شعر ژاپنی
در زمینه شعر نیز آشنایی با ادبیات غرب در قرن نوزدهم تحولات بزرگی ایجاد کرد و مضامین و فرم‌های جدیدی وارد شعر ژاپنی شدند. سنت سرودن شعر به زبان چینی که از دوران باستان در ژاپن رواج داشت و به آن کانشی (漢詩/Kanshi) می‌گفتند در این دوره اندک‌اندک از رونق افتاد و پس از جنگ جهانی دوم از میان رفت. قالب‌های شعر کلاسیک ژاپنی مانند هایکو و تانکا از میان نرفتند اما تغییرات زیادی در آن‌ها به وجود آمد؛ برخی قواعد دست‌وپاگیر قدیمی کنار نهاده شد و مضامین و مفاهیم جدیدی وارد قالب‌های سنتی شد.
در دهه‌های آخر قرن نوزدهم م گونه جدیدی از شعر ابداع شد که به شینتای شی (新体詩/shintaishi) (شعر نو) معروف شد. این نوع شعر نو موزون و همچنان مبتنی بر توالی بندهای پنج و هفت هجایی بود، اما هیچ محدودیتی بر طول و ترتیب بندهای هفت یا پنج هجایی حاکم نبود و شاعر می‌توانست بندهای هفت یا پنج هجایی را به هر تعداد و با هر ترکیب و ترتیبی که می‌خواهد در شعر خود بیاورد. از شعر نو غالباً برای بیان مفاهیمی استفاده می‌شد که پرداختن به آن‌ها در شعر کهن یا کلاسیک سابقه نداشت. مجموعه شعرهای ستسو تاکه‌ئوچی (竹内節/Takeuchi Setsu(?-?)) و بیمیو یامادا (山田美妙/Yamada Bimyō(1868-1910)) از موفق‌ترین نمونه‌های این نوع از شعر نو محسوب می‌شوند. با گذشت حدود دو دهه از قرن بیستم این گونه شعر منسوخ شد.
در مرحله بعد وزن پنج و هفت هجایی شعر کلاسیک ژاپن به طور کلی کنار گذاشته شد و «شعر آزاد» (自由詩/Jiyū shi) به وجود آمد. عامل اصلی ایجاد این نوع از شعر آشنایی بیشتر ژاپنی‌ها با اشعار آزاد در زبان‌های اروپایی بود. برخی از ترجمه‌های اشعار اروپایی به زبان ژاپنی را می‌توان اولین نمونه‌های کلام شاعرانه بدون وزن در زبان ژاپنی دانست. شعر «زباله‌دان» (『塵溜』/Hakidame) را که ریوکو کاواجی (川路柳虹/Kawaji Ryūkō(1888-1959)) در سال 1907 م در 19 سالگی سرود، نخستین شعر آزاد ژاپنی می‌دانند که زبانی کاملاً گفتاری و عامیانه دارد. با تولد شعر آزاد، تعداد شاعران زن افزایش چشمگیری یافت و نقش زنان در شعر ژاپنی پر رنگ‌تر شد. از مشهورترین شاعران شعر نو در قرن بیستم م می‌توان از کوتارو تاکامورا (高村光太郎/Takamura Kōtarō(1883-1956))، تاکوبوکو ایشیکاوا (石川啄木/Ishikawa Takuboku(1886-1912)) و ساکوتارو هاگیوارا (萩原朔太郎/Hagiwara Sakutarō(1886-1942)) نام برد.
با درگذشت امپراطور هیروهیتو در سال 1989 م و آغاز دوران جدید موسوم به دوره هِی‌سِی، شعر ژاپنی نیز گویی دوباره متولد شد و از مفاهیمی نظیر هویت که در دوره پس از جنگ بسیار بدان پرداخته می‌شد فاصله گرفت و انسانیت و عواطف انسانی به مهم‌ترین مضامین شعرهای معاصر تبدیل شد. در حال حاضر هم گرایش به قالب‌های کلاسیک مانند هایکو و تانکا وجود دارد و هم انواع شعر آزاد خوانندگان زیادی دارند. از مطرح‌ترین شاعران سال‌های اخیر ژاپن می‌توان از شین‌پِی کوسانو (草野心平/Kusano Shinpei(1903-1988))، شونتارو تانیکاوا (谷川俊太郎/Tanikawa Shuntarō(1931-….)) و رین ایشیگاکی (石垣りん/Ishigaki Rin(1920-2004)) نام برد.
نیز نگاه کنید به
- شعر معاصر لبنان
- شعر در مصر
- شعر و ادبیات مقاومت در افغانستان
- شعر و ادبیات مهاجرت در افغانستان
- شعر در ادبیات چینی
- شعر در سنگال