ایران در سیاست گذاری خارجی دولت تاجیکستان
کشور جمهوری اسلامی ایران نیز جایگاه ویژه ای در سیاست گذاری خارجی دولت تاجیکستان دارد. تاجیکستان تنها کشوری است که اکثریت فارس زبان دارد. در میان جمهوری‌های آسیای میانه که همگی ترک زبان هستند، تنها تاجیکستان از این ویژگی برخوردار است. ملی گرایان تاجیک خود را متعلق به فرهنگ و تمدن ایران زمین می‌دانند و اسلام‌گرایان نیز دولت اسلامی ایران را به عنوان الگوی حاکمیت دینی در عصر حاضر می‌شناسند.
جمهوری اسلامی ایران، اولین کشوری است که سفارت خویش را در تاجیکستان دایر کرده و در طول دوره استقلال همکاری نزدیکی در بخش‌های مختلف با این کشور داشته است. علی رغم اینکه جنگ داخلی تاجیکستان به صورت طبیعی روابط دو کشور را تحت تأثیر قرار داد. اما در این دوره نیز، ایران تلاش گسترده‌ای جهت استقرار امنیت در تاجیکستان به کار گرفته است. در مجموع و در ارزیابی روابط خارجی دولت تاجیکستان می‌توان گفت که همکاری‌های منطقه‌ای، حفظ مناسبات سنتی با روسیه، نزدیکی به ج.ا.ایران و افزایش مبادلات سودآور با کشورهای غربی و چین، جزء اولویت‌های اصلی دولت تاجیکستان محسوب می‌شوند. چنانچه گفته شد در پی استقلال جمهوری تاجیکستان در 18 شهریور1370، جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که استقلال تاجیکستان را به رسمیت شناخت و سفارت خود را در شهر دوشنبه افتتاح نمود. از زمان برقراری روابط سیاسی تاکنون هفت بار رئیس جمهور تاجیکستان برای دیدار دوجانبه به جمهوری اسلامی ایران سفر نموده و متقابلا رؤسای جمهوری اسلامی ایران پنج بار (یک بار جناب آقای هاشمی، دوبار جناب آقای خاتمی و دو مرتبه جناب آقای دکتر احمدی نژاد) از تاجیکستان دیدار داشته‌اند. که تاکنون بیش از 160 سند همکاری در زمینه‌های مختلف بین دو کشور به امضاء رسیده است. بطور کلی روابط دو کشور را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد. دوره اول مقارن با اوایل استقلال در سال 1991 که تاجیک‌ها در اوان آشنایی با دنیای خارج سرشار از شوق و احساس نسبت به ایران و ایرانی بودند، در این دوره آمد و رفت‌ها و ارتباطات گسترده مردمی بین دو کشور بویژه در زمینه‌های فرهنگی چشمگیر بود. دوره دوم، دوران جنگ‌های داخلی (1997-1992) قلمداد می‌شود که تلاش کشورمان بر پایان بخشیدن به درگیر‌ی‌ها و مهار بحران متمرکز بود. دوره سوم (2000-1997) دوره برقراری آشتی ملی و تثبیت صلح در تاجیکستان بود که نقش ایران در این مرحله مهم بود. دوره چهارم (از 2000 تا کنون) دوره شروع جدی و شکوفایی روابط اقتصادی می‌باشد که با اجرای پروژه‌های اساسی مانند حفر و احداث تونل استقلال و آغاز عملیات ساخت سد و نیروگاه سنگتوده 2 و فعالیت شرکت‌ها، تجار و سرمایه گذاران ایرانی در تاجیکستان همراه بوده است. در این راستا مساعدت‌های جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف به تقویت روابط و توسعه مناسبات در تمامی عرصه‌ها منجر شده است.
با عنایت به اهمیت و حجم روابط دو کشور در زمینه‌های گوناگون علاوه بر سفارت جمهوری اسلامی ایران در این کشور، رایزنی فرهنگی، دفتر نمایندگی سازمان صدا و سیما، مدرسه جمهوری اسلامی ایران، دفتر نمایندگی کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره)، دفتر خبرگزاری ایرنا، شعبه بانک تجارت و دفتر نمایندگی سازمان هلال احمر کشورمان در تاجیکستان فعالیت دارند.
روابط سیاسی دو کشور در سال‌های اخیر به ثبات رسیده و از کمترین فراز و نشیب برخوردار بوده است. علاوه بر دیدار از پایتخت‌های دو کشور، مقامات ایران و تاجیکستان در حاشیه اجلاس‌های بین‌المللی نیز اغلب به رایزنی و تبادل نظر پرداخته تا مناسبات دوستانه تداوم داشته باشد. حمایت قاطع دوکشور از نظرات و دیدگاه‌های یکدیگر در مجامع بین‌المللی مبین عمق روابط دو کشور است. علاوه بر آن در چند سال گذشته تلاش شده است مناسبات سه جانبه با حضور افغانستان نیز توسعه یابد[۱].
نیز نگاه کنید به
سیاست و حکومت تاجیکستان؛ روابط خارجی تاجیکستان؛ روابط خارجی تاجیکستان با کشورهای همسایه؛ روابط خارجی تاجیکستان با کشورهای جهان
کتابشناسی
- ↑ برگرفته از http://iranembassytj.com/fa/a/ravabet.html
منبع اصلی
زهریی، حسن(1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص. 153-164.
نویسنده مقاله
حسن زهریی