مهاجرت های تاریخی مسلمانان در چین: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:N81594270-6428072.jpg|بندانگشتی|مسلمانان در چین]]
در طول صدها سال شکل گیری و توسعه جامعه ی مسلمانان در کشور [[چین]]، 5 مرحله مهاجرت عمده صورت گرفته که هر مرحله از این مهاجرت ها زمینه­ های جدیدی برای شکل گیری و توسعه­ ی جامعه­ ی مسلمانان در این سرزمین به همراه داشته است که در پی به چگونگی و دامنه­ ی این تاثیرگذاری­ ها اشاره می شود.


== ''مهاجرت­ های تاریخی مسلمانان در چین'' ==
=== '''[[نخستین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]]''' ===
'''نخستين مهاجرت''' درست پس از پيدايش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به چين آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده­ی ويژه­ی خلیفه­ی سوم به شهر چانگ­اَن پايتخت آنروز چين در دوران [[سلسله تانگ]] اعزام و سپس روابط رسمي بين امپراتوری اسلامی و امپراتوری [[چین]] برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زيادي از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طريق جاده­ی مشهور ابريشم از غرب و شمال غرب وارد چين شدند؛ هم­زمان بسياري از تجار مسلمان عرب و فارس نيز از طريق«جاده­ی ابريشم دريايي» به چين سفر كرده و در سواحل درياي جنوب شرقي چين ساكن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زميني و دريايي وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل درياي جنوب شرقي چين به قديمي ترين ناحيه­های مسلمان نشين اين كشور تبديل شدند.  
درست پس از پیدایش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به [[چین]] آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده ­ی ویژه خلیفه­ ی سوم به شهر چانگ­اَن پایتخت آن روز [[چین]] در دوران [[سلسله تانگ]] اعزام و سپس روابط رسمی بین امپراتوری اسلامی و امپراتوری [[چین]] برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زیادی از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طریق جاده ­ی مشهور ابریشم از غرب و شمال غرب وارد [[چین]] شدند؛ هم­زمان بسیاری از تجار مسلمان عرب و فارس نیز از طریق«جاده ی ابریشم دریایی» به [[چین]] سفر کرده و در سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] ساکن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زمینی و دریایی وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل دریای جنوب شرقی [[چین]] به قدیمی ترین ناحیه­ های مسلمان نشین این کشور تبدیل شدند.  


'''دومين مهاجرت''' تاريخي مسلمانان در اوايل تأسيس امپراتوري مغول­ها بود. نيروهاي مغولي چنگيز سرزمين­هاي پهناور آسيا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترك را از آسياي غربي و آسياي ميانه به چين آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسياري از جبهه­هاي جنوب و شمال چين جنگيده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر چين پراكنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینه­ی ایجاد جامعه­ی مشترك ملي ـ نژادي مسلمانان در سراسر چين ( قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه­ی مسلمانان این کشور شكل گرفت[i]. 
=== '''[[دومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]]''' ===
تاریخی مسلمانان در اوایل تأسیس امپراتوری مغول­ها بود. نیروهای مغولی چنگیز سرزمین­ های پهناور آسیا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترک را از آسیای غربی و آسیای میانه به [[چین]] آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسیاری از جبهه ­های جنوب و شمال [[چین]] جنگیده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر [[چین]] پراکنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینه ­ی ایجاد جامعه ی مشترک ملی ـ نژادی مسلمانان در سراسر [[چین]] ( قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه ی مسلمانان این کشور شکل گرفت<ref name=":2">فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ</ref>.  


'''سومين مهاجرت''' عمده­ی مسلمانان در چین، در دوران سلسله­ی مينگ صورت گرفت كه اين دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه­ی چین به عضویت در جامعه­ی چینی، عصر مهمي در تاريخ مسلمانان این سرزمین به شمار می­آید. هنگامي كه جو يوان­جانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور دودمان مينگ، ارتش خود را پايه ريزي كرد، تعداد زيادي از افسران عاليرتبه­ی ارتش او را مسلمانان (خویي) تشکیل می­دادند. پس از اشغال منطقه­ي يون­نَن توسط لشگر سيصد هزار نفره­ی مينگ،  مسلمانان ساكن جنوب رودخانه­ی يانگ­تسه، گروه گروه وارد استان يون­نان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل چين به اوج خود رسيد. هم­چنين از زمان اوداي( 907 – 960 ) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربي به داخل چين آغاز شد كه اين مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه­ی حكومت مينگ با مناطق غربي به پايان رسيد. 
=== '''[[سومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]]''' ===
عمده ­ی مسلمانان در [[چین]]، در دوران [[سلسله مینگ|سلسله ی مینگ]] صورت گرفت که این دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه ی [[چین]] به عضویت در جامعه ی چینی، عصر مهمی در تاریخ مسلمانان این سرزمین به شمار می آید. هنگامی که جو یوان­جانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور [[سلسله مینگ|دودمان مینگ]]، ارتش خود را پایه ریزی کرد، تعداد زیادی از افسران عالیرتبه­ ی ارتش او را مسلمانان (خویی) تشکیل می ­دادند. پس از اشغال منطقه ی یون­نَن توسط لشگر سیصد هزار نفره­ ی [[سلسله مینگ|مینگ]]،  مسلمانان ساکن جنوب رودخانه ­ی یانگ ­تسه، گروه گروه وارد استان یون­نان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل [[چین]] به اوج خود رسید. هم­چنین از زمان اودای( 907 – 960 ) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربی به داخل [[چین]] آغاز شد که این مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه ­ی [[سلسله مینگ|حکومت مینگ]] با مناطق غربی به پایان رسید.  


'''چهارمين مهاجرت''' تاريخي مسلمانان در دوران­هاي شيان­فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ­جي(Tong Zhi)، از ( 1862 تا 1875 ) به وقوع پيوست كه در تاريخ مسلمانان چین بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان يون­نَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند كه قيام مسلمانان در استان­هاي شَن­سي و گنسو و قيام دو ون­شيو(Du Wen Xiu) در استان يون نَن، گسترده تر از ساير قيام­ها بود، ولي همه­ی اين شورش­ها توسط ارتش امپراتوری دودمان چينگ سركوب شده و به شكست انجامیدند. حكومت چينگ پس از سركوبي قيام­هاي مسلمانان، سياست مهاجرت و كوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنين شرايطي بود که مسلمانان از استان­هاي شَن­سي، گَنسو، نينگ­شيا و چينگ­خَي همراه با ضربه­هاي شديد روحي و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به ساير مناطق شدند. مسلمانان دونگ­گان(Dong Gan) موجود در آسياي ميانه از همان زمان بوجود آمدند.  
=== '''[[چهارمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]]''' ===
تاریخی مسلمانان در دوران­ه ای شیان ­فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ ­جی( Tong Zhi)، از ( 1862 تا 1875 ) به وقوع پیوست که در تاریخ مسلمانان [[چین]] بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان یون­نَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند که قیام مسلمانان در استان­ های شَن­سی و گنسو و قیام دو ون­شیو(Du Wen Xiu) در استان یون نَن، گسترده تر از سایر قیام ­ها بود، ولی همه­ ی این شورش ­ها توسط ارتش امپراتوری [[سلسله چینگ|دودمان چینگ]] سرکوب شده و به شکست انجامیدند. [[سلسله چینگ|حکومت چینگ]] پس از سرکوبی قیام­ های مسلمانان، سیاست مهاجرت و کوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنین شرایطی بود که مسلمانان از استان­ های شَن­سی، گَنسو، نینگ­شیا و چینگ­ خَی همراه با ضربه­ های شدید روحی و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به سایر مناطق شدند. مسلمانان دونگ ­گان(Dong Gan) موجود در آسیای میانه از همان زمان بوجود آمدند.


'''پنجمين مهاجرت''' مسلمانان پيش از تأسيس چين جديد در سال 1949 به­وقوع پيوست. قبل از آزادي چين، تعداد زيادي از آنان كه دوشادوش ارتش و دولت حزب ملي کومین­تانگ با کمونیست­ها می جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام کمونیست­ها و همراه با نیروهای چیان­کای­چک، از طريق يون­نَن فرار کرده و وارد كشورهاي آسياي جنوب شرقي شده و در آنجا مقيم شدند. اكنون فرزندان اين مهاجران مسلمان بيشتر در كشورهاي تايلند، برمه، عربستان سعودي، تایوان و ساير مناطق به­طور پراكنده زندگي مي­كنند. هر چند دامنه­ی اين مهاجرت كوچك بود، ولي پراكندگي مسلمانان چینی را تا آسياي جنوب شرقي گستراند.  
=== '''[[پنجمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین]]''' ===
مسلمانان پیش از تأسیس [[چین]] جدید در سال 1949 به ­وقوع پیوست. قبل از آزادی [[چین]]، تعداد زیادی از آنان که دوشادوش ارتش و دولت حزب ملی کومین ­تانگ با [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|کمونیست ­]] ها می جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام ک[[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|مونیست­]] ها و همراه با نیروهای چیان­ کای­چک، از طریق یون­نَن فرار کرده و وارد کشورهای آسیای جنوب شرقی شده و در آنجا مقیم شدند. اکنون فرزندان این مهاجران مسلمان بیشتر در کشورهای تایلند، برمه، عربستان سعودی، [[تایوان]] و سایر مناطق بطور پراکنده زندگی می­ کنند. هر چند دامنه­ ی این مهاجرت کوچک بود، ولی پراکندگی مسلمانان چینی را تا آسیای جنوب شرقی گستراند.


شكل گيري جامعه­ی مسلمانان چین در طول قرن های گذشته، زمینه­ی تلفيق فرهنگ اسلامي و فرهنگ سنتي چين را نیز فراهم و فرهنگ ویژه­ی اسلامی ویژه مسلمانان چین شکل گرفت.  
شکل گیری جامعه­ ی مسلمانان [[چین]] در طول قرن های گذشته، زمینه­ ی تلفیق فرهنگ اسلامی و [[فرهنگ چینی|فرهنگ سنتی]] [[چین]] را نیز فراهم و فرهنگ ویژه ­ی اسلامی ویژه مسلمانان [[چین]] شکل گرفت<ref>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد دوم، ص 766 </ref>.  


----
== نیز نگاه کنید به ==
 
* [[اسلام در چین]]
* [[تأثير مهاجرت ها در فرهنگ و روحيات مسلمانان چین]]
* [[مهاجرت مسلمانان به کانادا]]


== پاورقی ==
== پاورقی ==
[i] - طبق برخی از اسناد و مدارک تاریخی، مغول ها پس از اشغال ایران و آسیای غربی، بین یکصد تا سیصد هزار نفر مسلمان را از ایران و آسیای مرکزی با اجبار به چین کوچانده و از آنان در لشگر کشی و اداره ی کشور استفاده کردند. این گروه عظیم با سکونت در چین و ازدواج با زنان چینی، جامعه­ی مسلمانان دو رگه­ی چینی معروف به نژاد هوی را که از پدری مسلمان مهاجر و مادری چینی به وجود آمدند را بنیان گذاشتند.
[i] - <small>طبق برخی از اسناد و مدارک تاریخی، مغول ها پس از اشغال ایران و آسیای غربی، بین یکصد تا سیصد هزار نفر مسلمان را از ایران و آسیای مرکزی با اجبار به چین کوچانده و از آنان در لشگر کشی و اداره ی کشور استفاده کردند. این گروه عظیم با سکونت در چین و ازدواج با زنان چینی، جامع ه­ی مسلمانان دو رگه­ ی چینی معروف به نژاد هوی را که از پدری مسلمان مهاجر و مادری چینی به وجود آمدند را بنیان گذاشتند.</small>
 
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۷

مسلمانان در چین

در طول صدها سال شکل گیری و توسعه جامعه ی مسلمانان در کشور چین، 5 مرحله مهاجرت عمده صورت گرفته که هر مرحله از این مهاجرت ها زمینه­ های جدیدی برای شکل گیری و توسعه­ ی جامعه­ ی مسلمانان در این سرزمین به همراه داشته است که در پی به چگونگی و دامنه­ ی این تاثیرگذاری­ ها اشاره می شود.

نخستین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

درست پس از پیدایش اسلام و همزمان با سفر بازرگانان ایرانی و اعراب به چین آغاز شد. طبق اسناد و مدارک تاریخی، درسال 651 میلادی، نخستین فرستاده ­ی ویژه خلیفه­ ی سوم به شهر چانگ­اَن پایتخت آن روز چین در دوران سلسله تانگ اعزام و سپس روابط رسمی بین امپراتوری اسلامی و امپراتوری چین برقرار شد. با آغاز این مناسبات رسمی، تعداد زیادی از فرستادگان، تجار و دانشمندان مسلمان، از طریق جاده ­ی مشهور ابریشم از غرب و شمال غرب وارد چین شدند؛ هم­زمان بسیاری از تجار مسلمان عرب و فارس نیز از طریق«جاده ی ابریشم دریایی» به چین سفر کرده و در سواحل دریای جنوب شرقی چین ساکن شدند. لذا اسلام از دو مسیر زمینی و دریایی وارد این کشور شده و مناطق شمال غرب و سواحل دریای جنوب شرقی چین به قدیمی ترین ناحیه­ های مسلمان نشین این کشور تبدیل شدند.

دومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

تاریخی مسلمانان در اوایل تأسیس امپراتوری مغول­ها بود. نیروهای مغولی چنگیز سرزمین­ های پهناور آسیا و اروپا را اشغال و تعداد بیشماری از مسلمانان عرب و فارس و ترک را از آسیای غربی و آسیای میانه به چین آوردند. آنان دوشادوش ارتش مغول، در بسیاری از جبهه ­های جنوب و شمال چین جنگیده و پس از فتح این سرزمین، در سراسر چین پراکنده شده و با دختران نژاد خَن و مغول ازدواج و سرانجام زمینه ­ی ایجاد جامعه ی مشترک ملی ـ نژادی مسلمانان در سراسر چین ( قوم خویی) فراهم و از این طریق بخش دیگری از جامعه ی مسلمانان این کشور شکل گرفت[۱].

سومین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

عمده ­ی مسلمانان در چین، در دوران سلسله ی مینگ صورت گرفت که این دوران به دلیل تغییر وضعیت مسلمانان از یک بخش جدای از جامعه ی چین به عضویت در جامعه ی چینی، عصر مهمی در تاریخ مسلمانان این سرزمین به شمار می آید. هنگامی که جو یوان­جانگ(Zhu Yuan Zhang) امپراتور دودمان مینگ، ارتش خود را پایه ریزی کرد، تعداد زیادی از افسران عالیرتبه­ ی ارتش او را مسلمانان (خویی) تشکیل می ­دادند. پس از اشغال منطقه ی یون­نَن توسط لشگر سیصد هزار نفره­ ی مینگ،  مسلمانان ساکن جنوب رودخانه ­ی یانگ ­تسه، گروه گروه وارد استان یون­نان شده و مهاجرت مسلمانان در داخل چین به اوج خود رسید. هم­چنین از زمان اودای( 907 – 960 ) موج مهاجرت مسلمانان مناطق غربی به داخل چین آغاز شد که این مهاجرت در سال 1520 بعلت قطع شدن رابطه ­ی حکومت مینگ با مناطق غربی به پایان رسید.

چهارمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

تاریخی مسلمانان در دوران­ه ای شیان ­فِنگ(Xian Feng)، از (1851 تا 1862) و تونگ ­جی( Tong Zhi)، از ( 1862 تا 1875 ) به وقوع پیوست که در تاریخ مسلمانان چین بسیار مهم است. در آن زمان، مسلمانان ساکن شمال غرب و استان یون­نَن در جنوب غربی، پشت سر هم دست به شورش زدند که قیام مسلمانان در استان­ های شَن­سی و گنسو و قیام دو ون­شیو(Du Wen Xiu) در استان یون نَن، گسترده تر از سایر قیام ­ها بود، ولی همه­ ی این شورش ­ها توسط ارتش امپراتوری دودمان چینگ سرکوب شده و به شکست انجامیدند. حکومت چینگ پس از سرکوبی قیام­ های مسلمانان، سیاست مهاجرت و کوچ اجباری را در مورد آنان به مورد اجرا گذاشت. در چنین شرایطی بود که مسلمانان از استان­ های شَن­سی، گَنسو، نینگ­شیا و چینگ­ خَی همراه با ضربه­ های شدید روحی و روانی ناشی از شکست، مجبور به مهاجرت به سایر مناطق شدند. مسلمانان دونگ ­گان(Dong Gan) موجود در آسیای میانه از همان زمان بوجود آمدند.

پنجمین مهاجرت تاریخی مسلمانان در چین

مسلمانان پیش از تأسیس چین جدید در سال 1949 به ­وقوع پیوست. قبل از آزادی چین، تعداد زیادی از آنان که دوشادوش ارتش و دولت حزب ملی کومین ­تانگ با کمونیست ­ ها می جنگیدند، به دلیل ترس از انتقام کمونیست­ ها و همراه با نیروهای چیان­ کای­چک، از طریق یون­نَن فرار کرده و وارد کشورهای آسیای جنوب شرقی شده و در آنجا مقیم شدند. اکنون فرزندان این مهاجران مسلمان بیشتر در کشورهای تایلند، برمه، عربستان سعودی، تایوان و سایر مناطق بطور پراکنده زندگی می­ کنند. هر چند دامنه­ ی این مهاجرت کوچک بود، ولی پراکندگی مسلمانان چینی را تا آسیای جنوب شرقی گستراند.

شکل گیری جامعه­ ی مسلمانان چین در طول قرن های گذشته، زمینه­ ی تلفیق فرهنگ اسلامی و فرهنگ سنتی چین را نیز فراهم و فرهنگ ویژه ­ی اسلامی ویژه مسلمانان چین شکل گرفت[۲].

نیز نگاه کنید به

پاورقی

[i] - طبق برخی از اسناد و مدارک تاریخی، مغول ها پس از اشغال ایران و آسیای غربی، بین یکصد تا سیصد هزار نفر مسلمان را از ایران و آسیای مرکزی با اجبار به چین کوچانده و از آنان در لشگر کشی و اداره ی کشور استفاده کردند. این گروه عظیم با سکونت در چین و ازدواج با زنان چینی، جامع ه­ی مسلمانان دو رگه­ ی چینی معروف به نژاد هوی را که از پدری مسلمان مهاجر و مادری چینی به وجود آمدند را بنیان گذاشتند.

کتابشناسی

  1. فِنگ جین یوان(2003)، الاسلام فی الصین، دارالهلال الارزق للنشر- هونغ کونغ
  2. سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی،جلد دوم، ص 766