مطبوعات در لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''روزنامه‌ها و مجلات*''' دو روزنامه السفير و النهار از حرفه‌اي ترين و تأثيرگذارترين روزنامه‌هاي لبناني هستند. '''روزنامه النهار''' در سال 1933 توسط جبران تويني تأسيس شد و در سالهاي نزديك به استقلال فعاليت‌هاي گسترده‌اي داشت. اين روزنامه داراي گ...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''روزنامه‌ها و مجلات*'''
=== روزنامه‌ها و مجلات'''[i]''' ===
دو روزنامه السفیر و النهار از حرفه‌ای ترین و تأثیرگذارترین [[مطبوعات در لبنان|روزنامه‌های لبنانی]] هستند.<ref>برگرفته از  https://www.ministryinfo.gov.lb</ref> '''روزنامه النهار''' در سال 1933 توسط جبران توینی تأسیس شد و در سال‌های نزدیک به استقلال فعالیت‌های گسترده‌ای داشت. این روزنامه دارای گرایش راست و مخالف جریان مقاومت و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران است؛ در عین حال دیدگاه‌های دیگر نیز در این روزنامه انعکاس می‌یابد. روزنامه النهار در سال‌های اخیر به عنوان سخنگوی غیررسمی [[لبنان معاصر|ائتلاف 14 مارس]] شناخته می‌شود. '''روزنامه السفیر''' در سال 1974 توسط طلال سلمان بنیانگذاری شد و طی سال‌ها فعالیت حرفه‌ای توانسته است جایگاه شایسته‌ای را در [[لبنان]] و جهان عرب از آن خود کند. این روزنامه که خود را روزنامه [[لبنان]] در میهن عربی و روزنامه میهن عربی در [[لبنان]] می‌داند، سعی بر آن داشته است که استقلال خود را حفظ کند. هر چند این روزنامه چپ گرا گاه برخی انتقادات را نسبت به جمهوری اسلامی و جریان مقاومت ابراز می‌دارد، در مجموع از حامیان مقاومت در [[لبنان]] و فلسطین بوده و مخالف مواضع غرب گرایانه جریا‌ن‌های سیاسی این کشور است. '''روزنامه اللواء''' نیز از جمله روزنامه‌های قدیمی [[لبنان]] است که در سال 1963 تأسیس شد. ویژگی این روزنامه در انتشار چند ضمیمه هفتگی است که از جمله آن‌ها اللواء الریاضی روزهای شنبه منتشر و شامل گزارش‌های متنوع از [[ورزش در لبنان|فعالیت‌های ورزشی]] در [[لبنان]] و جهان است. اللواء صیدا و جنوب نیز دیگر ضمیمه این روزنامه است که همه هفته روزهای چهارشنبه منتشر می‌شودو به انعکاس فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جنوب می‌پردازد. روزنامه اللواء پس از ترور رفیق حریری، مواضعی انتقادی نسبت به جریان مقاومت اتخاذ کرده و به جریان المستقبل گرایش دارد. '''روزنامه الاخبار''' در سال 1953 آغاز به انتشار کرد و پس از مدتی تعطیل شد و در سال 2006 مجدداً پا به عرصه مطبوعات گزارده و توانسته است طی چند سال، جایگاه مناسبی را در این عرصه از آن خود کند. علی‌رغم خط مشی لاییک، این روزنامه به‌طور اصولی از جریان مقاومت حمایت می‌کند. انتشار اسناد ویکیلیس در خصوص ارتباط برخی شخصیت‌های لبنانی با سفارت [[آمریکا]] بر اعتبار آن افزود. '''روزنامه الحیات''' که در سال 1946 فعالیت خود را آغاز کرد هر چند اصالتاً روزنامه‌ای لبنانی بوده است، در سال‌های اخیر به عنوان روزنامه‌‌ای عربی بین‌المللی شناخته می‌شود. دفتر مرکزی روزنامه در لندن و مالکیت آن در اختیار سعودی‌ها و مخالف جریان مقاومت است. این روزنامه همزمان با لندن در بیروت نیز چاپ می‌شود و از جمله روزنامه‌های تأثیرگذار در جهان عرب است. '''روزنامه الشرق الاوسط''' نیز روزنامه‌ای عربی بین‌المللی است که اولین شماره آن در سپتامبر 1978 منتشر شد. مالک این روزنامه یک مؤسسه سعودی و دفتر مرکزی آن در لندن است و برای مخاطبان عرب زبان در سراسر جهان منتشر می‌شود. الشرق الاوسط همزمان با لندن در برخی پایتخت‌های عربی از جمله قاهره، ریاض و بیروت هم چاپ می‌شود. مواضع سیاسی روزنامه حمایت از عربستان سعودی، مخالفت با جریان مقاومت و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران است. '''روزنامه االمستقبل''' ارگان حزب المستقبل است که در سال 1998 توسط رفیق حریری راه‌اندازی شد. هر چند این روزنامه در سال‌های اولیه با پشتوانه مالی حریری توانست با به کارگیری مجموعه‌ای توانمند از روزنامه‌نگاران لبنانی در صحنه مطبوعات [[لبنان]] جایگاه مقبولی را از آن خود کند، پس از ترور حریری و شکل‌گیری ائتلاف 14 مارس، رسماً در جایگاه سخنگوی این ائتلاف قرار گرفت و از جایگاه گذشته خود تنزل یافت. روزنامه المستقبل از جمله نشریات مخالف مقاومت و جمهوری اسلامی ایران و حامی سیاست‌های سعودی در منطقه است. '''روزنامه البیرق''' از روزنامه‌های قدیمی [[لبنان]] و مدیر آن طی چند دهه اخیر رئیس سندیکا روزنامه‌نگاران [[لبنان]] بود. این روزنامه تلاش می‌کند ضمن حفظ بی‌طرفی، با همه گروه‌های سیاسی این کشور ارتباط داشته باشد. روزنامه البیرق نسبت به مقاومت موضع متعادل و گاه حمایتگرانه دارد. '''روزنامه صدی البلد''' از جمله روزنامه‌های جدیدالتأسیس [[لبنان]] است و اولین شماره آن در دسامبر 2003 منتشر شد. روزنامه صدی البلد از همان آغاز انتشار سعی بر حفظ بی‌طرفی، حرفه‌ای بودن و تأکید بر همزیستی مسالمت‌آمیز داشته است و مخالف طائفه‌گرایی است. این روزنامه با هر دو ائتلاف 14 و 8 مارس در ارتباط بوده و علی‌رغم انتقادات گاه به گاه، در مجموع، موضعی مثبت در خصوص مقاومت و جمهوری اسلامی ایران دارد. '''روزنامه الدیار''' در دهه 80 تأسیس و در دهه 90 قرن گذشته یکی از روزنامه‌های مطرح [[لبنان]] بوده است و امروز به دلیل حضور رقبای قدرتمند نتوانسته است جایگاه پیشین خود را حفظ کند. علی‌رغم دریافت کمک‌های مالی از عربستان سعودی و حریری در سال‌های گذشته، از روزنامه‌های حامی مقاومت به شمار می‌رود. '''الانوار''' دیگر روزنامه لبنانی است که در فضای رسانه‌ای دهه‌های پایانی قرن بیستم نقش برجسته‌ای داشت و از حامیان ناسیونالیسم ناصری بود. در سال‌های اخیر مواضعی نزدیک به ائتلاف 14 مارس دارد و در عین حال سعی می‌کند رابطه خود را با جریان مقاومت حفظ کند.


دو روزنامه السفير و النهار از حرفه‌اي ترين و تأثيرگذارترين روزنامه‌هاي لبناني هستند. '''روزنامه النهار''' در سال 1933 توسط جبران تويني تأسيس شد و در سالهاي نزديك به استقلال فعاليت‌هاي گسترده‌اي داشت. اين روزنامه داراي گرايش راست و مخالف جريان مقاومت و سياستهاي جمهوري اسلامي ايران است؛ در عين حال ديدگاه‌هاي ديگر نيز در اين روزنامه انعكاس مي‌يابد. روزنامه النهار در سالهاي اخير به عنوان سخنگوي غيررسمي ائتلاف 14 مارس شناخته مي‌شود. '''روزنامه السفير''' در سال 1974 توسط طلال سلمان بنيانگذاري شد و طي سالها فعاليت حرفه‌اي توانسته است جايگاه شايسته‌اي را در لبنان و جهان عرب از آن خود كند. اين روزنامه كه خود را روزنامه لبنان در ميهن عربي و روزنامه ميهن عربي در لنبان مي‌داند، سعي بر آن داشته است كه استقلال خود را حفظ كند. هر چند اين روزنامه چپگرا گاه برخي انتقادات را نسبت به جمهوري اسلامي و جريان مقاومت ابراز مي‌دارد، در مجموع از حاميان مقاومت در لبنان و فلسطين بوده و مخالف مواضع غرب گرايانه جريانهاي سياسي اين كشور است. '''روزنامه اللواء'''  نيز از جمله روزنامه‌هاي قديمي لبنان است كه در سال 1963 تأسيس شد.  ويژگي اين روزنامه در انتشار چند ضميمه هفتگي است كه از جمله آنها اللواء الرياضي روزهاي شنبه منتشر و شامل گزارش‌هاي متنوع از فعاليت‌هاي ورزشي در لبنان و جهان است. اللواء صيدا و جنوب نيز ديگر ضميمه اين روزنامه است كه همه هفته روزهاي چهارشنبه منتشر مي‌شودو به انعكاس فعاليت‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي جنوب مي‌پردازد. روزنامه اللواء پس از ترور رفيق حريري، مواضعي انتقادي نسبت به جريان مقاومت اتخاذ كرده و به جريان المستقبل گرايش دارد. '''روزنامه الاخبار''' در سال 1953 آغاز به انتشار كرد و پس از مدتي تعطيل شد و در سال 2006 مجدداً پا به عرصه مطبوعات گزارده و توانسته است طي چند سال، جايگاه مناسبي را در اين عرصه از آن خود كند. عليرغم خط مشي لائيك، اين روزنامه بطور اصولي از جريان مقاومت حمايت مي‌كند. انتشار اسناد ويكيليس در خصوص ارتباط برخي شخصيت‌هاي لبناني با سفارت آمريكا بر اعتبار آن افزود. '''روزنامه الحيات''' كه در سال 1946 فعاليت خود را آغاز كرد هر چند اصالتاً روزنامه‌اي لبناني بوده است، در سالهاي اخير به عنوان روزنامه‌‌اي عربي  بين‌المللي شناخته مي‌شود. دفتر مركزي روزنامه در لندن ومالكيت آن در اختيار سعوديها و مخالف جريان مقاومت است. اين روزنامه همزمان با لندن در بيروت نيز چاپ مي‌شود و از جمله روزنامه‌هاي تأثيرگذار در جهان عرب است. '''روزنامه الشرق الاوسط''' نيز روزنامه‌اي عربي بين‌المللي است كه اولين شماره آن در سپتامبر 1978 منتشر شد. مالك اين روزنامه يك مؤسسه سعودي و دفتر مركزي آن در لندن است و براي مخاطبان عرب زبان در سراسر جهان منتشر مي‌شود. الشرق الاوسط همزمان با لندن در برخي پايتخت‌هاي عربي از جمله قاهره، رياض و بيروت هم چاپ مي‌شود. مواضع سياسي روزنامه حمايت از عربستان سعودي، مخالفت با جريان مقاومت و سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران است. '''روزنامه االمستقبل''' ارگان حزب المستقبل است كه در سال 1998 توسط رفيق حريري راه‌اندازي شد. هر چند اين روزنامه در سالهاي اوليه با پشتوانه مالي حريري توانست با به كارگيري مجموعه‌اي توانمند از روزنامه‌نگاران لبناني در صحنه مطبوعات لبنان جايگاه مقبولي را از آن خود كند، پس از ترور حريري و شكل‌گيري ائتلاف 14 مارس، رسماً در جايگاه سخنگوي اين ائتلاف قرار گرفت و از جايگاه گذشته خود تنزل يافت. روزنامه المستقبل از جمله نشريات مخالف مقاومت و جمهوري اسلامي ايران و حامي سياست‌هاي سعودي در منطقه است. '''روزنامه البيرق''' از روزنامه‌هاي قديمي لبنان و مدير آن طي چند دهه اخير رئيس سنديكاي روزنامه‌نگاران لبنان بود. اين روزنامه تلاش مي‌كند ضمن حفظ بي‌طرفي، با همه گروه‌هاي سياسي اين كشور ارتباط داشته باشد. روزنامه البيرق نسبت به مقاومت موضع متعادل و گاه حمايتگرانه دارد. '''روزنامه صدي البلد''' از جمله روزنامه‌هاي جديدالتأسيس لبنان است و اولين شماره آن در دسامبر 2003 منتشر شد. روزنامه صدي البلد از همان آغاز انتشار سعي بر حفظ بيطرفي، حرفه‌اي بودن و تأكيد بر همزيستي مسالمت‌آميز داشته است و مخالف طائفه‌گرائي است. اين روزنامه با هر دو ائتلاف 14 و 8 مارس در ارتباط بوده و عليرغم انتقادات گاه به گاه، در مجموع، موضعي مثبت در خصوص مقاومت و جمهوري اسلامي ايران دارد. '''روزنامه الديار''' در دهه 80 تأسيس ودر دهه 90 قرن گذشته يكي از روزنامه‌هاي مطرح لبنان بوده است و امروز به دليل حضور رقباي قدرتمند نتوانسته است جايگاه پيشين خود را حفظ كند. عليرغم دريافت كمكهاي مالي از عربستان سعودي و حريري در سالهاي گذشته، از روزنامه‌هاي حامي مقاومت به شمار مي‌رود. '''الانوار''' ديگر روزنامه لبناني است كه در فضاي رسانه‌اي دهه‌هاي پاياني قرن بيستم نقش برجسته‌اي داشت و از حاميان ناسيوناليسم ناصري بود. در سالهاي اخير مواضعي نزديك به ائتلاف 14 مارس داردو در عين حال سعي مي‌كند رابطه خود را با جريان مقاومت حفظ كند.  
در [[لبنان]] تعدادی روزنامه به زبان‌های خارجی نیز منتشر می‌شوند که مهمترین آن‌ها عبارتند از The Daily star و L'oriant-Lejour. هر دو روزنامه با ائتلاف 14 مارس روابط نزدیک داشته و از جمله نشریات مخالف جریان مقاومت در این کشورند.[[پرونده:مجلات لبنان.jpg|بندانگشتی|[[مطبوعات در لبنان|مجلات لبنان]]]]مجلات متعدد و متنوعی در [[لبنان]] منتشر می‌شود که تعداد آن‌ها در گذشته بیشتر از امروز بود و مخاطبان بسیاری در جهان عرب داشتند؛ امروز اما از تعداد مخاطبان و تأثیرگذاری آن‌ها کاسته شده است. '''الافکار''' از جمله هفته‌نامه‌های سیاسی [[لبنان]] است که انتشار آن از سال 1938 آغاز شد. مشی مجله حفظ ارتباط با همه گروه‌های سیاسی است و در حالی که روابط خوبی با کشورهای عرب به ویژه عربستان دارد، فاصله یکسانی را با حزب‌الله و حزب المستقبل حفظ کرده است. '''الاسبوع العربی'''، دیگر هفته‌نامه سیاسی علی‌رغم آن که از حامیان ائتلاف 14 مارس است، نسبت به مقاومت و جمهوری اسلامی ایران مستقیماً موضعگیری نمی‌کند. هفته‌نامه سیاسی '''الحوادث''' نیز از جمله مجلات سیاسی [[لبنان]] است که در گذشته نقش پررنگی در صحنه مطبوعاتی این کشور داشت و امروز، چنان جایگاهی را از دست داده است. این مجله علی‌رغم آن که مالکان آن روابط نزدیکی با سران کشورهای عرب دارند، نسبت به مقاومت موضعگیری منفی اتخاذ نمی‌کند. مجله '''الانتقاد''' از نشریات وابسته به جریان مقاومت و حزب‌الله است که محور آن مسائل سیاسی و منعکس کننده مواضع سیاسی این حزب است و اخیراً به شکل الکترونیکی منتشر می‌شود. '''الشراع'''، دیگر مجله سیاسی [[لبنان]] است که در دهه 1980 یکی از مجلات جنجالی [[لبنان]] به شمار می‌رفت. خبر سفر محرمانه هیئت آمریکایی به ایران به سرپرستی مک فارلین در سال 1365 برای اولین بار در این مجله انتشار یافت. با وجود آن که حسن صبرا سردبیر این مجله شیعه است، دارای موضع مخالف با مقاومت و جمهوری اسلامی ایران است و در سال‌های اخیر از حامیان ائتلاف 14 مارس است. مجله ماهانه '''الوحدة الاسلامیة''' از جمله مجلات اسلامی [[لبنان]] است که از سوی تجمع علمای مسلمین [[لبنان]] (شامل شیعه و سنی) منتشر می‌شود و محور آن مسائلی اسلامی با موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. '''الانباء''' مجله وابسته به حزب التقدمی الاشتراکی است و موضعگیری‌های آن به تناسب مواضع سیاسی حزب صورت می‌گیرد. '''الصیاد''' دیگر مجله لبنانی است که نسبت به حزب المستقبل موضع تأییدآمیز دارد ولی در عین حال موضع آشکاری علیه جریان مقاومت اتخاذ نمی‌کند. مجله '''الامان'''، هفته‌نامه‌ای سیاسی است که به مسائل جهان اسلام توجه دارد. این مجله که منعکس کننده مواضع و دیدگاه‌های جماعت اسلامی [[لبنان]] است علی‌رغم برخی انتقادات، در مجموع نسبت به جریان مقاومت و جمهوری اسلامی ایران موضع تأییدآمیز دارد.


در لبنان تعدادي روزنامه به زبان‌هاي خارجي نيز منتشر مي‌شوند كه مهمترين آنها عبارتند ازThe Daily star و L,oriant-Lejour. هر دو روزنامه با ائتلاف 14مارس روابط نزديك داشته و از جمله نشريات مخالف جريان مقاومت در اين كشور ند.  
بجز مجلات دانشگاهی و نشریات وابسته به مراکز پژوهشی که در جای خود به آن‌ها اشاره شد، ده‌ها مجله علمی، فکری و فرهنگی ادبی در این کشور منتشر می‌شود که علاوه بر داخل، در برخی کشورهای عربی و اسلامی مخاطبانی دارند. از مجله این مجلات می‌توان از فصلنامه '''الفکر العربی المعاصر''' که توسط مرکز الانماء القومی منتشر می‌شود، فصلنامه '''الفکر العربی''' از نشریات معهد الانماء العربی، '''فصلنامه المنهاج''' از انتشارات مرکز الغدیر و فصلنامه '''المحجة البیضاء''' در حوزه فلسفه دین که '''معهد المعارف الحکمیۀ''' آن را منتشر می‌کند، نام برد. مجله '''الآداب''' نیز که به صورت دو ماهانه منتشر می‌شود، در هر شماره به موضوعاتی همچون اندیشه سیاسی، شعر، داستان‌نویسی، نمایشنامه و فرهنگ عمومی می‌پردازد. این مجله که از سوی دارالاداب انتشار می‌یابد، در واقع آرشیو مکتوب بیش از نیم قرن تاریخ فرهنگی و ادبی جهان عرب و یکی از مراجع پژوهشی در حوزه اندیشه، فرهنگ، هنر و ادبیات معاصر عرب است.


مجلات متعدد و متنوعي در لبنان منتشر مي‌شود كه تعداد آنها در گذشته بيشتر از امروز بود و مخاطبان بسياري در جهان عرب داشتند؛ امروز اما از تعداد مخاطبان و تأثيرگذاري آنها كاسته شده است. '''الافكار''' از جمله هفته‌نامه‌هاي سياسي لبنان است كه انشتار آن از سال 1938 آغاز شد. مشي مجله حفظ ارتباط با همه گروه‌هاي سياسي است و در حالي كه روابط خوبي با كشورهاي عرب به ويژه عربستان دارد، فاصله يكساني را با حزب‌اله و حزب المستقبل حفظ كرده است. '''الاسبوع العربي'''، ديگر هفته‌نامه سياسي عليرغم آن كه از حاميان ائتلاف 14 مارس است، نسبت به مقاومت و جمهوري اسلامي ايران مستقيماً موضعگيري نمي‌كند. هفته‌نامه سياسي '''الحوادث''' نيز از جمله مجلات سياسي لبنان است كه در گذشته نقش پررنگي در صحنه مطبوعاتي اين كشور داشت و امروز، چنان جايگاهي را از دست داده است. اين مجله عليرغم آن كه مالكان آن روابط نزديكي با سران كشورهاي عرب دارند، نسبت به مقاومت موضعگيري منفي اتخاذ نمي‌كند.  مجله '''الانتقاد''' از نشريات وابسته به جريان مقاومت و حزب‌اله است كه محور آن مسائل سياسي و منعكس كننده مواضع سياسي اين حزب است و اخيراً به شكل الكترونيكي منتشر مي‌شود.  '''الشراع'''، ديگر مجله سياسي لبنان است كه در دهه 1980 يكي از مجلات جنجالي لبنان به شمار مي‌رفت. خبر سفر محرمانه هيئت آمريكايي به ايران به سرپرستي مك فارلين در سال 1365 براي اولين بار در اين مجله انتشار يافت. با وجود آن كه حسن صبرا سردبير اين مجله شيعه است، دارای موضع مخالف با مقاومت و جمهوري اسلامي ايران است و در سالهاي اخير از حاميان ائتلاف 14 مارس است. مجله ماهانه '''الوحدة الاسلامية''' از جمله مجلات اسلامي لبنان است كه از سوي تجمع علماي مسلمين لبنان (شامل شيعه و سني) منتشر مي‌شود و محور آن مسائلي اسلامي با موضوعات فرهنگي، سياسي و اجتماعي است. '''الانباء''' مجله وابسته به حزب التقدمي الاشتراكي است و موضعگيري‌هاي آن به تناسب مواضع سياسي حزب صورت مي‌گيرد. '''الصياد''' ديگر مجله لبناني است كه نسبت به حزب المستقبل موضع تأييدآميز دارد ولي در عين حال موضع آشكاري عليه حريان مقاومت اتخاذ نمي‌كند. مجله '''الامان'''، هفته‌نامه‌اي سياسي است كه به مسائل جهان اسلام توجه دارد. اين مجله كه منعكس كننده مواضع و ديدگاه‌هاي جماعت اسلامي لبنان است عليرغم برخي انتقادات، در مجموع نسبت به جريان مقاومت و جمهوري اسلامي ايران موضع تأييدآميز دارد.  
علاوه بر آن‌ها، تعداد بسیاری مجلات است هفتگی و ماهانه در زمینه‌های گوناگون هنری، تفریحی، تبلیغی، سیاسی، مد لباس و آشپزی در این کشور منتشر می‌شود که مخاطبانی محدود داشته و برخی از آن‌ها صرفاً جنبه تجاری و برخی نیز وابسته به احزاب، مراکز دینی و فرهنگی و یا بنگاه‌های تجاری است.<ref>صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 273-295.</ref>


بجز مجلات دانشگاهي و نشريات وابسته به مراكز پژوهشي كه در جاي خود به آنها اشاره شد، دهها مجله علمي، فكري و فرهنگي ادبي در اين كشور منتشر مي‌شود كه علاوه بر داخل، در برخي كشورهاي عربي و اسلامي مخاطباني دارند. از مجله اين مجلات مي‌توان از فصلنامه '''الفكر العربي المعاصر''' كه توسط مركز الانماء القومي منتشر مي‌شود، فصلنامه '''الفكر العربي''' از نشريات معهد الانماء العربي، '''فصلنامه المنهاج''' از انتشارات مركز الغدير و فصلنامه '''المحجة البيضاء''' در حوزه فلسفه دين كه '''معهد المعارف الحكميۀ''' آن را منتشر مي‌كند، نام برد. مجله '''الآداب''' نيز كه به صورت دو ماهانه منتشر مي‌شود، در هر شماره به موضوعاتي همچون انديشه سياسي، شعر، داستان‌نويسي، نمايشنامه و فرهنگ عمومي مي‌پردازد. اين مجله كه از سوي دارالاداب انتشار مي‌يابد، در واقع آرشيو مكتوب بيش از نيم قرن تاريخ فرهنگي و ادبي جهان عرب و يكي از مراجع پژوهشي در حوزه انديشه، فرهنگ، هنر و ادبيات معاصر عرب است.
== پاورقی ==
[i]- اطلاعات این بخش با استفاده از منبع زیر ارائه شده است:


علاوه آنها، تعداد بسياري مجلات است هفتگي و ماهانه در زمينه‌هاي گوناگون هنري، تفريحي، تبليغي، سياسي، مد لباس و آشپزي در اين كشور منتشر مي‌شود كه مخاطباني محدود داشته و برخي از آن‌ها صرفاً جنبه تجاري و برخي نيز وابسته به احزاب، مراكز ديني و فرهنگي و يا بنگاه‌هاي تجاري است.
رایزنی‌ فرهنگی ج. ا. ایران در بیروت، 1389؛ رسانه‌های نوشتاری [[لبنان]]
----* - اطلاعات اين بخش با استفاده از منابع زير ارائه شده است:


1- رايزني‌ فرهنگي ج.ا.ايران در بيروت، 1389؛ رسانه‌هاي نوشتاري لبنان
== نیز نگاه کنید به ==
 
2- وب سايت وزارت اطلاع‌رساني لبنان به آدرس: www.ministryinfo.gov.lb

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۴

روزنامه‌ها و مجلات[i]

دو روزنامه السفیر و النهار از حرفه‌ای ترین و تأثیرگذارترین روزنامه‌های لبنانی هستند.[۱] روزنامه النهار در سال 1933 توسط جبران توینی تأسیس شد و در سال‌های نزدیک به استقلال فعالیت‌های گسترده‌ای داشت. این روزنامه دارای گرایش راست و مخالف جریان مقاومت و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران است؛ در عین حال دیدگاه‌های دیگر نیز در این روزنامه انعکاس می‌یابد. روزنامه النهار در سال‌های اخیر به عنوان سخنگوی غیررسمی ائتلاف 14 مارس شناخته می‌شود. روزنامه السفیر در سال 1974 توسط طلال سلمان بنیانگذاری شد و طی سال‌ها فعالیت حرفه‌ای توانسته است جایگاه شایسته‌ای را در لبنان و جهان عرب از آن خود کند. این روزنامه که خود را روزنامه لبنان در میهن عربی و روزنامه میهن عربی در لبنان می‌داند، سعی بر آن داشته است که استقلال خود را حفظ کند. هر چند این روزنامه چپ گرا گاه برخی انتقادات را نسبت به جمهوری اسلامی و جریان مقاومت ابراز می‌دارد، در مجموع از حامیان مقاومت در لبنان و فلسطین بوده و مخالف مواضع غرب گرایانه جریا‌ن‌های سیاسی این کشور است. روزنامه اللواء نیز از جمله روزنامه‌های قدیمی لبنان است که در سال 1963 تأسیس شد. ویژگی این روزنامه در انتشار چند ضمیمه هفتگی است که از جمله آن‌ها اللواء الریاضی روزهای شنبه منتشر و شامل گزارش‌های متنوع از فعالیت‌های ورزشی در لبنان و جهان است. اللواء صیدا و جنوب نیز دیگر ضمیمه این روزنامه است که همه هفته روزهای چهارشنبه منتشر می‌شودو به انعکاس فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جنوب می‌پردازد. روزنامه اللواء پس از ترور رفیق حریری، مواضعی انتقادی نسبت به جریان مقاومت اتخاذ کرده و به جریان المستقبل گرایش دارد. روزنامه الاخبار در سال 1953 آغاز به انتشار کرد و پس از مدتی تعطیل شد و در سال 2006 مجدداً پا به عرصه مطبوعات گزارده و توانسته است طی چند سال، جایگاه مناسبی را در این عرصه از آن خود کند. علی‌رغم خط مشی لاییک، این روزنامه به‌طور اصولی از جریان مقاومت حمایت می‌کند. انتشار اسناد ویکیلیس در خصوص ارتباط برخی شخصیت‌های لبنانی با سفارت آمریکا بر اعتبار آن افزود. روزنامه الحیات که در سال 1946 فعالیت خود را آغاز کرد هر چند اصالتاً روزنامه‌ای لبنانی بوده است، در سال‌های اخیر به عنوان روزنامه‌‌ای عربی بین‌المللی شناخته می‌شود. دفتر مرکزی روزنامه در لندن و مالکیت آن در اختیار سعودی‌ها و مخالف جریان مقاومت است. این روزنامه همزمان با لندن در بیروت نیز چاپ می‌شود و از جمله روزنامه‌های تأثیرگذار در جهان عرب است. روزنامه الشرق الاوسط نیز روزنامه‌ای عربی بین‌المللی است که اولین شماره آن در سپتامبر 1978 منتشر شد. مالک این روزنامه یک مؤسسه سعودی و دفتر مرکزی آن در لندن است و برای مخاطبان عرب زبان در سراسر جهان منتشر می‌شود. الشرق الاوسط همزمان با لندن در برخی پایتخت‌های عربی از جمله قاهره، ریاض و بیروت هم چاپ می‌شود. مواضع سیاسی روزنامه حمایت از عربستان سعودی، مخالفت با جریان مقاومت و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران است. روزنامه االمستقبل ارگان حزب المستقبل است که در سال 1998 توسط رفیق حریری راه‌اندازی شد. هر چند این روزنامه در سال‌های اولیه با پشتوانه مالی حریری توانست با به کارگیری مجموعه‌ای توانمند از روزنامه‌نگاران لبنانی در صحنه مطبوعات لبنان جایگاه مقبولی را از آن خود کند، پس از ترور حریری و شکل‌گیری ائتلاف 14 مارس، رسماً در جایگاه سخنگوی این ائتلاف قرار گرفت و از جایگاه گذشته خود تنزل یافت. روزنامه المستقبل از جمله نشریات مخالف مقاومت و جمهوری اسلامی ایران و حامی سیاست‌های سعودی در منطقه است. روزنامه البیرق از روزنامه‌های قدیمی لبنان و مدیر آن طی چند دهه اخیر رئیس سندیکا روزنامه‌نگاران لبنان بود. این روزنامه تلاش می‌کند ضمن حفظ بی‌طرفی، با همه گروه‌های سیاسی این کشور ارتباط داشته باشد. روزنامه البیرق نسبت به مقاومت موضع متعادل و گاه حمایتگرانه دارد. روزنامه صدی البلد از جمله روزنامه‌های جدیدالتأسیس لبنان است و اولین شماره آن در دسامبر 2003 منتشر شد. روزنامه صدی البلد از همان آغاز انتشار سعی بر حفظ بی‌طرفی، حرفه‌ای بودن و تأکید بر همزیستی مسالمت‌آمیز داشته است و مخالف طائفه‌گرایی است. این روزنامه با هر دو ائتلاف 14 و 8 مارس در ارتباط بوده و علی‌رغم انتقادات گاه به گاه، در مجموع، موضعی مثبت در خصوص مقاومت و جمهوری اسلامی ایران دارد. روزنامه الدیار در دهه 80 تأسیس و در دهه 90 قرن گذشته یکی از روزنامه‌های مطرح لبنان بوده است و امروز به دلیل حضور رقبای قدرتمند نتوانسته است جایگاه پیشین خود را حفظ کند. علی‌رغم دریافت کمک‌های مالی از عربستان سعودی و حریری در سال‌های گذشته، از روزنامه‌های حامی مقاومت به شمار می‌رود. الانوار دیگر روزنامه لبنانی است که در فضای رسانه‌ای دهه‌های پایانی قرن بیستم نقش برجسته‌ای داشت و از حامیان ناسیونالیسم ناصری بود. در سال‌های اخیر مواضعی نزدیک به ائتلاف 14 مارس دارد و در عین حال سعی می‌کند رابطه خود را با جریان مقاومت حفظ کند.

در لبنان تعدادی روزنامه به زبان‌های خارجی نیز منتشر می‌شوند که مهمترین آن‌ها عبارتند از The Daily star و L'oriant-Lejour. هر دو روزنامه با ائتلاف 14 مارس روابط نزدیک داشته و از جمله نشریات مخالف جریان مقاومت در این کشورند.

مجلات متعدد و متنوعی در لبنان منتشر می‌شود که تعداد آن‌ها در گذشته بیشتر از امروز بود و مخاطبان بسیاری در جهان عرب داشتند؛ امروز اما از تعداد مخاطبان و تأثیرگذاری آن‌ها کاسته شده است. الافکار از جمله هفته‌نامه‌های سیاسی لبنان است که انتشار آن از سال 1938 آغاز شد. مشی مجله حفظ ارتباط با همه گروه‌های سیاسی است و در حالی که روابط خوبی با کشورهای عرب به ویژه عربستان دارد، فاصله یکسانی را با حزب‌الله و حزب المستقبل حفظ کرده است. الاسبوع العربی، دیگر هفته‌نامه سیاسی علی‌رغم آن که از حامیان ائتلاف 14 مارس است، نسبت به مقاومت و جمهوری اسلامی ایران مستقیماً موضعگیری نمی‌کند. هفته‌نامه سیاسی الحوادث نیز از جمله مجلات سیاسی لبنان است که در گذشته نقش پررنگی در صحنه مطبوعاتی این کشور داشت و امروز، چنان جایگاهی را از دست داده است. این مجله علی‌رغم آن که مالکان آن روابط نزدیکی با سران کشورهای عرب دارند، نسبت به مقاومت موضعگیری منفی اتخاذ نمی‌کند. مجله الانتقاد از نشریات وابسته به جریان مقاومت و حزب‌الله است که محور آن مسائل سیاسی و منعکس کننده مواضع سیاسی این حزب است و اخیراً به شکل الکترونیکی منتشر می‌شود. الشراع، دیگر مجله سیاسی لبنان است که در دهه 1980 یکی از مجلات جنجالی لبنان به شمار می‌رفت. خبر سفر محرمانه هیئت آمریکایی به ایران به سرپرستی مک فارلین در سال 1365 برای اولین بار در این مجله انتشار یافت. با وجود آن که حسن صبرا سردبیر این مجله شیعه است، دارای موضع مخالف با مقاومت و جمهوری اسلامی ایران است و در سال‌های اخیر از حامیان ائتلاف 14 مارس است. مجله ماهانه الوحدة الاسلامیة از جمله مجلات اسلامی لبنان است که از سوی تجمع علمای مسلمین لبنان (شامل شیعه و سنی) منتشر می‌شود و محور آن مسائلی اسلامی با موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. الانباء مجله وابسته به حزب التقدمی الاشتراکی است و موضعگیری‌های آن به تناسب مواضع سیاسی حزب صورت می‌گیرد. الصیاد دیگر مجله لبنانی است که نسبت به حزب المستقبل موضع تأییدآمیز دارد ولی در عین حال موضع آشکاری علیه جریان مقاومت اتخاذ نمی‌کند. مجله الامان، هفته‌نامه‌ای سیاسی است که به مسائل جهان اسلام توجه دارد. این مجله که منعکس کننده مواضع و دیدگاه‌های جماعت اسلامی لبنان است علی‌رغم برخی انتقادات، در مجموع نسبت به جریان مقاومت و جمهوری اسلامی ایران موضع تأییدآمیز دارد.

بجز مجلات دانشگاهی و نشریات وابسته به مراکز پژوهشی که در جای خود به آن‌ها اشاره شد، ده‌ها مجله علمی، فکری و فرهنگی ادبی در این کشور منتشر می‌شود که علاوه بر داخل، در برخی کشورهای عربی و اسلامی مخاطبانی دارند. از مجله این مجلات می‌توان از فصلنامه الفکر العربی المعاصر که توسط مرکز الانماء القومی منتشر می‌شود، فصلنامه الفکر العربی از نشریات معهد الانماء العربی، فصلنامه المنهاج از انتشارات مرکز الغدیر و فصلنامه المحجة البیضاء در حوزه فلسفه دین که معهد المعارف الحکمیۀ آن را منتشر می‌کند، نام برد. مجله الآداب نیز که به صورت دو ماهانه منتشر می‌شود، در هر شماره به موضوعاتی همچون اندیشه سیاسی، شعر، داستان‌نویسی، نمایشنامه و فرهنگ عمومی می‌پردازد. این مجله که از سوی دارالاداب انتشار می‌یابد، در واقع آرشیو مکتوب بیش از نیم قرن تاریخ فرهنگی و ادبی جهان عرب و یکی از مراجع پژوهشی در حوزه اندیشه، فرهنگ، هنر و ادبیات معاصر عرب است.

علاوه بر آن‌ها، تعداد بسیاری مجلات است هفتگی و ماهانه در زمینه‌های گوناگون هنری، تفریحی، تبلیغی، سیاسی، مد لباس و آشپزی در این کشور منتشر می‌شود که مخاطبانی محدود داشته و برخی از آن‌ها صرفاً جنبه تجاری و برخی نیز وابسته به احزاب، مراکز دینی و فرهنگی و یا بنگاه‌های تجاری است.[۲]

پاورقی

[i]- اطلاعات این بخش با استفاده از منبع زیر ارائه شده است:

رایزنی‌ فرهنگی ج. ا. ایران در بیروت، 1389؛ رسانه‌های نوشتاری لبنان

نیز نگاه کنید به

  1. برگرفته از https://www.ministryinfo.gov.lb
  2. صدر هاشمی، سید محمد (1330). جامعه و فرهنگ لبنان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص. 273-295.