مهاجرت و پناهندگی در ژاپن
اگر مهاجر کسی در نظر گرفته شود که هم اکنون در کشوری غیر از کشور محل تولدش با قصد اقامت بلند مدت (نه مسافرت یا ماموریت) زندگی می‌کند، طبق آخرین آمار سال 2020 که توسط سازمان ملل تهیه شده، تعداد کل مهاجران در جهان حدود 280 ملیون نفر ارزیابی شده و این به معنی 3.6 درصد از کل جمعیت جهان است. از میان کل مهاجران در جهان حدود 48.1 درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین تعداد کل پناهندگان (مهاجران اجباری) بر اساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در سال 2020 حدود 26 ملیون نفر بوده است[۱].
با همان تعریف فوق از مهاجر، بر اساس آمار اداره مهاجرت ژاپن در ماه ژوئن سال 2020 تعداد کل خارجیانی که در ژاپن اقامت بلند مدت برای آنها ثبت شده حدود 2،885،904 ملیون نفر بوده است که از این بین تعداد مهاجران بیشتر از صدهزار نفر به ترتیب از چین، کُره، ویتنام و برزیل بوده‌اند. جمعیت ثبت شده ایرانیان در ژاپن حدود 4117 نفر برآورد شده است که نسبت به سایر مهاجرین در رتبه سی‌ام قرار دارد. تعداد خارجیانی که دارای اقامت دائم (اِیجوکِن)(永住権/Eijūken)هستند، حدود 800872 نفر برآورد شده است[۲].
همان طور که در رسانه‌ها بازتاب فراوانی دارد ژاپن در اعطای حق پناهندگی بسیار سخت گیر است. وزارت دادگستری خلاصه آمار درخواست‌های پناهندگی و نتایج آن طی چندین سال گذشته را منتشر کرده است. به عنوان مثال تعداد کسانی که درخواست پناهندگی آنها در اداره مهاجرت ثبت شد، سال 2010 از ده هزار نفر فراتر رفت، اما تعداد افرادی که حق پناهندگی به آنها اعطا شد تنها 28 نفر بودند[۲]. همین عامل باعث شده است که تصور عمومی بر این باشد که ژاپن یک کشور مهاجر پذیر نیست. اما نگاهی ریزبینانه به سیاست‌های ژاپن نشان می‌دهد که آن طور که دیده می‌شود مقصد چندان بدی برای مهاجران نبوده است. واقعیت امر این است که نگاه ژاپن به مسئله مهاجرت و مهاجرین کمی متفاوت از سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی است.
تعداد خارجیانی که با قصد اقامت بلند مدت یعنی (بیش از سه ماه) در سال 2018 به ژاپن آمده اند از 500000 نفر فراتر رفته و این کشور را به یکی از بزرگ‌ترین مقصدها در جهان تبدیل کرد. این کشور در سال 2000 رتبه بیستم و در سال 2010 رتبه 23 را در جهان به عنوان مقصد مهاجران داشته است. با این حال بسیاری از ژاپنی‌ها احساس نمی‌کنند که کشورشان "مهاجرپذیر" است. زیرا تصویری که از مهاجرت وجود دارد داشتن "اقامت دائم" یا "تابعیت" است. در حالی که کسانی که اقامت بلند مدت ژاپن را دارند در تمام مدت اقامتشان بخش عمده حقوق و مزایای شهروندی را همانند یک مهاجر با اقامت دائم دریافت می‌کنند.
از طرف دیگر، با پیشرفت جهانی شدن، تعداد خارجیانی که قصد دارند برای مدت زمان مشخصی برای کار مهاجرت کنند و پس از آن به کشورشان بازگردند افزایش چشمگیری داشته است. این روند درباره مهاجرانی که به ژاپن می‌روند نیز صادق است. اما ژاپن از این واقعیت چشم پوشیده و از خارجی‌ها به عنوان کارگرانی برای تامین نیروی کار هرچند موقت در قالب یک چاره برای جبران کمبود نیروی کار و همچنین یک راه گریز از ایجاد یک سیاست مهاجرتی کامل و پایدار، استفاده کرده است.
نیز نگاه کنید به
- مهاجرت و پناهندگی در چین
- مهاجرت و پناهندگی در کانادا
- مهاجرت و پناهندگی در روسیه
- مهاجرت و پناهندگی در لبنان
- مهاجرت و پناهندگی در تونس
- مهاجرت و پناهندگی در کوبا
- مهاجرت و پناهندگی در مصر