بودجه تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قزاقستان
بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور
مطالعات، تحقیقات و پژوهش پایه و زیر بنای توسعه و پیشرفت هر جامعه و کشوری است به همین خاطر در قزاقستان که سالیان زیادی از استقلال آن نمی گذر و کشور جوانی بشمار می‌رود توجه و سرمایه گذاری بر روی تحقیقات از ضرورت بیشتری برخوردار بود لذا از ابتدای دوران استقلال دولت نوپا برای ترسیم ساختار 421
سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... برنامه گسترده تحقیقاتی و پژوهشی را در زمینه های مختلف آغاز کرد و هر ساله برنامه و بودجه تحقیقاتی را افزایش داد و قزاقستان را به یکی از خواستگاه های مهم توسعه فناوری نوین در بین کشورهای آسیای مرکزی تبدیل کرد.
عامل کلیدی و مهم پیشرفت علمی، رشد بودجه لازم برای تحقیقات و مطالعات است که در سال ۲۰۰۵ نسبت به سال ۲۰۰۰ بودجه تحقیقاتی حدود ۵,۸ برابر (بیش از ۱۲,۴ میلیارد تنگه) و در سال ۲۰۱۲ این رقم به بالغ بر ۲۵ برابر رسید (حدود ۳۵۰ میلیارد تنگه در سال.)
در اجرای برنامه علوم قزاقستان در طی دوره ۲۰۰۷-۲۰۱۲ بودجه دولت به
،KZT ۴۳۳۸۶،۲۰۰،۰۰۰ در دو مرحله اختصاص داده شد: در مرحله اول ۲۴۱۳۳۷ میلیارد تنگه طی دوره ۲۰۰۷ - ۲۰۰۹ و در مرحله دوم طی دوره ۲۰۱۲-۲۰۱۰ مبلغ ۱۹۲۵۲۵ میلیارد تنگه افزایش یافته است که در نتیجه توجه ویژه به امر پژوهش و افزایش بودجه تحقیقاتی قزاقستان در دوران استقلال با تکیه بر توانایی های داخلی به دستاوردهای مهم علمی دست پیدا کرد که انتظار می رود نوسازی و گسترش صنایع شیمیایی و پتروشیمی و ساخت شرکت های کوچک و متوسط برای پردازش نفت، گاز و ذغال سنگ در سالهای آینده به پیشرفتهای قابل توجهی دست یابد.
در زمینه علوم اجتماعی، تاریخ استقلال قزاقستان، جنبش آزادی بخش ملی، تاریخ ادبیات و هنردر اوایل قرن بیستم و در حوزهعلوم فیزیک، ریاضی، طراحی سیستم پیش بینی آلودگی های صنعتی شهرها سیستم های کنترل چند منظوره فرایندهای تکنولوژیک پیچیده با بهره گیری از سیستمهای کامپیوتری از جمله تحقیقات و مطالعاتی است که در سالهای اخیر انجام شده است.
همچنین مطالعتی در حوزه انرژی، زمین شناسی، علوم شیمیایی، فناوری های نوین و... انجام شده است. البته با بروز بحران جهانی اقتصاد قزاقستان نیز تحت تأثیر این بحران قرار گرفت طی سال های ۱۹۹۸- ۱۹۹۲ بودجه و نیروهای مراکز تحقیقاتی و پژوهشی با مشکلات جدی مواجه شدند.
میزان کل تحقیق بودجه توسعه (R & D) در سال ۱۹۹۸ به مبلغ ۴۳۳۸,۰ میلیون تنگه با %۰,۲۴ از تولید ناخالص داخلی بوده است که بر اساس گزارش، وزارت علوم - آکادمی علوم 2974900000- تنگه یا کمتر از ۱,۳ درصد از هزینه های جانبی (در واقع، دریافت %۷۸,۳ از حجم ابتدا برنامه ریزی شده بوده است در گزارش کمیته آمار و تجزیه و تحلیل جمهوری قزاقستان برای سال ۱۹۹۷، میزان هزینه فعالیت‌های علمی و فنی ۵۵۴۲۰۰۰۰۰۰. تنگه نشان داده شده است
بنابراین، در جداول تحلیلی زیر میزان هزینه‌های R & D در سال ۱۹۹۷ گنجانده شده است.
422
توزیع مخارج R & D در سالهای ۱۹۹۰ -۱۹۹۸
Ta6anua 1 - Iasuka BBII M 3arpar a HIOKP
[IIoxazaren
| 1990 F. | 1995 r. | 1996 , | ||||
| O6eM | BBII | Mnpl. | 47,8* | 1020,0 | 1416,0 | 1747,7 |
| Tere | ||||||
| OGbe | 3aTpaT | a | 0,395 | 2,983, | 4,905 | 4,338 |
| HHOKP, Mmpa, retre | ||||||
| Ion | 3arpaT | a | 0,8 | 0,29 | 0,35 | 0,24 |
| [[aHHkie 3a 1990 F. IpeIcHHl B MJIH. py6. | ||||||
HHOKP B BBII,%
همانطور که مشاهده می شود، در سال ۱۹۹۸ میزان R & D در قزاقستان کاهش یافته است، حتی در مقایسه با سال ۱۹۹۶ میزان کل مخارج R & D در قزاقستان ۴۳۳۸۰۰۰۰۰۰ تنگه بوده است.
جدول ۲- توزیع حجم علم و فن آوری (R & D) برای انواع سازمان ها
Ta6uua 2 - Pacupexeneue 3arpaT a HHOKP
no HanpaseHM, MJIH. Tere
| Hanpanene | 1992 F. | 1995 F. | 1996 r. | 1998 F. | % |
| Ha
Pacxobi |
3297,7 | 2983,1 | 4905,2 | 4338,0 | 100 |
| Bcex
HHOKP |
|||||
| HCTOHHKOB | |||||
| DyHxaMeHTaHble | 325,5 | 396,1 | 845,5 | 940,9 | 21,7 |
| Hccnenoga | |||||
| IIpKTatHHle | 1867,2 | 1343,6 | 2657,8 | 2289,5 | 52,8 |
| iccegoaH | |||||
| Paspa6oTKH | 991,8 | 1149,7 | [224,3 | 832,6 | 19,2 |
| IIpoeKTHo- | 382,0 | 496,6 | 506,7 | 349,4 | |
| KoHcTpyKTopcKe | |||||
| HarorotetHe | 148,9 | II7,I | 365,2 | 193,8 | |
| OffbITHLIX 06pa3uOB | |||||
| IlpoexTHle_pa6OTI | 460,9 | 536,0 | 352,4 | 289,4 | |
| ta crporrencraa | |||||
| Hayuo- | TI2,9 | 52,5 | 7,7 | 275,0 | 6,3 |
| rexigece |
cy
توزیع حجم کل فعالیت های علمی و فنی در سازمانها مختلف با در نظر گرفتن تمام هزینه ها
423
تعداد کارکنان درگیر در فعالیت های علمی و فن آوری، مردم
Ta6uua 3 - Pacnpexeneue 06ea ayHo-Texecx pa6or (HIOKP)
Tin opramaut Bcero.
10 THIaM opa3ai, M.TH. TeHe
| 1994 r | 1995 r. | 1996 r. | 1998 r. | % | |||
| 1513,I | 2983,1 | 4905,2 | 4338,0 | 100 | |||
| 842,7 | 1806,8 | 3588,3 | 3613,5 | 83,3 | |||
| npoerHo- | 292,7 | 602,0 | 256,3 | 4,9 | 0,1 | ||
| 81,1 | T50,1 | 364,3 | 586,6 | 13,1 | |||
| 216,1 | 310,7 | 627,3 | 148,4 | 3, 4 | |||
| 80,5 | 115,5 | 68,9 | 2,7 | 0,1 |
HayHo-accrezonarebciwe IpoeKHte
kocTpyrropcate Byl
3aoicxaa Hayka Ilpone:
همانطور که مشاهده می شود با در نظر گرفتن بحران اقتصادی و کاهش بودجه دولت و قراردادهای تجاری با شرکت های جمهوری قزاقستان تعداد کارکنان در حوزه فعالیت های علمی و فنی (R & D) در سال ۱۹۹۸ تقریبا ۳ برابر نسبت به ۱۹۹۰ (جدول ۴) کاهش یافته است. جدول ۴ - تعداد کارکنان.
Ta6uua 4 - HMc.meHH0cTL pa60THHK0B, 32HfTLIX HayH0-TeXHHeck0
Merre.HocTbo, uenoBec
HayHHIe kalpit
1990 r.
1995 r.
1998 r.
Mecry pa60TI)
| 1996 r. | 1997 r. | |||||
| Pa60THHKH, 3aHTble | CHOBHO | 18979 | 17593 | |||
| HayHo-TexHiMeckoii | ||||||
| (no
eTenHOCTIO |
OCH0BHOMy | |||||
| CneutaCTbl, | BbIIIOJIHHDIe | 11722 | 10944 | |||
| KpoMe Toro, mpenomasaren By3OB, | 3370 | 3046 | ||||
| koTope Hapagy c nenarorueckon | ||||||
| leTeJHOCT | BbIIOJIHHT | |||||
| HHOKP o cosMecrirenscry | ||||||
| 22349 | 20639 | |||||
| TOM
HCe |
CieuacTbI, | 39423 | 21224 | 17374 | 15092 | 13990 |
HHOKP H rexHonoriuecke pa6oTEI
| 50626 | 25372 | 20622 |
| 31256 | 18043 | 14572 |
| 8167 | 3184 | 2802 |
| 58793 | 28556 | 23424 |
Bcero: B
BbII0JlHHoe HHOKP
جدول فوق نشان می دهدکه تعدادی از کارکنان در حوزه های علمی و فنی جمهوری در سال ۱۹۹۶ نسبت به
نیمه اول ۹۰ با کاهش جدی مواجه شده است و تغییر عمده ای درتعداد متخصصین مجرب ایجادشده است.۳۱۲
312 Hexoropte Bonpoct HayHo-TexHHuecKoit oHTHK Pecny6uKu Ka3axcraH ، http://articlekz.com/article/11023
424
| Ioxazire | 1990 r. | 1995. | 1996 c. | 1997; | 1998 r. | ||||||
| orr. | KaHa | Horr. | Kar | Ilor. | Kat | or | Kat | Horr. | Kan | ||
| HayK | HayK | Hay | Hay | HayK | HayK | Hayi | mayi | Hay | |||
| Bcero | 580 | 757 | 3472 | 785 | 3146 | 961 | 3557 | 975 | 3388 | ||
| Hay Hite | 68i | 2982 | 716 | 276 | 843 | 2986 | 849 | 22 | |||
| yeieH | |||||||||||
| [IpoeKHo- | 9 | 131 | 5 | 4 | 21 | ||||||
| KorCTpykrope | |||||||||||
| reHonorecute | |||||||||||
| oprainfal | |||||||||||
| ۱۱
By3! (HHC |
53 | 346 | 67 | 303 | 13 | 537 | 126 | 62 | |||
| IOOJICMHie | |||||||||||
| na6opaTopot) | |||||||||||
| 3asoncKaa Haya | 2 | 37 | 2 | 65 | I | !1 | 2 | ||||
| Ipone | 12 | 66 | 13 | 2 | |||||||
بر اساس سیاستهای توسعه علمی قزاقستان برای سال ۲۰۳۰ برنامه های متنوعی برای تشویق معلمان و اساتید برای تحقیقات و پژوهش در نظر گرفته شده است این برنامه که از جمله سالانه از بین ۲۰۰ معلم جوان یک نفر به عنوان معلم برتر انتخاب و برای گذراندن دوره آموزشی یک ساله به دانشگاه های پیشرو جهان اعزام می‌شوند. و دیگر اینکه گسترش برنامه "بولاشک" به جای انتخاب و بورسیه ۳۰۰۰ دانشجو برای تحصیل در خارج از کشور ۶۰۰۰ نفر انتخاب خواهند شد که تعدادی از آنها برای فراگیری زبان خارجی بورسیه خواهند شد.۳۱۳