اسلام در قزاقستان
اسلام در قزاقستان
همانگونه که قبلا اشاره شد؛ ورود و گسترش اسلام در قزاقستان فرایندی بسیار طولانی را طی کرده است. بنا بر نقل مورخان، اسلام در قرن های هفتم و هشتم از طرف خراسان بزرگ به مناطق جنوبی قزاقستان نفوذ کرد و در پایان قرن دهم بوسیله امپراطوری ترکان قرخانی اسلام تا هفت رودخانه، سیحون، جیهون،
سیر دریا و...
گسترش یافت. سپس اسلام بوسیله ترکان ومغولان به پیشرفت و گسترش خود ادامه داد.
وشهرهای طراز و اترار و ترکستان در جنوب قزاقستان مراکز اصلی علم و دین و دانش و فرهنگ شدند. در قرن ۱۲ اسلام درقالب صوفی گری توسط افرادی مانند خواجه احمد یسوی نهادینه شد. مبلغین و مروجین دینی تاتار یکی از عوامل و افرادی بودند که با ازدواج با مردم عشایر قزاق در گسترش اسلام در این مناطق نقش مهم و اساسی داشتند که البته با هشدار دولت اورنبورگ در سال ۱۸۳۲ کمیسیون مرزی اورنبورگ ازدواج تاتارها و باشقیرها با قزاق ها را ممنوع کرده است، اما فراگیری و گسترش واقعی اسلام در قزاقستان در قرن نوزدهم اتفاق افتاد. ولی چیزی نپایید که با تسلط اتحاد جماهیر شوروی بر آسیای مرکزی فعالیت های دینی ممنوع و مسلمانان در اجرای احکام و ترویج مبانی اسلامی با محدودیت جدی مواجه شدند. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال قزاقستان فرصت مغتنمی را برای مردم قزاقستان فراهم آورد تا دوباره اعتقادات نهفته اسلامی خود را احیا کنند و رو بسوی مبانی دینی و اسلامی بنهند.
مردم و جامعه قزاقستان پس از استقلال خود را رها شده از سلطه هفتاد ساله دوران کمونیستی یافتند، گویا در سالیان دراز تحت حاکمیت کمونیست اعتقادات و عشق و علاقه به مبانی دینی را در خود حفظ کرده بودند تا در چنین روزی بتوانند دو باره تدین و یکتا پرستی خود را اعلام کنند. دولت نوپای قزاقستان نیز به دین، 233
مذهب و آزادی فعالیت های دینی توجه کرد تا جامعه متکثر و متنوع قومی که متشکل از حدود ۱۰۰ قوم و نژاد و حدود ۲۰ دین و فرقه دینی و مذهبی قزاقستان شامل اسلام، مسیحیت (ارتدوکس، کاتولیک، پروتستان)، بودیسم، و یهودیت، هندو، بت پرست باستان و فرقه های نو ظهور و... که حدود هفتاد درصد آن را مسلمانان حنفی مذهب تشکیل می دهند و حدود %۲۵ از کل جمعیت قزاقستان را مسیحیان ارتدکس و بقیه از سایر ادیان و مذاهب تشکیل شده است با آزادی دینی بتوانند تحت لوای پرچمی واحد و در کنار همدیگر زندگی مسالمت آمیزی داشته باشند.
دولت قزاقستان در همان سال های اولیه استقلال، موسسه ای تحت عنوان آژانس امور دینی برای حمایت نظارت بر فعالیت کلیه ادیان دایر کرد و اداره دینی مسلمانان قزاقستان را به منظور سامان دهی فعالیت های اسلامی اعم از تربیت روحانیون و ائمه جماعت، ساخت مساجد و مراکز اسلامی تأسیس کرد.
در اساسنامه تأسیس اداره مفتیان مسلمانان قزاقستان این موسسه را یک ارگان اجرایی برای اجرای امور دینی، با رعایت آداب ، سنن و رسوم مسلمانان جمهوری که مخالف شریعت نباشد؛ تبعیت از کلام الهی، قرآن ، احادیث شریف پیامبر اکرم محمد (ص) و مکتب ابوحنیفه؛ مدیریت رعایت دین اسلام ، برگزاری صحیح اعمال دینی و جهت‌گیری آن در راستای اهداف کشوربیا شده است که پس از شروع بکار اداره دینی مسلمانان قزاقستان دانشگاه اسلامی برای تربیت روحانیون و ائمه جماعت تشکیل شد و روزنامه «ایمان» برای تبلیغ، و معرفی احکام اسلامی راه اندازی شد.۱۹۹
همانطورر که گفته شد امروزه حدود %۷۰ مردم قزاقستان را مسلمانان تشیکیل می دهند که هر چند روز بروز موج اسلام خواهی در قزاقستان رو فزونی دارد ولی متأسفانه گروه های افراطی تروریستی، سلفی و پیروان تندرو اسلامی نیز در بین جوانان نفوذ کرده است نه تنها موجب نا امنی قزاقستان شده اند بلکه احکام دینی و اسلامی را بشکلی غیر واقعی تبیین می کنند و اسلام را مکتبی خشن و بی منطق معرفی می کنند.