ایران شناسی و ایران شناسان در اوکراین

میخائیل گروشفسکی موسس مکتب فاسفه تاریخ در اوکراین که نفوذ فرهنگ‌های کشورهای شرقی از جمله ایران‌‌‌، مصر‌‌‌، اعراب‌‌‌، ترکیه‌‌‌، ماوراء قفقاز و اسیای مرکزی را در تغییر فرهنگ اوکراین مورد تجزیه و تحلیل قرار داده بود. به این نتیجه رسیده است که تاثیر فرهنگ ایران بر فرهنگ اوکراین قابل ملاحظه بوده و آثار این تغییرات در جای جای اوکراین به چشم می خورد .

مطالعات ایران شناسی و زبان فارسی در اوکراین به اوایل قرن نوزدهم میلادی بر می گردد . مطالعات ایران‌شناسی برای اولین بار در سال ۱٨٢٩ میلادی با افتتاح مرکز مطالعات ایران‌شناسی و زبان فارسی در دانشکده تاریخ و زبان‌شناسی دانشگاه خاركف توسط آقای برنارد دورن راه اندازی شد و این مرکز فعالیت‌‌‌‌های خود را در زمینه ایران‌شناسی و زبان فارسی تا مدت‌ها ادامه داد.

اما مطالعات واقعی ایرانشناسی در اوکراین مرهون دانشمند برجسته ای بنام آگاتانگل کریمسکی اولین شرق شناس اوکراینی بود که پس از برنارد درون با تحقیقات علمی خود در اوایل قرن بیستم علم شرق شناسی را در اوکراین ادامه داده و آن‌ را نهادینه کرد . وی آثار متعددی را در زمینه‌‌‌‌های تاریخ‌‌‌، ادب و اقوام خاورمیانه و نیز در زمینه‌‌‌‌های اسلام و تصوف تدوین نمود و نیز اساس سه رشته عرب شناسی‌‌‌، ترک شناسی و ایرانشناسی را در اوکراین پایه گذاری کرد از این زمان بود که علم شرق شناسی نیز در کنار سایر علوم در اوکراین بوجود آمد.

در سال 1926 میلادی به دنبال تشکیل اتحادیه علمی شرق شناسان سراسر اوکراین‌‌‌، افتتاح کرسی زبان فارسی و عربی وابسته به بخش علوم اجتماعی آکادمی علوم اوکراین و انتشار مجله " جهان شرق " روند پیشرفت علم شرق شناسی در اوکراین تحرک جدیدی پیدا کرد . در این مجله مقالات دانشمندان معروفی مانند " گ . گراچکوفسکی"‌‌‌، " و. بارتولد"‌‌‌، " آ.کوواالسکی "‌‌‌، " ب. ریتر"‌‌‌، " آ.گلادوسترن" و غیره به چاپ میرسیدند . این مجله از نظر جغرافیایی‌‌‌، مناطق و کشورهایی نظیر خاورمیانه‌‌‌، قفقاز و ماورای قفقاز‌‌‌، آسیای مرکزی‌‌‌، هند‌‌‌، چین و ژاپن را در بر می گرفت . توضیحا ایران در مقالات " پ . لوزبیف "‌‌‌، " گ . مظریان ایررانتسو" و غیره معرفی شده بود .

در دهه 1920 علم شرق شناسی اوکراین در سطح جهان مطرح گردید . در سال 1928 هشتمین کنگره شرق شناسان با شرکت نمایندگان اتحادیه علمی شرق شناسان سراسر اوکراین برگزار گردید. علاوه بر کنکور مزبور در سال‌های 1927 و 1928 کنگره دیگری در ارتباط با علم شرق شناسی در اوکراین در شهر خارکف برگزار شد . در این کنگره نمایندگانی از محافل علمی و ادبی ایران و ترکیه نیز شرکت داشتند .

کریمسکی در 15 ژانویه سال 1871 در شهر ولادیمیرولنسکی در‌‌‌‌‌یک خانواده فرهنگی و متوسط متولد شد. کریمسکی در زادگاه خودش به مدرسه رفت و از عنفوان جوانی شروع به آموختن زبان‌های‌‌‌‌‌یونانی – لاتین – ایتالیایی و ترکی کرد. ‌‌‌‌‌یکی از کسانیکه در این راه مشوق وی بوده شاعر مشهور اوکراین ایوان فرانکو بوده است که در نامه ای به وی می نویسد:

((میخواهم به شما توصیه کنم که به نوشتن شعر و مقاله ادامه بده و آثار بزرگان ادبی همچون سعدی و حافظ را ترجمه کن تا اسم شما همیشه در دل‌ها جاودانه بماند.))

کریمسکی نصیحت او را پذیرفت و اشعاری از شعرای بزرگ ایرانی را ترجمه نمود و اسمش را در تاریخ ماندگار کرد. علاقه کریمسکی به شرق و زبان‌های شرقی باعث گردید تا وی در سال 1862 به مسکو رفته و در دانشگاه شرق شناسی مسکو( انستیتو زبان‌های شرق لازاروفسکی) مشغول به تحصیل گردد. کریمسکی تحصیلات دانشگاهی خود را در همین دانشگاه به پایان رسانده و در همان دانشگاه بعنوان استادیار مشغول به تدریس گردید. وی در 25 سالگی به سوریه رفت و زبان عربی خود را در آن کشور تقویت نمود  و پس از بازگشت از سوریه به تدریس زبان‌‌‌‌های عربی و ترکی در دانشگاه پرداخت. وی 15 زبان شرقی  و اروپایی را فراگرفت و بعنوان متخصص زبان‌های شرقی فعالیت نمود.

میخائیل گروشفسکی موسس مکتب فاسفه تاریخ در اوکراین‌‌‌، که نفوذ فرهنگ‌‌‌‌های کشورهای شرقی مانند ایران‌‌‌، مصر‌‌‌، اعراب‌‌‌، ترکیه‌‌‌، ماوراء قفقاز و اسیای مرکزی را در تغییر فرهنگ اوکراین مورد تجزیه و تحلیل قرار داده بود. به این نتیجه رسیده است که تاثیر فرهنگ ایران بر فرهنگ اوکراین قابل ملاحظه بوده و آثار این تغییرات در جای جای اوکراین به چشم می خورد.

نیز نگاه کنید به

ایران شناسی در کانادا؛ ایران شناسی در روسیه؛ ایران شناسی در تونس؛ ایران شناسی در ژاپن؛ ایران شناسی در لبنان؛ ایرانشناسی و ایرانشناسان در چین؛ ایران شناسی در سنگال؛ ایران شناسی در مالی؛ ایران‌شناسی در تایلند؛ ایران شناسی و ایرانشناسان در اسپانیا؛ ایران شناسی و ایران شناسان اردن؛ ایران شناسی در اتیوپی؛ ایران شناسی در سیرالئون؛ ایران شناسی در قطر