گویش های عمده ی زبان چینی

گویش‌های عمده‌ی زبان چینی به شرح زیر است:

گویش ماندارین در چین، قابل بازیابی از: http://mualimahaiyin.blogspot.com/2015/11/huayu-language.html

1- گویش ماندارین (پوتونگ خوآ(Putan Gua)): این گویش بیشتر از سایر زبان­‌های دنیا صحبت می‌شود: بیش از یک میلیارد.  ماندارین، زبان اصلی و رسمی دولت، رسانه­‌ها و آموزش و پرورش در چین و تایوان و یکی از 4 زبان رسمی در سنگاپور است. گویش ماندارین که ابتدا مخصوص مناطق شمال چین، به ویژه پکن بود، از دو قرن پیش به عنوان گویش کامل و مناسب مورد توجه مردم چین قرار گرفت و نخست در سال1918میلادی، از سوی وزارت آموزش وقت به عنوان گویش رسمی انتخاب شد ولی در سال 1958 میلادی بود که از سوی کنگره­‌ی ملی خلق چین، به عنوان گویش رسمی به تصویب رسید و مبنای قانونی پیدا کرد.

2- گویش وو(Wu): این گویش در استان­‌های«جِه جیانگ»، «جیانگ سو»، «شانگهای» و هنگ کنگ با تعداد 77میلیون گویش ور صحبت می‌شود. لهجه­‌های عمده­‌ی این گویش، شامل«شانگهایی» و «سوجو» می­شود.

3- گویش کانتونی­(یوئه(Yue)): گویش کانتونی توسط 66میلیون نفر در استان‌های«گوانگ­دونگ(Guangdong)» و «گوانگ شی(Guangxi)» و جزیره‌ی«خَی­نَن(Hainan)» چین و نیز در هنگ کنگ، ماکائو، سنگاپور، مالزی و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه صحبت می‌شود.

4- گویش مین جنوبی(مین نان(Min Nan)): مین نان در جنوب استان «فوجیان(Fujian)»، استان«گوانگ دونگ»، جزیره‌ی«خَی نَن» جنوبی، جنوب استان­‌های«جِه­جیانگ(Zhejiang)» و «جیانگ­سی» و هم­چنین در تایوان، سنگاپور وکشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5- گویش خاکا(Hakka): این گویش در جنوب شرقی چین و قسمت‌هایی از تایوان و هنگ کنگ صحبت می‌شود. افزون براین، گروه حائز اهمیتی از گویش وران‌هاکا در کشورهایی هم­چون آمریکا، فرانسه، گینه، موریتانی و انگلستان حضور دارند.

6- گویش مین شمالی(مین بی(Min Bei): این گویش ده میلیون و سیصد هزار گویش­ور دارد که عمدتا در سنگاپور و شمال استان«فوجیان» درچین حضور دارند. «مین» نام کلاسیک استان فوجیان و «بی» به معنای شمال است.

7- گویش مین شرقی(مین دونگ(Min Dong)): این گویش در بخش مرکزی استان فوجیان و در برونئی، اندونزی( جاوه و بالی)، مالزی، سنگاپور، تایلند صحبت شده و گویش­وران بومی آن حدود250 هزار نفر است.

8- گویش مین مرکزی( مین جوانگ(Min Zhuang)): بیشتر در بخش مرکزی استان فوجیان به این گویش صحبت می‌شود.

9- گویش دونگ­آن(Dongan): این گویش توسط برخی از مسلمانان«خویی»، قرقیز، وقزاق صحبت می­شود و تقریبا 50 هزار گویش­ور دارد. دونگ­آن تنها گویش چینی است که نه با نویسه­‌های چینی، بلکه با الفبای سیریلیک نوشته می‌شود.

10- گویش شیانگ(Xiang): از این گویش در بخش­‌های زیادی از استان خونَن(Hunan)، و بخش شمالی از استان گوانگ شی استفاده می‌شود.

از دیگر گویش‌های کم اهمیت تر چینی می‌توان از«خوای جو(Huai Zhu)»، «پوسیان(Pusian)»، «جین یو(Jin yu)» و «گان(Gan)» نام برد.

نیز نگاه کنید به

زبان و ادبیات چینی؛ زبان چینی؛ تنوع گویش در زبان چینی

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی