شخصیت های فرهنگی ژاپن
در اینجا منظور ما از مفاخر فرهنگی انسانهای فرهیختهای خواهد بود که دست آوردهای آنها در حوزه فرهنگ موجب مباهات و افتخار است. هنگامی هم که صحبت از مفاخر فرهنگی ژاپن میشود، بیشک باید تمامی مفاخر این کشور در طول تاریخ را در نظر داشت، اما از آنجا که چنین کاری در این مختصر نمیگنجد، تنها به معرفی چند نفر از مفاخر این کشور در هر دوره اکتفا میکنیم.
شخصیت های فرهنگی دوران باستان ژاپن
شوتوکو تایشی (574 تا 622): هر چند شوتوکو تایشی یکی از اشراف و سیاستمداران دوره آسوکا است، اما اعزام هیأتهایی از سوی او به چین و نیز پشتیبانی او از جذب و پذیرش فرهنگ چین و آسیا، او را به یکی از تأثیرگذارترین شخصیتها در شکوفایی فرهنگ ژاپن در دوره باستان بدل کرده است.
کوکای (774 تا 835): راهب بودایی اوایل دوره هیان که در چین درس خواند. او علاوه بر نقشش در تحول آیین بودا در ژاپن، به عنوان یک خطاط و ادیب درجه اول آن دوران هم شناخته شده است.
موراساکی شیکیبو (حدود 973 تا 1014): نویسنده زن اواسط دوره هیان و از بزرگترین نویسندگان تاریخ ادبیات ژاپن. او خالق شاهکار «داستان گنجی» است که از آن با عنوان نخستین رمان جهان نام برده میشود.
سدههای میانی
کامو نو چومِی (1155 تا 1216): شاعر و نویسنده اواخر دوره هیان و اوایل دوره کاماکورا که کتاب «یادداشتهای کومه» (『方丈記』/Hōjōki) او یکی از سه شاهکار جستار نویسی در تاریخ ادبیات ژاپن به حساب میآید.
کانآمی (1333 تا 1384) و پسرش زهآمی (1363 تا 1443): هنرمندان نمایش ژاپنی که توانستند نمایش سنتی نو را تکامل ببخشند.
سِشّو (雪舟/Seshshū(1420-1506)): راهب آیین ذن و نقاش نقاشی آب مرکب سومیئه. او برای یادگیری به چین رفت و سبکهای نقاشی آب و مرکب را آنجا فرا گرفت. بعد از برگشت به ژاپن، موفقیتهای زیادی در استقلال نقاشی آب مرکب ژاپنی از چینی داشت و شاهکارهای زیادی خلق کرد.
دوران مدرن نخستین
سِن نو ریکیو (千利休/Sen no Rikyū(1522-1591)): یکی از بزرگترین استادان چای.
اِیتوکو کانو (狩野永徳/Kanō Eitoku (1543-1590)): از نقاشان سر آمد دوره موروماچی و معروفترین نقاش سبک کانوها (狩野派/Kanō ha)، سبکی که تا پایان دوره ادو سبک محوری در تاریخ نقاشی ژاپن بود.
میاموتو موساشی (宮本武蔵/Miyamoto Musashi(1584-1645)): سامورایی و هنرمند اوایل دوره ادو که امروزه در جهان به خاطر کتابش «کتاب پنج حلقه» (『五輪書』/Gorin sho) شخصیتی شناخته شده است.
ماتسوئو باشو (1644 تا 1694): بزرگترین و مشهورترین شاعر هایکوسرای ژاپن است. او در خارج از مرزهای ژاپن هم بسیار شناخته شده است و هایکوی جهیدن وزغ در برکه کهن او احتمالا شناختهشدهترین شعر در جهان باشد.
چیکاماتسو مونزائهمون (1653 تا 1725): نمایشنامه نویس مشهور دوره ادو که برای نمایش عروسکی جوروری و نیز کابوکی متن نمایش مینوشت.
کاتسوشیکا هوکوسایی (1760 تا 1849): از معروفترین نقاشان تاریخ نقاشی ژاپن که آثارش در سبک اوکییوئه بودند.
اوتاگاوا هیروشیگه (歌川広重/Utagawa Hiroshige (1797-1858)): نقاش سبک اوکییوئه که برخی از آثارش به اروپا برده شد و بر هنرمندان بزرگ اروپایی تأثیر گذاشت.
تاداتاکا اینو (伊能忠敬/Inō Tadataka(1745-1818)): او بازرگان بود، اما با صرف هفده سال وقت و پیمایش پیاده تمامی خاک ژاپن نخستین نقشه حقیقی از کشور ژاپن را ترسیم کرد.
دوران مدرن
شوئین یوشیدا (吉田松陰/Yoshida Shōin (1830-1859)): سامورایی، متفکر و معلم ژاپنی که از او با نام رهبر معنوی و نظریه پرداز اصلاحات میجی نام برده میشود.
یوکیچی فوکوزاوا (1835 تا 1901): متفکر و معلم ژاپنی دوره میجی که سهم زیادی در معرفی فرهنگ غربی به ژاپنیها داشت.
ایچییو هیگوچی (樋口一葉/Higuchi Ichiyō (1872-1896)): داستان نویس زن ژاپنی که عنوان نخستین داستان نویس زن ادبیات مدرن ژاپن را دارد. با اینکه مرگی زود هنگام در 24 سالگی داشت، اما از سرآمدان ادبیات مدرن ژاپن به حساب میآید.
کائورو اوسانای (小山内薫/Osanai Kaoru(1881-1928)): نویسنده، کارگردان و منتقد هنرهای نمایشی که عموما از او با عنوان پدر نمایش مدرن ژاپن یاد میشود.
ناتسومه سوسهکی (1867 تا 1916): یکی از نویسندگان محبوب و بزرگ ادبیات مدرن ژاپن است.
کِنجی میازاوا (1896 تا 1933): شاعر و نویسنده ادبیات کودک که محبوبیت بسیار بالایی در بین ژاپنیها دارد.
شخصیت های فرهنگی دوران معاصر ژاپن
در دوران معاصر به خاطر گسترش ارتباطات جهانی و نیز توسعه رسانهها، مسلما ژاپنیهای بیشتری در جهان شناخته شدهاند و فهرست نام آنها بسیار طولانی خواهد شد. برای مثال تا سال 2019 بیست و پنج نفر ژاپنی موفق شدند جایزه نوبل دریافت کنند که تقریبا همگی آنها در جهان و در زمینه تخصص خود شناخته شده هستند. در این بین دو نفر موفق به دریافت نوبل ادبیات شدند که به ترتیب کاواباتا یاسوناری و کِنزابورو اوئه بودند. همچنین کازوئو ایشیگورو (カズオ・イシグロ/Kazuo Ishiguro(1954- )) که 2017 نوبل ادبیات دریافت کرد، هر چند ملیت انگلیسی دارد، اما اصالتا ژاپنی و متولد ناگاساکی است. در زمینه ادبیات همچنین میتوان از شخصیتهای دیگری چون یوکیئو میشیما (三島由紀夫/Mishima Yukio(1925-1970)) و هاروکی موراکامی (村上春樹/Murakami Haruki(1949- )) نام برد که موراکامی به واسطه تیراژ بالا و ترجمه آثارش به بیشتر زبانهای دنیا، شناختهشدهترین نویسنده ژاپنی حال حاضر است.
در زمینه سینما هم، بعد از جهانی شدن سینمای این کشور در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم و درخشش فیلمهای ژاپنی در جشنوارههای فیلم معتبر جهانی، بسیاری از سینماگران این کشور در جهان شناخته شدند که از معروفترین آنها میتوان به یاسوجیرو اوزو (小津安二郎/Ozu Yasujirō(1903-1963))، کِنجی میزوگوچی (溝口健二/Mizoguchi Kenji(1898-1956))، آکیرا کوروساوا (黒澤明/Kurosawa Akira(1910-1998))، میکیئو ناروسه (成瀬巳喜男/Naruse Mikio(1905-1969))، توشیرو میفونه (三船敏郎/Mifune Toshirō(1920-1997).)، ناگیسا اوشیما (大島渚/Ōshima Nagisa(1932-2013))، تاکِشی کیتانو (北野武/Kitano Takeshi(1947- ))، کِن واتانابه (渡辺謙/Watanabe Ken(1959- )) و ... اشاره کرد. در زمینه پویانمایی، انیمه و مانگا هم با توجه به جایگاه جهانی ژاپن در این صنعت، این کشور دارای مفاخر فرهنگی زیادی است که از جمله میتوان به اوسامو تِزوکا (手塚治虫/Tezuka Osamu(1928-1989))، ماچیکو هاسهگاوا (長谷川町子/Hasegawa Machiko(1920-1992))، هایائو میازاکی (宮崎駿/Miyazaki Hayao(1941- )) و ... اشاره کرد.
در زمینه موسیقی و با توجه به اهتمامی که این کشور بعد از اصلاحات میجی به ترویج موسیقی کلاسیک غربی داشته است، موسیقیدانان و نوازندگان زیادی از این کشور در غرب نام و آوازهای برای خود و موسیقی ژاپن دست و پا کردند که بیشک معروفترین آنها توئورو تاکهمیتسو (武満徹/Takemitsu Tooru(1930-1996)) و سِیجی اوزاوا (小澤征爾/Ozawa Seiji(1935- )) هستند. در زمینه معماری هم ما با نامهای ژاپنی شناخته شدهای در جهان روبرو هستیم که شناخته شدهترین آنها تادائو آندو (安藤忠雄/Andō Tadao(1941- )) و کنزو تانگه (丹下健三/Tange Kenzō(1913-2005)) هستند.
علاوه بر اینها ما میتوانیم در هنرها و زمینههای دیگر هم فهرستی از مفاخر فرهنگی این کشور بیاوریم که به دلیل پرهیز از طولانی شدن کلام به همینها اکتفا میکنیم.[۱][۲]
نیز نگاه کنید به
کتابشناسی
- ↑ ذاکری، قدرت اله (1402). "فرهنگ و نظام فرهنگی ژاپن". در پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله. جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص116-148.
- ↑ پالیزدار، فرهاد، ذاکری، قدرت اله (۱۴۰۲). جامعه و فرهنگ ژاپن. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص166-167.