پیشاور
پیشاور یا پشاور، نام شهری کهن در پاکستان و مرکز ایالت سرحد شمال غربی این کشور است. نام این شهر باستانی در متابع تاریخی و جغرافیایی به نام های برشاور، یارشاور، پوروشاپورا و بگرام باستانی آمده است. این شهر در فاصله 174 کیلومتری غرب پایتخت (اسلام آباد) بر سر راه اصلی پایتخت به کابل و در حدود 20 کیلومتری مشرق دره خیبر قرار گرفته است.
این شهر از زمان هخامنشیان مورد توجه بود و بخشی از بیستمین ساتراپی ایران هخامنشی بود و نقطه پایانی چاپارخانه هخامنشیان در شرق محسوب می شد. در زمان اسکندر مقدونی مورد هجوم سپاهیان او قرار گرفت و مدتی کوتاه به تصرف اسکندر درآمد. نه تنها آثار معماری بخشهایی از پیشاور تا اسلام آباد متاثر از فرهنگ ایران باستان (مانند تپه هخامنشی در تکسیلا) که آثار معماری ایرانی - اسلامی است؛ مانند مسجد مهابت خان مربوط به دوره بابریان که متاثر از ویژگی های معماری مساجد اصفهان و شیراز است.
زبان رسمی مردم این شهر، زبان ملی پاکستان یعنی اردو است، اما در عین حال گویشوران گروههای قومی آن به زبان های پشتو، بلوچی، براهویی، فارسی دری و هندو گفتگو می کنند. پیشاور در طول تاریخ گرفتار حوادث بی شمار بوده است. رشد زبان فارسی در زمان غزنویان و سپس در دوره امپراتوری مغولان اعظم (بابریان/ تیموریان هند)، رونق بسیار یافت و بدین سبب شاعران و نویسندگان و عالمان و ادیبان بسیاری از گویشوران معروف این زبان در پیشاور شدند. این شهر موزه پرباری شامل آثار پیش از تاریخ شبه قاره تا زمان معاصر دارد[۱].
نیز نگاه کنید به
بزم سخن (پیشاور)؛ کراچی؛ راولپندی
کتابشناسی
- ↑ توسلی، محمد مهدی (1403). یادداشت های روزانه.