بودجه تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قزاقستان

از دانشنامه ملل

مطالعات، تحقیقات و پژوهش پایه و زیر بنای توسعه و پیشرفت هر جامعه و کشوری است به همین خاطر در قزاقستان که سالیان زیادی از استقلال آن نمی‌گذر و کشور جوانی به شمار می‌رود توجه و سرمایه گذاری بر روی تحقیقات از ضرورت بیشتری برخوردار بود لذا از ابتدای دوران استقلال دولت نوپا برای ترسیم ساختار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... برنامه گسترده تحقیقاتی و پژوهشی را در زمینه‌های مختلف آغاز کرد و هر ساله برنامه و بودجه تحقیقاتی را افزایش داد و قزاقستان را به یکی از خواستگاه‌های مهم توسعه فناوری نوین در بین کشورهای آسیای مرکزی تبدیل کرد.

عامل کلیدی و مهم پیشرفت علمی، رشد بودجه لازم برای تحقیقات و مطالعات است که در سال ۲۰۰۵ نسبت به سال ۲۰۰۰ بودجه تحقیقاتی حدود ۵,۸ برابر (بیش از ۱۲,۴ میلیارد تنگه) و در سال ۲۰۱۲ این رقم به بالغ بر ۲۵ برابر رسید (حدود ۳۵۰ میلیارد تنگه در سال).

در اجرای برنامه علوم قزاقستان در طی دوره ۲۰۰۷-۲۰۱۲ بودجه دولت به، KZT ۴۳۳۸۶،۲۰۰،۰۰۰ در دو مرحله اختصاص داده شد: در مرحله اول ۲۴۱۳۳۷ میلیارد تنگه طی دوره ۲۰۰۷ - ۲۰۰۹ و در مرحله دوم طی دوره ۲۰۱۲-۲۰۱۰ مبلغ ۱۹۲۵۲۵ میلیارد تنگه افزایش یافته است که در نتیجه توجه ویژه به امر پژوهش و افزایش بودجه تحقیقاتی قزاقستان در دوران استقلال با تکیه بر توانایی‌های داخلی به دستاوردهای مهم علمی دست پیدا کرد که انتظار می‌رود نوسازی و گسترش صنایع شیمیایی و پتروشیمی و ساخت شرکت‌های کوچک و متوسط برای پردازش نفت، گاز و ذغال سنگ در سال‌های آینده به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابد.

در زمینه علوم اجتماعی، تاریخ استقلال قزاقستان، جنبش آزادی بخش ملی، تاریخ ادبیات و هنردر اوایل قرن بیستم و در حوزهعلوم فیزیک، ریاضی، طراحی سیستم پیش بینی آلودگی‌های صنعتی شهر‌ها سیستم‌های کنترل چند منظوره فرایندهای تکنولوژیک پیچیده با بهره گیری از سیستم‌های کامپیوتری از جمله تحقیقات و مطالعاتی است که در سال‌های اخیر انجام شده است.

همچنین مطالعتی در حوزه انرژی، زمین شناسی، علوم شیمیایی، فناوری‌های نوین و... انجام شده است. البته با بروز بحران جهانی اقتصاد قزاقستان نیز تحت تأثیر این بحران قرار گرفت طی سال‌های ۱۹۹۸- ۱۹۹۲ بودجه و نیروهای مراکز تحقیقاتی و پژوهشی با مشکلات جدی مواجه شدند.

میزان کل تحقیق بودجه توسعه (R & D) در سال ۱۹۹۸ به مبلغ ۴۳۳۸,۰ میلیون تنگه با %۰,۲۴ از تولید ناخالص داخلی بوده است که بر اساس گزارش، وزارت علوم - آکادمی علوم 2974900000- تنگه یا کمتر از ۱,۳ درصد از هزینه‌های جانبی (در واقع، دریافت %۷۸,۳ از حجم ابتدا برنامه ریزی شده بوده است در گزارش کمیته آمار و تجزیه و تحلیل جمهوری قزاقستان برای سال ۱۹۹۷، میزان هزینه فعالیت‌های علمی و فنی ۵۵۴۲۰۰۰۰۰۰. تنگه نشان داده شده است

بنابراین، در جداول تحلیلی زیر میزان هزینه‌های R & D در سال ۱۹۹۷ گنجانده شده است.

همانطور که مشاهده می‌شود، در سال ۱۹۹۸ میزان R & D در قزاقستان کاهش یافته است، حتی در مقایسه با سال ۱۹۹۶ میزان کل مخارج R & D در قزاقستان ۴۳۳۸۰۰۰۰۰۰ تنگه بوده است.

جدول شماره 1. توزیع مخارج R & D در سال‌های ۱۹۹۰ -۱۹۹۸

Ta6anua 1 - Iasuka BBII M 3arpar a HIOKP[۱]

[IIoxazaren 1990 r. 1995 r. 1996 r. 1998 r.
O6eM BBII

Mnpl Tere.

47,8* 1020,0 1416,0 1747,7
OGbe 3aTpaT a

HHOKP, Mmpa, retre

0,395 2,983, 4,905 4,338
Ion 3arpaT a

HHOKP B BBII,%

0,8 0,29 0,35 0,24

جدول شماره 2. توزیع حجم علم و فن آوری (R & D) برای انواع سازمان ها

Ta6uua 2 - Pacupexeneue 3arpaT a HHOKP no HanpaseHM, MJIH. Tere

Hanpanene 1992 r. 1995 r. 1996 r. 1998 r. %
Ha Pacxobi

Bcex HHOKP HCTOHHKOB

3297,7 2983,1 4905,2 4338,0 100
DyHxaMeHTaHble

Hccnenoga

325,5 396,1 845,5 940,9 21,7
IIpKTatHHle

iccegoaH

1867,2 1343,6 2657,8 2289,5 52,8
Paspa6oTKH 991,8 1149,7 224,3 832,6 19,2
IIpoeKTHo

KoHcTpyKTopcKe-

382,0 496,6 506,7 349,4
HarorotetHe

OffbITHLIX 06pa3uOB

148,9 117,1 365,2 193,8
IlpoexTHle_pa6OTI

ta crporrencraa

460,9 536,0 352,4 289,4
Hayuo-

rexigece cy

112,9 52,5 7,7 275,0 6,3

توزیع حجم کل فعالیت‌های علمی و فنی در سازمان‌ها مختلف با در نظر گرفتن تمام هزینه ها

جدول شماره 3. تعداد کارکنان درگیر در فعالیت‌های علمی و فن آوری، مردم

Ta6uua 3 - Pacnpexeneue 06ea ayHo-Texecx pa6or (HIOKP)

10 THIaM opa3ai, M.TH. TeHe

Tin opramaut 1994 r 1995 r. 1996 r. 1998 r. %
Bcero 1513,I 2983,1 4905,2 4338,0 100
HayHo-accrezonarebciwe 842,7 1806,8 3588,3 3613,5 83,3
IpoeKHtenpoerHo

kocTpyrropcate-

292,7 602,0 256,3 4,9 0,1
Byl 81,1 T50,1 364,3 586,6 13,1
3aoicxaa Hayka 216,1 310,7 627,3 148,4 3, 4
Ilpone 80,5 115,5 68,9 2,7 0,1

همانطور که مشاهده می‌شود با در نظر گرفتن بحران اقتصادی و کاهش بودجه دولت و قراردادهای تجاری با شرکت‌های جمهوری قزاقستان تعداد کارکنان در حوزه فعالیت‌های علمی و فنی (R & D) در سال ۱۹۹۸ تقریبا ۳ برابر نسبت به ۱۹۹۰ (جدول ۴) کاهش یافته است.

جدول شماره 4. تعداد کارکنان.

Ta6uua 4 - HMc.meHH0cTL pa60THHK0B, 32HfTLIX HayH0-TeXHHeck0

Merre.HocTbo, uenoBec

HayHHIe kalpit 1990 r. 1995 r. 1996 r. 1997 r. 1998 r.
Pa60THHKH, 3aHTble CHOBHO

HayHo-TexHiMeckoii

OCH0BHOM (no eTenHOCTIO (Mecry pa60TI

50626 25372 20622 18979 17593
CneutaCTbl, BbIIIOJIHHDIe

HHOKP H rexHonoriuecke pa6oTEI

31256 18043 14572 11722 10944
KpoMe Toro, mpenomasaren By3OB,

koTope Hapagy c nenarorueckon leTeJHOCT BbIIOJIHHT HHOKP o cosMecrirenscry

8167 3184 2802 3370 3046
Bcero 58793 28556 22349 22349 20639
,B TOM HCe CieuacTbI

BbII0JlHHoe HHOKP

39423 21224 17374 15092 13990

جدول فوق نشان می‌دهدکه تعدادی از کارکنان در حوزه‌های علمی و فنی جمهوری در سال ۱۹۹۶ نسبت به نیمه اول ۹۰ با کاهش جدی مواجه شده است و تغییر عمده‌ای درتعداد متخصصین مجرب ایجاد شده است[۲].

Ioxazire 1990 r. 1995. 1996 c. 1997; 1998 r.
orr

HayK.

KaHa

HayK

Horr

HayK.

Kar

HayK

Ilor

HayK

Kat

HayK

or

HayK

Kat

HayK

Horr

HayK

Kan

HayK

Bcero 580 5519 757 3472 785 3146 961 3557 975 3388
Hay Hite

yeieH

- - 68i 2982 716 276 843 2986 849 22
IpoeKHo-

KorCTpykrope 11 reHonorecute oprainfal

- - 9 131 - 5 4 21 - 1
By3! (HHC 11

IOOJICMHie (na6opaTopot

- - 53 346 67 303 13 537 126 62
3asoncKaa Haya - - 2 37 2 65 I !1 - 2
Ipone - - 12 66 - 13 - 2 - 1

بر اساس سیاست‌های توسعه علمی قزاقستان برای سال ۲۰۳۰ برنامه‌های متنوعی برای تشویق معلمان و اساتید برای تحقیقات و پژوهش در نظر گرفته شده است این برنامه که از جمله سالانه از بین ۲۰۰ معلم جوان یک نفر به عنوان معلم برتر انتخاب و برای گذراندن دوره آموزشی یک ساله به دانشگاه‌های پیشرو جهان اعزام می‌شوند و دیگر اینکه گسترش برنامه "بولاشک" به جای انتخاب و بورسیه ۳۰۰۰ دانشجو برای تحصیل در خارج از کشور ۶۰۰۰ نفر انتخاب خواهند شد که تعدادی از آن‌ها برای فراگیری زبان خارجی بورسیه خواهند شد[۳][۴].

نیز نگاه کنید به

بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی کوبا؛  بودجه تحقیقاتی دانشگاه های بنگلادش؛ اعتبار پژوهشی دانشگاه های کانادا؛ بودجه تحقيقاتی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتی ژاپن؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی سنگال؛ بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در مالی؛ بودجه تحقيقاتی دانشگاه‌ها در اردن؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه های اتیوپی؛ بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی سیرالئون؛ بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی آرژانتین؛ بودجه تحقیقاتی دانشگاه های بنگلادش.

کتابشناسی

  1. [[aHHkie 3a 1990 F. IpeIcHHl B MJIH. py6.
  2. Hexoropte Bonpoct HayHo-TexHHuecKoit oHTHK Pecny6uKu Ka3axcraH ، http://articlekz.com/article/11023
  3. Hay[HbIit II0IX0I ، https://forbes.kz/process/education/nauchnyiy podhod
  4. صابری، اصغر (1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 421-425.