آسان کایگی سابیتولی

از دانشنامه ملل
نسخهٔ تاریخ ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۴ توسط Fatemi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

آسان کایگی سابیتولی (AcaH KaiiTbI Ca6HTy.III)؛ دولتمرد، شاعر، قصه‌گو و فیلسوفی که در نیمه دوم قرن چهاردهم در کناره‌های ولگا به دنیا آمده است. او یکی از با نفوذترین مشاوران محمد بزرگ، بنیانگذار خان نشین گروه ترکان و مغولان طلایی بود. سابیتولی به منظور بهبود وضعیت افراد به عنوان سیاست داخلی در مورد استفاده از زمین و چراگاه‌ها نظریه توافی خود را ارائه داد جایی که این مشکلات عادلانه و بدون تشدید تضاد بین خان و مردم عادی به عنوان یکی از حامیان توسعه سیاست خارجی و یک مدل واحد در جامعه قزاقستان را پیشنهاد کرد. او عدالت را برای همه بشریت جستجو می‌کرد مخصوصا برای استپ نشینان که همواره در معرض بلایای طبیعی بودند. ژروییک جایی که می‌زیست نه تنها یک مکان زیبا، بلکه حفاظت از دست دشمنان خارجی به شمار می‌رفت که مدل یک جامعه و برنامه جدیدی برای حفاظت از قزاق‌ها در عرصه تاریخی بود. او که در مورد سر نوشت آینده مردم قزاقستان نگران بود و ایجاد یک بهشت در روی زمین را در سر می‌پروراند تمام تلاش خود را برای اتحاد بین تمام قبایل و خانات قزاق به کار گرفت. آسان کایگی تمام استپ‌های قزاقستان را دست یابی به سرزمین موعود خود در نوردید و به هر جای جدید که می‌رسید با نگاه انتقادی و ارزیابی جامع به آن می‌نگریست.

هوش و ذکاوت، توانایی پیش بینی حوادث و فداکاری او خان را بر آن داشت که برای محافظت در برابر حاکمان همسایه که گوشه چشمی به سرزمین‌های جنوب شرق داشتند و به ظهور کشور تزاری روسیه توجه ویژه‌ای داشته باشد. نام آسانکایگی نه تنها به طور گسترده در میان قزاق‌ها، بلکه در میان کشورهای همسایه زبانزد شد و چشم انداز اخلاقی هسته اصلی تفکر فلسفی این شاعر بزرگ را تشکیل می‌داد. تأملات فلسفی او از چند بخش عمده تشکیل شده بود؛ جایگاه انسان در جهان خلقت، ارزش و مفهوم انسانیت، مفاهیم اخلاقی و اصول ارائه شده اخلاقی در قالب شعر و گسترش اخلاق همراه با ویژگی‌های تمدن شرقی.

او ثابت کرد که جهان بینی قزاقستان از مفاهیم نزدیک در جوهر و فلسفه شاعرانه تشکیل شده است. حفاظت از توجه با عشق با انسانیت در مقابل پان ازبکیسم، ترکمنیسم، قرقیزیسم و کاراکالپاک از ایده‌ها و آرزوهای او بود که به یک نماد مبارزه علیه استبداد، خشونت و بی عدالت تبدیل شد. هر چند زمان فوت و محل دقیق او مشخص نیست ولی در محل دفن او دو روایت مطرح شده است:

  • در اولتای در منطقه ژزکازگان؛
  • در ۱۶ کیلومتری روستای چیلی، در منطقه قیزل اوردا[۱].

کتابشناسی

  1. صابری، اصغر (1395). جامعه و فرهنگ قزاقستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 326.