اسلام و مسلمانان اوکراین

موقعيت اسلام و مسلمانان در جامعه و  ارتباط آن‌ها با پيروان ساير اديان

اکثریت مسلمانان اوکراین از نژاد تاتارهای کریمه هستند که در شبه جزیره کریمه زندگی می کنند ولی تعداد قابل توجهی از مسلمانها در شهرهای مختلف ازجمله کی یف، دانتسک، زاپاروژه، لوگانسک و غیره زندگی می کنند. مسلمانان این کشور در یک سازمان مذهبی واحد متمرکز نیستند. طبق مطالعه پیو فروم  در سال 2009جمعیت مسلمانان در اوکراین 456000  نفر اعلام شده است درحالی که اداره روحانیت مسلمانان تعداد آنها را در اوکراین 2 میلیون نفر اعلام کرده است.Pew Research Center’s Forum on Religion & Public Life •, October 2009

از زمان استقلال اوکراین در سال 1991 تاتارهای بیشتری نسبت به زمان حاکمیت شوروی به کریمه بازگشته اند. مسلمانان دراین منطقه به گروههای نژادی مختلف تقسیم شده اند ولی اکثریت آنها اصالتاً تاتار و از یک قبیله بخصوص می باشند.برخی از مسلمانان این منطقه از پناهندگان چچنی هستند  که در کریمه و دیگر بخشهای اوکراین مستقر هستند ولی عده آنها قابل توجه نیست. مسلمانان در اوکراین دارای سه مرکز اصلی ساماندهی هستند شامل:

1- اداره امور دینی مسلمانان اوکراین که نهادی دولتی می باشد که شیخ احمد تمیم اداره می شود.

2- مرکز فرهنگی تاتارها که توسط آقای حسن الدین، مفتی اوکراین اداره می شود.

3-مرکز اسلامی الرائد به سرپرستی آقای اسماعیل قاضی که اغلب توانایی جلب توجه جامعه جهانی را به امور  عام المنفعه و وقف خود دارد.

4- شیعیان مقیم اوکراین که شامل آذربایجانیها و ایرانیها و تعدادی از اتباع عراقی و افغانی نیز در این کشور ساکنند و در پایتخت تشکیلات محدودی دارند. گفته می شود حدود صدهزار شیعه در اوکراین زندگی می کنند.

بسیاری از مسلمانان اوکراین در امور روزمره و مسایل مختلف زندگی خود به این مراکز مراجعه می کنند و مرجعیت آنها را در امور خود پذیرفته اند. بسیاری از مسلمانان اوکراین در تلاش هستند تا با ایجاد یک حزب صدای واحدی در عالم سیاست اوکراین داشته باشند که تاکنون به آن دست نیافته اند. ثبت رسمی حزب مسلمانان اوکراین در سال 2011 به دلیل آنکه این حزب هیچ کاندیدایی از زمان انتخابات پارلمانی 1998 معرفی نکرده بود لغو شد. مسلمانان در جامعه اوکراین چندین سازمان خیریه تاسیس کرده اند که اقدام به کمک رسانی به مسلمانان و غیر مسلمانان جامعه اوکراین می کند که سازمانهایی همچون بیناد کار[11]، البشری[12] و زندگی بعد از چرنوبیل[13] از جمله آنها هستند.

در شبه جزیره کریمه  مسلمانان 12 درصد جمعیت این منطقه را به خوداختصاص داده اند. حداقل 30 مرکز فعال که به طور رسمی ثبت نشده اند دراین کشور فعالیت می کنند این در حالی است که 360 مرکز شامل سازمان یا انجمن متعلق به مسلمانان دراین کشور به ثبت رسمی رسیده است. گروههای دیگر مسلمانان در این کشور شامل مهاجران چچنی و قفقازی و همچنین تعداد کمی افغانی تبار می باشد زبانهای رایج در مسلمانان این منطقه شامل تاتاری، ترکی،زبانهای قفقازی و همچنین چچنی و آواری می باشد با این حال  همه آنها به زبان روسی و همچنین بعضی دیگر به زبان اوکراینی صحبت می کنند.

در قرن اخیر تلاشهایی از سوی مسلمان اوکراین برای ترجمه قران بکار گرفته شد.از زمان اولین ترجمه از سوی آبرانچاک لیسینکی[14] در سال 1915 در لووف، چند ترجمه بخشی از قران به چاپ رسید که ترجمه یارما پولوتنیوک[15] (1990)،والری ریبالکین[16](2002،استیلوس)میخایلو یاکوبویچ[17]( از جمله آنها می باشد.