تقویم فرهنگی افغانستان

مبدأ تاریخ و تقویم رسمی افغانستان، همانند ایران، بر مبنای هجری شمسی است و اول فروردین شروع سال جدید است.

طالبان تقویم افغانستان را از هجری شمسی، که از گذشته در این کشور رایج بود، تغییر داده به هجری قمری تبدیل کرد. آنها هجری شمسی را تقویمی ایرانی می‌دانستند. تقویم افغانستان پس از برکناری طالبان بر همان مبنای سابق، هجری شمسی شد.

ساعت در افغانستان، ساعت رسمی ۵/۴ ساعت جلوتر از مبدأگرینویچ است و با ساعت رسمی ایران به افق شرعی، یک ساعت (زودتر) اختلاف دارد.

اعیاد

عید نوروز

عید نوروز از کهن‌ترین جشن‌های افغانستان است و از دوران باستان تاکنون برگزار می‌شده است. نوروز در افغانستان، همانند ایران، آغاز فصل بهار و شروع سال نوست. در جشن نوروز افغانستان، به‌جای هفت‌سین ایرانی، هفت میوه تهیه می‌شود که متشکل از هفت میوه خشک است؛ شامل کشمش، سنجد، فندق، پسته، گردو، بادام، قیسی (برگ زردآلوی خشک) یا میوه دیگری از خانواده آلو (مانند آلوبخارا) که در شهر خودشان سرو می‌شود. جشن نوروز تحت نام‌های مختلف برگزار می‌شود مانند: «جشن گل سرخ» که در مزار شریف برگزار می‌شود و مردم از سراسر کشور به آنجا می‌روند، «جشن دهقان» که در کابل، هرات و برخی شهرهای دیگر برگزار می‌شود، «جشن سمنک» که سمنو پخته می‌شود و «جشن هفت‌میوه» که به‌جای هفت‌سین به کار می‌رود و «جشن طبیعت» نیز نامیده شده است.

سیزده‌بدر

همانند ایران و تاجیکستان، سیزده‌بدر نیز جشن گرفته می‌شود. نمود جشن سیزده‌بدر در هرات و شمال افغانستان از جاهای دیگر بیشتر است و مردم به گردش در طبیعت می‌پردازند. طالبان برگزاری جشن نوروز و مراسم سیزده‌بدر را ممنوع ساخت و تأکید می‌کرد این جشن‌ها ریشه اسلامی ندارد؛ بااین‌حال، کسی به دستورات طالبان توجه نمی‌کرد و مردم به رسوم دیرینه احترام می‌گذاشتند.

عید فطر

در پایان ماه مبارک رمضان، عید فطر سه روز تعطیل رسمی و عمومی است و مردم با پوشیدن لباس‌های نو به دیدوبازدید یکدیگر رفته عید سعید فطر را به‌هم تبریک می‌گویند. خانواده‌هایی که یکی از بستگانشان در طول سال گذشته فوت کرده باشد در اولویت دیدوبازدید قرار دارند. این عید در افغانستان از ارزش و احترام ویژه‌ای برخوردار است و مردم عملا یک هفته وگاهی تا ۱۰ روز را تعطیل می‌کنند.

عید قربان

عید سعید قربان نیز همانند عید فطر سه روز تعطیل رسمی و عمومی است و مردم با پوشیدن لباس‌های نو به دیدار یکدیگر رفته عید سعید قربان را تبریک می‌گویند. مردم عید قربان را نیز همانند عید فطر قریب به یک هفته تعطیل می‌کنند.

میلاد پیامبر اکرم (ص)

میلاد پیامبر اکرم (ص) تعطیل است. رحلت حضرت رسول اکرم (ص). رحلت حضرت رسول اکرم (ص) تعطیل است.

عید مبعث

عید مبعث در سراسر افغانستان گرامی داشته می‌شود و تعطیل است.

تاسوعا و عاشورای حسینی (ع)

تاسوعا و عاشورای حسینی (ع) تعطیل عمومی است. قبلا فقط روز عاشورا تعطیل عمومی بود؛ ولی در زمان دولت انتقالی افغانستان، تاسوعا نیز تعطیل عمومی شد.

عید غدیر خم

عمدتا اختصاص به شیعیان دارد و مردم شیعه با تجمع در مساجد و تکیه‌خانه‌ها این روز را جشن می‌گیرند و مداحان و سخنرانان به مداحی و سخنرانی می‌پردازند.

ایام ولادت

ولادت حضرت علی علیه‌السلام، ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، میلاد حضرت ولی‌عصر عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف و دیگر ائمه معصوم علیهم‌السلام از اعیاد مذهبی شیعیان است و گرامی داشته می‌شود.

ایام شهادت

شیعیان روزهای شهادت و رحلت ائمه معصوم علیهم‌السلام نیز سوگواری می‌کنند.

چهارشنبه‌سوری

جشن چهارشنبه‌سوری مقارن و مصادف با روز چهارشنبه آخرین هفته ماه صفر است که سالروز آزادی اهل‌بیت امام حسین علیه‌السلام از زندان یزید است. در این روز غذای مخصوصی به نام «دلده» پخته و بین مردم پخش می‌شود. زنان این جشن را برگزار می‌کنند.

نیز نگاه کنید به

• تقویم فرهنگی چین
• تقویم فرهنگی کوبا
• تقویم فرهنگی تونس
• تقویم فرهنگی کانادا
• تقویم فرهنگی روسیه
• تقویم فرهنگی سنگال