شخصیت های فرهنگی ژاپن
در اينجا منظور ما از مفاخر فرهنگي انسان‌هاي فرهيخته‌اي خواهد بود كه دست آوردهاي آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامي هم كه صحبت از مفاخر فرهنگي ژاپن مي‌شود، بي شك بايد تمامي مفاخر اين كشور در طول تاريخ را در نظر داشت، اما از آنجا كه چنين كاري در اين مختصر نمي‌گنجد، تنها به معرفي چند نفر از مفاخر اين كشور در هر دوره اكتفا مي‌كنيم.
دوران باستان
شوتوكو تايشي (574 تا 622): هر چند شوتوكو تايشي يكي از اشراف و سياستمداران دوره آسوكا است، اما اعزام هيأت‌هايي از سوي او به چين و نيز پشتيباني او از جذب و پذيرش فرهنگ چين و آسيا، او را به يكي از تأثيرگذارترين شخصيت‌ها در شكوفايي فرهنگ ژاپن در دوره باستان بدل کرده است.
كوكاي (774 تا 835): راهب بودايي اوايل دوره هيان كه در چين درس خواند. او علاوه بر نقشش در تحول آيين بودا در ژاپن، به عنوان يك خطاط و اديب درجه اول آن دوران هم شناخته شده است.
موراساكي شيكي‌بو (حدود 973 تا 1014): نويسنده زن اواسط دوره هيان و از بزرگترين نويسندگان تاريخ ادبيات ژاپن. او خالق شاهكار «داستان گنجي» است كه از آن با عنوان نخستين رمان جهان نام برده مي‌شود.
سده‌هاي مياني
كامو نو چومِی (1155 تا 1216): شاعر و نويسنده اواخر دوره هيان و اوايل دوره كاماكورا كه كتاب «يادداشت‌هاي كومه»[1] او يكي از سه شاهكار جستار نويسي در تاريخ ادبيات ژاپن به حساب مي‌آيد.
كان‌آمي (1333 تا 1384) و پسرش زه‌‌آمي (1363 تا 1443): هنرمندان نمايش ژاپني كه توانستند نمايش سنتي نو را تكامل ببخشند.
سِشّو[2] (1420 تا 1506): راهب آيين ذن و نقاش نقاشي آب مركب سومی‌ئه. او براي يادگيري به چين رفت و سبك‌هاي نقاشي آب و مركب را آنجا فرا گرفت. بعد از برگشت به ژاپن، موفقيت‌هاي زيادي در استقلال نقاشي آب مركب ژاپني از چيني داشت و شاهكارهاي زيادي خلق كرد.
دوران مدرن نخستين
سِن نو ريكيو[3] (1522 تا 1591): يكي از بزرگترين استادان چاي.
اِیتوكو كانو[4] (1543 تا 1590): از نقاشان سر آمد دوره موروماچي و معروفترين نقاش سبك كانوها[5]، سبكي كه تا پايان دوره ادو سبك محوري در تاريخ نقاشي ژاپن بود.
مياموتو موساشي[6] (1584 تا 1645): سامورايي و هنرمند اوايل دوره ادو كه امروزه در جهان به خاطر كتابش «كتاب پنج حلقه»[7] شخصيتي شناخته شده است.
ماتسوئو باشو (1644 تا 1694): بزرگترين و مشهورترين شاعر هايكوسراي ژاپن است. او در خارج از مرزهاي ژاپن هم بسيار شناخته شده است و هايكوي جهيدن وزغ در بركه كهن او احتمالا شناخته‌شده‌ترين شعر در جهان باشد.
چيكاماتسو مونزائه‌مون (1653 تا 1725): نمايشنامه نويس مشهور دوره ادو كه براي نمايش عروسكي جوروري و نيز كابوكي متن نمايش مي‌نوشت.
كاتسوشيكا هوكوسايي (1760 تا 1849): از معروفترين نقاشان تاريخ نقاشي ژاپن كه آثارش در سبك اوكي‌يوئه بودند.
اوتاگاوا هيروشيگه[8] (1797 تا 1858): نقاش سبك اوكي‌يوئه كه برخي از آثارش به اروپا برده شد و بر هنرمندان بزرگ اروپايي تأثير گذاشت.
تاداتاكا اينو[9] (1745 تا 1818): او بازرگان بود، اما با صرف هفده سال وقت و پيمايش پياده تمامي خاك ژاپن نخستين نقشه حقيقي از كشور ژاپن را ترسيم كرد.
دوران مدرن
شوئين يوشيدا[10] (1830 تا 1859): سامورايي، متفكر و معلم ژاپني كه از او با نام رهبر معنوي و نظريه پرداز اصلاحات ميجي نام برده مي‌شود.
يوكيچي فوكوزاوا (1835 تا 1901): متفكر و معلم ژاپني دوره ميجي كه سهم زيادي در معرفي فرهنگ غربي به ژاپني‌ها داشت.
ايچي‌يو هيگوچي[11] (1872 تا 1896): داستان نويس زن ژاپني كه عنوان نخستين داستان نويس زن ادبيات مدرن ژاپن را دارد. با اينكه مرگي زود هنگام در 24 سالگي داشت، اما از سرآمدان ادبيات مدرن ژاپن به حساب مي‌آيد.
كائورو اوساناي[12] (1881 تا 1928): نويسنده، كارگردان و منتقد هنرهاي نمايشي كه عموما از او با عنوان پدر نمايش مدرن ژاپن ياد مي‌شود.
ناتسومه سوسه‌كي (1867 تا 1916): يكي از نويسندگان محبوب و بزرگ ادبيات مدرن ژاپن است.
كِنجي ميازاوا (1896 تا 1933): شاعر و نويسنده ادبيات كودك كه محبوبيت بسيار بالايي در بين ژاپني‌ها دارد.
دوران معاصر
در دوران معاصر به خاطر گسترش ارتباطات جهاني و نيز توسعه رسانه‌ها، مسلما ژاپني‌هاي بيشتري در جهان شناخته شده‌اند و فهرست نام آنها بسيار طولاني خواهد شد. براي مثال تا سال 2019 بيست و پنج نفر ژاپني موفق شدند جايزه نوبل دريافت كنند كه تقريبا همگي آنها در جهان و در زمينه تخصص خود شناخته شده هستند. در اين بين دو نفر موفق به دريافت نوبل ادبيات شدند كه به ترتيب كاواباتا ياسوناري و كِنزابورو اوئه بودند. همچنين كازوئو ايشي‌گورو[13] كه 2017 نوبل ادبيات دريافت كرد، هر چند مليت انگليسي دارد، اما اصالتا ژاپني و متولد ناگاساكي است. در زمينه ادبيات همچنين مي‌توان از شخصيت‌هاي ديگري چون يوكي‌ئو ميشيما[14] و هاروكي موراكامي[15] نام برد كه موراكامي به واسطه تيراژ بالا و ترجمه آثارش به بيشتر زبان‌هاي دنيا، شناخته‌شده‌ترين نويسنده ژاپني حال حاضر است.
در زمينه سينما هم، بعد از جهاني شدن سينماي اين كشور در سال‌هاي بعد از جنگ جهاني دوم و درخشش فيلم‌هاي ژاپني در جشنواره‌هاي فيلم معتبر جهاني، بسياري از سينماگران اين كشور در جهان شناخته شدند كه از معروفترين آنها مي‌توان به ياسوجيرو اوزو[16]، كِنجي ميزوگوچي[17]، آكيرا كوروساوا[18]، ميكي‌ئو ناروسه[19]، توشیرو ميفونه[20]، ناگيسا اوشيما[21]، تاكِشي كيتانو[22]، كِن واتانابه[23] و ... اشاره كرد. در زمينه پويانمايي، انيمه و مانگا هم با توجه به جايگاه جهاني ژاپن در اين صنعت، اين كشور داراي مفاخر فرهنگي زيادي است كه از جمله مي‌توان به اوسامو تِزوكا[24]، ماچيكو هاسه‌گاوا[25]، هايائو ميازاكي[26] و ... اشاره كرد.
در زمينه موسيقي و با توجه به اهتمامي كه اين كشور بعد از اصلاحات ميجي به ترويج موسيقي كلاسيك غربي داشته است، موسيقي‌دانان و نوازندگان زيادي از اين كشور در غرب نام و آوازه‌اي براي خود و موسيقي ژاپن دست و پا كردند كه بي شك معروفترين آنها توئورو تاكه‌ميتسو[27] و سِیجي اوزاوا[28] هستند. در زمينه معماري هم ما با نام‌هاي ژاپني شناخته شده‌اي در جهان روبرو هستيم كه شناخته شده‌ترين آنها تادائو آندو[29] و كنزو تانگه[30] هستند.
علاوه بر اين‌ها ما مي‌توانيم در هنرها و زمينه‌هاي ديگر هم فهرستي از مفاخر فرهنگي اين كشور بياوريم كه به دليل پرهيز از طولاني شدن كلام به همين‌ها اكتفا مي‌كنيم.
[1] 『方丈記』/Hōjōki.
[2] 雪舟/Seshshū(1420-1506).
[3] 千利休/Sen no Rikyū(1522-1591).
[4] 狩野永徳/Kanō Eitoku (1543-1590).
[5] 狩野派/Kanō ha.
[6] 宮本武蔵/Miyamoto Musashi(1584-1645).
[7] 『五輪書』/Gorin sho.
[8] 歌川広重/Utagawa Hiroshige (1797-1858).
[9] 伊能忠敬/Inō Tadataka(1745-1818).
[10] 吉田松陰/Yoshida Shōin (1830-1859).
[11] 樋口一葉/Higuchi Ichiyō (1872-1896).
[12] 小山内薫/Osanai Kaoru(1881-1928).
[13] カズオ・イシグロ/Kazuo Ishiguro(1954- ).
[14] 三島由紀夫/Mishima Yukio(1925-1970).
[15] 村上春樹/Murakami Haruki(1949- ).
[16] 小津安二郎/Ozu Yasujirō(1903-1963).
[17] 溝口健二/Mizoguchi Kenji(1898-1956).
[18] 黒澤明/Kurosawa Akira(1910-1998).
[19] 成瀬巳喜男/Naruse Mikio(1905-1969).
[20] 三船敏郎/Mifune Toshirō(1920-1997).
[21] 大島渚/Ōshima Nagisa(1932-2013).
[22] 北野武/Kitano Takeshi(1947- ).
[23] 渡辺謙/Watanabe Ken(1959- ).
[24] 手塚治虫/Tezuka Osamu(1928-1989).
[25] 長谷川町子/Hasegawa Machiko(1920-1992).
[26] 宮崎駿/Miyazaki Hayao(1941- ).
[27] 武満徹/Takemitsu Tooru(1930-1996).
[28] 小澤征爾/Ozawa Seiji(1935- ).
[29] 安藤忠雄/Andō Tadao(1941- ).
[30] 丹下健三/Tange Kenzō(1913-2005).