شیخ احمد بابا التنبكتی
استاد احمد بابا از علمای مشهور مالی، متخصص حکمت الهی و استاد برجسته دانشگاه سانکوره بود. وی در طول مدت زندگی خود 54 کتاب در موضوعات گوناگون شامل قانون، پزشکی، فلسفه، نجوم، ریاضیات، و... به‌رشته تحریر درآورد که برخی از این کتاب‌ها در حال حاضر در کتابخانه‌های شهر تمبوکتو نگهداری می‌شود.[۱] شیخ احمدبابا پس از مرگ در مسجد سانکوره دفن شد و مدفن او بعدها به زیارتگاه تبدیل شد[i]. مهم‌ترین کتاب‌های وی که هریک در زمان خود شاهکاری به‌شمار می‌رفت عبارتند از:
| مرات‌التعريف
النكث‌المستجده المقصد الكفيل جواب عن‌القوانين خمائل‌الازهار نيل الامل النكث‌الوفيه بشرح‌الالفيه جلب‌النعمه شرح صغري السنوسی ابن مالك |
تحفه الفضلاء
المنهج‌المبين نيل الابتهاج ارشادالواقف غايه‌الامل الدرالنادر درر الوشاح اللالي السندسيه المطلب والمأرب درر السلوك |
غايه‌الاجاده
الابداء والاعاده وسيلتي شفيعي تنويرالقلوب درر السلوك التحديث و التانيس ترتيب جامع‌المعيار مراوح الرواه منور الحالك في شرح بيتي تنبيه‌الواقف |
یکی از مهم‌ترین کتاب‌های احمد بابا، تکمیلات الدیباج، در شرح حال رجال آن عهد است. استاد احمدبابا در این کتاب ارزشمند، جنبش روشنفکری سودان غربی از قرن پانزده تا شانزده میلادی از جمله مکاتب، اساتید، کتابخانه‌ها، کاتبان و... را تشریح نموده است.[۲][۳]
نیز نگاه کنید به
پاورقی
[i] - شیخ احمد بابا در جوانی به‌دلیل مخالفت با مغربی‌های حاکم بر تمبوکتو به مراکش تبعید شد و چند سال در مسجد شورفس، برای علمایی که از نواحی مختلف به این کشور می‌آمدند، تدریس می‌کرد. وی پس از بخشوده شدن به تمبوکتو بازگشت و تا آخر عمر به تدریس علوم اسلامی در دانشگاه سانکوره پرداخت.
کتابشناسی
- ↑ تلخيص تاريخ تنبكت. (2006). معهد احمد بابا للدراسات العليا و البحوث الاسلاميه، تمبوكتو.
- ↑ حموده، اصلاح محمدالبخاری (2004). انتشار الاسلام و الثقافه‌العربيه فی‌افريقيا فيما وراء الصحرا. دارالكتب الوطينه.
- ↑ عرب احمدی، امیر بهرام (1391). جامعه و فرهنگ مالی. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص243-259.