهای آسیایی است که هرگز زیر بار استعمار نرفت و در رقابت میان [[فرانسه]] و انگلیس در شبه‌جزیره هندو[[چین]] مانند سپری در برابر نفوذ هر دو کشور ایستادگی کرد. با این همه، ناچار شد در زیر فشارهای توان‌فرسای استعمارگران، امتیازاتی را به این دو کشور اعطا کند. از جمله اقدامات مترقیانهٔ او، ممنوع‌کردن رسم سجده و زمین‌بوسی در برابر پادشاه است که تا آن هنگام از عادات مرسوم در جامعه بود. همچنین او موفق شد نظام برده‌داری را در جامعهٔ [[تایلند]] براندازد که این اقدام یکی از تحولات مهم در تاریخ این کشور به‌شمار می‌رود، در دوران پادشاهی او، شبکه راه‌آهن در [[تایلند]] ساخته شد و خدمات پست و تلگراف به راه افتاد؛ بدین‌ترتیب، ادارهٔ نقاط دوردست را برای دولت آسان‌تر کرد. اصلاحات اداری و تأسیس وزارتخانه به سبک غربی، برقراری نظام نوین آموزشی و ایجاد مدارس غیرمذهبی برای تأمین کادری که نظام متمرکز اداری به آن نیازمند بود، استخدام مستشاران خارجی در زمینه‌های گوناگون، به‌ویژه امور [[مالی]] و حقوقی، از بلژیک و انگلیس از جمله اقدامات اوست.
 
در جریان فعالیت‌های استعماری و رقابت میان [[فرانسه]] و انگلیس در هندوچین که در همین دوره روی داد، [[تایلند]] ناچار شد سرزمین‌های واقع در شرق رود مکونگ و برخی از سرزمین‌های واقع در غرب آن را به [[فرانسه]] واگذار کند (به‌ترتیب در ۱۸۹۳م، ۱۹۰۴م). همچنین در ۱۹۰۷م، مناطق خمرنشین سیم ریپ (Siem Reap) ، باتامبانگ (Battambany) ، و سی سی فون (Sisiphon) ، به [[فرانسه]] واگذار شد تا این کشور نیروهای خود را از ایالت چانتابوری واقع در شرق [[تایلند]] خارج کند و از دعاوی فرامرزی درباره اتباع خود دست بکشد. در ۱۹۰۹م، سیام از دعاوی خود درباره مناطق مسلمان‌نشین کراه (Kerah) ، پرلیس (Perlis) ، کلانتان (Kelantan) و ترنگانو (Trengganu) واقع در مالایا چشم پوشید؛ این مناطق در حمایت انگلیس قرار گرفت و در برابر، امتیازاتی از انگلیس گرفت. شانس [[تایلند]] در آن بود که دو کشور استعماری انگلیس و [[فرانسه]] در ۱۸۹۶ م توافق کردند که از اشغال و استعمار سیام خودداری‌کنند و استقلال آن را به عنوان سپر حائل میان متصرفات خود در جنوب شرقی آسیا، به رسمیت بشناسند (به پاس خدمات رامای پنجم به مردم سیام همه‌ساله روز ۲۳ اکتبر، یعنی روز درگذشت او، تعطیل رسمی و عمومی است)<ref>الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ [[تایلند]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]،ص.56-58.</ref>.
 
== نیز نگاه کنید به ==
[[تاریخ تایلند]]؛ [[شاه تاکسین و نوزایی ملی در تایلند]]؛ [[دوران راتاناکوسین و سلطنت خاندان چاکری]]؛ [[رامای ششم (شاه واجیراووت)]]؛ [[رامای هفتم و هشتم]]؛ [[رامای نهم]]


در جریان فعالیت‌های استعماری و رقابت میان فرانسه و انگلیس در هندوچین که در همین دوره روی داد، [[تایلند]] ناچار شد سرزمین‌های واقع در شرق رود مکونگ و برخی از سرزمین‌های واقع در غرب آن را به [[فرانسه]] واگذار کند (به‌ترتیب در ۱۸۹۳م، ۱۹۰۴م). همچنین در ۱۹۰۷م، مناطق خمرنشین سیم ریپ (Siem Reap) ، باتامبانگ (Battambany) ، و سی سی فون (Sisiphon) ، به [[فرانسه]] واگذار شد تا این کشور نیروهای خود را از ایالت چانتابوری واقع در شرق [[تایلند]] خارج کند و از دعاوی فرامرزی درباره اتباع خود دست بکشد. در ۱۹۰۹م، سیام از دعاوی خود درباره مناطق مسلمان‌نشین کراه (Kerah) ، پرلیس (Perlis) ، کلانتان (Kelantan) و ترنگانو (Trengganu) واقع در مالایا چشم پوشید؛ این مناطق در حمایت انگلیس قرار گرفت و در برابر، امتیازاتی از انگلیس گرفت. شانس [[تایلند]] در آن بود که دو کشور استعماری انگلیس و [[فرانسه]] در ۱۸۹۶ م توافق کردند که از اشغال و استعمار سیام خودداری‌کنند و استقلال آن را به عنوان سپر حائل میان متصرفات خود در جنوب شرقی آسیا، به رسمیت بشناسند (به پاس خدمات رامای پنجم به مردم سیام همه‌ساله روز ۲۳ اکتبر، یعنی روز درگذشت او، تعطیل رسمی و عمومی است)<ref>الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ [[تایلند]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی]،ص.56-58.</ref>.
==نیز نگاه کنید به==
[[تاریخ روسیه]]؛ [[تاریخ سودان]]؛ [[تاریخ کانادا]]؛ [[تاریخ ژاپن]]؛ [[تاریخ لبنان]]؛ [[تاریخ تونس]]؛ [[تاریخ مصر]]؛ [[تاریخ چین]]؛ [[تاریخ کوبا]]؛ [[تاریخ لبنان]]؛ [[تاریخ افغانستان]]؛ [[تاریخ سنگال]]؛ [[تاریخ ساحل عاج]]؛ [[تاریخ مالی]]؛ [[تاریخ اردن]]؛ [[تاریخ فرانسه]]؛ [[تاریخ سودان]]؛ [[تاریخ سوریه]]؛ [[تاریخ آرژانتین]]؛ [[تاریخ اسپانیا]]؛ [[تاریخ قطر]]؛ [[تاریخ امارات متحده عربی]]؛ [[تاریخ اتیوپی]]؛ [[تاریخ سیرالئون]]؛ [[تاریخ اوکراین]]؛ [[تاریخ زیمبابوه]].
== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۳

رامای پنجم یکی از پادشاهان مشهور تایلند است که از ۱۶سالگی، به مدت ۴۲ سال سلطنت کرد. او که کم و بیش هم دوره ناصرالدین شاه قاجار در ایران بود، پدر تایلند مدرن امروزی شناخته می‌شود و اصلاحات جامع و مترقیانه او در همه ابعاد زندگی مردمی این سرزمین، ریشه دوانده است. رامای پنجم درهمان حال که با سلطه سیاسی غرب بر کشور خود مبارزه می‌کرد، مانند رضاشاه، شیفته تمدن غربی بود و کوشید تا جامعه تایلند را به‌سبک غربی پیش ببرد. او نخستین پادشاه تایلند بود که به خارج رفت. نخست از سرزمین‌های مستعمرهٔ هلند و انگلیس در جاوه، مالایا، برمه و هند دیدار کرد و در اواخر دوره سلطنت خود هم دو سفر طولانی به اروپا انجام داد. وی در این سفرها کوشید که فقط تماشاگر نباشد، بلکه تأمین منافع کشور خود را مهم‌ترین کار می‌دانست. برای نمونه، او در سفر به روسیه و آلمان، حمایت نیکلای دوم، تزار روسیه و ویلهلم دوم، قیصر آلمان از سیام را در برابر فشارهای سیاسی انگلیس و فرانسه جلب کرد تا موقعیت بین‌المللی این کشور را تقویت کند؛ بدین‌سان موفق شد که از استعمار انگلیس یا فرانسه بر تایلند، جلوگیری کند.

تایلند از معدود کشورهای آسیایی است که هرگز زیر بار استعمار نرفت و در رقابت میان فرانسه و انگلیس در شبه‌جزیره هندوچین مانند سپری در برابر نفوذ هر دو کشور ایستادگی کرد. با این همه، ناچار شد در زیر فشارهای توان‌فرسای استعمارگران، امتیازاتی را به این دو کشور اعطا کند. از جمله اقدامات مترقیانهٔ او، ممنوع‌کردن رسم سجده و زمین‌بوسی در برابر پادشاه است که تا آن هنگام از عادات مرسوم در جامعه بود. همچنین او موفق شد نظام برده‌داری را در جامعهٔ تایلند براندازد که این اقدام یکی از تحولات مهم در تاریخ این کشور به‌شمار می‌رود، در دوران پادشاهی او، شبکه راه‌آهن در تایلند ساخته شد و خدمات پست و تلگراف به راه افتاد؛ بدین‌ترتیب، ادارهٔ نقاط دوردست را برای دولت آسان‌تر کرد. اصلاحات اداری و تأسیس وزارتخانه به سبک غربی، برقراری نظام نوین آموزشی و ایجاد مدارس غیرمذهبی برای تأمین کادری که نظام متمرکز اداری به آن نیازمند بود، استخدام مستشاران خارجی در زمینه‌های گوناگون، به‌ویژه امور مالی و حقوقی، از بلژیک و انگلیس از جمله اقدامات اوست.

در جریان فعالیت‌های استعماری و رقابت میان فرانسه و انگلیس در هندوچین که در همین دوره روی داد، تایلند ناچار شد سرزمین‌های واقع در شرق رود مکونگ و برخی از سرزمین‌های واقع در غرب آن را به فرانسه واگذار کند (به‌ترتیب در ۱۸۹۳م، ۱۹۰۴م). همچنین در ۱۹۰۷م، مناطق خمرنشین سیم ریپ (Siem Reap) ، باتامبانگ (Battambany) ، و سی سی فون (Sisiphon) ، به فرانسه واگذار شد تا این کشور نیروهای خود را از ایالت چانتابوری واقع در شرق تایلند خارج کند و از دعاوی فرامرزی درباره اتباع خود دست بکشد. در ۱۹۰۹م، سیام از دعاوی خود درباره مناطق مسلمان‌نشین کراه (Kerah) ، پرلیس (Perlis) ، کلانتان (Kelantan) و ترنگانو (Trengganu) واقع در مالایا چشم پوشید؛ این مناطق در حمایت انگلیس قرار گرفت و در برابر، امتیازاتی از انگلیس گرفت. شانس تایلند در آن بود که دو کشور استعماری انگلیس و فرانسه در ۱۸۹۶ م توافق کردند که از اشغال و استعمار سیام خودداری‌کنند و استقلال آن را به عنوان سپر حائل میان متصرفات خود در جنوب شرقی آسیا، به رسمیت بشناسند (به پاس خدمات رامای پنجم به مردم سیام همه‌ساله روز ۲۳ اکتبر، یعنی روز درگذشت او، تعطیل رسمی و عمومی است)[۱].

نیز نگاه کنید به

تاریخ تایلند؛ شاه تاکسین و نوزایی ملی در تایلند؛ دوران راتاناکوسین و سلطنت خاندان چاکری؛ رامای ششم (شاه واجیراووت)؛ رامای هفتم و هشتم؛ رامای نهم

کتابشناسی

  1. الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،ص.56-58.