مشاهیر هنری روسیه

گفتار سوم. مشاهیر هنری

الف. کنستانتین سرگِیویچ استانیسلافسکی

کارگردان معروف کنستانتین سرگِیویچ استانیسلافسکی (فامیلی واقعی: آلکسِیِف)(مسکو، 1938-1863)، در یکخانوادهثروتمندکارآفرین به دنیا آمد. در خانه، سپس در دبیرستان و بعد در انستیتو زبانهای شرقی لازارف تحصیل کرد، با آنکه هیچ یک از این موسسات را به پایان نرساند، اما یک فرداروپاییآموزش دیده به شمار می آمد، قبل از هر چیزی به خاطر خودآموزی متداوم، به خوبی ادبیات، تاریخ، هنر را می دانست، به راحتی به زبان های فرانسه و آلمانی صحبت می کرد. در دفترکارخانهخانواده کار می کرد، به زودی یکی از مدیران معتبر "انجمن ولادیمیر آلکسِیِف" شد. تا انقلاب اکتبر، با سرسپردگیمتعصبانهبهتئاتر مالک ومدیرآنباقی ماند.

در روستای لوبیموفکا، جایی که گروه لوبیتل کار خود را آغاز کرد، سالن بال با صحنه واقعی، سالن های تماشاچی، اتاق های تعویض لباس هنرپیشگان ساخته شده بود. در آنجا استانیسلافسکی بهعنوان کارگردانو بازیگر شروع به کار کرد. امروزه گفته می شود که تئاتر قرن 20 متاثر از سیستم استانیسلافسکی می باشد. ماقبل از استانیسلافسکی هیچ کارگردانی وجود نداشت. کارگردانی نیز یکی از حرفه هایی است که محصول قرن 20 می باشد. درست است که این حرفه در قرن 20 به وجود آمد اما آن زمان به عنوان یک سمت درجه دو محسوب می شد. ما قبل از آن تمام مسائل پیش آمده را نویسنده یا بازیگر حل می کرد. در سال های 1889-1888 استانیسلافسکی در تاسیس جامعه فرهنگ و هنر همکاری داشت. گروه لوبیتلسکی که برای استانیسلافسکی در مسکو شهرت آورده بود، در سال 1898 به همراه نیمیروویچ دانچنکو تئاتر هنری مسکو را تاسیس کردند و با ورود به تاریخ فرهنگ جهان به عنوان هنرپیشه، کارگردان، تئورسین و خلق علم مربوط به فعالیت هنرمند، قوانین هدفمند در رفتار انسانی را در روی صحنه خلق کردند. استانیسلافسکی شرایطی تعیین کرد که در آن عمل تغییر حالات هنرمند به گونه ای هنری شکل گیرد. ایده برابری و ارزشهر فردبر روی زمین اساس جهان بینی او را تشکیل می داد. استانیسلافسکی به زبان تئاتر توانست این تفکر دموکراتیک را به بیننده برساند. با وجود اینکه انقلاب تمام دارایی او را ملی اعلام نمود، وی برای از دست رفتن سرمایه اش تاسف نخورد، بدون توجه به این شرایط و با دور ماندن ازسیاست وخدمت متعصبانه بهتئاتر به زندگی ادامه داد. در دسامبر 1900 استانیسلافسکی شروع به نوشتن " کتاب راهنمای بازیگران دراماتیک" کرد؛ در سال 1909 با دانشجویان، کارکنان و هنرمندان جواندرتئاتر هنرمسکو شروع به مطالعه " سیستم" کرد. در مِی 1924 کتاب "زندگی هنری من" ، در ابتدا به زبان انگلیسی در بوستون، و در سپتامبر 1926 به زبان روسی در مسکو به چاپ رسید. ارائهسیستمواقعی خوداستانیسلاوسکی، در کتاب "کار بازیگر بر روی خود"درسال 1926 آغاز شد.

استانیسلاوسکی در فرهنگ جهان گام بزرگی برداشت و نه فقط به این دلیل که کارگردانی را ابداع نمود. اولینتئاترهنرمسکودر ایالات متحده در سال 1924-1923 شمار زیادی از طرفداران را جذب خود کرد. آمریکایی ها تئاتر زنده را برگزیدند، و این انتخابشالودهسینمایآمریکا را بنیان نهاد. این گفته اغراق نیست، اما خود آمریکایی ها واقف به شایستگی و خدمت استانیسلاوسکی در شکل گیری امپراطوری سینمای آمریکا می باشند. نتیجه زندگی خود را خود استانیسلاوسکی اینگونه گفته است: بسیار زندگی کردم. بسیار دیدم. خانواده و فرزندان خوبی داشتم. زندگی همگان را در سراسر جهان پراکنده کرده است. شهرت را جستم. یافتمش. تکریم و تشریفات را دیدم، جوان بود. پیر شدم. به زودی باید وداع کنم. حال از من بپرسید: روی زمین خوشبختی در چیست؟ در شناخت. در هنر و در کار، در درک آن. با شناخت هنر در خود طبیعت، زندگی جهان و معنای زندگی می شناسی، روح خود را می شناسی: ذوق و قریحه! خوشبختی بالاتر از این نیست".

ب. ولادیمیر ایوانوویچ نیمیروویچدانچنکو

نیمیروویچدانچنکو کارگردان، در سال 1858 در آزورگِتی گرجستان متولد و در سال 1943 در مسکو از دنیا رفت. وی در یک خانواده نظامی به دنیا آمد. از کودکی به تئاتر علاقه داشت و در نمایش‌های لوبیتلسکی در تفلیس شرکت می کرد. با مدال نقره ای دبیرستان را در سال 1876 به پایان رسانده و در ابتدا در دانشکده ریاضی و فیزیک و پس از آن دانشکده حقوق دانشگاه مسکو پذیرفته شد، اما نه فیزیکدان شد و نه حقوق دان. از سال 1877 به عنوان یک منتقد تئاتر، نویسنده و نمایش نامه نویس شناخته می شد. به خاطر نمایش نامه های "کار جدید" و "ارزش زندگی" به وی جایزه گریبایدف اهدا شد. از سال 1891 در دوره های دراماتیک ارکستر فیلارمونیکمسکو شروع به تدریس کرد. با آشنایی با استانیسلافسکی اصلاحات در تئاتر روسیه را با هم آغاز کردند. به این ترتیب، در سال 1898 توسط آنها تئاترهنریعمومی ،پس از آن تئاتر آکادمیک هنری مسکو تاسیس شد. نوآوری هنری و ایدئولوژیکی که اساس آن را ایده های دموکراتیک برابری و ارزش هر انسان روی زمین تشکیل می داد و میل به دادن ارزشی جدید به تئاتر، کارگردان شدن، نقش بزرگی را در زندگی سیاسی، اجتماعی، و روحانی اواخر قرن 19 و آغاز قرن 20 ایفا نمود. پس از انقلاب اکتبر نیمیروویچدانچنکو به عنوان یک چهره فعال در تئاتر به کار خود ادامه داد: در شمار اعضای تئاتر مرکز (نهاد بالای سرپرستی تئاترها) درآمد، یکی از موسسین و مدیران ژورنال "فرهنگ تئاتر"شد، در سال 1919 استودیوی موسیقی ایجاد کرد که با آن به تور اروپا و ایالات متحده رفت. یکسال و نیماوبه صورت قراردادی در هالیوودکار کرد. با بازگشت به روسیه در سال 1928 به شوخی اظهار داشت:" در روسیه باید تولید کرد؛ در آمریکا باید به فروش رساند، و در اروپا می بایست استراحت کرد. در دوره استالین او ممنوع الخروج از کشور شد. در دسامبر 1937 او گفت:" من خوشبختم که تا دوران پنج ساله باشکوه استالین، تا قانون اساسی سوسیالیستی استالین زندگی کردم". به سمت رئیس کمیته اعطای جایزه استالین منصوب شد. تا جایی که توان داشت، تئاتر را از "سفارشات سوسیالیستی" فرصت طلبانه، با نمایش نامه هایی چون "کار ساده" درباره روزهای قهرمانانه محققینی که زیان های به بار آمده توسطآ.یا. ویشنینسکی را افشا می کردند، حفظ کرد. نیمیروویچدانچنکو تا پایان زندگی خود مدیرو رئیستئاترهنرمسکو باقی ماند. دوبار موفق به دریافتجایزهاستالین شد.