مسیحیت در اردن
مسيحيت:
قدمت مسيحيت در اردن به اندازة قدمت مذهب در اين کشور است. يکي از معجزات عيسي مسيح (ع)که در عهد جديد ثبت شده در دکاپليس، شهر جدارا (ام قيس امروزي) مشرف به درياي جليله رخ داده است. يحيي تعميد دهنده، پيش از پادشاه هيرود به مکاوير در نزديکي مادبا آورده شده است. مسيحيت در اردن در همان سال‌هاي نخست شکوفا شد. گواه اين مطلب موزاييک کاري‌هاي درخشان موجود در مکان‌هاي مختلف از جمله ام رساس مادبا و پترا مي‌باشد. خانواده‌هاي مسيحي کرک ادعا مي‌کنند که مستقيما از تبار اعراب بني غسان هستند که در قرن پنجم در جنوب سوريه و اردن پادشاهي خود را پايه گذاري کردند.
مسيحيت شرقي و غربي طي يک فرآيند طولاني در قرن پنجم دچار اختلاف شدند که نهايتا در سال 1057 به جدايي منجر شد که بيشتر بر سر پرسش هاي مربوط به ماهيت مسيح، مريم مقدس و زبان توده مسيحيان بود. جنگ‌هاي صليبي در بهبود روابط بين اين دو گروه بزرگ مسيحيان نقش اندکي داشت؛ مسيحيان شرقي توسط قانون گذاران کليساهاي غربي مورد آزار قرار مي‌گرفتند و پايتخت بيزانس قسطنطنيه، در چهارمين جنگ صليبي تصرف و مردم آن اخراج شدند و کنترل اماکن مقدس در اورشليم، بيت لحم و نقاط ديگر در اختيار غربيان قرار گرفت و به شرقيان پس داده نشد تا زماني که صلاح الدين مملوک دوباره اين مکان‌ها را تصرف کرد. (14) بيشتر مسيحيان در كشور اردن ارتودكس‌هاي يوناني الاصل و بخش ديگر كاتوليك‌هاي يوناني الاصل هستند. وجود اين مسيحيان يوناني الاصل نتيجه تسلط يونانيان ارتودكس بر بيت المقدس درگذشته مي باشد. تعداد اندكي پروتستان، ارمني، آشوري و هم چنين جمعي از كاتوليك‌هاي رومي كه از بازماندگان جنگ‌هاي صليبي مي باشند، نيز در اين كشور زندگي مي كنند. (15)
کليساهاي ارتدکس ارمني، مدت مديدي است که در اردن تاسيس شده است، پادشاه ارمنستان در اواخر قرن سوم به مسيحيت گرويد و ارمنستان اولين کشوري بود که مسيحي شد. کليساي ارمني در شوراي خالکيدون[1] در سال 451، از باقي مسيحيان جدا شد، با اين حال همچنان روابط خوب خود را با کليساهاي شرقي حفظ نموده است.
از لحاظ تاريخي، ارمنيان در اردن نقره کاري‌هاي بي نظيري انجام داده اند در شهرستان‌ها و روستا‌هاي کوچک و سپس به شهرهاي بزرگ مانند دمشق و اورشليم پيوستند. اکثر ارامنه در سال 1951 پس از قتل بيش از يک ميليون ارمني به دست ترک‌ها يا به هلاکت رسيدن‌شان در اثر فشار بيش از حد ترکان، به دليل کمک ارامنه به روس‌ها در جنگ جهاني اول به اردن پناه آوردند.
کاتوليک‌ها تعداد اندکي هستند که بيشتر آنها متعلق به جوامع فلسطيني است که خود دوره اي ارتدکس شرقي بودند. در طول قرن‌ها گروه‌هاي مشخصي از مسيحيان ارتدکس شرقي موافقت کردند که تحت نظر پاپ باشند اما توانستند بسياري از مراسم خود از جمله استفاده از زبان خودشان در دعا و نيايش‌هايشان را حفظ کنند.
پروتستان‌ها، اغلب مسيحياني هستند که اجدادشان تحت تاثير مبلغان اروپايي و امريکايي در اواخر قرن 19 و اوايل قرن 20 بودند. بيشتر پروتستان‌ها هم نوادگان ارتدکس هاي شرقي هستند که به يکي از کليساهاي پروتستان گرويدند. به طور کلي اکثر پروتستان ها تحت کنترل اسقف کليساي آنگليکان[2] در امان درآمدند. تا دهه 80 جامعه پروتستان تحت سلطه اسقف کليساي آنگليکان اورشليم بودند، اما براي ارائه خدمات بهتر به دو گروه تقسيم شدند. بنابراين اسقف امان، رئيس پروتستان هاي اردن شد. در ميان اجتماعات کوچک پروتستان در اردن لوتران‌ها[3] (مرتبط با کليساي لوتران آلمان در اورشليم)، مشايخي‌ها[4] و باپتيست‌ها[5] هم وجود دارند. (16)
در حال حاضر مسيحيان بيشتر در شهرهاي مادبا، سلط، امان و كرك زندگي مي كنند. مسيحيان در كرك به چند قبيله تقسيم مي شوند كه عبارتند از: المعايطه، البقاعبين، الهسله، الصناع، الحدادين و العزيزات. دو قبيله اخير از قبايل اصيل اردني مي باشند. مسيحيان اردن كه در گذشته بيشتر در ناحيه كرك زندگي مي كردند، در سال 1880 به دنبال اختلاف با بعضي از قبايل مسلمان، بوسيله دولت عثماني در روستاي مادبا كه در آن زمان خرابه اي بيش نبود، سكونت داده شدند. به این ترتیب در نقاط مختلف پراکنده گردیدند. (17)