تلویزیون در روسیه
بسیاری سده بیستم را قرن تلویزیون نیزدانسته اند. هیچ یک از دستاوردهای انقلاب های علمی – و تکنولوژی نتوانست اینقدر سریع وارد زندگی مردم شده و بر پیشرفت او تاثیر ریشه ای و همه جانبه ای مانند تلویزیون داشته باشد . تلویزیون همگانی ترین و دمکراتیک ترین وسیله اطلاع رسانی به شمار می آید. زمانی که تیراژ روزنامه ها در روسیه کاهش یافت ، نشریات مرکز به استان ها نمی رسید ، زمانی که متون ادبی – هنری مخاطبین خود را از دست داده و سینماها از بینندگان خالی شدند ، زمانی که ناشران کتاب داستان های عامه پسند را به جای داستان های ادبی واقعی برای کسب سود بیشتر ترجیح دادند ، تلویزیون مهمترین و تنها وسیله پاسخگو به نیازهای اطلاعاتی و فرهنگی کسب دانش و پر کردن اوقات فراغت مبدل شد. پخش منظم برنامه های در تلویزیون مرکزی در تاریخ 10مارس 1939 آغاز شد . در سال 45-1941 به علت جنگ جهانی کارتلویزیون متوقف شد. در سال 1951 استودیوی مرکزی تلویزیون ساخته شد . از سال 1956 دو برنامه در تلویزیون روسیه پخش می شد و درسال 1956 باپخش برنامه آموزشی – درسی تعداد آنها به 3 رسید. در سال 1980 برای اولین بار در مسکو برنامه های لینینگراد از طریق کابلی دریافت شد . در سال 1989 اولین کانال تجاری با نام 2x2 بر روی آنتن رفت. اوایل سال 1990 زیر ساخت‌های کافی و پیشرفته که امکان دریافت سیگنال های تلویزیون را در کل قلمرو روسیه فراهم می کرد ، ساخته شدند. ظرف این ده سال تلویزیون جایگاه مهمی را در میان رسانه های گروهی از لحاظ جذب مخاطب و مدت زمان استفاده از آن به خود اختصاص داده است. از ابتدای سال‌های 90 بود که تلویزیون کم کم خوی جهانی شدن را به خود گرفت. جهانی شدن نه تنها به لحاظ افزایش برنامه های غربی ، در شبکه های روسی ، بلکه به لحاظ برقراری روابط بازاری واقتصادی و توسعه برنامه های تلویزیون به عنوان یک رسانه همگانی مستقل خود کفا. چشم انداز امروز تلویزیون روسیه دارای ویژگی های بسیار متنوعی است. امروزه تلویزیون روسیه را می توان یک رسانه همگانی جهان شمول و عملاً قابل دسترس برای همه مردم روسیه به شمار آورد . 99% جمعیت روسیه از طریق تلویزیون خود قادر به دریافت حداقل 1 کانال تلویزیونی می باشند. شبکه های مرکزی روسیه را می توان شبکه های قابل دسترس برای همه ( همگانی ) به شمار آورد . چشم انداز کنونی تلویزیون روسیه از ابتدای سال‌های 90 آغاز ب شکل گیری کرد . شبکه های مرکزی روسیه را می توان شبکه های قابل دسترس برای همه ( همگانی ) به شمار آورد . چشم انداز کنونی تلویزیون روسیه از ابتدای سال‌های 90 آغاز ب شکل گیری کرد . زمانی که پخش کانال‌هایی مانند رن تی وی، کولتورا، اس تی اس و تی ان تی از طریق آنتن شروع شد. هم اکنون 20 کانال تلویزیونی همگانی وجود دارد که در کل روسیه قابل مشاهده می باشد. در صنعت تلویزیون این کانال ها را در 3 گروه تقسیم می کنند:
گروه اول: کانال‌های جهان شمول فدرال کانال 1، راسیا و ان تی وی.
گروه دوم: کانال‌هایی با پخش از طریق شبکه اس تی اس و تی ان تی.
گروه سوم: مابقی کانال‌های همگانی که اکثراً تخصصی می باشند[۱].
در سال 2009 تعداد چنین کانال‌هایی 50 عدد بوده که 22% کل پخش را به خود اختصاص داده اند . با گسترش روزافزون فناوری و ایجاد پدیده HD و محبوبیت آن در بین مخاطبان کانال هایی با چنین فناوری با پسوند HD آغاز به کار کردند.N.Keno pakaza HD , HighLifeHD, Discovery HD تا اواخر سال 2009 ، 14 کانال با کیفیت HD در روسیه پخش می شدند . کمپانی های عظیم خارجی بسیاری به بازار تلویزیون روسیه علاقه‌مند شده و در آن سرمایه گذاری کردند. برای نمونه می توان به پخش کانال جدید از سوی کمپانی سونی “Sony Entertainment Television” و شرکت Lagarder فرانسوی که اقدام به بازگشایی دو کانال Tiji ,Gulli برای کودکان با فرمت روسی اشاره کرد. در سال 2009 تعداد کانال‌های خارجی و مشترک روسی 20 کانال بود. بنابر نظرسنجی از جمعیت شهرها در چارچوب تحقیق «(تلویزیون چشم بینندگان- 2009 ) که هر ساله توسط مرکز تحلیل Video international برای مطالعه مخاطبان تلویزیون انجام می شود . برای یک خانواده متشکل از 1 یا 2 نفر به طور متوسط 5/1 دستگاه تلویزیون و برای خانواده 3 نفری یا بیشتر 9/1 دستگاه تلویزیون که 73% تلویزیون های قدیم و 27% آنها تلویزیون مدرن است وجود دارد(همان،120).
در سال 2009 جمعیت شهرها به طور متوسط قادر به دریافت 25 کانال تلویزیونی بودند که این رشد از سال 2006 با افزایش تعداد 2-3 کانال در سال ادامه داشت و در سال 2009 با افزایش 4 کانال به بیشترین میزان خود رسید . برای رسانه های همگانی ما شاهد 3 نوع مالکیت هستیم :دولتی ، خصوصی و شرکت های مختلط تجاری. در روسیه بدون هیچ بزرگ نمای تلویزیون را می توان اساسی ترین رسانه همگانی به شمار آورد . تحقیق جامعه شناسی ملی «مرکز Levada» که در سال 2009 انجام شد، نشان می دهد که تلویزیون منبع اصلی دریافت اطلاعات برای مردم به حساب می آید . در پاسخ به این سوال که شما اطلاعات خود راجع به جهان و کشور خود را از کجا کسب می کنید؟ 94% افراد در پاسخ خود به تلویزیون اشاره کردند و 76% آن را قابل اعتماد دانسته اند. درصد اعتماد به دیگر رسانه ها در مقایسه با تلویزیون بسیار کمتر است. رادیو 23% ، روزنامه 16% ، مجلات 1% ، نشریات اینترنتی 7% همچنین از لحاظ زمانی تلویزیون با43% در مقام اول با 6 تا 5/8 ساعت میزان مشاهده در روز قرار دارد. آمارهای موجود از بینندگان شبکه های پولی نشان دهنده رشد بینندگان آنهاست که به طور فعال بینندگان شبکه های سراسری روسیه را به خود جذب می کند . اگر در سال 2005 این شبکه ها 2% بیننده داشته اند در سال 2009 این مقدار به 7% رسیده است. دسامبر ژوئن 2009 و لادیمیر پوتین قانونی مبنی بر توسعه پخش تلویزیونی و رادیویی در روسیه را امضا کرد. بنابر این قانون برنامه توسعه از سال 2015-2009 ادامه خواهد داشت . تحقق این برنامه به روسیه اجازه خواهد داد به یکی از ابرقدرت های تلویزیونی جهانی تبدیل شود[۲].
در روسیه سه شبکه اصلی تلویزیونی فدرال وجود دارد که در مجموع، 90 درصد قلمرو روسیه را پوشش می دهند. روسیا ( که 5-98 درصد مساحت کشور را پوشش می دهد) شبکه ای دولتی است. این شبکه در سال 1991 راه اندازی شد. شبکه ملی، پروی کانال (8/98 درصد قلمرو روسیه را پوشش می دهد)- مالکیت دولتی (51 درصد) و خصوصی (49 درصد) دارد. پروی کانال در سال 1995 شروع به پخش برنامه هایش به شکل کنونی نمود و جایگزین شبکه استانکینو شد. شبکه سوم NTV ( 48 درصد کل مساحت کشور را پوشش می دهد) زمانی تحت مالکیت جرگه سالار (الیگارش) تبعید شده، ولادیمیر الکساندرویچ گوسینسکی بود، ولی هم اکنون شرکت بزرگ انرژی، گازپروم، صاحب امتیاز آن است. این شبکه از طریق 700 شبکه کابلی در سرتاسر روسیه قابل دریافت است. NTV در سال 1993 شروع به کار کرد و در سال 1998 تبدیل به (( شرکتی برای تمام روس ها)) شد. در سال های اخیر، چهار شبکه دیگر وارد فهرست شبکه های فدرالی شده اند که در سرتاسر روسیه قابل دریافت هستند. این شبکه ها عبارتند از: شبکه های دولتی کولتورا (یا فرهنگ)، اسپورت، وستی و بی بی گون و شبکه متمرکز در پترزبورگ با نام پیاتی کانال. شرکت رادیو تلویزیونی ملی روسیه با نام اختصاری Vgtrk ، سازمانی است که تمامی شبکه های دولتی را تحت پوشش خود دارد. شبکه های فدرال ( روسیا، کولتورا، بی بی گون و اسپورت)، 89 شبکه رادیو و تلویزیونی محلی که در تمامی نقاط روسیه برنامه پخش می کنند، شبکه های خبری وستی، آر- تی – آر – پلانتا، سه ایستگاه رادیویی (رادیو روسی، مایاک و کولتورا) و پورتال اینترنت روسیا را ( که 20 وب سایت را در بر می گیرد) به یکدیگر متصل می کند. شبکه کولتورا در سال 1997 افتتاح شد و تمرکز آن بر رویدادهای فرهنگی بود. وستی، شبکه ای خبری است که در سال 2006 راه اندازی شد و تنها شبکه اطلاعات عمومی روسیه به شمار می آید که بیست و چهار ساعته در حال پخش برنامه و ارائه سرویس است. بی بی گون، شبکه مخصوص کودکان است که پخش برنامه را در سال 2007 آغاز کرد. پیاتی کانال که قدیمی ترین شبکه شوروی و روسیه به شمار می آید، در سال 1938 پایه گذاری شد. این شبکه قسمتی از (( گروه رسانه ملی)) است که یکی از بزرگترین مالکان رسانه های خصوصی در روسیه محسوب می شود. رن- تی وی از دیگر شرکت های رسانه ای بزرگ خصوصی است. این شبکه 27 ایستگاه در سرتاسر روسیه دارد و از طریق 253 شبکه کابلی به پخش برنامه هایش می پردازد. از دیگر شبکه های تلویزیونی مشهور واقع در مسکو می توان به تی وی تسنتر اشاره کرد که برنامه هایش بر زندگی در پایتخت تمرکز دارد و مالکیت آن در اختیار شهرداری مسکو است. این شبکه در سال 1997 آغاز به کار کرد و هم اکنون در تمامی نقاط روسیه قابل دسترسی است. تلویزیون منبع اصلی اطلاع رسانی، چه سیاسی، چه سرگرمی برای اکثر مردم این کشور به شمار می آید. در سال 2006، روسیه شبکه ای ماهواره ای به زبان انگلیسی با نام راشا تودی راه اندازی کرد که در بیش از 100 کشور جهان قابل دریافت است. (حسینی، 35-32).