رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی سنگال

سنگال دارای رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی مجهزی است که بحث و بررسی آن به شرح ذیل است.

12-1- جایگاه و نقش رسانه ها

امروز یکی از شاخص های توسعه در هر کشوری دارا بودن توان رسانه و ارتباطات جمعی آن است که کشور سنگال از آن مستثنی نیست. بخش عمده ای از برنامه های فرهنگی این کشور از طریق رادیو و تلویزیون سراسری آن پخش می شود. تنوع رسانه ها در این کشور شرایط را برای رشد دموکراسی فراهم کرده است.  چشم انداز رسانه ای این کشور روی گروه های بزرگ مطبوعاتی زیر متمرکز است:

-Walf

-Sud Communication

-Avenir Communication

-Future Médias

-D-Média (Carayol, 2012)

2-12- رسانه های ارتباطی

مهمترین وسائل ارتباط جمعی  در این کشور رادیو و تلویزیون سنگال (RTS: Radio Télévision sénégalaise)  می باشد که یک سازمان عمومی بوده و جهت پخش برنامه های رادیو - تلویزیونی فعال است . این رسانه تقریباً تمام سرزمین سنگال را پوشش می دهد.

1-2-12- رادیو

        اولين ايستگاه راديويي سنگال در اوايل سال 1940 ( دوران استعمار ) ايجاد گرديد. فعاليت اين راديو بسيار ساده و محدود بود. سنگال پس از کنیا، سیرآلئون و غنا توانست از اين فناوري برخوردار شود و از اين منظر مقام چهارم در آفريقاي سياه و مقام اول در آفريقاي سياه فرانكوفون را دارد.

راديو سنگال در سال 1943 موفق شد يك فرستنده 15 كيلو وات را در منطقه هان (Hann) راه اندازي كند. در سال 1950 راديو داكار توانست روزانه 8 ساعت برنامه راديويي پخش كند. در سال 1951 راديو سنگال موفق شد دو شبكه راديويي به نام هاي داکار داخلی (DakarInter) و داکار آفریقا( DakarAfrique) را راه اندازي نمايد. در سال 1953 راديو سنگال 17 ساعت در روز برنامه هايي به زبان هاي ولوف، فُن، سوسو، ماندينكا، باوله و سونينكه پخش مي كرد. در سال 1957 استعمار فرانسه به منظور ايجاد ارتباط بين مراكز عمده مستعمرات خود به ايجاد ايستگاه هاي راديويي در شهر سن لوئي (سنگال)، ابيجان (ساحل عاج)، باماكو (مالي)، كوناكري (گينه)، كوتونو (بنين) و لومه (توگو) اقدام كرد. ايستگاه راديويي سن لوئی (كه در آن هنگام پايتخت سنگال بود)، از قدرت پخش هشت كيلو وات موج كوتاه و متوسط برخوردار بود.

در سال 1959 ادغام سنگال و مالی در فدراسیون مالی، ایجاد رادیو مالی ((RadioMali را بدنبال داشت. پس از 20 اوت 1960 تاریخ جدایی سنگال از مالی، این رادیو تبدیل به رادیو سنگال ((RadioSénégal با دو ایستگاه شبکه داخلی و شبکه بین المللی گردید.

در سال 1968 سنگال با موج تحول در بافت روستايي و درخواست هاي آنها براي دريافت برنامه هاي راديويي مواجه گرديد. در اين هنگام دولت سنگال با همياري يونسكو اقدام به ارائه طرح راديو روستايي نمود. از 18 فوريه 1968، برنامه شبانه راديويي به زبان ولوف شش روز در هفته براي جامعه روستايي سنگال تهيه و پخش گرديد.

در 4 اکتبر 1973، این دفتر رادیو تلویزیون با رادیو گامبیا در مورد تولید برنامه مشترک مذاکراتی به عمل آورد و طبق آن اولین برنامه در خصوص تاریخ سنگال – گامبیا به زبان محلی ارائه شد. در این برنامه از گزارشگران، تاریخدانان و ساکنان هر دو کشور برای مصاحبه استفاده می شد. همچنین این برنامه های رادیویی همراه با موسیقی و آواز محلی بود. این برنامه پیشرفت بسیار زیادی در رادیو داشت.

قانون شماره 02-92 در 6 ژانویه 1992 شرکت ملی رادیو- تلویزیون سنگال (RTS) را راه اندازی کرد. شبکه های ملی شامل کانال ملی، داکار اف ام ((FM و رادیو سنگال بین المللی است که به زبان های فرانسه، ولوف، پولار، ماندینگ و عربی پخش می شود. کانال اف. ام. FM)) سنگال روی فضای جهانی world space))  نیز پخش می شود. شبکه محلی شامل ار.تی.اس (RTS) است که برنامه هایی نیز به زبان فرانسه پخش می کند و شامل موارد زیر است:

1-"جوربِل" اف.ام. (Djourbel FM) (1998) 60% به ولوف و 25% به سِرِر؛  2 -"فاتیک" اف.ام.  (Fatick FM) (1999)؛3 - "کا اولاک" اف.ام.  (Kaolack FM) (1968) به زبان های گوناگون ؛4 - "کولدا" اف.ام. (Kolda FM) (2000) 50% به پولار و 24% به ماندینگ از ساعت 8 تا 1 صبح؛ 5 - "لوگا" (Louga FM) اف.ام. (1999)، از 8 تا 12 شب به ولوف و پولار ؛6 - "ماتام" اف.ام. (Matam FM) (2004). پولار، ولوف در شهر سنت لوئی، موریتانی و مالمی ؛7 - "سنت لوئی اف.ام. " (Saint –Louis FM) نام دیگر آن «صدای شمال» است؛ 8 - تامبا اف.ام. (Tamba FM) (1970- 1968) ، 30% به مانزینگ 15% به ولوف ؛9 - "توبا" اف.ام.. (Touba FM) ؛10 - "تیس اف.ام. " (Thiès FM)  (1999) از 7 تا 1 صبح ؛11 - "زی گِن شور اف.ام. " (Ziguinchor FM)  (1961). از ساعت 7 صبح تا 1 صبح گامبیا و گینه بیسائو را نیز پوشش می دهد. ار.تی.اس.   (RTS: Radio Télévision sénégalaise)کانال  رادیو تلویزیون همگانی ملی سنگال است. (Tudesq, 2002:315)

شبكه هاي دیگر راديويي در سنگال عبارتند از :

AFRICA No1, BBC FM, DIAMONO FM, ENERGIE FM, FAGAROU FM, FM TERANGA, OXYJEUNES, PENC MI, RADIO DUNYA, RADIO FASS FM, RTS ,NDEF LENG, RADIO NOSTALGIE DAKAR, RFI,RADIO FUTURS MEDIA, SEPT FM, SOKHNA FM, SUD FM, TEMOIN FM, WALFADGRI FM, LAMP FALL FM

2-2-12- تلویزیون

تلويزيون سنگال در سال 1963 با كمك يونسكو در چارچوب يك پروژه راهبردي با هدف توليد برنامه هاي سمعي و بصري، آموزشي و تجهيزات براي آموزش بزرگسالان همچون سواد آموزي تأسيس گرديد. پخش برنامه هاي تلويزيون سنگال از سال 1965 آغاز شد. برنامه هاي پخش شده عمدتاً در موضوعات بهداشتي و علم تغذيه بود. در سال 1972 به مناسبت آغاز رقابت هاي ورزشي المپيك در مونيخ آلمان، برنامه هاي عادي اين تلويزيون متوقف شده و فعاليت آن به پخش مسابقات ورزشي متمركز گرديد. اين رويداد جهاني ورزشي موجب افزايش در ظرفيت عملياتي تلويزيون سنگال گرديد. در واقع تشكيلاتي با عنوان دفتر راديو تلويزيون سنگال ( ORTS)، دولت را در ايجاد راديو تلويزيون ياري نمود.

پس از مدتي دو ايستگاه ده كيلو وات در تي يس و يك ايستگاه ده كيلو وات ديگر در تامباكوندا و نهايتاً يك ايستگاه مشابه در سال 1986 در زيگنشور و در سال 1990 در لوگا استقرار يافت. به پشتوانه اين پيشينه، راديو تلويزيون سنگال موفق شد با اتخاذ تصميمي تعيين كننده به لحاظ نظام اداري، با گذر از مؤسسه اي دولتي به شركتي ملي تبديل شود. توسعه شبكه پخش برنامه ها، بهبود در حساسيت شيوه هاي توليد، ايجاد خدمات در كادر جديد و احداث ساختماني جديد براي راديو از جمله اقداماتي بوده كه در راستاي موفقيت اين رسانه سنگال بعمل آمده است. بخش توليد در راديو تلويزيون سنگال كه قبلاً اداره فني نام داشت، هم اكنون اداره شبكه، فناوري جديد و توسعه نام دارد.

هم اكنون شش شبكه تلويزيوني سنگالي به نام هاي (RTS1) ، (2STV) ، (RDV)،WALF) TV)، SN2) (، ) Canal Info ( و همچنين شبكه هاي خصوصي خارجي  مثل (Canal  horizons) (Senegal) ، (Excaf Telecom) ،  (TV5 Afrique)وکانال تلویزیونی منطقه غرب آفریقا( (Ouest TV در پخش برنامه هاي تلويزيوني فعالند. شبكه اول تلويزيوني دولت سنگال (RTS1) شبكه سراسري سنگال است كه اطلاع رساني و پخش برنامه در تمامي زمينه هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و غيره را انجام مي دهد. 

3-2-12- شبکه های ماهواره ای

به طور کلی کانال های متنوع محلی، ملی و ماهواره ای- بین المللی در بخش های دولتی و خصوصی هر سال در سنگال افزایش یافته است. به عنوان مثال کانال ار.تی.اس.دو.اس  (RTS 2S)  یکی  از معروفترین کانال های ماهواره ای سنگال از سال 2000 در منطقه غرب آفریقا و نیمی از اروپا برنامه پخش می کند.  کانال تلویزیونی دو. اس.تی.وی (2s Tv) نیز به صورت کانال ماهواره ای از سال 2003 برای کل منطقه ی زیر صحرا و اروپا پخش می شود.

4-2-12- اینترنت

سنگال در میان کشورهای آفریقایی یکی از پیشتازان دسترسی به اینترنت است. احمد تاپ(Amadou Top)  ، شخصیت معرف سنگالی در حوزه انفورماتیک است که دولت سنگال را وارد شبکه ی اینترنت کرد و سپس اینترنت را در کشور گسترش داد. بنابراین در ابتدای سال های 1990 که هنوز دنیای شرق به وب جهان گستر World Wide Web)) دسترسی زیاد نداشت، سنگال پیشتاز بود. او شرکت خاص خود آی.تی.آی (ATI) را راه اندازی کرد.

امروز سنگال بالاترین پتانسیل میزان نفوذ در اینترنت در آفریقا را دارد. بعد از آفریقای جنوبی اینترنت سنگال توسعه یافته ترین اینترنت در آفریقا است. در مناطق شهری، کافی نت ها بسیار مجهز هستند و شکاف دیجیتالی هم قوی است. طبق آمار10٪ کشور به اینترنت متصل هستند در حالیکه میزان تجهیزات شامل 5/11٪ کامپیوتر برای 100 درخانواده است. اما موج مداوم تلفن همراه و گوشی های هوشمند مخصوصاً از نوع آندروید سنگال را در بر گرفته است. نزدیک 88٪ خانواده های سنگالی تلفن همراه دارند. در مناطق شهری، کافی نت ها در اغلب خیابان های داکار و هتل ها بسیار مجهز و قابل دسترسند.

اما در مناطق روستایی، قطع متناوب برق و مشکلات زیرساختی باعث شده است که اینترنت در دسترس نباشد پارامتر بعد مورد قیمت بالای دسترسی به  اینترنت پر سرعت ADSL)) است که با قیمت فرانسه یکی است. دولت سنگال به طور رسمی به حق انحصار اپراتور قدیمی، "سوناتل" (Sonatel)، در سال 2004 پایان داد. در سال 2007 اپراتور سودانی هم به نام "سوداتل"(Sudatel) مجوز ارائه ی خدمات اینترنت پر سرعت ADSL)  )  و تلفن همراه را گرفت. در آفریقای غربی نیز بخش خصوصی، توسعه اینترنت را در دست دارد. از طرف دیگر شرکت کالیفرنیایی گوگل  (Google) خیلی فعال در داکار حضور دارد و بهترین اطلاعات را در اختیار آفریقای فرانسه زبان قرار می دهد. احمد تاپ و رصد خانه ی او هم با 20 سال سابقه همچنان به فعالیت های خود ادامه می دهد. (Tilouine, 2010):.

5-2-12- مجلات و نشریات تأثیرگذار فرهنگی، هنری، اجتماعی و سیاسی

در کنار روزنامه ها، سنگال دارای هفته نامه ها ی متنوع و فعال می باشد مهمترین آنها به شرح ذیل می باشد.

1-سوسک آزاد شده(Le Cafard libéré)  :  یک نشریه ی ادواری انتقادی که مستقیماً از هفته نامه ی مرغابی اسیر (Le Canard Enchaîné)  الهام می گیرد. این نشریه در سال 1987 در داکار توسط نشر مؤسسه عمومی  (Société Générale) چاپ شد. پخش این هفته نامه ده هزار نسخه است. این هفته نامه با همتای فرانسوی خود بسیار مشابه است: به طور مثال روز چهارشنبه ماکت آنها یکی است (سوسک هایی که جانشین اردک ها می شوند)، موضوعات هم مشابه هستند. کاریکاتوریست معروف آن "آلفونس ماندی" (Alphonse Mendy)  است. (Ngom, 2002 : 914-924)

2- احیا(La Révélation)  از ماه مارس 2001 شروع به کار کرد. تعداد انتشارات آن به علت مشکلات مادی از 12000 تیراژ به 5000 تیراژ رسید.

3 - افق نو (Nouvel Horizon) . اولین شماره ی این هفته نامه در تاریخ 26 ژانویه 1996 چاپ شد. این هفته نامه در ابتدا شامل 28 صفحه و شمارگان اولیه آن دو هزار نسخه بود که این رقم در اوت 1996 به 5000 نسخه در هفته رسید. پس از گذراندن مراحل مختلف از رشد کیفی و کمی در این نشریه، سرانجام در آوریل 2003 تعداد صفحات این هفته نامه به 44 صفحه افزایش یافت.

4- "تیوف"  (Thiof)در سال 1997 منتشر شد. این نشریه به عنوان اثر دوم مؤسسه ی  افق نو

(Nouvel Horizon)   به شمار می رود. بیشتر موضوعات آن زنان، مد و اخبار فرهنگی- سنتی است.

5- روزنامه ی اقتصاد(Journal de l’économie)  تاریخ شروع انتشار این روزنامه 1994 است و هر هفته 3500 نسخه چاپ می کند.  موضوع آن اقتصاد است.

6- صدا (La Voix)  از 25 ژوئن 2004 با 4000 نسخه در هفته منتشر کرد.

7- مسافرت(Safari)  نشریه ای انتقادی است که با استفاده از کاریکاتور، عملکرد طبقه ی حاکمه و اقشار سیاسی جامعه سنگال را زیر سؤال می برد.

8- پزشگی آفریقا (Afrique Médicale)  از نام آن مشخص است  که مجله ای در مورد مسائل پزشکی است.

9- آفریقای نو (Afrique Nouvelle)  به تحولات جدید سنگال بیشتر می پردازد.

10- آمنه(Amina) این هفته نامه بیشتر به مسائل زنان اختصاص دارد.

11- ساختن آفریقا (Construire l’Afrique)  این مجله بیشتر به مسائل توسعه و صنعت در سنگال اختصاص دارد.

12- نامه ی جنوب(Le Courrier du Sud)   این هفته نامه در کازامانس جنوب سنگال منتشر و بیشتر به مسائل این منطقه می پردازد.

13- صدای روزانه (Eco Hebdo)  هفته نامه ای عمومی است که به مسائل خانواده بیشتر می پردازد.

14- گروه سنگال (Équipe Sénégal) این هفته نامه بیشر به فعالیت های اقتصادی – اجتماعی در سنگال اختصاص دارد. ده ها هفته نامه های دیگری در سنگال به چاپ می رسد که به صورت گذرا  نمونه های ازاسامی آنها عبارتند از: "مومساریو"  (Momsareew)، شمال غرب (Nord Ouest) ، شب و روز (Nuit et Jour)  و روزنامه ی رسمی جمهوری سنگال    . (Le journal officiel de la République du Sénégal)

6-2-12- روزنامه ها

جامعه سنگال یکی از جوامع غرب آفریقا می باشد که در آن آزادی مطبوعات در حد مطلوب رعایت می گردد.  تعداد نسبتاً زیاد و متنوع روزنامه ها و مجلات در این کشور و دوام و استمرار نشر آنها ناشی از این مهم می باشد. روزنامه ها و مجلات زیادی در این کشور به طبع می رسد. در این قسمت به اسامی  مهمترین آنها اشاره می شود:

1- خورشید (Le Soleil) : این روزنامه توسط شارل دو بروتوی (Charles de Breteuil)  در سال 1933 جانشین روزنامه ی پاریس- داکار شد. این روزنامه در ابتدا هفته نامه و نامش پاریس- داکار بود. سپس در سال 1936 در آفریقای سیاه تبدیل به روزنامه شد. هنگام استقلال سنگال در سال 1961، نامش به صبح داکارتغییر یافت و بالاخره در 20 می 1970 نام خورشید را به خود گرفت. پسر شارل دو بروتوی نیز، میشل دو بروتوی (Michel de Breteuil)  در سال 1971 مجله ی زن آمینا  (Amina) دومین مطبوعه سنگال بعد از استقلال را تحت عنوان "مجله ی زن آفریقایی" منتشر کرد. (Sidimi, 1984 : 66)

2- روزانه جنوب (Sud Quotidien) : این روزنامه، روزنامه ی اطلاعات است که هر روز چاپ می شود. یک روزنامه ی خصوصی است که بیشترین میزان فروش را دارد و متعلق به گروه "ارتباطات جنوب" است. مسائل سیاسی و اجتماعی از موضوعات مهم آن بوده و دارای منابع معتبر است. پخش روزانه ی آن بیست هزار جلد است.  (Coumba-Diop, 2003 : 388)

3- صبحگاهی (Wal Fadjiri) : این روزنامه در سال 1993 به مناسبت انتخابات قانونی تاسیس شد. در جدیت و استقلال خود بسیار مشهور است. بیشتر روی مسائل سیاسی و رویداد های اجتماعی سرمایه گزاری کرده است.   (Hanspeter, 1989 : 103)

4- صبح (Le matin) اولین شماره ی آن در سال 1987 منتشر شد. تعداد این روزنامه به پانزده هزار در روز رسیده است و ادعای آزادی و عدم تعلق به جناح های سیاسی دارد. این روزنامه امروز نام خود را به "اخبار مستقیم" (Directe Info) تغییر داده است.

5- "آژانس مطبوعاتی سنگالی" (Agence de Presse Sénégalaise) APS . بیشتر به مسائل روزنامه نگاری و روزنامه نگاران اختصاص دارد.

6- پیام آور (Le messager) . روزنامه ای خبری و تحلیلی مسائل سیاسی –  اجتماعی است.

7- ناظر  (L’Observateur)اولین شماره این روزنامه در تاریخ 15 سپتامبر 2003 منتشر و شمارگان آن به 12500 نسخه بالغ می شود که بیشتر خبری –  تحلیلی از حوادث روز است.( Bouzerand, 1967 : 189)

8- افق (L’Aurore) روزنامه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است.

9- عصر آفریقا (le Temps de l’Afrique) . این نشریه بیشتر به مسائل جوانان اختصاص دارد.

10- بیست و چهار ساعت زمان (24 heures chrono)  نیز نشریه ای خبری – تحلیلی از حوادث روز سنگال است.

11- اَلآن (L’Actuel) در سال 2001 شروع به کار و روزانه 10000 نسخه چاپ می کند. روزنامه ای خبری - سیاسی است.

12- "آز" (L’As) یکی دیگر از روزنامه های پر تیراژ در سنگال می باشد. که با دید تحلیلی اخبار را انعکاس می دهد

13-پست چی (Le Courrier) این روزنامه نیز به درج اخبار و تحلیل های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می پردازد

14- رویداد روز (l’Événement du jour)  بیشتر به درج اخبار و حوادث اجتماعی- فرهنگی اقدام می کند.

15- "فراسک کوتی دین": (Frasques Quotidien)  این روزنامه نیز به درج اخبار و تحلیل های سیاسی اجتماعی می پردازد.

16- اخبار هفت روز (Info 7) این روزنامه 12 اکتبر 1998 انتشار خود را آغاز کرد و تعداد شمارگان آن به 10 هزار نسخه در روز رسیده است.

17- "پیک" (Pic) نیز با تیراژ محدود به درج اخبار و رویدادها می پر دازد.

18- نقطه (Le point) این روزنامه در سال های اخیر به صورت رنگی و با تیراژ روبه گسترش به یک روزنامه تراز اول و پر مخاطب تبدیل شده است.

19- کنایه (La pointe)  این روزنامه با روش نقد و طنز به درج اخبار و تحلیل ها اقدام می کند

20- مردمی  (Le populaire) اولین شماره ی این روزنامه در سال 1999 چاپ و تیراژ این روزنامه هم اکنون 30000 نسخه در روز می باشد. بیشتر به اخبار و مسائل سیاسی می پردازد که 85% فروش دارد.

21- روزنامه (Le journal) از ماه اوت 2004 افتتاح و روزی 3000 نسخه اطلاع رسانی می کند.

22- "کُچ"(KOTCH)  نیز از روز نامه ای خاصی از که بیشتر قشر فرهنگی مخاطب آن هستند.

23- " اِسکوپ" (Scoop) این روزنامه از 6 مارس 2001 منتشر شد و وابسته به روزنامه ی "لو سولِی" روزنامه ا ی خبری –  اجتماعی  است.

24- "تاکسی"  (Taxi) در سال 2002 شروع به کار کرد، اخبار را به صورت کلی بیان می کند و 5000 نسخه در روز چاپ می کند.  

25 – آتشفشان، (Le Volcan)  این روزنامه نیز با دید نقد و انتقاد به درج اخبار و رویداد ها می پردازد.

26- جنوب  (Le Sud) این روزنامه خبری نیز در سال 1993 به مطبوعات سنگال پیوست و روزی 10000 نسخه چاپ می کند.

27- اعلامیه (Tract) بیشتر با درج آگهی همراه با اخبار و تحلیل های آن در سنگال فعال است.

28- شب داکار (Dakar Soir)  این روزنامه عصر داکار است که جنیه مختلف خبری و تحلیلی از مسائل و ریدادها را در این کشور انعکاس می دهد.

  12 - 2 -7 - ماهنامه ها

این کشور از ماهنامه های متنوع و غنی نیز برخوردار می باشد که از میان ماهنامه ها و نشریات ادواری در حال انتشار سنگال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- جایگاه آفریقا (Afrique Tribune) که بیشتر به مطالعات منطقه آفریقا اختصاص دارد.

2- دموکراسی (Démocratie)  ماهنامه ای فعال در زمینه ترویج مبانی، اندیشه  و فعالیت های دمکراتیک قلم می زند.

3-گریسین  (Gresen)یک ماه نامه فعال در زمینه تحولات سیاسی – اجتماعی است.

4- روز(Le Jour)  بیشتر به فعالیت های خانوادگی و زنان در جامعه سنگال می پردازد.

5- تاکساو (Taxaw)  ماه نامه ای اقتصادی –  اجتماعی در سنگال است.

6- چرخان  (Tournant) ماهنامه ای است که در حوزه صنعت و تجارت قلم فرسائی می کند.

7- واحد(Unité)  ماه نامه سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی است.

8- عملکرد اسلامی(Action Islamique)  ارگان فعال همبستگی اسلامی در سنگال است.

9- چهار راه جمهوری(Carrefour Républicain)  یک ماه نامه عمومی است که به مباحث سیاسی –  اجتماعی اختصاص دارد.

10- مبارزه برای سوسیالیسم (Combat pour le socialisme) وابسته به ارگان مرکزی کمیته های حامی  حزب سوسیالیسم  PS) ) در سنگال است .

11- دان دوول (Daan Doole) وابسته به حزب استقلال و کار می باشد.

12- فاگارو (Faggaru)  ارگان لیگ دموکراتیک/جنبش برای حزب کار است.

13- تکلیف (Le devoir) ماه نامه  اطلاعات عمومی است.

14- اصلاح گر  (Le Rénovateur) ارگان حزب دموکراتیک سنگال می باشد.

15- حامی(Le soutien)  ارگان اطلاعات کمیته ی حامی "عبدو دیوف کوزاپاد" (COSAPAD Diouf (Abdou  است.

16- جهش(Le Sursaut)  ارگان جنبش ملی جوانان سوسیالیست است و مواضع آنها را انعکاس می دهد.

17- شاهد(Le Témoin)   ماه نامه ای اقتصادی –  اجتماعی است.

18- وحدت برای سوسیالیسم(Unité pour le socialisme)  ارگان مرکزی حزب سوسیالیست است.

19- علاوه بر این (Tout au plus) مجله ی توسعه و تجارت است.

20- واقعیت(Vérité)  به مباحث  سیاسی، آموزشی و اطلاعات عمومی اختصاص دارد .

21- هارماتان (Harmattan) این نشریه هر دو هفته یک بار در شهر تی یس چاپ و در سراسر سنگال منتشر می شود، اغلب موضوعات آن سیاست داخلی و خارجی است  و از ژوئیه 2004 شروع به کار کرد.

22- خصائید (Khassaides) این نشریه متعلق به فرقه ی مریدیه است و بیشتر به مسائل مذهبی پرداخته است.

23- پیام (Le Message)  این نشریه هر دو هفته یک بار  با شمارگان 10000 نسخه چاپ می شود. سال اولین انتشار آن 2002 است بیشتر به مبحث اجتماعی -  اخلاقی اختصاص دارد.

24- بیداری   (Assahwa) نشریه ای اسلامی و فرهنگی است که هر دو هفته یک بار چاپ می شود.

25- دیدگاه (Vision)  ماه نامه ای انتقادی –  اجتماعی است.

26- روز(Le Jour)  ماه نامه ای اجتماعی –  اقتصادی است.  (دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1387: 63-64)

به این عناوین باید مجلات ورزشی، زنان، تفریحی و جوانان که بسیار مورد استقبال مردم هستند را هم اضافه کرد.

1- پاریس- مسابقه (Paris-Match)  . این مجله ی ورزشی شامل اخبار، گزارش ها و عکس های ورزشی است و بیشتر به مسابقات بین المللی خصوصا  آنهائی که تیم های سنگال در آن شرکت نموده می پردازد.

2- ورزشگاه ها (Stades) مربوط به اخبار ورزشی است و در ژانویه 2003 شروع به کار کرد. بالاترین تعداد شمارگان یعنی 25000 نسخه در بین دیگر روزنامه ها است.

3- شیرها(Lions)  این هفته نامه ی ورزشی بین ده تا پانزده هزار نسخه در هفته به چاپ می رسد. بیشتر به گزارش های ورزشی از قهرما نان ورزشی سنگال اختصاص دارد.

12 - 2 - 8 - مجله ی ادبی

- اِتیوپیک (Ethiopiques) : این مجله هر شش ماه یک بار چاپ می شود. موضوعات این مجله ادبیات و فلسفه ی آفریقای سیاه است که در سال 1975 توسط سدار سنگور ایجاد شد.

- فهرست سایت های برخی از روزنامه ها و مجلات آفریقایی:

• Walf fadjiri - L'aurore
• http://www.walf.sn/
• Sud online
• http://www.sudonline.sn/
• Pour lire pas lu
• http://www.homme-moderne.org/plpl/
• Webdo
• http://www.webdo.ch/
• Transfert
• http://www.transfert.net/

• Mag On-Line (Le)                    
• http://www.mag-online.net/
• Caraïbes Webdo
• http://www.caraibes-webdo.net/
• Granma
• http://www.granma.cu/frances/index.html

• Todoweb

              http://www.todoweb.net/

9-2-12- خبرگزاري ها

رسانه ها از جمله خبرگزاری ها در سنگال با دیگر کشورهای آفریقائی به صورت همکار و بعضا مشترک کار می کنند. خبرگزاری های این کشور به صورت مستقل از دولت کار می کنند. از جمله مهمترین آنها آژانس خبرگزاری سنگال (Agence de Presse Sénégalaise APS:)   می باشد. تشکیلات مستقلی که در سال 1959 تاسیس شد. مهمترین خبر گزاری این کشور است که دیگر خبرگزاری های جهان برای اخبار این کشور از آن نقل قول می کنند. پس از آن آژانس خبری آفریقا (APA:  Agence de Presse Africaine)  است که مقر آن در داکار و اخبار را به فرانسه و انگلیسی منتشر می کند. در این کشور خبرگزاری های خصوصی غیر مهمی نیز در دوره هائی نیز شکل گرفته و بنا به دلائل و مشکلات مالی - اداری تعطیل شده اند.

دفاتر خبرگزاري سنگالي و خارجي فعال در سنگال عبارتند از:

- دفاتر خبرگزاري سنگالي: اداره ارتباطات، شوراي عالي سمعي بصري، آژانس خبرگزاري سنگال ( APS)

- دفاتر راديوها و خبرگزاري هاي خارجي: دفتر خبرگزاري فرانسه (AFP)، سرويس خبرگزاري الجزاير، خبرگزاري مغرب عربي، آژانس خبري آفريقايي (پانا پرس)، خبرگزاري مطبوعات بيگانه، راديو بين المللي فرانسه(RFI)، دفتر خبرگزاري چين نو، آفريقا شماره يك، دفتر خبرگزاري اسپانيايي (ETE)، نيويورك تايمز، آسوشيتد پرس(AP)، اتحاديه راديو تلويزيون آفريقا (URTNA)، دفتر اطلاعات رساني پان افريكن (پانا پرس)، ماهنامه بين المللي آفريقا ( Africa International).

- دفترمركزي اين ماهنامه در پاريس است و حدود ده نمايندگي در نقاط مختلف آفريقا دارد و به انتشار اخبار مربوط به آفريقا مي پردازد، خبرگزاري رويترز، راديو كانادا(CBC)، خبرگزاري سوئيس تلگراف (ATS)، نشريات فرانسوي ( L’Express) , (La Croix) , (la Tribun)، دفتر خبري آنگولا، شبكه پنج تلويزيون فرانسه (TV5)، آژانس خبري) (syfia international. (Continent Afrique, 2016 : 10 )

3-12- كتاب

کشور سنگال با توجه به نقش فرهنگی که از گذشته در حوزه فرانسه زبانی داشته یکی از کشور های فعال در نشر کتاب می باشد. ناشران این کشور سالیانه بعضاً صدها عنوان  کتاب در حوزه های مختلف تخصصی  به طبع می رسانند. بعضی از این ناشران با همکاری ناشران فرانسوی و بعضاً دیگر ناشران آفریقائی به چاپ کتاب اقدام می کنند. تجلی این فعالیت ها عمدتا در نمایشگاه بین المللی کتاب داکار که دو سال یکبار برگزار می شود قبل مشاهده می باشد.

پس از بررسی های به عمل آمده، آمار دقیقی از مرکز یا محلی که میزان انتشار کتاب سالیانه را در این کشور مشخص کند در دسترس نبود، ولی ناشران در سایت های مخصوص خود آمار کتاب های چاپ شده ی ویژه ی خود را ارائه داده اند که به ذکر چند نمونه از آن می پردازیم.

نشر "هارماتان"(Harmattan) که در سنگال بهترین خانه ی نشر شناخته شده و در سال 2013 جایزه ی بهترین خانه ی نشر را از آن خود کرده تاکنون 7507 کتاب، 190 مجله و 140 ویدئو را چاپ کرده است. در سپتامبر 2014 این خانه ی نشر 88 کتاب چاپ کرد.

سایت "خواندن زنان نویسنده و ادبیات آفریقایی" تعداد کتاب در سال 2013 توسط زنان را 42 مورد و تعداد ترجمه کتاب را 7 مورد چاپ کرده است. در سال 2010 چاپ  65  عدد کتاب و 6 عدد ترجمه بوده است. (Lire les Femmes Écrivains, 2013)

خانه ی نشر "نشرهای جدید آفریقایی سنگال"(NEAS: les Nouvelles Éditions africaines du (Sénégal که در سال 1989 تأسیس شد تاکنون 100 تیتر در کاتالوگ های خود و بیست نو آوری در سال داشته و تا کنون 72 عدد کتاب چاپ کرده است. (Les Nouvelles éditions africaines du Sénégal, (2013  از این آمار در مجموع می توان مطرح کرد در این کشور سالیانه حدود 500 کتاب به چاپ می رسد.

در سال 1989 گروهی متشکل از ده نفر سنگالی تحت عنوان "گروه مبتکر برای ارتقاء کتاب ها به زبان ملی"(GIPLLN: Groupe d'initiative pour la promotion des livres en langue nationale) برای ارائه متون به زبان های ملی سنگالی و دسترسی آسان به آن در مراکز سواد آموزی تأسیس شد. اما به دلیل کمبود امکانات قادر نبودند آنرا به تنهایی اداره کنند، بنابراین، این گروه به یک مؤسسه در آمریکا به نام کانون "آرد" ARED)) ملحق شد. کانون "آرد" ARED)) به معنی "ارتباطات تحقیقات و آموزش برای توسعه" است،(ARED: associées en recherche et éducation pour le développement). به طور متوسط این کانون در هر سال ده تیتر جدید و هشت چاپ مجدد ارائه می کند. طبق آمار بانک جهانی در سال 2001، این خانه نشر هر ساله بین 30.000 تا 50.000 حجم فروش با 168 تیتر دارد. این کانون 92% آثار خود را (کتب درسی، کتاب های دیگر، ترجمه و...) به زبان های ملی چاپ می کند. 95% فروش آن در سنگال و ما بقی به خارج از کشور صادر می شود. 75% در آمد آن نیز از طریق فروش کتاب تأمین می گردد.

آمار ارائه شده در خصوص محصولات "آرد" ARED)) در سال 2001 به شرح زیر است:

- سری سواد آموزی: 11 تیتر

- سری برنامه ریزی و رهبری: 10 تیتر

- سری جامعه مدنی که هدف آن ارتقاء آموزش های لازم جهت رشد است: 14 تیتر

- سری سلامت: 5 تیتر

- سری اطلاعات علمی و فنی: 7 تیتر

- سری مذهب: 6 تیتر

این کانون تا کنون کتاب هایی به زبان فرانسه با 12 تیتر و به زبان های دیگر محلی با 18 تیتر ارائه کرده است. (Fonata, 2003: 72-77)

مجموعه شعرهای لئوپولد سدار سنگور (1961) و "پیشینه ی تمدن های سیاه" (1967) اثر شیخ آنتا دیوپ و "نامه ای بسیار طولانی" (1979) اثر" مریما با"  بیشترین میزان چاپ را در این کشور داشته است.

نشر هارماتان تا کنون 41991 کتاب؛ 23388 مقاله؛  36190 کتاب الکترونی، 921 مجموعه؛ 1821 مجله؛ و 1840 ویدئو چاپ کرده است.

نمونه های از کتاب های چاپ شده در پنج سال اخیر در سنگال توسط بعضی از نویسندگان را می توان به شرح ذیل معرفی نمود. 1- کتاب داستان "کانور فابین" ( Kanor Fabienne ) با عنوان " به خطر انداختن" است که در سال 2014 توسط انتشارات مارتینیک سنگال چاپ شده است. 2- کتاب شعر "آلما نِگرا" (Alma Negra ) تحت عنوان " بوهای زیان آور" است که در سال 2013 نشر هارمتن سنگال آنرا به چاپ رسانده است. 3 – کتاب داستانی "دیام بونانه" و همکاران (Bonane  (Diagneتحت عنوان " ریسنده عشق" است که توسط نشر هارمتن در سال 2013 در سنگال چاپ شده است. 4- کتاب داستان بلند دیوم فاتو (Diome, Fatou ) تحت عنوان "بزرگ شدن غیر ممکن" که توسط نشر فلاماریون چاپ شده است. 5- کتاب شعر از فامیو کامارا مام ((Famew Camara, Mame تحت عنوان " اگر دور اگر نزدیک" که توسط نشر هارمتن سنگال در سال 2013 چاپ شده است. 6- کتاب داستان بلند کودیالو ربیا ( (Coddiallo, Rabia تحت عنوان " عشق های وحشی، زیبای گناهکار" که توسط نشر هارمتن سنگال در سال 2012 چاپ شده است. 7- کتاب داستان بلند "انجای کانجی ووره" ( Ndiaye Kandji, Wore) تحت عنوان " ما مجرمیم"  که توسط نشر فونیکس بین الملل در سنگال سال 2011 چاپ شده است. 8- کتاب شعر "فای فاتو یلی واردینی" ( Faye, Fatou Yelly Wardini) تحت عنوان " زباله دان های امید"   که توسط نشر پان افریکن سنگال در سال 2009  چاپ شده است . 9 – کتاب شعر "ساو دیه آدما" ( Sow Diey, Adama)  تحت عنوان " اشعار زمان هائی که گذشت" که توسط نشر سینیانم سنگال در سال 2009 چاپ شده است. و... (Lire les Femmes Écrivains, 2013:15-20)

4-12 - مراکز نشر

مؤسسات انتشاراتی شامل دو بخش دولتی و خصوصی می شوند:

ناشران دولتی: ناشران دولتی مانند شرکت مطبوعات، انتشارات و چاپخانه ی ملی سنگال.

(Société Sénégalaise de Presse et de publications-Imprimerie nationale (SSPP)

ناشران خصوصی: ناشران خصوصی عمده در این کشور شامل موارد زیر می شود.

1- انتشارات آفریقا  (Africa Editions) 2 - آژانس توزیع نشریات(Agence du Distribution de Presse) 3 - مرکز آفریقایی و پویانمائی و تبادلات فرهنگی(Centre Africain d’Animation et d’Échange Culturels) 4 - انتشارات خودیا(Éditions Khoudia) 5- انتشارات آفریقای روشن (Éditions  Clairafrique) 6 - انتشارات مدارس جدید آفریقایی (Éditions des Ecoles Nouvelles Africaines) 7 - انتشارات قضائی آفریقا(Éditions Juridiques Africaines) 8 - انتشارات سه رودخانه (Éditions des Trois Fleuves) 9 - انتشارات جهان سوم (ENDA- Tiers Monde Éditions) 10- چاپخانه ی بزرگ آفریقایی (Grande Imprimerie Africaine) 11- مؤسسه ی بنیادی آفریقای سیاه (Institute fondamental d’Afrique noire (IFAN) Cheikh Anta (Diop12 - انتشارات نوین آفریقایی سنگال (Nouvelle éditions africaines du Sénégal (NEAS)) 13 - "پِر آنخ" (Per Ankh) 14 - شرکت آفریقایی نشر (Société africaine d’édition)15 – ناشران کوچکی مانند: نشر "ماکیلین"(Maquilien) ، نشر "خَدیمول مصطفی"(Khadimoul Moustapha) ، "اکزامال" (Xamal) ، "ساوان کومونیکاسیون"(Savane Communication) ، کتاب جهان (Le livre Universel) ، سیاه پست بین المللی(Le nègre internationale) ، "پاپیروس") (Papyrus، "کالاما" (Kalaama)، "سالا اِ ماسالا"et Sala)  (Massala، آتش دشت (Feu de brousse) ، نشر "فالیا" (Falia Editions)  از دیگر ناشران در این کشور هستند. 16- "حضور آفریقایی" (Présence africaine) خانه نشر و مجله ی حضورآفریقایی در سال 1947 توسط "علیون دیوپ" (Alioune Diop) شروع به کار کرد. در سال 1949 یک کتابفروشی در محله ی "لاتَن"(Latin)  در پاریس احداث نمود.  امروز "کریستیان دیوپ"(Christiane Diop)  مسئولیت این خانه ی نشر را به عهده دارد. (Léopold Sédar Senghor, 1996 : 250)  لازم به ذکر است که تعداد زیادی از آثار ادبی سنگال در خانه ی نشر " حضور آفریقایی " (Africaine Présence) چاپ می شود که واقع در پاریس است.  (Howlett, 1977 : 381) 17 - نشر جدید آفریقایی Les Nouvelles éditions africaines) (NEA:. این خانه ی نشر از سال 1972 تا 1988 فعال بوده است. لئوپولد سِدار سَنگور این خانه ی نشر را در سال 1972 تأسیس کرد. نشر جدید آفریقایی در سال 1988 منحل شد. انتشارات جدید ساحل عاج(NEAS:Les Nouvelles éditions ivoiriennes) مسئولیت بخشی از نشر جدید آفریقایی را به عهده گرفت. به موازات آن انتشارات جدید آفریقایی سنگال شروع به کار کرد. نشر جدید آفریقایی رمان ها و آثار ادبی کودکان، کتاب ها، رساله ها، دایرة المعارف ها و غیره را چاپ می کرد.  (Salon –International du livre d’Abijan, 2008)18 - کتابخانه ی دانشگاه داکار انتشارات خاص خود را دارد. این انتشارات به صورت ادواری اولین کاتالوگ خود را در سال 1962 چاپ کرد. موضوعات آن در زمینه ی اقتصادی، حقوقی و علوم انسانی است. (Université de Dakar, 1965 : 191)   اغلب دانشکده های این دانشگاه مجلات خاص خود را دارا هستند.

نیز نگاه کنید به

• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کانادا
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ژاپن
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی چین
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کوبا
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی لبنان
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان
• رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی روسیه