تئاتر و هنرهای نمایشی مالی

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۱۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۲ توسط 127.0.0.1 (بحث) (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)

تئاتر یا نمایش های سنتی از قدیم الایام در کشور مالی سابقه داشته و در زمره هنرهای اصیل بومی این کشور بشمار می رود. در واقع تئاتر که از آن بیشتر با عنوان نمایش سنتی یاد می شود از دیرباز در قبایل مالی اجرا شده و مردمان قبایل مختلف مالی علاقه خاصی به حضور در این مراسم دارند. نمایش های سنتی در گذشته های نه چندان دور بیشتر به موضوعاتی همچون جنگ و صلح، ارتباط با ارواح، خشم خدایان و روابط بین قبیلگی افراد اختصاص داشت و هنرمندانی که در ا نمایش ها به ایفای نقش می پرداختند از ماسک و مجسمه نیز به عنوان ابزاری برای ارتباط با ارواح درگذشتگان خود بهره می جستند. این نمایش ها که بیشتر در داخل روستاها برگزار می شد معمولاً با رقص ها و حرکات موزون نمایشی مهیجی همراه بود و افرادی نیز با کوبیدن بر طبل و سنتورهای سنتی فضای شادی را در هنگام برگزاری این نمایش بوجود می آوردند.

پس از ورود استعمار فرانسه به این کشور، تئاتر به شیوه نوین بتدریج در این کشور رواج یافت و چند سالن تئاتر کوچک نیز در باماکو تأسیس شد. پس از استقلال مالی دولت وقت در راستای تقویت ساختار فرهنگی کشور توجه ویژه ای را به هنر تئاتر ، که مخلوطی از هنرهای نمایشی قدیمی و تئاتر به سبک جدید بود ، مبذول نمود. در راستای این امر اداره ملی تئاتر در درون وزارت فرهنگ هنرها و گردشگری مالی شکل گرفت و گروه های نمایشی مختلف که عمدتاً وابسته به قبایل مختلف بودند تحت حمایت وزارت فرهنگ و هنر و گردشگری مالی به اجرای مراسم در شهرهای مالی پرداخته و چند گروه تئاتری برجسته نیز به دیگر کشورهای جهان از جمله چند کشور اروپایی نظیر فرانسه و بلژیک اعزام شدند. (www.theatre in west africa.com).

هنر تئاتر کشور مالی طی چند دهه گذشته در سطح قابل قبولی باقی مانده و گروه های نمایشی سنتی و جدید مالی بطور مرتب در هفته برنامه هایی را اجرا می کنند. علاوه بر آن برخی از گریوت ها (داستان سرایان سنتی) نیز در جشن ها و مناسبت های ملی ،  افسانه های قدیمی این کشور را بصورت تک نفره یا دو نفره در قالب نظم و نثر به تصویر کشیده و نمایش های جالبی را ارائه می دهند که سخت مورد علاقه مردم مالی است (Sanders & Others, 1996: 65-68).

در دو دهۀ گذشته، گروه‌های نمایشی مالی، مورد توجّه برخی از سازمان‌های امدادی و بهداشتی داخلی و بین‌المللی قرار گرفته‌اند و مسئولان این سازمان‌ها، ضمن برگزاری جلساتی با گروه‌های نمایشی، آنان را ترغیب می‌کنند تا موضوعاتی مانند ختنۀ زنان، کاهش تعداد فرزندان و پای‌بندی به حریم خانواده را در دستور کار خود قرار دهند (www.researchgate.com).

1-2-9 سفر گروه‌هاي نمايشي به خارج

مهم‌ترین گروه‌های نمایشی مالی را، که هر سال در کشورهای غربی اجرا دارند، گروه‌های نمایشی عروسک‌بازی تشکیل می‌دهد. نمایش خیمه شب‌بازی (عروسک بازی)، از شاخه‌های هنری بسیار قدیمی ‌تئاتر است و چند گروه تئاتری در باماکو و دیگر شهرهای کشور، این‌گونه نمایش‌ها را اجرا می‌کنند. مشهور‌‌‌‌ترین گروه خیمه شب‌بازی مالی، گروه بازی‌گردانان عروسکی سوگولون[14] به رهبری یحیی کولیبالی[15] است. وی به سبب توجّه عمیق به تاریخ و تمدن مالی و دیگر کشورهای غرب آفریقا، استفاده از عروسک‌های قدیمی ‌با اشکال متفاوت که نسل‌به‌نسل به ارث رسیده، عروسک‌های خیمه شب‌بازی دستی و نخ‌دار بلند و بهره‌گیری از ماسک و موسیقی‌های سنتی، به شهرتی جهانی دست یافته است. گروه سوگولون تاکنون ده‌ها نمایش موفق در آمریکا و اروپا اجرا کرده‌اند. برخی از عروسک‌ها در موزۀ طلای آفریقا واقع در شهر کیپ تاون آفریقای جنوبی نیز در معرض تماشای عموم قرار گرفته‌اند. (www.theatre in west africa.com)