باورهای عامیانه در مصر
مفهوم جن هر چند ریشه دینی دارد، در میان برخی تودههای مردم مصر با برداشتهای خرافی همراه است. آنان باور دارند که جنها دارای سلطه قدرتمندانهای بر همه عناصر حیاتاند و به هر شکلی که بخواهند خود را نشان میدهند؛ گاه در قامت انسان و گاه در هیئت حیوان و یا به شکل سنگ یا گیاه. به باور عوام، جنها در کوههای قاف سکونت دارند. در ادبیات عامه مردم مصر، اصطلاح «فلان جن» و «جماعة جن» حسب مورد، گاه به افراد هوشمند و گاهی نیز به افراد شرور اشاره دارد. مردم به خصوص کودکان و زنان تصور میکنند که جنها، شب ها در هیئت سگ یا گربه در میآیند و لذا از پرتاب سنگ به سگ و گربه در شب پرهیز میکنند. چنانچه شبی گربهای ناآشنا در خانهای دیده شد تردیدی ندارند که جن است و حرکات و سکنات حیوان را تحت نظر گرفته درباره آن به بحث و گفتوگو میپردازند؛ حتی چنانچه آن حیوان تکه گوشتی را با خود برد، او راتعقیب نمیکنند.[۱]
عوام مردم مصر باور دارند که برخی از بیماریها ناشی از خشم جنهاست و لذا شبهای جمعه پس از نماز عشاء، نوعی شکر قرمز را در آب حل میکنند و درون ظرفی قرار داده تا فرد بیمار، یا نماینده او آن را به سطح پشت بام ببرد و در سکوت کامل آن را بر سطح بام بریزد. این عمل را حداقل به مدت سه هفته ادامه میدهند تا به باور آنها جن از آنان راضی و بیمار شفا یابد. آنان، عفریتها را عامل همه شرها، فسادها و بدیها تلقی میکنند و محل سکونت آنها را در اماکن دور افتاده و یا قبرستانها میدانند و اینکه خداوند در ماه رمضان با حبس کردن عفریتها مانع اذیت و آزار رسانی آنها به انسانها میشود. مردم بیسواد و یا کمسواد مصری در تفسیر پدیدههایی چون وزیدن باد و برخاستن گرد و خاک، معتقدند این پدیدهها نتیجه خرابکاری و فساد برخی از جنیان بر روی زمین است که تمایل به شر دارند.[۲]
مردم عامی مصر از برخی اسامی چون سعد و برخی رنگها مثل سبز برداشت خوشبینانه دارند؛ مشاهده ظرف خالی و یا جارو کردن پس از غروب آفتاب و یا فروش سوزن پس از عصرگاه را شوم میدانند. همچنین تصور میکنند که خیاطی در شب سبب آزار اموات میشود و لذا از دوختن در شب اکراه دارند. در برخی از روستاها حساسیت نسبت به این مورد خیلی بالاست، به گونهای که پس از عصر، سوزن به دست کسی نمیدهند و چنانچه ضرورت چنین کاری وجود داشته باشد آن را روی قرص نانی گذاشته به متقاضی میدهند، او نیز نان را گرفته و با دستان پوشیده خود سوزن را برمیدارد. از دیگر باورهای عامیانه مصریان آن است که چنانچه درب خانههای مسکونی آنها به سمت شمال باشد عامل خیر و سعادت است، دربی که به سمت غرب باشد، علامت ریاست و آقایی است و باز شدن درب خانه به سمت شرق به معنای سلامتی و صحت و بالاخره دربی که به سمت جنوب باز شود، نشانه فقر و تنگدستی است.[۳][۴]
نیز نگاه کنید به
مصر؛ فرهنگ عمومی در مصر؛ اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در روسیه؛ اساطیر و افسانههای کانادایی؛ اساطیر و افسانهها و قصههای عامیانه در تونس؛ اسطوره ها و افسانه های چینی؛ باورهای عامیانه مردم ژاپن؛ افسانه های ژاپنی؛ اساطیر ژاپن؛ اساطیر، افسانهها و قصههای عامیانه سنگال
کتابشناسی
- ↑ موسوعة مصر الحديثة (1997). مصر: الهيئة العامة للكتاب، وزارة الثقافة، ج 9، ص111.
- ↑ موسوعة مصر الحديثة (1997). مصر: الهيئة العامة للكتاب، وزارة الثقافة، ج 9، ص112 و 113.
- ↑ موسوعة مصر الحديثة (1997). مصر: الهيئة العامة للكتاب، وزارة الثقافة، ج 9، ص117 و 118.
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ مصر. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص275-277.