فوتبال اسپانیا
تنها ورزشی که میتواند رقیب فوتبال در اسپانیا باشد، بسکتبال است. در زمان فرانکو، فوتبال بسیار تشویق میشد و از آن به نام " افیون مردم(Opium for the People)" یاد میشد. دلیل آن فقط ورزش نبود، بلکه این ورزش وجهۀ بین المللی رژیم فرانکو را نیز بالا میبرد؛ مانند زمانی که رئال مادرید( Real Madrid)، تیمی اسپانیایی، در بازیهای جام اروپا برنده شد. در این دوران بود که استادیوم های فوتبال عظیمی در اسپانیا ساخته شد؛ در شهرهایی مانند مادرید، بارسلونا، و والنسیا. در کل امتیازاتی که فرانکو به تیم رئال مادرید میداد، بسیار بیشتر از امتیازی بود که برای سایر تیم ها مانند اف.سی. بارسلونا(FC Barcelona) قائل میشد.
کلوبهای فوتبال بیشتر به شکل ارگانهایی خصوصی عمل میکنند، که به نوعی به فدراسیونهای ملی وابسته اند. بیشتر این کلوبها، از اعضای لیگهای قهرمانی فوتبال محسوب میشوند. لیگ اسپانیا، از بهترین لیگهای فوتبال در جهان است، که بهترین فوتبالیستها را به خود جذب میکند، ولی این امر هزینههای زیادی نیز دارد. برای نمونه، در آغاز بازی های 1997، کلوبها در حدود 571.000 میلیون پزتا، که نسبت به سال قبل 22.000 میلیون پزتا بیشتر بود، سرمایه گذاری کردند؛ این سرمایه گذاری برای فراهم کردن امکانات برای 130 بازیکن بود؛ میتوان این بودجه را از بالاترین ارقام در دنیای فوتبال دانست. جای تعجب نیست که بیشتر کلوب ها زیر بار بدهیهای زیادی هستند.
کلوب اف.سی بارسلونا در اسپانیا در سال 1899 توسط خوان گَمپر(Juan Gamper) ایجاد شد و از ثروتمندترین و موفق ترین کلوبهای اروپا است و نزدیک به 100.000 عضو دارد. فوتبال تنها ورزشی نیست که در این کلوب بازی میشود. بازیهای دیگری مانند بسکتبال، راگبی، هاکی، دوچرخه سواری و تنیس را نیز شامل میشود.
باشگاه رئال مادرید نیز در سال 1902 به وجود آمد که در مدت کوتاهی توانست از اف.سی بارسلونا پیشی بگیرد. این باشگاه تاکنون مقام های قهرمانی بسیاری در فوتبال کسب کرده، هرچند که در مدت زمانی کوتاه در اواسط دهۀ 90 به دلیل هزینه های بالا، بدهیهای زیادی داشت، ولی در سال 1997 وضعیت بدهیها بهبود یافت.
بیشتر اعضا و بازیکنان کلوبهای ورزشی در اسپانیا از سایر کشورها میباشند؛ نظیر برزیل، آرژانتین، اروگوئه، و کشورهای اتحادیۀ اروپا، و نیز یوگوسلاوی، کرواسی، و بوسنی. حتی در زمان فرانکو نیز مسائلی مانند رقابت بین تیم های رئال مادرید و بارسلونا بر سر بازیکنی به نام آلفردو دی استفانو(Alfredo di Stefano)در سال 1952 مشاهده میشد. این رقابتها در انتخاب اعضای جدید، همچنان ادامه پیدا کرد و به جایی رسید که در سال 1991 محدودیتی برای تعداد اعضایی که از کشورهایی به جز اتحادیۀ اروپا بودند گذاشته شد. هر کلوب فقط 6 مجوز برای گرفتن بازیکنان خارجی میتواند داشته باشد، و فقط 4 بازیکن خارجی میتوانند در هر مسابقه شرکت کنند. در سال 1997، اعتصابی از طرف فوتبالیست های اسپانیایی صورت گرفت؛ تقاضای آنان کاهش تعداد بازیکنان خارجی در تیمها بود، و درخواست آنها فقط با وعدۀ بررسی موضوع در سال 2000 پایان یافت، زمانی که قانون سال 1991 ملغی میشد.
علاوه بر ورزشکاران اسپانیایی، مربی های فوتبال نیز با توجه به این بالاتر رفتن رقابتها، شرایط مناسبی ندارند. بیشتر آنها زیادتر از یک دور بازی فصلی دوام نمیآورند. 16 مربی در بازی های 1994 تا 1995 اخراج شدند، و 14 مربی در 1996 تا 1997، پس میتوان نتیجه گرفت که عمر مفید هر مربی در یک تیم به زحمت به 6 ماه و 20 روز میرسد؛ در حالی که در بریتانیا، این زمان 2 سال و 5 ماه است.
به هر حال در اسپانیا علاقۀ بسیاری به فوتبال وجود دارد که این امر در فروش روزانۀ بالای روزنامهها و مجلات ورزشی منعکس میشود. برنامه های ورزشی تلویزیونی نیز طرفداران بسیاری دارد. برنامههای ورزشی تلویزیون به حدی رسید که در سال 1997 قانونی ایجاد شد که آزادی برنامههای فوتبال را تا حدی کم میکرد. بیشتر این برنامهها، اگر برای نفع عموم باشند اجازۀ پخش دارند، البته در روزها و ساعاتی که دولت به آنها اجازۀ پخش میدهد که بیشتر بعد از ظهرهای یکشنبهها را شامل میشود. تیم ملی اسپانیا پس از 44 سال توانست در جام ملتها اروپا در سال 2008 با شکست آلمان در مسابقه فینال، به قهرمانی برسد و عنوان بهترین تیم جهان را به دست آورد.
نیز نگاه کنید به
جامعه و نظام اجتماعی اسپانیا؛ ورزش در اسپانیا؛ گاوبازی در اسپانیا