رادیو در چین
تاریخچهی رادیو در چین
نخستین ایستگاه پخش برنامههای رادیویی در چین، در تاریخ23ژانویهی سال1923میلادی توسط یک روزنامه نگار آمریکایی به نام اوسبُرن[1]در شهر شانگهای راه اندازی شد. از این ایستگاه هر شب یک ساعت برنامه که عمدتا شامل موسیقی و کمی هم اخبار داخلی و خارجی بود پخش میشد که افزون بر شانگهای در برخی از شهرهای مهم دیگر نیز شنیده میشد. مؤسس این ایستگاه، سپس با همکاری یکی از تجار محلی اقدام به وارد کردن دستگاههای رادیوی ساخت آمریکا برای مشتریان نمود که در مدت اندکی بیش از 500دستگاه رادیو به فروش رفته و مورد استقبال مردم واقع شد. این ایستگاه صرفا چند ماه به کار خود ادامه داده و به خاطر کمبود منابع مالی فعالیت آن متوقف گردید. به دنبال این حادثه دومین ایستگاه رادیویی در 15ماه مه سال1924 یک شرکت دیگر آمریکایی به نام کارول[2] با همکاری یک روزنامهی محلی به نام شِن بائو[3]فعالیت خود را آغاز کرد و با ایجاد شبکهای از استودیوها در سطح شهر شانگهای، برنامههای تولیدی این استودیوها را پخش میکرد. تا این سال دولت چین قانون و مقررات خاصی برای تأسیس ایستگاههای رادیویی توسط بخش خصوصی تدوین نکرده بود. لذا، در ماه اوت سال1924 نخستین قانون راه اندازی ایستگاههای رادیویی از سوی دولت تصویب و برای اجرا در اختیار متقاضیان قرار گرفت.
نخستین ایستگاه رادیویی که توسط یک فرد چینی راه اندازی شد، متعلق به شرکت سون سون[4]بود که در ماه مارس سال1927 در ساختمان این شرکت کار خود را آغاز کرد. این ایستگاه روزانه 6ساعت برنامه پخش می کرد. پخش برنامهی این ایستگاه نیز پس از دو سال و نیم فعالیت متوقف شد.
تأسیس نخستین ایستگاه رادیویی دولتی
نخستین ایستگاه رادیویی دولتی که در تاریخ 9ماه مارس سال1935توسط دولت ملی(کومینتانگ) راه اندازی شد، ایستگاه پخش رادیویی شانگهای نام داشت که با خرید ایستگاه رادیویی که توسط خبرگزاری رویتر و شرکت میلینگتون دایر شده بود، فعالیت خود را آغاز کرد. پس از آن شهردار شانگهای 5 ایستگاه رادیویی دیگر را ایجاد نمود.
با پیشرفت اقتصادی شانگهای و توسعهی تجارت داخلی و بین المللی در این شهر، شانگهای به مرکز توسعهی رسانهی رادیویی تبدیل شد. پیش از سال1931میلادی، تنها حدود 12 ایستگاه رادیویی در این شهر فعال بود، در حالیکه در پایان سال1932، تعداد ایستگاهها بالغ بر49 استگاه شد که اغلب توسط چینیهای محلی و به منظور تبلیغ کالاهای تجاری مورد استفاده قرار میگرفت. در پایان سال1936 تعداد رادیوهای در دست مردم به بیش از 70هزار دستگاه رسید. (www.shme.com)
با آغاز جنگ داخلی و تجاوز ژاپن به چین، شانگهای رونق اقتصادی گذشتهی خود را از دست داد و در نتیجه ایستگاههای رادیویی نیز یکی پس از دیگری فعالیت خود ار متوقف کردند. این وضعیت با شکست ژاپن در سال 1945و پایان جنگ تغییر کرد و در پایان سال1946تعداد ایستگاههای رادیویی به بیش از 100مورد رسید. در ماه مه همان سال دولت ملی مستقر در نَنجینگ برای سروسامان دادن به ایستگاههای رادیویی غیر دولتی، و پایان دادن به هرج و مرج موجود در این زمینه، دومین قانون را در این خصوص تصویب و ابلاغ کرد. با اجرای این قانون و محدودیتهایی که اعمال شد، تنها 22ایستگاه مجوز ادامهی فعالیت یافته و این تعداد در ماه مه سال1947 به 19 ایستگاه و در آستانهی پیروزی حزب کمونیست بر دولت ملی کومین تانگ، تعداد استگاههای پخش رادیویی باز هم کاهش پیدا کرد. (www.radiomuseum.org)
با آزاد شدن شهر شانگهای توسط نیروهای کمونیستی، ایستگاه رادیویی خلق شانگهای آغاز به کار نموده و سایر ایستگاههای خصوصی تحت نظارت و کنترل قرار گرفتند. در اکتبر سال1952، شانزده ایستگاه بخش خصوصی در هم ادغام و تحت نظارت ایستگاه رادیویی خلق شانگهای قرار گرفت و در سپتامبر سال1953، این دو سازمان در هم ادغام گردیده و ایستگاه خلق شانگهای تنها ایستگاه فعال رادیویی در این شهر شد.
وضعیت کنونی ایستگاههای رادیویی
پس از تأسیس جمهوری خلق چین در سال1949، و حاکمیت حزب کمونیست بر این کشور، ایستگاههای رادیویی در سراسر چین توسعه یافته و در مناطق مختلف شبکههای رادیویی با هدف تبلیغ ایدهها و ایدئولوژی کمونیستی و سیاستهای دولت آغاز به کار کردند. تمام این ایستگاهها و برنامههای آنها با نظارت و کنترل مستقیم حزب و دولت فعالیت کرده و به سخنگوی حزب و مدافع سیاستهای دولت تبدیل شدند. پس از اجرای اصلاحات در اواخر دههی1970، شبکههای رادیویی نیز متحول شده و برنامههای آنها براساس نیاز اقتصاد بازار شکل گرفت.
راديو ملي چين ايستگاه رسمي راديویی دولت چين است و99 كانال پخش دارد و روزانه200 ساعت برنامه پخش ميكند. افزون براین، هر استان و منطقهی خود مختار نیز ايستگاههاي راديويي خاص خود را دارند.
براساس آمار منتشره از سوی دولت چین، در سال2010، بیش از78/96 درصد جمعيت اين كشور، زير پوشش راديويي قرار داشتند. در روستاها هم اين رقم به 64/95 درصد ميرسد. در اين سال جمعا بالغ بر 14/68میلیون ساعت برنامهی رادیویی توليد شده كه 04/67میلیون ساعت آن برنامههاي راديويي بين المللي بوده است. تعداد ایستگاههای زمینی رلهی برنامههای موجهای کوتاه و بلند رادیویی نیز بیش از 822 ایستگاه است. در حالحاضر، تنها در شانگهای بیش از 100کانال رادیویی فعال است. در گذشته رادیو وسیلهای برای رساندن پیامها و سخنان مقامات حزبی و دولتی به گوش مردم بود ولی اکنون به وسیلهای دوطرفه و رساندن خواستهای مردم به گوش مسئولان تبدیل شده است.
راديو بین المللی چین كه در سال1947رسما تأسيس شد، امروزه اكثر نقاط دنيا را تحت پوشش خود دارد. اين ايستگاه راديويي روزانه1520ساعت برنامه به 61زبان خارجي و5 زبان محلي چيني پخش ميكند. (www.stats.gov.cn)
این رادیو دارای 30دفتر تهیهی خبر در خارج از کشور بوده و برنامههای آن از بیش از 50موج کوتاه جهت پوشش دادن به تمام دنیا پخش میشود. صدای این رادیو از موج اِف اِم و اینترنت نیز قابل شنیدن است. راديو پكن نیز در بيشتر استانها و مناطق خود مختار و در ژاپن، آمريكا، فرانسه، يوگسلاوي، پاكستان، مكزيك، آلمان، مصر، تايلند، و هنگ كنگ دفتر دارد. در سال1990 ، بیش از209/5 ميليون گيرنده راديو در سرتاسر چين وجود داشته است. (كتاب سبز چين) اين راديو از نظر زمان پخش و تعداد زبانهایی که برنامه پخش میکند، در ميان ايستگاههاي راديويي جهان (براي خارجيان) مقام سوم را كسب كرده است. (www.China.org.cn)
در هفدهم ماه آوریل سال2012، نخستین رادیو موج اف ام رادیو بین المللی چین در خارج از کشور و در نواکیشوت، پایتخت کشور موریتانی آغاز به کار کرد. (چهارمين خبرنامه رايزني فرهنگي ج.ا.ايران در پكن ، 91)
[1] - E.G. Osborn.
[2] - Carol.
[3] - Shen Bao.
[4] - Sun Sun.