حبیب الله خان
حبیب‌الله خان در جولای ۱۸۷۲ در سمرقند متولد شد؛ او پسر ارشد عبدالرحمان خان بود و از ۱۹۰۱ تا ۱۹۱۹ به مدت حدود ۱۸ سال با آرامی سلطنت کرد. عبدالرحمان خان بدون آنکه حبیب‌الله خان را رسما ولیعهد کند او را در اداره امور وارد کرد و نقش مهمی به وی داده و در ارکان بالا و اعیان جانشین خود خوانده بود. زمانی که عبدالرحمان خان درگذشت، حبیب‌الله خان بدون هیچ مخالفت و اعتراضی به سلطنت رسید و این از موارد نادر انتقال آرام قدرت در افغانستان بود. عبدالرحمان خان هرگونه صدا و اعتراض را خفه کرده و مردم را مطیع خود ساخته بود و وقتی حبیب‌الله خان به سلطنت رسید کشوری خاموش، سپاهی قوی و حکومتی متشکل یافت و با آرامی سلطنت کرد.[۱]
با روی‌کارآمدن حبیب‌الله خان، انگلیس‌ها تلاش می‌ورزیدند تا معاهدات جدیدی را متناسب با شرایط روز بر حبیب‌الله خان تحمیل‌کنند. حبیب‌الله خان مقاومت بیشتری در برابر خواسته‌های انگلیس می‌کرد و حتی‌المقدور زیر بار خواسته‌های آنها نمی‌رفت. البته حبیب‌الله خان در ۲۱ مارس ۱۹۰۵، معاهده جدیدی به نام دان - حبیب‌الله با انگلیس امضا کردکه در آن تمامی قراردادها و معاهدات پدرش با انگلیس از جمله معاهده ۱۸۹۳ دوراند تصدیق و تأیید می‌شد.
حبیب‌الله خان در طول ۱۸ سال سلطنت خویش چهره‌های مختلفی از خود نشان داد. او ابتدا، تظاهر به دین و مذهب کرد؛ مانند برگزاری ضیافت‌های افطار، محدودکردن زوجات به چهار زن شرعی، سپس تظاهر به آزادی و علم و دانش کرد و در پایان به اختناق روی آورد.
زنان و فرزندان حبیب خان. حبیب‌الله خان بیشتر اوقات خود را با اهل حرمسرا و به تفریح و خوش‌گذرانی و گردش مشغول بود. تعداد فرزندان او (اعم از پسر و دختر) ۵۸ نفر ذکر شده که متجاوز از ۲۰ نفر آنها پسر بوده‌اند. سردار عنایت‌الله خان پسر ارشد حبیب‌الله خان بود. حیات‌الله خان فرزند دوم و امان‌الله خان فرزند سوم او بودند. افکار جاه‌طلبانه امان‌الله خان از سایر برادران بیشتر بود؛ ازاین‌رو، بعد از ترور حبیب‌الله خان به سلطنت رسید و او سلطنت را هم از دست داد.
ترور حبیب‌الله خان. حبیب‌الله خان یک‌بار در سال ۱۹۱۸ ، در جشن ولادت خود، هنگامی‌که خودرو وی از منطقه شور بازار کابل عبور می‌کرد هدف گلوله قراگرفت، ولی آسیبی به او نرسید و ضارب هم فرار کرد.
در فوریه ۱۹۱۹، با دربار خود به قصد «شکار ماهی» از جلال‌آباد به لغمان رفت و در ناحیه کله‌گوش خیمه زد و در شب پنجشنبه ۲۱ فوریه ۱۹۱۹، در ساعت ۳ بعد از نیمه‌شب در رختخوابش به ضرب گلوله از پای درآمد.گفته شد، قتل حبیب‌الله خان نتیجه سازشی در داخل دربار بود.[۲] هنگام ترور برادر تنی حبیب‌الله خان، یعنی نصرالله خان نایب‌السلطنه، با دو نفر از فرزندان حبیب‌الله خان، یعنی عنایت‌الله خان و حیات‌الله خان، در شکارگاه همراه او بودند و امان‌الله خان به نیابت از حبیب‌الله خان در کابل بود.[۳]