وهابیت در اتیوپی

وهابیون اتیوپی (1403). برگرفته از سایت فرهنگ و جامعه ملل، قابل بازیابی از https://farhangemelal.icro.ir/news/662/

کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای مناطق شاخ آفریقا از اوایل دهه 1960 مورد توجه عربستان سعودی قرار گرفت و با توجه به حضور جمعیت قابل توجهی از مسلمانان و پیشینه این کشور در تاریخ اسلام، به تدریج گروه‌هایی از مبلغان وهابیت با هزینه دولت عربستان در آدیس آبابا، حرار و دیگر شهرهای اتیوپی استقرار یافته و با احداث چند مسجد در این شهرها و بر عهده گرفتن مدیریت این مساجد، به صورت غیرمستقیم به تبلیغ آیین ضاله وهابیت پرداختند.

وهابیون در دهه 1970 با گسترش سیاست‌های تبلیغی خود به ساخت ده‌ها مسجد، مدرسه، بیمارستان و درمانگاه در اتیوپی روی آورده و تلاش کردند حوزه نفوذ خود را افزایش داده و پیروان هر چه بیشتری را جذب خود نمایند. در طی این سال‌ها هزاران مبلغ وهابی اعزامی از عربستان در مدارس و مساجد وابسته به خود استقرار یافته و با توزیع بسته‌های دلارهای نفتی عربستان و اهداء هدایای جنسی بین برخی شیوخ و علماء صاحب نام این کشور تلاش کردند پیروانی را به خود اختصاص دهند.

با این حال اقدامات وهابیون در دهه های 1970 و 1980 با مقاومت سخت مسلمانان اتیوپی که عموما دل در گرو اهل بیت داشته و در زمره پیروان فرقه‌های متصوفه به شمار می‌روند مواجه گشت به گونه‌ای که در برخی موارد درگیری‌های سختی بین وهابیون و مسلمانان اتیوپی پدید آمد. اقدامات تبلیغی وهابیت در اتیوپی در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی هر چه بیشتر تداوم یافت و با اختصاص هزینه‌های سنگین از سوی دولت عربستان و سازمان رابطه العالم الاسلامیه؛ وهابیون به تدریج مراکز و پایگاه‌هایی را در شهرها و روستاهای اتیوپی تأسیس کردند که این وضعیت تاکنون نیز ادامه یافته‌است. هر چند در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد افرادی که در زمره پیروان آیین ضاله وهابیت به شمار می‌روند وجود ندارد ولی تخمین زده می‌شود چند هزار نفر از مسلمانان این کشور و برخی از شیوخ و علمای کشور اتیوپی از علاقمندان به وهابیت محسوب شوند. این در حالی است که اکثر این افراد به دلیل منافع مادی خود به آیین وهابیت پیوسته و در ازای این امر از رابطه العالم الاسلامیه به صورت ماهانه پول و هدایای نقدی و جنسی دریافت می‌کنند و در باطن به وهابیت هیچ اعتقادی ندارند.

لازم به ذکر است وهابیون طی چند دهه گذشته تلاش کرده‌اند از طرق ذیل آئین ضاله وهابیت را در این کشور گسترش دهند:

• احداث مساجد و درمانگاه ها؛
• مشارکت در تأسیس دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی؛
• اعزام دانش آموزان نخبه مسلمان به دانشگاه‌های مکه و مدینه؛
• اعطای بورسیه‌های تحصیلی دانشگاه‌های اتیوپی به برخی دانش آموزان مسلمان؛
• اعطای مقرری ماهیانه به شیوخ و علماء طرفدار؛
• توزیع هدایای جنسی بین مسلمانان مستمند ساکن شهرها و روستاهای کشور؛
• تجهیز مدارس قرآنی کشور؛
• احداث اردوگاه‌های توزیع غذا و توزیع کمک‌های جنسی و دارویی در مناطق قحطی زده؛
• توزیع بلیط‌های رایگان حج عمره بین شیوخ طرفدار احداث چاه‌های آب آشامیدنی در مناطق روستایی مسلمان نشین؛
• توزیع بسته‌های غذایی و خرما در مناطق مسلمان نشین در ماه رمضان؛
• توزیع کتب و مجلات اسلامی چاپ عربستان در مساجد و مدارس اسلامی؛
• تأسیس سازمان‌های اسلامی وابسته؛
• حضور در برخی برنامه‌های رادیو تلویزیونی برپایی کلاس‌های قرآن؛
• مبارزه با تشیع و حمله به اهل بیت (ع).

با این حال همان گونه که اشاره شد تاکنون وهابیون نتوانسته اند به اهداف اصلی و راهبردی خود در اتیوپی دست یابند و بعید به نظر می‌رسد در آینده نیز بتوانند به نحو قابل توجهی پیروان خود را افزایش بخشند.

قابل ذکر است وهابیون وابسته به عربستان سعودی طی سال های 1389 و 1390 و به دنبال به رسمیت شناخته شدن مذهب اهل البیت (ع) توسط دولت، که موفقیتی بزرگ برای شیعیان این کشور محسوب می‌شد، تحرکاتی را در این کشور آغاز کردند که به برگزاری تظاهراتی هفتگی در صحن بزرگترین مدرسه سلفیه وابسته به عربستان در آدیس آبابا منجر گشت. وهابیون طی این تظاهرات حملات تبلیغاتی سنگینی را علیه پیروان مذهب اهل البیت (حبشی ها) آغاز کرده و علنا به مخالفت با تصمیم دولت اتیوپی پرداختند. با تداوم این تظاهرات و گسترش آن به برخی مساجد متعلق به وهابیون به ویژه مسجد انوار (بزرگ ترین مسجد آدیس آبابا) وهابیون موضوع را به مطبوعات محلی و پر تیتراژ داخلی انتقال داده و حملات تبلیغاتی خود بر ضد حبشی های شیعه را افزایش دادند. این امر در نهایت منجر به بروز تفرقه و دودستگی بین مسلمانان پایتخت شده و بسیاری از مسلمانان ضمن اعتراض به اقدامات سلفی‌ها، این گونه اقدامات را موجب خدشه دار شدن وحدت عمومی جامعه اسلامی این کشور دانسته و تداوم این حملات تبلیغاتی را فاجعه بار خواندند. با ادامه این اعتراضات که موجب برگزاری تظاهراتی در آدیس آبابا و دیگر شهرهای اتیوپی شد دولت به گروه‌های سلفی پشت پرده این تظاهرات هشدار داده و ارتش برای متفرق ساختن تظاهرکنندگان وارد ماجرا شد.

با این حال اصرار موافقان و مخالفان مسلمان در تداوم تظاهرات به صورت شبانه، مانع موفقیت ارتش اتیوپی در متفرق ساختن این اعتراضات و تجمعات گردید. ادامه این وضعیت که سبب کشته و زخمی شدن برخی از تظاهرکنندگان توسط ارتش اتیوپی گردید بحران موجود را تشدید نمود به طوری که موضوع ابعاد بین المللی یافته و کشورهای اسلامی ضمن اعتراض به دولت اتیوپی خواهان پایان سرکوب مسلمانان کشور شدند. در ادامه این امر و به دنبال بازداشت برخی از سران سلفیه و رهبران وهابی اتیوپی توسط پلیس اتیوپی، آنها بار دیگر تظاهراتی را علیه دولت اتیوپی سازماندهی کردند.

با این حال دولت اتیوپی با وضع قوانین جدید در مجلس ملی کشور و با تلاش برای کنترل بحران موجود، اقدام به بازداشت تعداد زیادی از تظاهرکنندگان نموده و ضمن هشدار به کشورهای خارجی صحنه گردان این نا آرامی ها (عربستان و سازمان رابطه العالم الاسلامیه) آرامش را به جامعه اتیوپی بازگرداند و مقامات امنیتی اتیوپی اعلام کردند با هرگونه تظاهرات فاقد مجوز از وزارت کشور به شدت برخورد خواهند کرد. بعضی گزارشات نیز از اخراج برخی از شیوخ وهابی عربستان مقیم اتیوپی از این کشور حکایت دارند. این شیوخ که در زمره مبلغان وهابی اتیوپی محسوب می‌شوند از رهبران مهم سلفی کشور بودند که هر چند به ظاهر در مدارس اسلامی اتیوپی به تدریس مشغول بودند ولی در تحریک جامعه اسلامی علیه شیعیان بومی کشور فعالیت داشته‌اند.

نیز نگاه کنید به

ادیان در اتیوپی؛ وهابیت در روسیه؛ وهابیت در تونس؛ وهابیت در سنگال