ادیان سنتی زیمبابوه

از دانشنامه ملل

دینامیسم، فتیشیسم، عریان گرایی و ... واژه‌هایی هستند که در توصیف جهان بینی و دیدگاه ادیان سنتی آفریقایی به کار می‌روند. هر یک از قبایل زیمبابوه برای خود دین و باور سنتی با ویژگی‌های خاص خود دارد.

تعداد زیادی از مردم زیمبابوه هم چنان بر پیروی از ادیان سنتی به جا مانده از نیاکان خود باقی مانده‌اند. براساس باورهای سنتی، ارواح پدران و بزرگان قبایل واسطه‌های روحانی میان آن‌ها و خدا هستند. بسیاری از آنان معتقدند هر فردی پس از مرگ روح پدر خود را ملاقات می‌کند همان گونه که روح وی نیز قبلاً با ارواح پدر و جدش ملاقات نموده است.

در میان بسیاری از مردم قبایل شونا و اندبله، مفهوم خدا تجلی و تداعی‌گر مفهوم خالق یا هستی بخش جهان است. مفهوم خدا در میان مردم شونا با واژه "موآری" (Mwari) و در میان مردم اندبله با واژه "اومیلو" (uMlimu) خوانده می‌شود و همواره در حیات روزانه مردم نقش فعال دارد. مردم قبیله شونا از طریق "وادزیمو" (Vadzimu) و مردم قبیله اندبله از طریق "آمادهلوزی" (amadhlozi) که اجدادشان می‌باشند با پروردگارشان در ارتباطند و آن‌ها را اجداد متوفی می‌نامند. "وادزیمو" (Vadzimu)، که نیای قبیله شونا محسوب می‌شود با حضور در زندگی اجتماعی پیروان و فرزندان آن‌ها همواره در غم‌ها و شادی‌های مردم خود شریک است. ارواحی که نقش واسطه بین مردم و نیای آن‌ها را دارند، معمولاً با جد بزرگ شونا یعنی وادزیمو، در ارتباط هستند. پروفسور "تابونا شوکو" (TabonaShoko)، نویسنده کتاب "بهداشت و سعادت در مذهب سنتی کارانگا" (Karanga)، ضمن تحلیل نگرش‌های دین سنتی "کارانگا" پیرامون دلایل بیماری‌ها، راه‌های تشخیص و روش‌های نابودی آن‌ها و به دست آوردن سلامتی را ارائه می‌کند. وی با تحقیق بر روی کلیسای مستقل آفریقایی شاخه آپوستولیک، به این نتیجه می‌رسد که شفای بیماران و بخشش سلامتی و سعادت زندگی توسط ارواح نیاکان فقط منحصر به مذاهب سنتی نبوده بلکه ادیان جدید نیز از این باورها تأثیر گرفته نشانه‌های آن در نظام کلیسایی مستقل مشاهده می‌شود.

وزارت آموزش زیمبابوه تدریس ادیان سنتی را در برنامه مدارس کشور قرار داده است.

برخی از مذاهب یا فلسفه‌های سنتی آفریقایی در زیمبابوه عبارتند از:

آئین موالی

فرقه "موآلی"(Mwali) و معابد آن‌ها در کتابی با عنوان: "تپه‌های مامبو: اهمیت تاریخی و مذهبی آن" تألیف "ماریکه کلارک" (Marieke Clarke) که در سال 2008 چاپ شد، مورد بررسی قرار گرفته است. تپه‌های مامبو در شمالی‌ترین منطقه بولاوایو و معبد " انجلهله" (Njelele) در فاصله 35 کیلومتری جنوب همان شهر بر روی تپه‌های "ماتوبو" (Matobo) قرار دارد. برای پیروان این فرقه، معبد انجلهله به عنوان مهم‌ترین مکان عبادی و محل اجرای برنامه "رقص باران" در ادای احترام و خضوع به روح "موالی" محسوب می‌شود. هر ساله در فصل باران، رئیس قبیله که نماینده و رهبر دینی بوده اجرای مراسم را بر عهده دارد، هیأتی را که " آماوسانا" (amawosana) (به معنی جماعتی با ارواح نزول باران) خوانده می‌شود به سوی معبد "انجلهله" راهی می‌کند تا از خدای باران (موالی - روحی که ازمیان صخره‌ای در انجلهله به نمایندگی از جانب مردم حرف می‌زند) تقاضای باران نمایند.

فرقه باران مارومبی (MarumbiRainCult)

فرقه آنهو

فرقه آنهو (Unhu)، فلسفه‌ای انسان‌گرایانه است که شعار آن عبارتست از: "من هستم آن چه هستم چرا که هستی همگی ما نیز بر این مبناست". این فرقه مذهبی دارای صفحه‌ای در فیس بوک می‌باشد.

آئین سان (San)

آئین سان (San)، مذهب خاص بوشمن‌های منطقه جنوب آفریقا و مربوط به روح جهان مادی محیط پیرامونی انسان است. برای ورود به دایره روح جهان مادی، لازم است که بوشمن روح خود را از طریق شکار قدرت حیوان، به حالت خلسه درآورد. در زیمبابوه، مفهوم آئین "سان" مشابه مذهبی است که با همین نام در آفریقای جنوبی پیروانی دارد. تفاوت جزئی بین آئین‌های فرقه‌ای در مناطق مختلف جنوب آفریقا فقط در نوع حیوانی است که باید شکار شود [۱][۲].

نیز نگاه کنید به

آئین‌های بومی در سیرالئون؛ آیین های باستانی چین

کتابشناسی

  1. برگرفته از https://www.zimbabwetraditionalreligions.com/
  2. ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 167-170.