ایران شناسان ژاپن

همان طور که پیشتر هم اشاره شد، برغم اینکه جامعه ژاپن یعنی عامه ژاپنی‌ها چندان آشنایی با ایران ندارند، اما ایران‌شناسی در ژاپن قدمتی بیش از یک قرن دارد و در این مدت ایران‌شناسان زیادی در این عرصه ظاهر شدند که در این مجال فرصت معرفی و نام بردن از همه آن‌ها نیست. بنابراین در اینجا با استناد به و ، سر آمدان برخی زمینه‌ها و موضوعات ایران‌شناسی را معرفی می‌کنیم.

تاریخ ایران باستان

ناکانیشی گرایش کلی مطالعات ایران باستان در ژاپن را متأثر از دیدگاه غربی به خصوص در آغاز آن می‌داند. نامورترین ایران‌شناس در زمینه مطالعات تاریخ ایران باستان آتسوئوجی آشیکاگا (足利惇氏/Ashikaga Atsuuji(1901-1983)) است که از او به عنوان پیشگام ایران‌شناسی اصولی در ژاپن نام برده می‌شود. او عضو و مدتی هم رییس انجمن مطالعات خاور نزدیک ژاپن بود. در دهه 1970 [دهه 1350 ش] گرایشی در مطالعات تاریخ ایران باستان ژاپن مبنی بر پژوهش در زمینه ارتباط ایران و ژاپن در دوران باستان شکل گرفت که سرآمدان این گرایش علمی گیکیو ایتو (伊藤義教/Itō Kigyō(1909-1996)) شاگرد آشیکاگا و ئه‌ایچی ایموتو (井本英一/Imoto Eiichi(1930-2014)) شاگرد ایتو هستند.

تاریخ سده‌های میانی ایران

از ایران‌شناسانی که در این زمینه فعالیت کردند، می‌توان به مینوبو هوندا (本田実信/Honda Minobu(1923-1999)) اشاره کرد که مطالعاتش متمرکز بر تاریخ ایلخانیان بود. همچنین کوزو ایتانی (井谷鋼造/Itani Kōzō(1955-    )) و ماساشی هانِدا (羽田正/Haneda Masashi(1953-    )) دیگر ایران‌شناسانی هستند که در زمینه تاریخ سده‌های میانی در ایران پژوهش‌هایی انجام دادند.

تاریخ مدرن و معاصر ایران

هیروشی کاگایا (加賀谷寛/Kagaya Hiroshi(1930-2019)) از ایران‌شناسانی است که تألیفات زیادی در مورد تاریخ مدرن و معاصر ایران دارد. ماکاتو هاچی‌ئوشی (八尾師誠/Hachioshi Makoto(1950-    )) استاد دانشگاه مطالعات خارجی توکیو از دیگر ایران‌شناسان به نام حوزه تاریخ ایران معاصر است.

اقتصاد اجتماعی

شوکو اوکازاکی (岡崎正孝/Okazaki Shōkō(1935-    )) از ایران‌شناسانی است که تألیفاتی در زمینه قنات و اقتصاد روستایی ایران دارد. هیروماسا کانو (加納弘勝/Kanō Hiromasa(1945-    )) از دیگر ایران‌شناسانی است که در این زمینه فعالیت می‌کند.

تاریخ اسلام و مطالعات اسلامی

معروفترین ایران‌شناس در این زمنیه توشیهیکو ایزوتسو است.

ادبیات ایران

در زمینه ادبیات ایران پیشتر به اسامی ایران‌شناسان سر آمد این حوزه از جمله تسونه‌ئو کورویاناگی، امیکو اوکادا و آیانو ساساکی،... اشاره کردیم. به این فهرست می‌شود، موری‌ئو فوجی‌ئی (藤井守男/Fujii Morio(1954-    )) استاد دانشگاه مطالعات خارجی توکیو را هم اضافه کرد.

انسان شناسی اقتصاد اجتماعی

مطالعات میدانی در روستاهای ایران یکی از شاخه‌هایی است که ایران‌شناسان ژاپن در آن حتی در سطح جهانی سر آمد هستند. معروفترین پژوهشگر این حوزه موری‌ئو اونو (大野盛雄/Ōno Morio(1925-2001)) است که بیش از بیست سال به تحقیق میدانی در روستاهای ایران پرداخت. ریوایچی هارا (原隆一/Hara Ryūichi(1946-….)) و آکیرا گوتو (後藤晃/Gōtō Akira(1944-    )) از شاگران اونو دیگر ایران‌شناسان مطرح در این زمینه هستند.

به این فهرست می‌توان نام‌های زیاد دیگری از جمله بسیاری از ایران‌شناسان جوان را اضافه کرد، اما ناچار به همین بسنده می‌کنیم. برای آشنایی با فهرست کامل ایران‌شناسان ژاپنی و آثار آن‌ها تا 2010 به (رجب‌زاده، 1389) رجوع کنید.

نیز نگاه کنید به

ایران شناسان کانادایی؛ ایرانشناسان معاصر چین؛ ایران شناسی و ایرانشناسان در اسپانیا؛ ايران شناسی و ايران شناسان اردن؛ ایران شناسی و ایران شناسان در اوکراین