سینمای مالی

پیشینه صنعت فیلم‌ سازی در مالی

شیخ عمر سیسوکو

در دوره استعمار فرانسه بر سودان غربی (مالی و سنگال)، فیلم‌سازان فرانسوی فیلم‌های مستندی تهیه کردند که بیشتر در ارتباط با طبیعت، سرزمین و قبایل این کشور بود. در آن زمان، بومیان براساس قانون، اجازه ساخت فیلم درباره کشور را نداشتند و به‌دلیل ضعف اطلاعات و عدم دانش فنی، فاقد توانایی تولید فیلم‌های مستند و سینمایی بودند^[i].

با استقلال مالی و براساس سیاست مودیبوکیتا، صنعت فیلم‌سازی در کشور مورد تشویق قرار گرفت و دولت تسهیلاتی را برای تولید نخستین فیلم‌های مستند فراهم آورد. در اواخر دهه1960 و دهه1970 معدودی از فیلم‌سازان مالیایی چون سلیمان سیسه (Souleymane Cisse)، فیلم‌های مستندی تهیه کردند که در جشنواره فیلم آفریقا (Fespaco) به نمایش درآمد. این امر موجب جذب جوانان از جمله شیخ عمر سیسوکو (Cheikh Oumar Sissoko) و آداما درابو (Adama Drabo) به صنعت فیلم‌سازی شد و با حمایت دولت مالی، نخستین مرکز فیلم‌سازی کشور تحت عنوان مرکز ملی تولید سینما‌توگراف (Centre National de Production Cinematographique (CNPC))، در باماکو تأسیس گردید. این مرکز با اجرای دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و میان‌مدت در ارتباط با فیلم‌سازی، فیلم‌نامه‌نویسی و فیلم‌برداری، موجب جذب بسیاری از علاقمندان هنر هفتم و شکل‌گیری نسل جدیدی از کارگردانان مالیایی گردید که امروزه افتخارات بزرگی برای کشور خود رقم زده‌اند.

فیلم سینمایی ییلین

وضعیت سینمای مالی در دو دهه اخیر

سینمای مالی در دهه 1980 به پیشرفت قابل توجّهی در سطح آفریقا و حتی جهان نائل آمد و فیلم سینمایی ییلین (Yeelen) ساخته سلیمان سیسه، موفق به کسب چند جایزه در جشنواره‌های فیلم اروپا از جمله جشنواره معتبر کان شد. این وضعیت در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی نیز تا حدودی ادامه یافت و هرچند در حال حاضر معدود فیلم‌های مستند و سینمایی این کشور از نظر فیلمنامه و نوع تکنیک دارای ضعف‌هایی قابل ملاحظه می‌باشند ولی صنعت فیلم سازی مالی در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقای سیاه (صرف نظر از آفریقای جنوبی و نیجریه) در وضعیت مناسبی قرار دارد و این کشور را به یکی از کشورهای صاحب سبک در آفریقا -از نظر سوژه فیلم‌های سینمایی- مبدل نموده است. موضوع اصلی اکثر فیلم‌های سینمایی و مستند کشور مالی در ارتباط با وضعیت سیاسی و اجتماعی این کشور در دوره پیش از استعمار و به تصویر کشیدن عظمت امپراطوری کهن مالی در قرون گذشته است. علاوه بر آن برخی از فیلمسازان نیز موضوعاتی همچون از بین رفتن یا کمرنگ شدن سنت‌های قدیمی کشور را دستمایه فیلم‌های خود قرار داده اند.

مشهور‌‌‌‌ترین فیلم‌سازان فعلی کشور مالی که فیلم‌های ارزشمندی در ارتباط با تاریخ، تمدن، فرهنگ و جامعه این کشور تولید کرده و موفق به دریافت جوایزی از جشنواره‌های منطقه‌ای و بین‌المللی شده‌اند؛ عبارتند از:

- دکتر مانسا دیاورا (Manthia Diawara)نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان، داور بین‌المللی

- آدامادرابو فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان

- عبدالله آسوفاره (Abdoulaye Ascofare)

- شیخ عمر سیسوکو کارگردان - سلیمان سیسه مدیر اتّحادیه مؤسسان و کارگشایان سینما و هنرهای تجسمی‌‌غرب آفریقا، کارگردان.

نیز نگاه کنید به

• هنر مالی