سیاست ها، راهبردها و رویکردهای فرهنگی فرانسه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
=== [[وزارت فرهنگ فرانسه]] (Le ministère de la Culture) === | |||
[[پرونده:Le ministère de la Culture.jpg|بندانگشتی|وزارت فرهنگ فرانسه. برگرفته از سایت ibexa، قابل بازیابی از<nowiki/>https://www.ibexa.co/success-stories/ministry-of-culture-france]]تاریخ سیاست فرهنگی کشور [[فرانسه]] از زمان طرحریزی آن در قرن شانزدهم تا کنون، نمایانگر نقش محوری دولت در ارتقاء و ساماندهی دانش، هنر، فرهنگ و شکلگیری تدریجی ساختارهای وزارتخانهای و تصویب بودجههای ملی بودهاست. به عنوان مثال میتوان به تأسیس کتابخانه ملی فرانسه، تأسیس دبیرخانه هنرهای زیبا در قرن نوزدهم، تأسیس موزه هنری لوور و تأسیس وزارتخانهای مستقل با نام وزارت فرهنگ در سال 1959 اشاره نمود. [[آندره مالرو]] (Andre Malraux) نخستین وزیر فرهنگ کشور فرانسه، در امور فرهنگی موازینی را پیش روی همگان قرار داد که اعقاب او نیز دنباله رو این راه بودند. از جمله این موازین میتوان به حفاظت از میراث فرهنگی کشور، خلق هنرهای معاصر، آموزش فرهنگ و هنر و نشر آن در تمامی سطوح جامعه، تمرکز زدایی اداری و تدوین نظامنامه برای بازارهای صنعتی فرهنگ اشاره نمود. بر اساس تعریف آندره مالرو، تمرکززدایی اداری عبارت از انتقال قدرت و منابع از سطوح مرکزی دولت به سطوح فدرال با حفظ مرکزیت دولت بود. | |||
در سال 1959 [[آندره مالرو]] حوزه فرهنگی کشور را از حیطه اختیارات وزارتخانههای آموزش و پرورش و صنایع خارج نموده و به تأسیس وزارتخانهای مستقل با نام وزارت فرهنگ مبادرت نمود. در این میان مرکز ملی فیلم نیز از اختیار وزارت صنایع خارج شده و تحت نظارت وزارت فرهنگ کشور درآمد. هدف وزارتخانه جدیدالتاسیس، پیشرفت همزمان و همه جانبه کلیه امور هنری و مشارکت فراگیر مردم در فعالیتهای فرهنگی، بخصوص در زمینههای تئاتر، موسیقی و میراث فرهنگی کشور بود. [[آندره مالرو]] قصد داشت در کلیه ادارات، مراکز هنری همگانی دایر نماید تا امور فرهنگی را در پهنه ای وسیع و فراگیر نشر داده و همگان را به خلاقیتهای هنری ترغیب نماید. دولت فرانسه از لحاظ جغرافیایی به 96 اداره اجرایی با نام دپارتمان تقسیم گردیده است. در گذشته تنها ادارات 9 شهر از مراکز فرهنگی همگانی برخوردار بودند. در سال 1969، 3 حوزه ریاست منطقهای در امور فرهنگی تأسیس گردید که به نوبه خود گامی اساسی در جهت تمرکز زدایی اداری به شمار میرفت.[[پرونده:Jacques Duhamel.jpg|بندانگشتی|230x230پیکسل|ژاک دوهامل. برگرفته از سایت abebooks، قابل بازیابی از<nowiki/>https://www.abebooks.de/fotografien/Jacques-Duhamel-Photographie-originale-Original-photograph/22386435424/bd]]ژاک دوهامل (Jacques Duhamel) در تعقیب سیاستهای آندره مالرو، سیاست بین اداری و چند منظوره با هدف تزریق فرهنگ به بافت جامعه را اتخاذ نمود. دوهامل به نهادینه نمودن مشارکت فرهنگی میان دولت و موسسات فرهنگی کشور مبادرت نمود که از آن جمله میتوان به انعقاد قراردادهای دولت با سازمان رادیو و تلویزیون، صنعت سینما و صاحبان سالنهای تئاتر و اپرا اشاره نمود. جهت پشتیبانی [[مالی]] از چنین مشارکتهای فرهنگی، صندوق پروژههای فرهنگی کشور تأسیس گردید. در زمینه هنرهای تجسمی، 1 درصد از درآمد سازمانهای دولتی جهت حمایت مالی از انجام یک فعالیت هنری در همان سازمان صرف می گردید. این قانون در خصوص کلیه سازمانهای دولتی به اجرا در می آمد. | |||
در | هر یک از 6 وزیر فرهنگ فرانسه که یکی پس از دیگری بین سالهای (1981-1973) به صدارت رسیدند ؛علاوه بر اعمال تغییرات مورد نظر خود در وزارتخانه فرهنگ، از سیاستهای فرهنگی آندره مالرو و ژاک دوهامل نیز جهت اتخاذ سیاستهای جدید بهره می بردند. در سال 1974 میشل گای (Michel Guy) با انعقاد اولین سری از موافقتنامههای توسعه فرهنگی با شهرداری ها و مناطق کشور، راه پیشرفت و تکامل هنرمندان جوان و هنرهای معاصر کشور را هموار نمود. به دنبال این عمل میشل گای، مرکز هنرهای ملی ژرژ پمپیدو در سال 1977 افتتاح گردید. در سال 1978 قانون حمایت از موزههای کشور به تصویب رسید و سال 1980 نیز به عنوان سال میراث ملی نام گرفت. طی سالهای (1993-1981) در دو دوره پنج ساله - وزارت فرهنگ فرانسه گامهای اولیه به سوی مدرنیزاسیون و طریقه برخورد با جامعه معاصر را برداشت. | ||
===[[دسترسی عامه مردم فرانسه به فعالیت های فرهنگی]]=== | |||
کانون فعالیتهای وزارت فرهنگ بر حمایت و پشتیبانی از نوآوری، خلاقیت، توسعه و گسترش اهداف دراز مدت در جهت گسترش مشارکت در حیات فرهنگی کشور قرار گرفتهاست. از آنجایی که آفرینش فرهنگی و هنری و نشر این قبیل فعالیتها نیازمند دو دیدگاه متفاوت میباشد، لذا هدف وزارت فرهنگ، اهمیت دادن یکسان به هر دو حوزه است. وزارت فرهنگ بر اجرای فعالیتهای آفرینشی و نشر این قبیل فعالیتها در کلیه بخشهای کشور مصمم گردیده و بر آن است که هر دو زمینه را تقویت نماید. تولیدات و کالاهای فرهنگی نیز به منظور نمایش دست آوردهای هنری باید در دسترس عموم قرار گیرند. کوشش فراوانی به عمل آمده تا این دو مأموریت خدمات عمومی به نحو احسن انجام بگیرند. این دو مأموریت همانطور که قبلاً نیز بدان اشاره شد توسعه و گسترش آزادی در خلاقیتهای فرهنگی و هنری و در دسترس قرار دادن این خلاقیت ها برای عموم مردم جامعه میباشد. | |||
===[[سیاست حفظ میراث فرهنگی فرانسه]]=== | |||
سومین هدف اصلی وزارت فرهنگ به معرّفی و ارائه گسترده میراث فرهنگی کشور به عموم مردم تأکید دارد. به همین ترتیب، از آنجایی که صور جدید و متفاوت تولیدات فرهنگی و هنری مدام در حال تغییر و تحول میباشد، لذا وزارت فرهنگ بر حفاظت و دسترسی عامه مردم به آثار سمعی و بصری، نوشتاری و تاریخی که نمایانگر گذشته ملت فرانسه هستند، تأکید مینماید. نگهداری و مرمت آثار فرهنگی و هنری شیوه منحصر به فرد در جهت محافظت از داراییهای فرهنگی و هنری کشور محسوب نمیگردد بلکه افزایش منابع مالی اختصاص دادهشده به آثار هنری و فرهنگی کشور و اتخاذ یک سلسله تدابیر با هدف رونق بازار آثار هنری فرانسوی نظیر اعطای تخفیفهای مالیاتی نیز در جهت تحقق این مهم نقش بسیار مهمی را ایفا مینماید. | |||
شمار قابل توجهی از سیاستهای فرهنگی فرانسه بر حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی اروپا متمرکز میباشد. مدیریت میراث فرهنگی و معماری وزارت فرهنگ مسئولیت مراقبت و حفاظت از میراث فرهنگی، ارتقاء دانش میراث باستانی، معماری، و توسعه میراث ملی کشور را بر عهده دارد. کشور فرانسه از طریق بزرگداشت سالانه "روز میراث فرهنگی" در فعالیتهای شورای اروپا با نام "اروپا - یک میراث مشترک" شرکت مینماید. توسعه و ترویج مهارتهای حرفهای و آموزش پیشرفته در زمینه میراث فرهنگی و باستانی سازمان در زمره مسئولیتهای مرمت آثار هنری و باستانی کشور میباشد. | |||
===[[سیاست فرهنگی فرانسه در ارتباطات و فناوری های نوین]]=== | |||
در سال 1998، دولت فرانسه طرح قانونی برای ورود فرانسه به جامعه اطلاع رسانی جهانی را راه اندازی نمود. هدف طرح مذکور حمایت از ایجاد و راه اندازی خدمات رسانههای چندگانه توسعه فناوریهای اطلاعاتی رسانههای سمعی و بصری عمومی میباشد. کشور فرانسه در جهت حمایت از حقوق مؤلفین فرانسه، نقش فعالی را در مذاکرات اروپایی ایفا مینماید. لازم به ذکر است که مذاکرات مذکور در رابطه با حمایت و حفاظت از حقوق مولفین آثار دیجیتالی برگزار میگردد. دیجیتالی شدن میراث فرهنگی با سه هدف انجام میگیرد: 1- تسهیل دسترسی عموم به آثار المثنی فرهنگی و هنری 2- حفظ و کنترل میراث فرهنگی ملّی 3- جلوگیری از خصوصیسازی اطلاعات دیجیتالی. طرح فوق همچنین از توسعه، گسترش و توزیع تجهیزات اینترنتی و چند رسانهای در میان کتابخانههای کشور حمایت نموده به تطبیق فناوریهای اطلاعاتی با فرهنگ، توزیع عادلانه فرهنگ میان مناطق مختلف کشور و گسترش دسترسی عموم به دانش و فرهنگ مبادرت مینماید. وزارت فرهنگ همچنین طرح قانونی جهت راه اندازی و توسعه مراکز چند رسانهای فرهنگی در میان مناطق مختلف کشور را اجرا نموده است. | |||
===[[توسعه فرهنگی فرانسه]]=== | |||
ماده قانون خدمات دولتی مصوب سال 1992، نمایندگان دولت در سطوح منطقهای را به عنوان مسئولین اجرای سیاستهای کشور معرفی نموده و تنظیم، تعریف و ارزیابی دستورالعملهای راهبردی را بر عهده دولت مرکزی نهاده است. به موازات تصویب قوانین انتقال طی سالهای 1983-1982 اختیارات قبلی دولت به مقامات محلی تفویض گردید. هدف تمرکززدایی، همراستایی تصمیمات دولت با رأی مردم و تقویت اختیارات دولت در سطح منطقهای میباشد. اما در حقیقت به واسطه قوانین انتقال تنها نوعی نظارت محدود بر امور فرهنگی به مقامات محلی اعطا گردیده است. تا همین اواخر، اکثر تصمیمات وزارت فرهنگ در امر بودجه بندی فرهنگی توسط مدیریتهای مرکزی وزارتخانه صورت میگرفت. در این میان اهمیت بیشتر به روابط میان مدیریتهای مرکزی وزارتخانه و مقامات محلی اختصاص یافتهاست. رؤسای ادارارات منطقهای منابع مالی زیادی را به امر فرهنگ اختصاص داده و مدیران امور فرهنگی منطقهای را به هزینه نمودن چنین منابعی در سطوح منطقهای کشور مأمور نموده اند. مدیران منطقهای از جانب روسای اداری خود نحوه صرف منابع مالی، مدیریت، اعطاء امتیاز و سرمایه گذاری را اتخاذ مینمایند. این روند جدید در توزیع اختیارات، نمایانگر سبک جدیدی در روابط میان وزارت فرهنگ و مقامات محلی میباشد. | |||
===[[روابط بین المللی فرهنگی فرانسه]]=== | |||
کشور فرانسه علاوه بر ترویج فرهنگ فرانسوی در کشورهای خارجی، در حال توسعه سیاست همکاری بینالمللی با هدف ترویج و تشویق تنوع و تکثرگرایی فرهنگی است. جهت نیل به یک چنین هدفی میان چندین وزارتخانه دولت و مقامات محلی تقسیم مسئولیت صورت گرفته است. ترویج فرهنگ فرانسه در خارج از جمله سیاستهای دیرین خارجی کشور [[فرانسه]] بوده و مسئولیت سنگین آن همچنان برعهده وزارت امور خارجه میباشد. این سیاست از حوزه وسیعی برخوردار بوده و فعالیتهایی نظیر ترویج زبان فرانسه، مبادلات آموزشی و دانشگاهی، همکاریهای فنی و علمی، مبادلات هنرهای زیبا، کتاب، فیلم و رادیو تلویزیون را در بر میگیرد. وزارت فرهنگ فرانسه با مشارکت و همکاری وزارت صنایع، وزارت امور خارجه و سازمانهای ذیل نقش مهمی را در صادرات محصولات صنایع فرهنگی کشور ایفا مینماید. از جمله این سازمان ها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:[[پرونده:Unifrance.png|بندانگشتی|250x250پیکسل|سازمان سینمایی فرانسه. برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از<nowiki/>https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:Unifrance_logo_2022.svg]]1- سازمان سینمایی فرانسه (unifrance) | |||
2- اداره صادرات آلات موسیقی | |||
3- سازمان انتشارات کتاب فرانسه | |||
4- انجمن هنرهای زیبای فرانسه (AFAA) | |||
===[[شبكه فرهنگی خارجی فرانسه]]=== | |||
سیاستهای اتخاذ شده از سوی مدیر کل اداره توسعه و همکاریهای بینالمللی وزارت امور خارجه توسط یک شبکه فرهنگی خارجی متشکل از سفارتخانه ها و کنسولگریهای فرانسه، مراکز و موسسات فرهنگی فرانسه که تقریباً بر 130 مرکز و موسسه بالغ میگردد و تعداد 25 مرکز تحقیقات علوم اجتماعی و انسانی اجرا می گردند. همچنین وزارت فرهنگ طرح هایی را جهت استقبال از فرهنگهای خارجی در کشور در دست اقدام دارد. از جمله این طرح ها میتوان به ارائه تولیدات فرهنگی خارجی نظیر فیلمها و تئاترهای خارجی در فرانسه اشاره نمود. وزارت فرهنگ و وزارت امور خارجه به طور فعال در سازماندهی فصلهای فرهنگی کشورهای خارجی مشارکت نموده و از اقداماتی که در زمینه فرهنگهای خارجی نظیر برنامهریزی فرهنگی، برپایی جشنواره ها و تأسیس مؤسسات خارجی در داخل فرانسه صورت می پذیرد حمایت و پشتیبانی مینماید. در نتیجه عوامل زیادی به نشر فرهنگهای خارجی در داخل فرانسه کمک مینمایند. | |||
پویایی چشم انداز فرهنگی کشور و تجربههای گرانقدر آن در اداره و مدیریت فرهنگی، به تقاضاهای همکاری به شکل ارائه آموزش و مشاوره از جانب دولتهای خارجی و دست اندرکاران فرهنگ منجر گردیده است. از این رو شمار زیادی از مؤسسات فرهنگی وزارت فرهنگ اقدام به آموزش هنرمندان خارجی نموده و هر ساله چندین هیأت تخصصی در زمینههای مختلف فرهنگی و هنری را سازماندهی مینماید. | |||
وزارت فرهنگ در تمامی مذاکرات فرهنگی جامعه اروپا شرکت مینماید. این وزارتخانه همچنین متصدیان امور فرهنگی کشور را از نحوه بودجه بندی فرهنگی در سایر کشورهای اروپایی مطلع نموده و از برخی شبکههای اروپایی حمایت مینماید. علاوه بر موارد فوق وزارت فرهنگ در جلسات شورای اروپا و سازمان علمی، تربیتی و فرهنگی ملل متحد (سازمان یونسکو) نیز شرکت مینماید. وزارت فرهنگ فرانسه همچنین توجه ویژه ای به موضوع تنوع فرهنگی دارد که از سوی شمار زیادی از نهادهای چند جانبه حمایت میگردد. | |||
=== توسعه میراث فرهنگی === | |||
در کشور فرانسه پس از فعالیت در زمینههای سمعی و بصری، فعالیت در زمینه میراث فرهنگی ملی دومین و عمومی ترین فعالیت فرهنگی کشور به شمار میرود. اگرچه این بدان معنا نیست که وزارت فرهنگ قصد دارد که در یک اقدام فریبنده مبادرت به دسته بندی اجزاء فرهنگ به عنوان میراث فرهنگی نماید بلکه وزارتخانه بیشتر به دنبال تدارک دسترسی آسان عامه مردم به اطلاعات و پایگاههای اطلاعاتی و ارائه این قبیل اطلاعات از طریق فنآوری اطلاعاتی میباشد. وزارت فرهنگ همچنین در صدد فراهم آوردن دسترسی آسان عامه مردم و نسلهای آینده به تعداد زیادی از کتب، بایگانی ها، آثار هنری، اشیاء هنری، فیلمها و آثار تاریخی است که این دانش از آن مشتق شده و میتواند به عنوان مدرک و سند تنوع فرهنگی ملت فرانسه قلمداد گردد. | |||
اولین گام در این مسیر تلاشهای اخیر وزارت فرهنگ در رابطه با برپایی مراسم بزرگداشت میراث فرهنگی قرن بیستم بودهاست. سیاست دولت فرانسه همچنین در جهت توسعه میراث نوشتاری کشور و فراهم آوردن دسترسی آسان عامه مردم به آن بودهاست. به عنوان مثال، کتابخانه ملی جهت نیل به این هدف اقدام به تأسیس شبکه ای از کتابخانههای وابسته به شهرداری در مناطق کشور نموده است. بایگانیهای ملی نیز در تلاش جهت ارائه خدمات و امکانات خود به محققین و عامه مردم در این مسیر گام برمی دارند. در زمینه سینما و بخش سمعی و بصری کشور نیز اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است. مرکز ملی فیلم به عنوان کانون شبکه توزیع سراسری سینمای کشور عمل مینماید. کمیته حفاظت از میراث سمعی و بصری و موسسه سمعی و بصری ملی نیز در تعیین طرح راهبردی این قبیل اقدامات نقش کلیدی را بر عهده دارد. دیگر پروژهها نظیر پروژه موزه تمدن و هنرهای زیبا با هدف تشویق همکاری میان موسسات مختلف فرهنگی و هنری کشور اجرا شدهاند. | |||
===[[راهبردهای ترغیب مردم فرانسه به فعالیت های فرهنگی|راهبردهای ترغیب مردم فرانسه به فعالیتهای فرهنگی]]=== | |||
در حدود 400/000 نفر فعالانه در بخشهای مختلف فرهنگی کشور فعالیت مینمایند. تقاضاهای فراوان در خصوص اجرای طرح ملی استخدام جوانان در بخش فرهنگ نشان داد که این بخش از پتانسیل بالقوه فراوانی برخوردار میباشد. طرح دولت با عنوان "خدمات جدید - مشاغل جدید" که به موجب ماده قانون مصوب 16 اکتبر 1997 در خصوص توسعه استخدام جوانان عنوان گردیده است، در نظر دارد به فعالیتهایی در جهت تشویق و ترغیب جوانان به استخدام و فعالیت در بخش فرهنگ پرداخته و نیازهای برآورده نشده این بخش را به منصه ظهور برساند. طرح فوق به ایجاد 350/000 هزار فرصت شغلی ثابت منجر گردیده است. | |||
فرهنگ، ورزش، آموزش، محیط زیست و خدمات اجتماعی از جمله موضوعاتی است که ماده قانون مصوب 16 اکتبر 1997 به تفسیر آن پرداختهاست. فرصتهای شغلی بخش فرهنگ از سوی دولت ایجاد نمیگردند. بلکه این فرصتها توسط دولتهای محلی و به طور عمده شوراهای شهر و شخصیتهای حقوقی، تئاترهای ملی، مراکز هنری، مراکز موسیقی معاصر، موزهها، سازمانهای خیریه و غیرانتفاعی، انجمنهای تئاتر، رقص و کمپانیهای دست اندر کار فعالیتهای فرهنگی فراهم میگردد. | |||
وزارت فرهنگ، مدیریت منطقهای امور فرهنگی (Direction régionale des affaires culturelles(DRAC)) در زمینه اجرای پروژههای فرهنگی را فعالتر نمود. شمار فرصتهای شغلی که به موجب طرح ملی استخدام جوانان از اکتبر سال 1998 تا آگوست 1999 فراهم گردیده بر 11233 فرصت شغلی بالغ میگردد. به عبارت دیگر از زمان اجرای طرح و در طی یک سال 11 درصد فرصتهای شغلی در زمینههای مختلف فرهنگی و هنری محقق گردیده است. | |||
===[[سیاست های زبانی دولت فرانسه|سیاستهای زبانی دولت فرانسه]]=== | |||
زبان فرانسوی که زبان رسمی جمهوری فرانسه است، به عنوان یکی از عوامل مهم یکپارچگی کشور توسط بیش از یکصد میلیون نفر در جوامع فرانسه زبان خارج از کشور تکلم میگردد. در مواجهه با پدیده جهانی شدن و ظهور شبکههای ارتباطی جدید، حفاظت از زبان فرانسوی و استفاده مستمر از آن به عنوان یک زبان بینالمللی به اولویت اساسی کشور مبدل گردیدهاست. از این رو، سیاست حفاظت از جامعه فرانسه زبان در طی 20 سال اخیر تقویت گردیده و هم اکنون مقولاتی چون تنوع فرهنگی و چند زبانگی را نیز تحت پوشش قرار میدهد. ادارات متعددی تحت نظارت وزارت فرهنگ به مسائل و مشکلات پیش روی زبان فرانسوی رسیدگی مینمایند. از جمله این ادارات میتوان به موارد ذیل اشاره نمود: | |||
1- اداره زبان فرانسوی (La délégation générale à la langue française et aux langues de France(DGLF)) که مسئولیت ترویج و غنیسازی زبان فرانسوی در کشور و جوامع فرانسه زبان خارج از کشور را برعهده داشته و فعالانه سیاست چند زبانگی را تشویق و ترویج مینماید. | |||
2- مدیریت کتاب و کتابخوانی که حمایت از انتشار کتب، مقالات، مجلات و نشریات علمی به زبان فرانسوی حمایت مینماید. | |||
3- مدیریت منطقهای امور فرهنگی (DRAC) که به اقدامات تشویقی در زمینه بالا بردن سطح آگاهی عامه مردم و به ویژه گردشگران خارجی از زبان فرانسوی پرداخته و کمکهای مالی به این امر اختصاص میدهد. | |||
4- پراکنش اطلاعات به زبان فرانسوی به واسطه ماده قانون ویژه خبررسانی مصوب سال 1994 الزامی گردید. براساس سهمیههای اختصاص یافته، حداقل 40 درصد آوازها و سرودهای ایستگاههای رادیویی میبایستی به زبان فرانسوی پخش گردد. همچنین حداقل 60 درصد فیلمهای شبکههای تلویزیونی غیرماهوارهای نیز بایستی اروپایی بوده و 40 درصد دیگر فرانسوی باشند. از سال 1998، کانال 5 تلویزیون فرانسه (TV5) که یک کانال بینالمللی محسوب گردیده و به زبان فرانسوی برنامه پخش مینماید، با مشارکت 5 شبکه دولتی فرانسه زبان تأسیس گردیده و در حال پخش بیست و چهار ساعته برنامههای تلویزیونی در 7 منطقه جغرافیایی آفریقا، آسیا، اروپا، آمریکا، آمریکای لاتین، ایالت کبک [[کانادا]] و کشورهای خاور دور میباشد. | |||
5- اداره جوامع فرانسه زبان وزارت امور خارجه مسئولیت ترویج زبان فرانسوی و گسترش جوامع فرانسه زبان در خارج را برعهده دارد. سیاستهای اتخاذی دولت نشان میدهد که دیگر نمیتوان مقوله اتحاد و یکپارچگی ملی را در مخالفت و معاندت با تکثرگرایی فرهنگهای منطقهای به شمار آورد و این در حالی است که کشور فرانسه از تعداد 98 تعهد منشور اروپا تنها 39 تعهد آن را پذیرفته است. تعهدات مذکور به این خاطر برگزیده شدهاند که اجرای آنها چندان مشکل نبوده و ضدیتی با قوانین و اصول قانون اساسی کشور ندارد. | |||
=== ارتباط میان رسانه ها و فرهنگ === | |||
قانون خبررسانی عمومی در مواجهه با چالشهای فراروی رسانههای کشور که در اثر افزایش تعداد رسانههای ارتباط جمعی حادث گردیده است، به تصویب رسید. قانون مذکور جایگاه تلویزیونهای دولتی را به طور شفاف مشخص و تایید نموده و از آن به عنوان یک ابزار مهم و اساسی در فعالیتهای فرهنگی و هنری و نشر فرهنگ حمایت و پشتیبانی مینماید. لازم به ذکر است که به منظور غنا بخشیدن به قانون مذکور اصلاحیه ای در نوع فعالیت تلویزیونهای دولتی صورت گرفته است. براساس اصلاحیه فوق میزان تبلیغات تلویزیون از 12 دقیقه در ساعت به 8 دقیقه در ساعت تقلیل یافته است. زمان اختصاص یافته به برنامههای تلویزیونی غیر تبلیغاتی به تلویزیونهای دولتی اجازه خواهد داد تا کمتر ملاحظات تجاری را در پخش برنامهها لحاظ کرده، بیشتر به فعالیتهای فرهنگی و هنری پرداخته و از انعطاف پذیری بیشتری در برنامهریزیهای خود برخوردار گردند. | |||
دولت فرانسه به جبران کمبود درآمد سالانه شبکههای تلویزیون دولتی، جبران خسارتهای احتمالی و تخصیص منابع مالی بیشتر به تلویزیونهای دولتی متعهد شدهاست. به عنوان یک اقدام احتیاطی، شبکههای تلویزیون دولتی مبادرت به تشکیل یک گروه صنعتی قدرتمند و منحصر به فرد نموده اند تا از این طریق بتوانند جهت رقابت در بازار جهانی پخش دیجیتالی برنامههای تولیدی خود را گسترش دهند. علاوه بر موارد فوق، دولت در نظر دارد در آینده نه چندان دور دو اقدام مهم و حیاتی دیگر یعنی تأسیس تلویزیونهای محلی و تأسیس تلویزیونهای دیجیتالی را به منصه ظهور برساند. | |||
===[[مبارزه با محرومیت فرهنگی مردم فرانسه]]=== | |||
حق استفاده و شرکت در فعالیتهای فرهنگی از جمله حقوق اساسی شهروندان فرانسوی میباشد که با هدف جلوگیری و مبارزه با محرومیت فرهنگی در قانون اساسی کشور تصریح گردیده است. سازمانهای مسئول نشر هنر و فرهنگ کشور در طرحهای عملی دولت پیش بینی شدهاند. | |||
فعالیتهای فرهنگی غالباً به عنوان شیوهای کارآمد در جهت تقویت پیوندهای اجتماعی مطرح میباشند، اگرچه فرهنگ یک جایگزین محسوب نگردیده و به همین منوال هنرمندان نیز آخرین چاره جهت علاج هر نوع ضعف فرهنگی نمیباشند. اجرای برنامههای اجتماعی در این رابطه بسیار سودمند بودهاست. این برنامهها از سوی مجامع محلی و انجمنهای حمایتی سازماندهی میگردد. فعالیتهای مشروح در ذیل در این دو برنامه پیش بینی شدهاست: | |||
1- آموزش و تعلیم فرهنگی با همکاری مدارس کشور | |||
2- آموزش خواندن و نوشتن با همکاری و هماهنگی کتابخانههای عمومی کشور | |||
3- انعقاد تفاهم نامه با مجامع محلی در جهت توسعه کتابخوانی در کشور | |||
4- دسترسی عامه مردم به آموزش هنرهای زیبا و آموزش فرهنگی | |||
در | 5- مشارکت جامعه در مرمت اماکن فرهنگی عمومی | ||
6- توسعه و حمایت از فعالیتهای غیرحرفهای فرهنگی با همکاری کارشناسان بخش فرهنگ | |||
طرحهای موجود به عنوان فاکتورهای اصلی مشارکت با مجامع محلی، انجمنهای حمایتی دو جانبه، انجمنهای اجتماعی و تأسیسات فرهنگی و آموزشی مطرح میباشند. | |||
===[[آموزش هنرهای زیبا در فرانسه]]=== | |||
بنا بر سیاست وزارت آموزش و پرورش فرانسه، کلیه کودکان فرانسوی ملزم به گذراندن دورههای آموزش پایهای و مقدماتی در زمینه هنرهای زیبا میباشند. از سال 1983، وزارت فرهنگ با همکاری وزارت آموزش و پرورش کشور به حال تکمیل و غنی سازی برنامههای آموزشی خود مبادرت نموده است. از جمله اهداف وزارت آموزش و پرورش فرانسه میتوان به گسترش زمینه آموزش هنرهای زیبا در تمامی سطوح، افزایش همکاری و هماهنگی میان تأسیسات آموزشی و سازمانهای فرهنگی و جذب هنرمندان کشور در پروژههای مختلف فرهنگی و هنری اشاره نمود. وزارتخانه مذکور دورههای زمانی مشخصی را جهت ارائه آموزش هنرهای زیبا در مدارس کشور تعیین نموده است. لازم به ذکر است که رشتههای مختلف هنرهای زیبا در دوره دبیرستان به دانش آموزان ارائه میگردد. ماده قانون آموزش فرهنگی مصوب 6 ژانویه 1988 اهمیت تدریس و آموزش هنرهای زیبا در آموزش عمومی را تصریح مینماید. مدیریت مرکزی وزارت فرهنگ، به اجرای برنامههای مناسب نظیر کلاسهای آموزش میراث فرهنگی و بازدید دانش آموزان مدارس راهنمایی از موزهها و اماکن باستانی کشور مبادرت مینماید. اداره توسعه منطقهای، به هماهنگی اقدامات مدیریت مرکزی وزارت فرهنگ در حوزه آموزش، برپایی کارگاههای هنری، برگزاری کلاسهای فرهنگی و تقویت رابطه مستمر با وزارت آموزش و پرورش مبادرت مینماید. لازم به ذکر است که در سطوح محلی و منطقهای نیز، وزارت آموزش و پرورش از دفاتر آموزشی متعددی برخوردار میباشد. | |||
در | کمیتههای آکادمیک مستقر در این دفاتر مسئولیت اجرای برنامههای فرهنگی مدارس و کشور برقراری رابطه با مدیریت منطقهای امور فرهنگی وزارت فرهنگ را برعهده دارند. وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ از طریق انعقاد تفاهمنامههای ویژه با مقامات محلی در خصوص آموزش هنرهای زیبا با یکدیگر همکاری مینمایند<ref>نعيمی گورابی، محمد حسين (1392). جامعه و فرهنگ [[فرانسه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی].</ref>. | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[نظام فرهنگی فرانسه]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۵۵
وزارت فرهنگ فرانسه (Le ministère de la Culture)
تاریخ سیاست فرهنگی کشور فرانسه از زمان طرحریزی آن در قرن شانزدهم تا کنون، نمایانگر نقش محوری دولت در ارتقاء و ساماندهی دانش، هنر، فرهنگ و شکلگیری تدریجی ساختارهای وزارتخانهای و تصویب بودجههای ملی بودهاست. به عنوان مثال میتوان به تأسیس کتابخانه ملی فرانسه، تأسیس دبیرخانه هنرهای زیبا در قرن نوزدهم، تأسیس موزه هنری لوور و تأسیس وزارتخانهای مستقل با نام وزارت فرهنگ در سال 1959 اشاره نمود. آندره مالرو (Andre Malraux) نخستین وزیر فرهنگ کشور فرانسه، در امور فرهنگی موازینی را پیش روی همگان قرار داد که اعقاب او نیز دنباله رو این راه بودند. از جمله این موازین میتوان به حفاظت از میراث فرهنگی کشور، خلق هنرهای معاصر، آموزش فرهنگ و هنر و نشر آن در تمامی سطوح جامعه، تمرکز زدایی اداری و تدوین نظامنامه برای بازارهای صنعتی فرهنگ اشاره نمود. بر اساس تعریف آندره مالرو، تمرکززدایی اداری عبارت از انتقال قدرت و منابع از سطوح مرکزی دولت به سطوح فدرال با حفظ مرکزیت دولت بود. در سال 1959 آندره مالرو حوزه فرهنگی کشور را از حیطه اختیارات وزارتخانههای آموزش و پرورش و صنایع خارج نموده و به تأسیس وزارتخانهای مستقل با نام وزارت فرهنگ مبادرت نمود. در این میان مرکز ملی فیلم نیز از اختیار وزارت صنایع خارج شده و تحت نظارت وزارت فرهنگ کشور درآمد. هدف وزارتخانه جدیدالتاسیس، پیشرفت همزمان و همه جانبه کلیه امور هنری و مشارکت فراگیر مردم در فعالیتهای فرهنگی، بخصوص در زمینههای تئاتر، موسیقی و میراث فرهنگی کشور بود. آندره مالرو قصد داشت در کلیه ادارات، مراکز هنری همگانی دایر نماید تا امور فرهنگی را در پهنه ای وسیع و فراگیر نشر داده و همگان را به خلاقیتهای هنری ترغیب نماید. دولت فرانسه از لحاظ جغرافیایی به 96 اداره اجرایی با نام دپارتمان تقسیم گردیده است. در گذشته تنها ادارات 9 شهر از مراکز فرهنگی همگانی برخوردار بودند. در سال 1969، 3 حوزه ریاست منطقهای در امور فرهنگی تأسیس گردید که به نوبه خود گامی اساسی در جهت تمرکز زدایی اداری به شمار میرفت.
ژاک دوهامل (Jacques Duhamel) در تعقیب سیاستهای آندره مالرو، سیاست بین اداری و چند منظوره با هدف تزریق فرهنگ به بافت جامعه را اتخاذ نمود. دوهامل به نهادینه نمودن مشارکت فرهنگی میان دولت و موسسات فرهنگی کشور مبادرت نمود که از آن جمله میتوان به انعقاد قراردادهای دولت با سازمان رادیو و تلویزیون، صنعت سینما و صاحبان سالنهای تئاتر و اپرا اشاره نمود. جهت پشتیبانی مالی از چنین مشارکتهای فرهنگی، صندوق پروژههای فرهنگی کشور تأسیس گردید. در زمینه هنرهای تجسمی، 1 درصد از درآمد سازمانهای دولتی جهت حمایت مالی از انجام یک فعالیت هنری در همان سازمان صرف می گردید. این قانون در خصوص کلیه سازمانهای دولتی به اجرا در می آمد.
هر یک از 6 وزیر فرهنگ فرانسه که یکی پس از دیگری بین سالهای (1981-1973) به صدارت رسیدند ؛علاوه بر اعمال تغییرات مورد نظر خود در وزارتخانه فرهنگ، از سیاستهای فرهنگی آندره مالرو و ژاک دوهامل نیز جهت اتخاذ سیاستهای جدید بهره می بردند. در سال 1974 میشل گای (Michel Guy) با انعقاد اولین سری از موافقتنامههای توسعه فرهنگی با شهرداری ها و مناطق کشور، راه پیشرفت و تکامل هنرمندان جوان و هنرهای معاصر کشور را هموار نمود. به دنبال این عمل میشل گای، مرکز هنرهای ملی ژرژ پمپیدو در سال 1977 افتتاح گردید. در سال 1978 قانون حمایت از موزههای کشور به تصویب رسید و سال 1980 نیز به عنوان سال میراث ملی نام گرفت. طی سالهای (1993-1981) در دو دوره پنج ساله - وزارت فرهنگ فرانسه گامهای اولیه به سوی مدرنیزاسیون و طریقه برخورد با جامعه معاصر را برداشت.
دسترسی عامه مردم فرانسه به فعالیت های فرهنگی
کانون فعالیتهای وزارت فرهنگ بر حمایت و پشتیبانی از نوآوری، خلاقیت، توسعه و گسترش اهداف دراز مدت در جهت گسترش مشارکت در حیات فرهنگی کشور قرار گرفتهاست. از آنجایی که آفرینش فرهنگی و هنری و نشر این قبیل فعالیتها نیازمند دو دیدگاه متفاوت میباشد، لذا هدف وزارت فرهنگ، اهمیت دادن یکسان به هر دو حوزه است. وزارت فرهنگ بر اجرای فعالیتهای آفرینشی و نشر این قبیل فعالیتها در کلیه بخشهای کشور مصمم گردیده و بر آن است که هر دو زمینه را تقویت نماید. تولیدات و کالاهای فرهنگی نیز به منظور نمایش دست آوردهای هنری باید در دسترس عموم قرار گیرند. کوشش فراوانی به عمل آمده تا این دو مأموریت خدمات عمومی به نحو احسن انجام بگیرند. این دو مأموریت همانطور که قبلاً نیز بدان اشاره شد توسعه و گسترش آزادی در خلاقیتهای فرهنگی و هنری و در دسترس قرار دادن این خلاقیت ها برای عموم مردم جامعه میباشد.
سیاست حفظ میراث فرهنگی فرانسه
سومین هدف اصلی وزارت فرهنگ به معرّفی و ارائه گسترده میراث فرهنگی کشور به عموم مردم تأکید دارد. به همین ترتیب، از آنجایی که صور جدید و متفاوت تولیدات فرهنگی و هنری مدام در حال تغییر و تحول میباشد، لذا وزارت فرهنگ بر حفاظت و دسترسی عامه مردم به آثار سمعی و بصری، نوشتاری و تاریخی که نمایانگر گذشته ملت فرانسه هستند، تأکید مینماید. نگهداری و مرمت آثار فرهنگی و هنری شیوه منحصر به فرد در جهت محافظت از داراییهای فرهنگی و هنری کشور محسوب نمیگردد بلکه افزایش منابع مالی اختصاص دادهشده به آثار هنری و فرهنگی کشور و اتخاذ یک سلسله تدابیر با هدف رونق بازار آثار هنری فرانسوی نظیر اعطای تخفیفهای مالیاتی نیز در جهت تحقق این مهم نقش بسیار مهمی را ایفا مینماید.
شمار قابل توجهی از سیاستهای فرهنگی فرانسه بر حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی اروپا متمرکز میباشد. مدیریت میراث فرهنگی و معماری وزارت فرهنگ مسئولیت مراقبت و حفاظت از میراث فرهنگی، ارتقاء دانش میراث باستانی، معماری، و توسعه میراث ملی کشور را بر عهده دارد. کشور فرانسه از طریق بزرگداشت سالانه "روز میراث فرهنگی" در فعالیتهای شورای اروپا با نام "اروپا - یک میراث مشترک" شرکت مینماید. توسعه و ترویج مهارتهای حرفهای و آموزش پیشرفته در زمینه میراث فرهنگی و باستانی سازمان در زمره مسئولیتهای مرمت آثار هنری و باستانی کشور میباشد.
سیاست فرهنگی فرانسه در ارتباطات و فناوری های نوین
در سال 1998، دولت فرانسه طرح قانونی برای ورود فرانسه به جامعه اطلاع رسانی جهانی را راه اندازی نمود. هدف طرح مذکور حمایت از ایجاد و راه اندازی خدمات رسانههای چندگانه توسعه فناوریهای اطلاعاتی رسانههای سمعی و بصری عمومی میباشد. کشور فرانسه در جهت حمایت از حقوق مؤلفین فرانسه، نقش فعالی را در مذاکرات اروپایی ایفا مینماید. لازم به ذکر است که مذاکرات مذکور در رابطه با حمایت و حفاظت از حقوق مولفین آثار دیجیتالی برگزار میگردد. دیجیتالی شدن میراث فرهنگی با سه هدف انجام میگیرد: 1- تسهیل دسترسی عموم به آثار المثنی فرهنگی و هنری 2- حفظ و کنترل میراث فرهنگی ملّی 3- جلوگیری از خصوصیسازی اطلاعات دیجیتالی. طرح فوق همچنین از توسعه، گسترش و توزیع تجهیزات اینترنتی و چند رسانهای در میان کتابخانههای کشور حمایت نموده به تطبیق فناوریهای اطلاعاتی با فرهنگ، توزیع عادلانه فرهنگ میان مناطق مختلف کشور و گسترش دسترسی عموم به دانش و فرهنگ مبادرت مینماید. وزارت فرهنگ همچنین طرح قانونی جهت راه اندازی و توسعه مراکز چند رسانهای فرهنگی در میان مناطق مختلف کشور را اجرا نموده است.
توسعه فرهنگی فرانسه
ماده قانون خدمات دولتی مصوب سال 1992، نمایندگان دولت در سطوح منطقهای را به عنوان مسئولین اجرای سیاستهای کشور معرفی نموده و تنظیم، تعریف و ارزیابی دستورالعملهای راهبردی را بر عهده دولت مرکزی نهاده است. به موازات تصویب قوانین انتقال طی سالهای 1983-1982 اختیارات قبلی دولت به مقامات محلی تفویض گردید. هدف تمرکززدایی، همراستایی تصمیمات دولت با رأی مردم و تقویت اختیارات دولت در سطح منطقهای میباشد. اما در حقیقت به واسطه قوانین انتقال تنها نوعی نظارت محدود بر امور فرهنگی به مقامات محلی اعطا گردیده است. تا همین اواخر، اکثر تصمیمات وزارت فرهنگ در امر بودجه بندی فرهنگی توسط مدیریتهای مرکزی وزارتخانه صورت میگرفت. در این میان اهمیت بیشتر به روابط میان مدیریتهای مرکزی وزارتخانه و مقامات محلی اختصاص یافتهاست. رؤسای ادارارات منطقهای منابع مالی زیادی را به امر فرهنگ اختصاص داده و مدیران امور فرهنگی منطقهای را به هزینه نمودن چنین منابعی در سطوح منطقهای کشور مأمور نموده اند. مدیران منطقهای از جانب روسای اداری خود نحوه صرف منابع مالی، مدیریت، اعطاء امتیاز و سرمایه گذاری را اتخاذ مینمایند. این روند جدید در توزیع اختیارات، نمایانگر سبک جدیدی در روابط میان وزارت فرهنگ و مقامات محلی میباشد.
روابط بین المللی فرهنگی فرانسه
کشور فرانسه علاوه بر ترویج فرهنگ فرانسوی در کشورهای خارجی، در حال توسعه سیاست همکاری بینالمللی با هدف ترویج و تشویق تنوع و تکثرگرایی فرهنگی است. جهت نیل به یک چنین هدفی میان چندین وزارتخانه دولت و مقامات محلی تقسیم مسئولیت صورت گرفته است. ترویج فرهنگ فرانسه در خارج از جمله سیاستهای دیرین خارجی کشور فرانسه بوده و مسئولیت سنگین آن همچنان برعهده وزارت امور خارجه میباشد. این سیاست از حوزه وسیعی برخوردار بوده و فعالیتهایی نظیر ترویج زبان فرانسه، مبادلات آموزشی و دانشگاهی، همکاریهای فنی و علمی، مبادلات هنرهای زیبا، کتاب، فیلم و رادیو تلویزیون را در بر میگیرد. وزارت فرهنگ فرانسه با مشارکت و همکاری وزارت صنایع، وزارت امور خارجه و سازمانهای ذیل نقش مهمی را در صادرات محصولات صنایع فرهنگی کشور ایفا مینماید. از جمله این سازمان ها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- سازمان سینمایی فرانسه (unifrance)
2- اداره صادرات آلات موسیقی
3- سازمان انتشارات کتاب فرانسه
4- انجمن هنرهای زیبای فرانسه (AFAA)
شبكه فرهنگی خارجی فرانسه
سیاستهای اتخاذ شده از سوی مدیر کل اداره توسعه و همکاریهای بینالمللی وزارت امور خارجه توسط یک شبکه فرهنگی خارجی متشکل از سفارتخانه ها و کنسولگریهای فرانسه، مراکز و موسسات فرهنگی فرانسه که تقریباً بر 130 مرکز و موسسه بالغ میگردد و تعداد 25 مرکز تحقیقات علوم اجتماعی و انسانی اجرا می گردند. همچنین وزارت فرهنگ طرح هایی را جهت استقبال از فرهنگهای خارجی در کشور در دست اقدام دارد. از جمله این طرح ها میتوان به ارائه تولیدات فرهنگی خارجی نظیر فیلمها و تئاترهای خارجی در فرانسه اشاره نمود. وزارت فرهنگ و وزارت امور خارجه به طور فعال در سازماندهی فصلهای فرهنگی کشورهای خارجی مشارکت نموده و از اقداماتی که در زمینه فرهنگهای خارجی نظیر برنامهریزی فرهنگی، برپایی جشنواره ها و تأسیس مؤسسات خارجی در داخل فرانسه صورت می پذیرد حمایت و پشتیبانی مینماید. در نتیجه عوامل زیادی به نشر فرهنگهای خارجی در داخل فرانسه کمک مینمایند.
پویایی چشم انداز فرهنگی کشور و تجربههای گرانقدر آن در اداره و مدیریت فرهنگی، به تقاضاهای همکاری به شکل ارائه آموزش و مشاوره از جانب دولتهای خارجی و دست اندرکاران فرهنگ منجر گردیده است. از این رو شمار زیادی از مؤسسات فرهنگی وزارت فرهنگ اقدام به آموزش هنرمندان خارجی نموده و هر ساله چندین هیأت تخصصی در زمینههای مختلف فرهنگی و هنری را سازماندهی مینماید.
وزارت فرهنگ در تمامی مذاکرات فرهنگی جامعه اروپا شرکت مینماید. این وزارتخانه همچنین متصدیان امور فرهنگی کشور را از نحوه بودجه بندی فرهنگی در سایر کشورهای اروپایی مطلع نموده و از برخی شبکههای اروپایی حمایت مینماید. علاوه بر موارد فوق وزارت فرهنگ در جلسات شورای اروپا و سازمان علمی، تربیتی و فرهنگی ملل متحد (سازمان یونسکو) نیز شرکت مینماید. وزارت فرهنگ فرانسه همچنین توجه ویژه ای به موضوع تنوع فرهنگی دارد که از سوی شمار زیادی از نهادهای چند جانبه حمایت میگردد.
توسعه میراث فرهنگی
در کشور فرانسه پس از فعالیت در زمینههای سمعی و بصری، فعالیت در زمینه میراث فرهنگی ملی دومین و عمومی ترین فعالیت فرهنگی کشور به شمار میرود. اگرچه این بدان معنا نیست که وزارت فرهنگ قصد دارد که در یک اقدام فریبنده مبادرت به دسته بندی اجزاء فرهنگ به عنوان میراث فرهنگی نماید بلکه وزارتخانه بیشتر به دنبال تدارک دسترسی آسان عامه مردم به اطلاعات و پایگاههای اطلاعاتی و ارائه این قبیل اطلاعات از طریق فنآوری اطلاعاتی میباشد. وزارت فرهنگ همچنین در صدد فراهم آوردن دسترسی آسان عامه مردم و نسلهای آینده به تعداد زیادی از کتب، بایگانی ها، آثار هنری، اشیاء هنری، فیلمها و آثار تاریخی است که این دانش از آن مشتق شده و میتواند به عنوان مدرک و سند تنوع فرهنگی ملت فرانسه قلمداد گردد.
اولین گام در این مسیر تلاشهای اخیر وزارت فرهنگ در رابطه با برپایی مراسم بزرگداشت میراث فرهنگی قرن بیستم بودهاست. سیاست دولت فرانسه همچنین در جهت توسعه میراث نوشتاری کشور و فراهم آوردن دسترسی آسان عامه مردم به آن بودهاست. به عنوان مثال، کتابخانه ملی جهت نیل به این هدف اقدام به تأسیس شبکه ای از کتابخانههای وابسته به شهرداری در مناطق کشور نموده است. بایگانیهای ملی نیز در تلاش جهت ارائه خدمات و امکانات خود به محققین و عامه مردم در این مسیر گام برمی دارند. در زمینه سینما و بخش سمعی و بصری کشور نیز اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است. مرکز ملی فیلم به عنوان کانون شبکه توزیع سراسری سینمای کشور عمل مینماید. کمیته حفاظت از میراث سمعی و بصری و موسسه سمعی و بصری ملی نیز در تعیین طرح راهبردی این قبیل اقدامات نقش کلیدی را بر عهده دارد. دیگر پروژهها نظیر پروژه موزه تمدن و هنرهای زیبا با هدف تشویق همکاری میان موسسات مختلف فرهنگی و هنری کشور اجرا شدهاند.
راهبردهای ترغیب مردم فرانسه به فعالیتهای فرهنگی
در حدود 400/000 نفر فعالانه در بخشهای مختلف فرهنگی کشور فعالیت مینمایند. تقاضاهای فراوان در خصوص اجرای طرح ملی استخدام جوانان در بخش فرهنگ نشان داد که این بخش از پتانسیل بالقوه فراوانی برخوردار میباشد. طرح دولت با عنوان "خدمات جدید - مشاغل جدید" که به موجب ماده قانون مصوب 16 اکتبر 1997 در خصوص توسعه استخدام جوانان عنوان گردیده است، در نظر دارد به فعالیتهایی در جهت تشویق و ترغیب جوانان به استخدام و فعالیت در بخش فرهنگ پرداخته و نیازهای برآورده نشده این بخش را به منصه ظهور برساند. طرح فوق به ایجاد 350/000 هزار فرصت شغلی ثابت منجر گردیده است.
فرهنگ، ورزش، آموزش، محیط زیست و خدمات اجتماعی از جمله موضوعاتی است که ماده قانون مصوب 16 اکتبر 1997 به تفسیر آن پرداختهاست. فرصتهای شغلی بخش فرهنگ از سوی دولت ایجاد نمیگردند. بلکه این فرصتها توسط دولتهای محلی و به طور عمده شوراهای شهر و شخصیتهای حقوقی، تئاترهای ملی، مراکز هنری، مراکز موسیقی معاصر، موزهها، سازمانهای خیریه و غیرانتفاعی، انجمنهای تئاتر، رقص و کمپانیهای دست اندر کار فعالیتهای فرهنگی فراهم میگردد.
وزارت فرهنگ، مدیریت منطقهای امور فرهنگی (Direction régionale des affaires culturelles(DRAC)) در زمینه اجرای پروژههای فرهنگی را فعالتر نمود. شمار فرصتهای شغلی که به موجب طرح ملی استخدام جوانان از اکتبر سال 1998 تا آگوست 1999 فراهم گردیده بر 11233 فرصت شغلی بالغ میگردد. به عبارت دیگر از زمان اجرای طرح و در طی یک سال 11 درصد فرصتهای شغلی در زمینههای مختلف فرهنگی و هنری محقق گردیده است.
سیاستهای زبانی دولت فرانسه
زبان فرانسوی که زبان رسمی جمهوری فرانسه است، به عنوان یکی از عوامل مهم یکپارچگی کشور توسط بیش از یکصد میلیون نفر در جوامع فرانسه زبان خارج از کشور تکلم میگردد. در مواجهه با پدیده جهانی شدن و ظهور شبکههای ارتباطی جدید، حفاظت از زبان فرانسوی و استفاده مستمر از آن به عنوان یک زبان بینالمللی به اولویت اساسی کشور مبدل گردیدهاست. از این رو، سیاست حفاظت از جامعه فرانسه زبان در طی 20 سال اخیر تقویت گردیده و هم اکنون مقولاتی چون تنوع فرهنگی و چند زبانگی را نیز تحت پوشش قرار میدهد. ادارات متعددی تحت نظارت وزارت فرهنگ به مسائل و مشکلات پیش روی زبان فرانسوی رسیدگی مینمایند. از جمله این ادارات میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- اداره زبان فرانسوی (La délégation générale à la langue française et aux langues de France(DGLF)) که مسئولیت ترویج و غنیسازی زبان فرانسوی در کشور و جوامع فرانسه زبان خارج از کشور را برعهده داشته و فعالانه سیاست چند زبانگی را تشویق و ترویج مینماید.
2- مدیریت کتاب و کتابخوانی که حمایت از انتشار کتب، مقالات، مجلات و نشریات علمی به زبان فرانسوی حمایت مینماید.
3- مدیریت منطقهای امور فرهنگی (DRAC) که به اقدامات تشویقی در زمینه بالا بردن سطح آگاهی عامه مردم و به ویژه گردشگران خارجی از زبان فرانسوی پرداخته و کمکهای مالی به این امر اختصاص میدهد.
4- پراکنش اطلاعات به زبان فرانسوی به واسطه ماده قانون ویژه خبررسانی مصوب سال 1994 الزامی گردید. براساس سهمیههای اختصاص یافته، حداقل 40 درصد آوازها و سرودهای ایستگاههای رادیویی میبایستی به زبان فرانسوی پخش گردد. همچنین حداقل 60 درصد فیلمهای شبکههای تلویزیونی غیرماهوارهای نیز بایستی اروپایی بوده و 40 درصد دیگر فرانسوی باشند. از سال 1998، کانال 5 تلویزیون فرانسه (TV5) که یک کانال بینالمللی محسوب گردیده و به زبان فرانسوی برنامه پخش مینماید، با مشارکت 5 شبکه دولتی فرانسه زبان تأسیس گردیده و در حال پخش بیست و چهار ساعته برنامههای تلویزیونی در 7 منطقه جغرافیایی آفریقا، آسیا، اروپا، آمریکا، آمریکای لاتین، ایالت کبک کانادا و کشورهای خاور دور میباشد.
5- اداره جوامع فرانسه زبان وزارت امور خارجه مسئولیت ترویج زبان فرانسوی و گسترش جوامع فرانسه زبان در خارج را برعهده دارد. سیاستهای اتخاذی دولت نشان میدهد که دیگر نمیتوان مقوله اتحاد و یکپارچگی ملی را در مخالفت و معاندت با تکثرگرایی فرهنگهای منطقهای به شمار آورد و این در حالی است که کشور فرانسه از تعداد 98 تعهد منشور اروپا تنها 39 تعهد آن را پذیرفته است. تعهدات مذکور به این خاطر برگزیده شدهاند که اجرای آنها چندان مشکل نبوده و ضدیتی با قوانین و اصول قانون اساسی کشور ندارد.
ارتباط میان رسانه ها و فرهنگ
قانون خبررسانی عمومی در مواجهه با چالشهای فراروی رسانههای کشور که در اثر افزایش تعداد رسانههای ارتباط جمعی حادث گردیده است، به تصویب رسید. قانون مذکور جایگاه تلویزیونهای دولتی را به طور شفاف مشخص و تایید نموده و از آن به عنوان یک ابزار مهم و اساسی در فعالیتهای فرهنگی و هنری و نشر فرهنگ حمایت و پشتیبانی مینماید. لازم به ذکر است که به منظور غنا بخشیدن به قانون مذکور اصلاحیه ای در نوع فعالیت تلویزیونهای دولتی صورت گرفته است. براساس اصلاحیه فوق میزان تبلیغات تلویزیون از 12 دقیقه در ساعت به 8 دقیقه در ساعت تقلیل یافته است. زمان اختصاص یافته به برنامههای تلویزیونی غیر تبلیغاتی به تلویزیونهای دولتی اجازه خواهد داد تا کمتر ملاحظات تجاری را در پخش برنامهها لحاظ کرده، بیشتر به فعالیتهای فرهنگی و هنری پرداخته و از انعطاف پذیری بیشتری در برنامهریزیهای خود برخوردار گردند.
دولت فرانسه به جبران کمبود درآمد سالانه شبکههای تلویزیون دولتی، جبران خسارتهای احتمالی و تخصیص منابع مالی بیشتر به تلویزیونهای دولتی متعهد شدهاست. به عنوان یک اقدام احتیاطی، شبکههای تلویزیون دولتی مبادرت به تشکیل یک گروه صنعتی قدرتمند و منحصر به فرد نموده اند تا از این طریق بتوانند جهت رقابت در بازار جهانی پخش دیجیتالی برنامههای تولیدی خود را گسترش دهند. علاوه بر موارد فوق، دولت در نظر دارد در آینده نه چندان دور دو اقدام مهم و حیاتی دیگر یعنی تأسیس تلویزیونهای محلی و تأسیس تلویزیونهای دیجیتالی را به منصه ظهور برساند.
مبارزه با محرومیت فرهنگی مردم فرانسه
حق استفاده و شرکت در فعالیتهای فرهنگی از جمله حقوق اساسی شهروندان فرانسوی میباشد که با هدف جلوگیری و مبارزه با محرومیت فرهنگی در قانون اساسی کشور تصریح گردیده است. سازمانهای مسئول نشر هنر و فرهنگ کشور در طرحهای عملی دولت پیش بینی شدهاند.
فعالیتهای فرهنگی غالباً به عنوان شیوهای کارآمد در جهت تقویت پیوندهای اجتماعی مطرح میباشند، اگرچه فرهنگ یک جایگزین محسوب نگردیده و به همین منوال هنرمندان نیز آخرین چاره جهت علاج هر نوع ضعف فرهنگی نمیباشند. اجرای برنامههای اجتماعی در این رابطه بسیار سودمند بودهاست. این برنامهها از سوی مجامع محلی و انجمنهای حمایتی سازماندهی میگردد. فعالیتهای مشروح در ذیل در این دو برنامه پیش بینی شدهاست:
1- آموزش و تعلیم فرهنگی با همکاری مدارس کشور
2- آموزش خواندن و نوشتن با همکاری و هماهنگی کتابخانههای عمومی کشور
3- انعقاد تفاهم نامه با مجامع محلی در جهت توسعه کتابخوانی در کشور
4- دسترسی عامه مردم به آموزش هنرهای زیبا و آموزش فرهنگی
5- مشارکت جامعه در مرمت اماکن فرهنگی عمومی
6- توسعه و حمایت از فعالیتهای غیرحرفهای فرهنگی با همکاری کارشناسان بخش فرهنگ
طرحهای موجود به عنوان فاکتورهای اصلی مشارکت با مجامع محلی، انجمنهای حمایتی دو جانبه، انجمنهای اجتماعی و تأسیسات فرهنگی و آموزشی مطرح میباشند.
آموزش هنرهای زیبا در فرانسه
بنا بر سیاست وزارت آموزش و پرورش فرانسه، کلیه کودکان فرانسوی ملزم به گذراندن دورههای آموزش پایهای و مقدماتی در زمینه هنرهای زیبا میباشند. از سال 1983، وزارت فرهنگ با همکاری وزارت آموزش و پرورش کشور به حال تکمیل و غنی سازی برنامههای آموزشی خود مبادرت نموده است. از جمله اهداف وزارت آموزش و پرورش فرانسه میتوان به گسترش زمینه آموزش هنرهای زیبا در تمامی سطوح، افزایش همکاری و هماهنگی میان تأسیسات آموزشی و سازمانهای فرهنگی و جذب هنرمندان کشور در پروژههای مختلف فرهنگی و هنری اشاره نمود. وزارتخانه مذکور دورههای زمانی مشخصی را جهت ارائه آموزش هنرهای زیبا در مدارس کشور تعیین نموده است. لازم به ذکر است که رشتههای مختلف هنرهای زیبا در دوره دبیرستان به دانش آموزان ارائه میگردد. ماده قانون آموزش فرهنگی مصوب 6 ژانویه 1988 اهمیت تدریس و آموزش هنرهای زیبا در آموزش عمومی را تصریح مینماید. مدیریت مرکزی وزارت فرهنگ، به اجرای برنامههای مناسب نظیر کلاسهای آموزش میراث فرهنگی و بازدید دانش آموزان مدارس راهنمایی از موزهها و اماکن باستانی کشور مبادرت مینماید. اداره توسعه منطقهای، به هماهنگی اقدامات مدیریت مرکزی وزارت فرهنگ در حوزه آموزش، برپایی کارگاههای هنری، برگزاری کلاسهای فرهنگی و تقویت رابطه مستمر با وزارت آموزش و پرورش مبادرت مینماید. لازم به ذکر است که در سطوح محلی و منطقهای نیز، وزارت آموزش و پرورش از دفاتر آموزشی متعددی برخوردار میباشد.
کمیتههای آکادمیک مستقر در این دفاتر مسئولیت اجرای برنامههای فرهنگی مدارس و کشور برقراری رابطه با مدیریت منطقهای امور فرهنگی وزارت فرهنگ را برعهده دارند. وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ از طریق انعقاد تفاهمنامههای ویژه با مقامات محلی در خصوص آموزش هنرهای زیبا با یکدیگر همکاری مینمایند[۱].
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ نعيمی گورابی، محمد حسين (1392). جامعه و فرهنگ فرانسه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی.