رهبران و عالمان اهل سنت در عربستان

در جامعه اهل سنت عربستان می ‌توان به علما و شخصیتهای دینی مختلفی اشاره کرد که از زمان ظهور اسلام تا دوره معاصر به نقش‌آفرینی در شبه‌جزیره عربی و حتی فراتر از آن جهان عرب و جهان اسلام پرداخته‌اند. برخی از این شخصیتها تاریخی‌اند و برخی دیگر به دوره معاصر و زمان حاضر مربوط هستند. گذشته از دوره اولیه اسلامی که با حضور و زیست پربرکت پیامبر اکرم(ص) و سپس خلفای راشدین و برخی از امامان شیعی(ع) همراه بوده است، در دوره‌های مختلف شخصیتها و رهبران دینی مختلف سنی در این سرزمین ظهور کرده‌اند که در اینجا به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌شود:

• سلیمان بن سحمان (۱۲۶۶هـ/۱۸۴۹م – ۱۳۴۹هـ/۱۹۳۰م) از علمای دینی و فقیهان سعودی بود که در اواخر دولت دوم سعودی و مراحل وحدت عربستان می‌زیست.
• سلیمان بن سحمان (۱۲۶۶هـ/۱۸۴۹م – ۱۳۴۹هـ/۱۹۳۰م) از علمای دینی، فقیهان و شاعران سعودی بود که در اواخر دولت دوم سعودی و مراحل وحدت عربستان می‌زیست.
• احمد بن علی بن مشرف (اوایل قرن سیزدهم هجری/۱۸م – ۱۲۸۵هـ/۱۸۶۸م)، فقیه، عالم و شاعر دوران دولت دوم سعودی بود.
• احمد بن عطوه الدرعی (۸۶۰هـ/۱۴۵۶م – ۹۴۸هـ/۱۵۴۱م)، از علمای دینی نجد و مفتی منطقه "العارض" در قرن دهم هجری/شانزدهم میلادی بود. او اجازه‌نامه‌های علمی از شام دریافت کرد. آثار علمی زیادی نوشت که شامل رسائل و پاسخ‌هایی به مسائل فقهی، احکام و فتواها بود.
• محمد بن عبدالوهاب (۱۷۰۳–۱۷۹۱م)، بنیان‌گذار مکتب وهابیت که بیشترین اثرگذاری را در عرصه دینی عربستان داشت و باعث پایه‌گذاری فرقه وهابیت در این کشور شد.
• عبدالعزیز بن عبدالله آل باز (۱۳۳۰هـ/۱۹۱۲م – ۱۴۲۰هـ/۱۹۹۹م)، مفتی پیشین عربستان سعودی و یکی از چهره‌های دینی برجسته جهان اسلام در دوران خود .
• شیخ محمد بن عثیمین (1929-2001 م): یکی از برجسته ترین فقها، مفسران و علمای معاصر عربستان و از مراجع حنبلی در این کشور بود. وی از شاگردان عبدالرحمن سعدی و عبدالعزیز بن باز بود، در 1987 به عضویت هیئت کبارالعلماء درآمد و به عنوان رئیس دانشگاه شرعی امام محمدبن سعودی در قصیم فعالیت می‌کرد.
• عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ (متولد ۱۳۶۲هـ/۱۹۴۳م): مفتی کنونی عربستان سعودی، رئیس هیئت علمای ارشد که ریاست اداره کل تحقیقات علمی و فتوا را با درجه وزیر بر عهده دارد. او سومین مفتی اعظم در تاریخ عربستان است که پس از محمد بن ابراهیم آل الشیخ و عبدالعزیز بن باز این منصب را بر عهده گرفته است.
• محمد العیسی: دبیرکل اتحادیه جهان اسلام، که اقداماتی برای تشویق تسامح بین ادیان انجام داده است.
• سلمان العودة (متولد ۱۹۵۵/۱۹۵۶): استاد دانشکده شریعت دانشگاه امام محمد بن‌سعود و عضو اتحادیه جهانی علما  و از رهبران نهضت "صحوه" در دهه ۱۹۹۰ که از هواداران اصلاحات دینی و سیاسی نرم بودند محسوب می‌شود. وی در دهه ۱۹۹۰ بابت انتقاد از حضور نظامی آمریکا در عربستان بازداشت شد؛ سپس در سپتامبر ۲۰۱۷ بار دیگر دستگیر شد و همچنان در زندان به‌سر می‌برد.
• عوض القرنی و علی العمری از رهبران جنبش اصلاحی اهل سنت که به اتهام ارتباط با اخوان المسلمین در عربستان بازداشت شده‌اند.

نیز نگاه کنید به

رهبران و عالمان اهل سنت در عراق؛ ابن بطوطه؛ ابو الولید محمد بن احمد بن رشد؛ ابوالولید سلیمان بنخَلَف(باجی)؛ ابوحنیفه نعمان‌ بن ثابت کابلی؛ ابومحمد عبدالله بنم حمدبن السید بطلیوسی

نویسنده مقاله

علی اکبر اسدی