هویت ملی در تونس
اسلام، مدرنیته، مدنیت و کرامت مهمترین عناصر تشکیلدهنده هویت ملی معاصر تونس است. مفاهیمی مانند امت عربی و اتحاد ملی از اصطلاحات پرکاربرد در روزنامه، رسانه و کتاب تونس است. برخی از عناوین محتوای کتب درسی تونس در مقطع دبیرستان در دهه هشتاد اینگونه است: افتخار به عناصر هویت ملی، اتحاد ملی"، وابستگی به آموزههای اسلام۳، وابستگی به اتحاد مغرب عربی' و گرایش به خانواده عربی (جهان عرب). اتحادیه موسوم به کشورهای مغرب عربی برای تونسیها از اهمیت فراوانی در سطح ملی برخوردار است و در قانون اساسی تونس نیز به آن اشاره شده است. تضاد بین مدرنیته و سنت و تلاش جهت حل اختلاف جدید و قدیم از مهمترین چالشهایی است که جامعه تونس گرفتار آن است و هویت ملی این کشور را تهدید میکند؛ تهدیدی که موجب شده است زبان و اندیشه تونسیها، دچار نوعی پارادوکس معرفتی شود.
زبان فرانسه در هویت ملی تونسیها ریشه دارد؛ اما عمیق نیست. عربی، زبان دل و فرانسه، زبان نان مردم تونس است، فرانسه در
۱. الاعتزاز بمکونات الهویه الوطنیه. ۲. الوحدة القومیه.
۳. التعلق بتعالیم الإسلام.
التعلق بوحدة المغرب العربی. ۵. الانتماء إلی الأسره العربیه.
a ۵۹
a ۶۰
دوران تحتالحمایه میکوشید تا زبان لاتین را جایگزین زبان عربی کند؛ اما موفق به این کار نشد. تلاش کسانی مانند مرحوم محمد سویسی (د۲۰۰۷م) برای احیای جریان تعریب و گسترش علوم عربی، نشاندهنده حساسیت نخبگان معاصر تونس به هویت ملی اسلامی است. زنان و جوانان تونسی آسیبپذیرترین قشر جامعه تونس هستند که هویت ملی آنها ضربه دیده است طوفانهای سهمگین سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بسیاری بر جامعه و فرهنگ تونس وارد شده است؛ اما عشق به اسلام و قرآن و پیامبر اکرم (ص) هنوز در جانودل مردم زنده است.