مهاجرت و پناهندگی در لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
این مهاجرت‌ها البته برای این كشور آثاری مثبت به ویژه در زمینه مسائل اقتصادی دارد. ارز دریافتی از مهاجران تا حدودی در حل مشكلات اقتصادی و اجتماعی از جمله مسئله بیكاری تأثیرگذار است. میزان ارز دریافتی از مهاجران در سال 1990، حدود 52% از تولید ناخالص ملی را تشكیل می‌‌داد <ref>بزی، ص141.</ref>. در سال 2006 نیز میزان ارز وارد شده به كشور 5/72 میلیارد دلار بود كه 25/5% از تولید ناخالص ملی را تشكیل داد. لبنان از این لحاظ نیز در میان كشورهای عرب رتبه اول را دارد <ref>معلومات،ص31.</ref>. | این مهاجرت‌ها البته برای این كشور آثاری مثبت به ویژه در زمینه مسائل اقتصادی دارد. ارز دریافتی از مهاجران تا حدودی در حل مشكلات اقتصادی و اجتماعی از جمله مسئله بیكاری تأثیرگذار است. میزان ارز دریافتی از مهاجران در سال 1990، حدود 52% از تولید ناخالص ملی را تشكیل می‌‌داد <ref>بزی، ص141.</ref>. در سال 2006 نیز میزان ارز وارد شده به كشور 5/72 میلیارد دلار بود كه 25/5% از تولید ناخالص ملی را تشكیل داد. لبنان از این لحاظ نیز در میان كشورهای عرب رتبه اول را دارد <ref>معلومات،ص31.</ref>. | ||
واقعیت تلخ اما آن است كه مهاجرت لبنانی‌ها به ویژه نیروهای جوان دانشگاهی و متخصص در طول بیش از سه دهه گذشته (1975 تاكنون) خسارت‌های سنگینی بر حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی این كشور وارد كرده است. یكی از عمده‌ترین این خسارت‌ها، كاهش شدید منابع انسانی متخصص است. برخی برآوردها نشان میدهد بیش از 50% از نیروهای علمی و دانشگاهی از این كشور مهاجرت كردهاند كه حدود 60% آن ها جذب كشورهای آمریكا، استرالیا، كانادا و فرانسه شده‌اند<ref>بزی.ص 163.</ref>. به استناد برخی پژوهش‌ها، تنها 2000 پزشك از فارغ‌التحصیلان دانشكده پزشكی دانشگاه آمریكایی بیروت از لبنان مهاجرت كردهاند كه این رقم برابر است با تعداد پزشكان فارغ‌التحصیل این دانشكده در طول 30 سال <ref>بزی. ص 165.</ref>. براساس یك پژوهش دانشگاهی، تعداد دانشگاهیان مهاجر لبنانی 273/694 نفر است. برآوردها نشان میدهد كه هزینه تحصیلی یك فرد در این كشور تا مرحله فارغ التحصیل شدن از دانشگاه، حدود 100/000 دلار است. با این محاسبه، هزینه تحصیلات نیروهای متخصص دانشگاهی مهاجر حدود 27 میلیارد دلار می‌باشد. در حالی كه میزان ارز ارسالی به لبنان فاصله بسیاری با این رقم دارد <ref>بزی، ص 164</ref> و از این لحاظ هم علاوه بر خسارت در بخش نیروی كار متخصص، از جنبه اقتصادی نیز خسارت های كلان متوجه اقتصاد این كشور شده است.<ref>صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 101_122.</ref> | واقعیت تلخ اما آن است كه مهاجرت لبنانی‌ها به ویژه نیروهای جوان دانشگاهی و متخصص در طول بیش از سه دهه گذشته (1975 تاكنون) خسارت‌های سنگینی بر حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی این كشور وارد كرده است. یكی از عمده‌ترین این خسارت‌ها، كاهش شدید منابع انسانی متخصص است. برخی برآوردها نشان میدهد بیش از 50% از نیروهای علمی و دانشگاهی از این كشور مهاجرت كردهاند كه حدود 60% آن ها جذب كشورهای آمریكا، استرالیا، كانادا و فرانسه شده‌اند<ref>بزی.ص 163.</ref>. به استناد برخی پژوهش‌ها، تنها 2000 پزشك از فارغ‌التحصیلان دانشكده پزشكی دانشگاه آمریكایی بیروت از لبنان مهاجرت كردهاند كه این رقم برابر است با تعداد پزشكان فارغ‌التحصیل این دانشكده در طول 30 سال <ref>بزی. ص 165.</ref>. براساس یك پژوهش دانشگاهی، تعداد دانشگاهیان مهاجر لبنانی 273/694 نفر است. برآوردها نشان میدهد كه هزینه تحصیلی یك فرد در این كشور تا مرحله فارغ التحصیل شدن از دانشگاه، حدود 100/000 دلار است. با این محاسبه، هزینه تحصیلات نیروهای متخصص دانشگاهی مهاجر حدود 27 میلیارد دلار می‌باشد. در حالی كه میزان ارز ارسالی به لبنان فاصله بسیاری با این رقم دارد <ref>بزی، ص 164.</ref> و از این لحاظ هم علاوه بر خسارت در بخش نیروی كار متخصص، از جنبه اقتصادی نیز خسارت های كلان متوجه اقتصاد این كشور شده است.<ref>صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 101_122.</ref> | ||
==نیز نگاه کنید به== | ==نیز نگاه کنید به== | ||
نسخهٔ ۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۹
مقوله مهاجرت از پدیده‌های تاریخ معاصر لبنان و از جمله عوامل مهم و مؤثر در تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این سرزمین است. مهاجرت لبنانی‌ها به خارج از كشور كه از نیمه‌‌‌های قرن نوزدهم آغاز شد، منحصر به طائفه، منطقه و قشر خاصی نبوده و همه طبقات، اقشار و طوائف را با زمینه‌ها و انگیزه‌های گوناگون شامل می‌شود.
مهاجرت‌های اولیه محدود و تحت تأثیر تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جبل لبنان (رشد سریع جمعیت، افزایش سطح آموزش، بحران اقتصادی، نزاع‌های اجتماعی و جنگ های خونین مسیحیان و درزی‌‌ها و ...) و عمدتاً به مصر و آمریكای لاتین و استرالیا صورت گرفت. این مهاجرت‌ها در آستانه جنگ جهانی اول افزایش یافت و با آغاز جنگ و بروز قحطی و دیگر پی‌آمدهای آن سرعت گرفت. در دوره قیمومیت فرانسویان بر لبنان (1918-1943) نیز مهاجرت لبنانی‌ها ادامه یافت؛ هرچند از شدت آن كاسته شد. مهاجران لبنانی در این سال‌ها آفریقا، آمریكا، استرالیا و كشورهای آمریكای لاتین را به عنوان مقصد خود برگزیدند. در سال‌های پس از استقلال تا آغاز جنگ داخلی، مقصد مهاجرین علاوه بر آفریقا و استرالیا، بیشتر به كشورهای عربی نفت‌خیز بود كه پی‌آمدهای اقتصادی آن نقش مؤثری در رشد اقتصادی لبنان در این دوره داشت [۱].
در دوره جنگ نیز به دلیل سخت شدن شرایط برای زندگی و معیشت به ویژه بروز ناامنی های گسترده، این مهاجرت‌ها افزایش و در طول سال‌های جنگ ادامه یافت. به استناد آمارهای تخمینی، طی 15 سال جنگ داخلی، حدود 1/500/000 نفر از لبنانی‌ها كه حدود نیمی از جمعیت آن روز كشور را تشكیل می‌دادند، كشور خود را ترك و بیشتر آن‌ها به كشورهای اروپای غربی، آمریكای شمالی و جنوبی، عربی، آفریقایی و استرالیا عزیمت كردند [۲]. تنها در سال اول جنگ 400/000 نفر از مردم لبنان این كشور را ترك كردند.
در سال 1987 نیز ده‌ها هزار نفر از جوانان و نیروی كار ماهر و متخصص لبنانی و بسیاری از خانواده‌ها بطور كامل لبنان را ترك كرده به آلمان غربی، فرانسه، سوئیس، كانادا و استرالیا مهاجرت كردند [۳].
پس از پایان جنگ برای مدتی، حجم مهاجرت‌ها كاهش یافت. ادامه بحران اجتماعی ناشی از پی‌آمدهای 15 سال جنگ داخلی كه جابجایی های جمعیتی یكی از عوامل آن بود، تعطیلی بسیاری از مؤسسات و بنگاه های تجاری و نابسامانی اوضاع اقتصادی و بویژه حملات هوایی و زمینی اسرائیل در سال های 1993 و 1996، سبب شد تا مهاجرت‌ها دوباره رو به افزایش گزارد. تعداد مهاجران در میان سال های 1992 تا 2000، در حدود 500/000 نفر بوده است كه بیشتر آن‌ها به آمریكا، استرالیا، كانادا، آلمان و برخی كشورهای آسیایی از جمله برخی كشورهای عربی خلیج فارس [۴]، كشورهای اروپای شرقی و كشورهای تازه استقلال یافته قفقاز و آسیای میانه عزیمت كردند [۵]. مهاجرت لبنانی‌ها در سال‌های اخیر به ویژه پس از تهاجم اسرائیل و بمباران‌های گسترده بخش وسیعی از خاك لبنان در سال 2006، همچنان استمرار یافته است كه بجز مورد اخیر، عواملی چون نبود فرصت‌های شغلی، بیكاری، ركود اقتصادی، فساد سیاسی و اداری و نزاع‌های طائفی، بیشترین تأثیر را در این مهاجرت‌ها داشته است.
طبق برآوردهای صورت گرفته، امروز حدود 14 میلیون لبنانی (مهاجر و لبنانی‌تبار) در خارج از این كشور زندگی می‌كنند [۶] كه با احتساب جمعیت حدوداً 4 میلیونی مقیم كشور می‌توان گفت بیش از سه برابر جمعیت ساكن در لبنان، در خارج از كشور اقامت دارند. گفته می‌شود از این جمعیت، تعداد لبنانی‌های مقیم برزیل كه سه نسل را تشكیل می‌دهند، به حدود 8 میلیون نفر می‌رسد كه در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این كشور حضوری فعال دارند. به عنوان نمونه 50 نفر از اعضای پارلمان 500 نفره، لبنانی و یا لبنانی تبارند [۷].
به استناد پژوهش سازمان جهانی مهاجرت در سال 2003 در خصوص مهاجران عرب، لبنان در میان كشورهای مهاجر فرست نسبت به جمعیت ساكن خود، مرتبه اول را در جهان دارد [۸].
این مهاجرت‌ها البته برای این كشور آثاری مثبت به ویژه در زمینه مسائل اقتصادی دارد. ارز دریافتی از مهاجران تا حدودی در حل مشكلات اقتصادی و اجتماعی از جمله مسئله بیكاری تأثیرگذار است. میزان ارز دریافتی از مهاجران در سال 1990، حدود 52% از تولید ناخالص ملی را تشكیل می‌‌داد [۹]. در سال 2006 نیز میزان ارز وارد شده به كشور 5/72 میلیارد دلار بود كه 25/5% از تولید ناخالص ملی را تشكیل داد. لبنان از این لحاظ نیز در میان كشورهای عرب رتبه اول را دارد [۱۰].
واقعیت تلخ اما آن است كه مهاجرت لبنانی‌ها به ویژه نیروهای جوان دانشگاهی و متخصص در طول بیش از سه دهه گذشته (1975 تاكنون) خسارت‌های سنگینی بر حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی این كشور وارد كرده است. یكی از عمده‌ترین این خسارت‌ها، كاهش شدید منابع انسانی متخصص است. برخی برآوردها نشان میدهد بیش از 50% از نیروهای علمی و دانشگاهی از این كشور مهاجرت كردهاند كه حدود 60% آن ها جذب كشورهای آمریكا، استرالیا، كانادا و فرانسه شده‌اند[۱۱]. به استناد برخی پژوهش‌ها، تنها 2000 پزشك از فارغ‌التحصیلان دانشكده پزشكی دانشگاه آمریكایی بیروت از لبنان مهاجرت كردهاند كه این رقم برابر است با تعداد پزشكان فارغ‌التحصیل این دانشكده در طول 30 سال [۱۲]. براساس یك پژوهش دانشگاهی، تعداد دانشگاهیان مهاجر لبنانی 273/694 نفر است. برآوردها نشان میدهد كه هزینه تحصیلی یك فرد در این كشور تا مرحله فارغ التحصیل شدن از دانشگاه، حدود 100/000 دلار است. با این محاسبه، هزینه تحصیلات نیروهای متخصص دانشگاهی مهاجر حدود 27 میلیارد دلار می‌باشد. در حالی كه میزان ارز ارسالی به لبنان فاصله بسیاری با این رقم دارد [۱۳] و از این لحاظ هم علاوه بر خسارت در بخش نیروی كار متخصص، از جنبه اقتصادی نیز خسارت های كلان متوجه اقتصاد این كشور شده است.[۱۴]
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ بزی( 2009). ص141.
- ↑ بزی(2009). ص 142.
- ↑ معلومات (2008). ص36.
- ↑ معلومات (2008). ص36.
- ↑ لبكی(2000).ص159.
- ↑ معلومات، ص 35.
- ↑ معلومات، ص 48.
- ↑ معلومات، ص 7.
- ↑ بزی، ص141.
- ↑ معلومات،ص31.
- ↑ بزی.ص 163.
- ↑ بزی. ص 165.
- ↑ بزی، ص 164.
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی،هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص 101_122.