گویش های عمده ی زبان چینی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۲۲

گویش های عمده ی زبان چینی به شرح زیر است:

1- گویش ماندارین (پوتونگ‌خوآ (Putan Gua)): این گویش بیشتر از سایر زبان‌های دنیا صحبت می‌شود: بیش از یک میلیارد. ماندارین، زبان اصلی و رسمی دولت، رسانه‌ها و آموزش و پرورش در چین و تایوان و یکی از 4 زبان رسمی در سنگاپور است. گویش ماندارین که ابتدا مخصوص مناطق شمال چین، به ویژه پکن بود، از دو قرن پیش به عنوان گویش کامل و مناسب مورد توجه مردم چین قرار گرفت و نخست در سال 1918 میلادی، از سوی وزارت آموزش وقت به عنوان گویش رسمی انتخاب شد ولی در سال 1958 میلادی بود که از سوی کنگره‌ی ملی خلق چین، به عنوان گویش رسمی به تصویب رسید و مبتای قانونی پیدا کرد.

2- گویش وو (Wu): این گویش در استان‌های «جِه‌جیانگ»، «جیانگ‌سو»، «شانگهای» و هنگ‌کنگ با تعداد 77 میلیون گویش‌ور صحبت می‌شود. لهجه‌های عمده‌ای این گویش، شامل «شانگهایی» و «سوجو» می‌شود.

زبان چینی

3- گویش کانتونی (یوئه (Yue)): گویش کانتونی توسط 66 میلیون نفر در استان‌های «گوانگ‌دونگ (Guangdong)» و «گوانگ شی (Guangxi)» و جزیره‌ی «خَی‌نَن (Hainan)» چین و نیز در هنگ‌کنگ، ماکائو، سنگاپور، مالزی و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه صحبت می‌شود.

4- گویش مین جنوبی (مین نان (Min Nan)): مین نان در جنوب استان «فوجیان (Fujian)»، استان «گوانگ‌دونگ»، جزیره‌ی «خَی‌نَن» جنوبی، جنوب استان‌های «جِه‌جیانگ(Zhejiang)» و «جیانگ‌سی» و هم‌چنین در تایوان، سنگاپور و کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5- گویش خاکا (Hakka): این گویش در جنوب شرقی چین و قسمت‌هایی از تایوان و هنگ‌کنگ صحبت می‌شود. افزون براین، گروه حائز اهمیتی از گویش‌وران هاکا در کشورهایی هم‌چون آمریکا، فرانسه، گینه، موریتانی و انگلستان حضور دارند.

6- گویش مین شمالی (مین بی (Min Bei)): این گویش ده میلیون و سیصد هزار گویش‌ور دارد که عمدتا در سنگاپور و شمال استان «فوجیان» در چین حضور دارند. «مین» نام کلاسیک استان فوجیان و «بی» به معنای شمال است.

7- گویش مین شرقی (مین دونگ (Min Dong)): این گویش در بخش مرکزی استان فوجیان و در برونئی، اندونزی (جاوه و بالی)، مالزی، سنگاپور، تایلند صحبت شده و گویش‌وران بومی آن حدود 250 هزار نفر است.

8- گویش مین مرکزی (مین جوانگ (Min Zhuang)): بیشتر در بخش مرکزی استان فوجیان به این گویش صحبت می‌شود.

9- گویش دونگ‌آن(Dongan): این گویش توسط برخی از مسلمانان «خویی»، قرقیز، وقزاق صحبت می‌شود و تقریبا 50 هزار گویش‌ور دارد. دونگ‌آن تنها گویش چینی است که نه با نویسه‌های چینی، بلکه با الفبای سیریلیک نوشته می‌شود.

10- گویش شیانگ(Xiang): از این گویش در بخش‌های زیادی از استان خونَن(Hunan)، و بخش شمالی از استان گوانگ شی استفاده می‌شود.

از دیگر گویش‌های کم اهمیت‌تر چینی می‌توان از «خوای جو (Huai Zhu)»، «پوسیان (Pusian)»، «جین یو (Jin yu)» و «گان(Gan)» نام برد.^[۱]

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ _{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی جلد اول ص1046}

[1] _{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی جلد اول ص1046}

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+[[پرونده:Tuwa mandarin2 (1).jpg|بندانگشتی|گویش های [[زبان چینی]]]]
+گویش های عمده ی [[زبان چینی]] به شرح زیر است:
-== ''گویشهای عمدهی زبان چینی'' ==
+- گویش ماندارین (پوتونگ‌خوآ (Putan Gua)): این گویش بیشتر از سایر زبان‌های دنیا صحبت می‌شود: بیش از یک میلیارد. ماندارین، زبان اصلی و رسمی دولت، رسانه‌ها و آموزش و پرورش در [[چین]] و [[تایوان]] و یکی از 4 زبان رسمی در سنگاپور است. گویش ماندارین که ابتدا مخصوص مناطق شمال [[چین]]، به ویژه [[پکن]] بود، از دو قرن پیش به عنوان گویش کامل و مناسب مورد توجه مردم [[چین]] قرار گرفت و نخست در سال 1918 میلادی، از سوی وزارت آموزش وقت به عنوان گویش رسمی انتخاب شد ولی در سال 1958 میلادی بود که از سوی کنگره‌ی ملی خلق [[چین]]، به عنوان گویش رسمی به تصویب رسید و مبتای قانونی پیدا کرد.
-- گویش ماندارین (پوتونگخوآ[1]): این گویش بیشتر از سایر زبانهای دنیا صحبت میشود : بیش از یک میلیارد.  ماندارین، زبان اصلی و رسمی دولت، رسانهها و آموزش و پرورش در چین و تایوان و یکی از 4 زبان رسمی در سنگاپور است. گویش ماندارین که ابتدا مخصوص مناطق شمال چین، به ویژه پکن بود، از دو قرن پیش به عنوان گویش کامل و مناسب مورد توجه مردم چین قرار گرفت و نخست در سال1918میلادی، از سوی وزارت آموزش وقت به عنوان گویش رسمی انتخاب شد ولی در سال1958میلادی بود که از سوی کنگرهی ملی خلق چین، به عنوان گویش رسمی به تصویب رسید و مبتای قانونی پیدا کرد.
-- گویش وو[2]: این گویش در استانهای«جِهجیانگ»، «جیانگسو»، «شانگهای» و هنگکنگ با تعداد 77میلیون گویش ور صحبت میشود. لهجههای عمدهی این گویش، شامل«شانگهایی» و «سوجو» میشود.
+- گویش وو (Wu): این گویش در استان‌های «جِه‌جیانگ»، «جیانگ‌سو»، «[[شانگهای]]» و هنگ‌کنگ با تعداد 77 میلیون گویش‌ور صحبت می‌شود. لهجه‌های عمده‌ای این گویش، شامل «شانگهایی» و «سوجو» می‌شود.
+[[پرونده:China-characters.jpg|بندانگشتی|زبان چینی]]
+- گویش کانتونی (یوئه (Yue)): گویش کانتونی توسط 66 میلیون نفر در استان‌های «گوانگ‌دونگ (Guangdong)» و «گوانگ شی (Guangxi)» و جزیره‌ی «خَی‌نَن (Hainan)» [[چین]] و نیز در [[هنگ‌کنگ]]، ماکائو، سنگاپور، [[مالزی]] و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه صحبت می‌شود.
-- گویش کانتونی(یوئه[3]): گویش کانتونی توسط 66میلیون نفر در استانهای«گوانگدونگ[4]» و «گوانگ شی[5]» و جزیرهی«خَینَن[6]» چین و نیز در هنگکنگ، ماکائو، سنگاپور، مالزی و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه صحبت میشود.
+- گویش مین جنوبی (مین نان (Min Nan)): مین نان در جنوب استان «فوجیان (Fujian)»، استان «گوانگ‌دونگ»، جزیره‌ی «خَی‌نَن» جنوبی، جنوب استان‌های «جِه‌جیانگ(Zhejiang)» و «جیانگ‌سی» و هم‌چنین در تایوان، سنگاپور و کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
-- گویش مین جنوبی(مین نان[7]): مین نان در جنوب استان«فوجیان[8]»، استان«گوانگدونگ»، جزیرهی«خَی نَن» جنوبی، جنوب استانهای«جِهجیانگ[9]» و «جیانگسی» و همچنین در تایوان، سنگاپور وکشورهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
+- گویش خاکا (Hakka): این گویش در جنوب شرقی [[چین]] و قسمت‌هایی از تایوان و [[هنگ‌کنگ]] صحبت می‌شود. افزون براین، گروه حائز اهمیتی از گویش‌وران هاکا در کشورهایی هم‌چون آمریکا، فرانسه، گینه، موریتانی و انگلستان حضور دارند.
-- گویش خاکا[10]: این گویش در جنوب شرقی چین و قسمتهایی از تایوان و هنگکنگ صحبت میشود. افزون براین، گروه حائز اهمیتی از گویشوران هاکا در کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه، گینه، موریتانی و انگلستان حضور دارند.
+- گویش مین ش[[مالی]] (مین بی (Min Bei)): این گویش ده میلیون و سیصد هزار گویش‌ور دارد که عمدتا در سنگاپور و شمال استان «فوجیان» در [[چین]] حضور دارند. «مین» نام کلاسیک استان فوجیان و «بی» به معنای شمال است.
-- گویش مین شمالی(مین بی[11]): این گویش ده میلیون و سیصد هزار گویشور دارد که عمدتا در سنگاپور و شمال استان«فوجیان» درچین حضور دارند. «مین» نام کلاسیک استان فوجیان و «بی» به معنای شمال است.
+- گویش مین شرقی (مین دونگ (Min Dong)): این گویش در بخش مرکزی استان فوجیان و در برونئی، اندونزی (جاوه و بالی)، مالزی، سنگاپور، [[تایلند]] صحبت شده و گویش‌وران بومی آن حدود 250 هزار نفر است.
-- گویش مین شرقی(مین دونگ[12]): این گویش در بخش مرکزی استان فوجیان و در برونئی، اندونزی( جاوه و بالی)، مالزی، سنگاپور، تایلند صحبت شده و گویشوران بومی آن حدود250 هزار نفر است.
+- گویش مین مرکزی (مین جوانگ (Min Zhuang)): بیشتر در بخش مرکزی استان فوجیان به این گویش صحبت می‌شود.
-- گویش مین مرکزی( مین جوانگ[13]): بیشتر در بخش مرکزی استان فوجیان به این گویش صحبت میشود.
+- گویش دونگ‌آن(Dongan): این گویش توسط برخی از مسلمانان «خویی»، قرقیز، وقزاق صحبت می‌شود و تقریبا 50 هزار گویش‌ور دارد. دونگ‌آن تنها گویش چینی است که نه با نویسه‌های چینی، بلکه با الفبای سیریلیک نوشته می‌شود.
-- گویش دونگآن[14]: این گویش توسط برخی از مسلمانان«خویی»، قرقیز، وقزاق صحبت میشود و تقریبا50 هزار گویشور دارد. دونگآن تنها گویش چینی است که نه با نویسههای چینی، بلکه با الفبای سیریلیک نوشته میشود.
+- گویش شیانگ(Xiang): از این گویش در بخش‌های زیادی از استان خونَن(Hunan)، و بخش شمالی از استان گوانگ شی استفاده می‌شود.
-- گویش شیانگ[15]: از این گویش در بخشهای زیادی از استان خونَن[16]، و بخش شمالی از استان گوانگشی استفاده می شود.
+از دیگر گویش‌های کم اهمیت‌تر چینی می‌توان از «خوای جو (Huai Zhu)»، «پوسیان (Pusian)»، «جین یو (Jin yu)» و «گان(Gan)» نام برد.<ref><sub><big>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی جلد اول ص1046</big></sub></ref>
-از دیگر گویشهای کم اهمیتتر چینی می توان از«خوای جو[17]»، «پوسیان[18]»، «جین یو[19]» و «گان[20]» نام برد.
+== نیز نگاه کنید به ==
-----[1] - Putan Gua.
-[2] - Wu.
+* [[زبان و ادبیات چینی]]
+* [[زبان چینی]]
+* [[تنوع گویش در زبان چینی]]
-[3] - Yue.
+== کتابشناسی ==
-[4] - Guangdong.
-[5] - Guangxi.
-[6] - Hainan.
-[7] - Min Nan.
-[8] - Fujian.
-[9] - Zhejiang.
-[10] - Hakka.
-[11] - Min Bei.
-[12] - Min Dong.
-[13] - Min Zhuang.
-[14] - Dongan.
-[15] - Xiang.
-[16] - Hunan.
-[17] - Huai Zhu.
-[18] - Pusian.
-[19] - Jin yu.
-[20] - Gan.