آموزش زبان فارسی در گرجستان

مردمان ایران زمین در سراسر تاریخ طولانی و غنی خود دستاوردهای قابل توجهی از فرهنگ مادی و معنوی آفریده، سهم بزرگی در پیشرفت تمدن جهانی داشته‌اند. سطح عالی فرهنگ ایرانی و روابط دیرینه تاریخی، اقتصادی و فرهنگی گرجستان با ایران همواره روشن‌فکران گرجستان را مکلف می‌کرد نسبت به مسائل ایران و ایران‌شناسی توجه شایانی مبذول دارند. روابط و مشترکات ادبی و فرهنگی ایرانیان فقط مربوط به تاریخ و قرون گذشته نیست و امروز نیز زنده است. از جمله اقداماتی که در سال‌های اخیر در زمینه تعمیق و توسعه‌ این روابط صورت گرفته می‌توان به همکاری پرمایه بین دانشگاه‌ها و سایر مراکز علمی و آموزشی دو کشور و مبادله استادان و دانشجویان اشاره کرد، همکاری‌هایی که بدون تردید متأثر از پیوستگی‌های فرهنگی دو کشور بوده و به تأسیس مراکز آموزش زبان فارسی و مطالعات ایرانی در گرجستان منجر شده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

دانشگاه دولتی تفلیس

«دانشگاه دولتی تفلیس» که اولین و مشهورترین مرکز زبان فارسی در گرجستان است. این دانشگاه دارای دو کرسی زبان و‌‌ادبیات فارسی و تاریخ خاورمیانه در دانشکده‌های ادبیات و خاورشناسی می‌باشد. همان طور که قبلاً گفته شد، بنیان‌گذار دانشگاه دولتی تفلیس «جاواخی شویلی» مورخ و از فارغ‌التحصیلان دانشکده خاورشناسی دانشگاه سنت پترزبورگ است که به چند زبان شرقی از جمله فارسی مسلط بوده و برای آموزش زبان‌های شرقی به منظور انجام کارهای مطالعاتی گرجی‌شناسی اهمیت بسیاری قائل است. پس از سال 1918 یعنی از ابتدای تأسیس دانشگاه، تدریس زبان فارسی در دانشکده ادبیات آن آغاز شده است.

دانشکده خاورشناسی نیز درسال 1945 دایر گردید که از همان ابتدا به عنوان بهترین مرکز آموزش زبان‌های شرقی و تحقیقاتی علمی در شوروی سابق بشمار می‌رفت. حضور استادان سرشناسی چون گئورگی تسرتلی، داوید کوبیدزه، یوستین آبولادزه و ولادیمیر پوتوریدزه بر میزان شهرت دانشکده خاورشناسی دانشگاه تفلیس افزود.

استادان کرسی زبان و ادبیات فارسی این دانشگاه 15 نفر هستند که اسامی بعضی از آنان به قرار زیر است: خانم «لیلا توشیشویلی» زبان‌شناس، محقق در مسائل دستوری و ساختار و لهجه و گویش‌های زبان فارسی، آقای «تنگیز کشلاوا» محقق در ادبیات معاصر ایران و مترجم داستان‌های صادق هدایت، آقای «نمادی بارتایا» مترجم اشعار فارسی و خانم «ژرژ ولیانی». موضوع پایان‌نامه خانم ولیانی چهره‌های زنان در شاهنامه فردوسی بوده است. کتابخانه عمومی دانشکده خاورشناسی نیز دارای تعداد زیادی کتاب در زمینه‌های مختلف ایران‌شناسی می‌باشد. اخیراً نیز اتاق ایران در کرسی زبان و ادبیات فارسی افتتاح شده است. همچنین در کلاس‌های درس دانشگاه دولتی تفلیس هنگام آموزش زبان فارسی از کتاب‌های تألیفی استادان ایرانی از جمله کتاب سه جلدی مصری ضرغامیان با عنوان آموزش زبان فارسی و کتاب دکتر ثمره با عنوان آموزش زبان فارسی که پنج‌جلدی است، استفاده می‌گردد.

انستیتو آسیا و آفریقا

«انستیتو آسیا و آفریقا»که درسال 1991 به همت «گورم چیکووانی» عرب شناس گرجی تأسیس شده است. دانشجویان زبان فارسی در این انستیتو 9 نفر می‌باشند که در زمینه زبان و ادبیات فارسی و تاریخ و فرهنگ ایران تحصیل می‌کنند. انستیتو دارای اتاق ایران و کتابخانه نیز می‌باشد.

دانشگاه تربیت معلم تفلیس

«دانشگاه تربیت معلم تفلیس»که 10 سال پیش کرسی زبان‌های شرقی آن در دانشکده ادبیات افتتاح گردید. 25 نفر در مقطع لیسانس و یک نفردر مقطع فوق لیسانس در این دانشگاه تحصیل می‌کنند. واحدهای ایران‌شناسی توسط استادان «نمادی بارتایا»، «تامار رویا» و «مارینه اودیکادزه» تدریس می‌شود.

دانشکده ادبیات دانشگاه دولتی کوتائیسی

«دانشکده ادبیات دانشگاه دولتی کوتائیسی» که آقای «باتاپا» مسؤولیت بخش زبان و ادبیات فارسی آن را به عهده دارد. استادان «نمادی بارتایا»، «دیانا قیپیانی»، «ماریتا موسلیانی» و «مایا سوفیا شویلی» تدریس زبان و ادبیات فارسی را به عهده دارند. بخش زبان فارسی این دانشگاه با تلاش آقای «ماگالی تودوآ» ایران شناس و مترجم معروف گرجی از سال 1991 افتتاح شد. تعداد دانشجویان بخش ایران‌شناسی این دانشگاه 44 نفر است.

انستیتو نسخ خطی وابسته به آکادمی علوم گرجستان

«انستیتو نسخ خطی وابسته به آکادمی علوم گرجستان» که در مقطع دکترا به تدریس زبان و ادبیات فارسی می‌پردازد.

لازم به ذکر است دو مرکز آموزش عالی خصوصی از جمله «دانشکده فلسفه و الهیات» و «دانشگاه آکادمی علوم گرجستان» نیز اقدام به تدریس زبان فارسی می‌نمایند. همچنین، در مدارس گرجستان نیز آموزش زبان فارسی دایر است. سال 1992 طی حکم رئیس جمهوری گرجستان، زبان‌های شرقی جزو مواد درسی دانش آموزان قرار گرفت.

نیز نگاه کنید به

آموزش زبان فارسی در دانشگاه های کانادا؛ زبان فارسی در دانشگاه های مصر؛ آموزش زبان فارسی در سنگال؛ آموزش زبان فارسی در قطر؛ آموزش زبان فارسی در لبنان