موسیقی در مالی

مردم شهری و روستایی کشور مالی از دیرباز، علاقۀ زیادی به موسیقی داشته‌اند و به‌نوعی غم و غصه‌های خود را با شنیدن آهنگ‌ها و نغمات موسیقی فراموش می‌کنند. موسیقی جایگاه ویژه‌ای در تمامی مراسم، مناسبت‌های قومی، جشن‌ها و مراسم سوگواری دارد و این برنامه‌ها با حضور هنرمندان و موسیقی‌دانان شور و حال خاصی می‌یابد.

1-1-1-9 موسيقي سنتي

موسیقی مالی به دو بخش سنتی و مدرن تقسیم می‌شود. مهم‌ترین بخش موسیقی این کشور را موسیقی بومی‌ تشکیل می‌دهد که تبلوری از نغمات و موسیقی‌های قبایل مختلف مالی از گذشته‌های بسیار دور تاکنون است. این موسیقی بیش‌‌‌‌ترین تأثیر را از موسیقی قدیمی ‌امپراطوری مانده پذیرفته است. داستان‌سرایان و نوازندگان موسوم به جلی که امروزه در زمرۀ موسیقیدانان سنتی این کشور محسوب می گردند ، یادگاری از آن عهد بشمار مي روند که هنوز با ابزاری بسیار ابتدایی و اولیّه، آهنگ‌ها و الحان خوشی را پدید می‌آورند.

مهم‌ترین آلت موسیقی سنتی مالی دستگاهی موسوم به کورا[1]ست كه شباهت زيادي به چنگ دارد و از آن به چنگ آفريقايي ياد مي‌كنند. كورا داراي 21 سيم بلند است كه به دو رديف تقسيم و درون كاسۀ چوبي بزرگ كنده‌كاري شده جای مي‌گيرد. این سیم‌ها از طرف ديگر هم به دستۀ بلند آن وصل مي‌شود. کورا در دیگر کشورهای غرب آفریقا از جمله گینه کوناکری، گینه بیسائو و سنگال نیز علاقه‌مندان زیادی دارد (www.africa music from mali.com).

بالافون[2]از دیگر ادوات موسیقی سنتی مالی است که شباهت زیادی به سنتور دارد و با انعکاس اصوات در تارهای آن، نغمه و نوای بسیار خوشی تولید می‌شود.

ساز انگونی[3] نوعی چنگ متشکل از چهار تا هفت تار است که معمولاً با نوعی زنگ همراه می‌شود. انگونی یکی از قدیمی‌‌‌‌‌ترین آلات موسیقی مالی است. ابن‌بطوطه در سفرنامۀ خود از انگونی‌ نوازانی در دربار منساموسی یاد کرده و ظاهراً موسیقی بانجو در آمریکای شمالی از این موسیقی ریشه گرفته است .

(www.africa music from mali.com)

جلی دونونبا[4]، انتامان[5]، تاباله[6]، فیله[7]و کونانفا [8]، از انواع طبل‌های بزرگ و کوچک سنتی اند و جلی‌ها در نواختن آنها و ایجاد موسیقی‌ حماسی‌گونه مهارت زیادی دارند (Charry, 2000).

علاوه‌ بر این موسیقی‌ها که بیشتر به قبایل سیاه پوست مالی تعلق دارد، انواع موسیقی‌های سنتی طوارق، از جمله نوعی طبل به نام تینده[9] که معمولاً زنان آن را می‌نوازند، نوعی ویولون سیم‌دار به نام ویول[10]، موسیقی موسوم به بلوز[11]، دستگاه گیدگا[12] (نوعی آلت موسیقی کوچک مشابه سنتور)، اودیلی[13] (نوعی نی بلند ساخته شده از شاخه‌های ذرت خوشه‌ای) و ویولون چند سیمی ‌آنزاد مونوکورد، بخشی از دفتر موسیقی سنتی این کشور را به‌خود اختصاص داده‌اند (www.africa music from mali.com).

2-1-1-9 موسیقی مدرن

موسیقی مدرن مالی را دستگاه‌های مدرن مانند گیتار، نی، طبل‌های جدید، دستگاه‌های جاز و پاپ و ارگ‌های کوچک و بزرگ تشکیل می‌دهند که از موسیقی آمریکای لاتین (خصوصاً کوبا) نیز تأثیر پذیرفته‌اند. این نوع موسیقی مورد علاقۀ نوجوانان و جوانان شهری است.