بنادر گرجستان
بندر باتومی
بندر باتومیپایتخت جمهوری خودمختار آجاریا و یکی از بنادر مهم گرجستان در کنار دریای سیاه واقع شده است. این بندر که یکی از مهمترین بنادر دریای سیاه به شمار میرود، اصولاً برای حمل و نقل نفت و فرآوردههای نفتی تأسیس شده است. باتومی، نقطه پایانی شبکه خط آهن قفقاز جنوبی است. بندر باتومی با 136 هزار نفر جمعیت، دارای فرودگاه بوده و از مراکز صنایع گرجستان به شمار میرود. به علت موقعیت جغرافیایی خود و اقلیم مناسب، دارای مراکز استراحتگاهی و آسایشگاهی است و در دوران شوروی از شهرهای توریستی بود.
از صنایع مهم باتومی میتوان از پالایشگاه نفت نام برد که با استفاده از نفت دریافتی از طریق لوله نفتی باکو باتومی، نفت خام منابع نفتی آذربایجان را تصفیه و صادر میکرد. ماشینسازی، صنایع سبک، صنایع محصولات غذایی، کارخانه تولید چای، تولید کنسانتره مرکبات، تولید آسفالت و بتون، ادوات الکترونیکی و مجتمع تولیدی صنایع چوبی از جمله شاخههای مهم صنعت در باتومیاست.
از مراکز علمی و فرهنگی شهر میتوان از دانشگاه باتومی، تئاتر نمایشی، شعبه آکادمی علوم گرجستان، انستیتو علوم و تحقیقات دریایی، موزه و تعدادی دیگر را نام برد. باتومی در محل ویرانههای قلعهای تاریخی مربوط به قرون وسطی شناخته شده است کهاین قلعه «باتوم» نام داشت. باتومی در قرن هفدهم توسط ترکهای عثمانی اشغال شده و در سا ل 1878 به تصرف امپراطوری روسیه درآمده و جزو قلمرو این امپراطوری شد. پس از تأسیس راه آهن باتومی باکو در سال 1883 و احداث خط لوله انتقال نفت باکو ـ باتومیدرسال 1907، این شهر به بندری مهم تبدیل شد.
اقلیم باتومیگرم و مرطوب است. متوسط درجه حرارت سالانه آن به 14 درجه سانتیگراد میرسد. بارندگی سالانه آن به طور متوسط 2500 میلی متر است و دارای زمستانهای معتدل و تابستانهای گرم است. این شهر دارای مراکز استراحتگاهی، آسایشگاهی، درمانی و توریستی است. فصل شنا در سواحل باتومی از ماه میتا ماه اکتبر است.
بندر پوتی
پوتی یکی از بنادر عمده دریای سیاه است که در استان سامقره لو قرار دارد. در منابع یونان باستان از این بندر به نام «فازیس» یاد شده و آن را به عنوان یکی از مراکز اقتصادی و فرهنگی ذکر کردهاند. سابقه آن به بیش از دو هزار سال پیش تخمین زده میشود. همان طور که در افسانههای باستانی آمده، درست در همین نقطه بود که کشتی «آرگونات» لنگر انداخته است. در روزگاران کهن راههای بازرگانی اروپا به هندوستان از دهانه رود فازیس (پوتی) میگذشت. برای دریانوردان یونان، فازیس نقطه اصلی بازرگانی و حمل و نقل در دریای سیاه به ویژه پس از به زیر آب رفتن «دیوسکوریا» بود. فازیس دردوره باستان به جهت آکادمیخود معرو ف بود. جوانانی از نقاط دور دست برای آموزش فلسفه، دستور زبان، علوم دینی و حساب بهاین مدرسه میآمدند. نام امروزی شهر پوتی، از منابع کتبی گرجی قرن 8 میلادی بدست آمده است. در قرن 16 میلادی سلطان عثمانی در اینجا دژی بنا کرد که از آن بنا، برجی بجای مانده است. در سال 1828 توسط سپاهیان روسیه تزاری تسخیر شد و در سال 1858 به عنوان شهر بندری شناخته شده. در این زمان قایقهای ماهیگیری از کریمه، کشتیهای بادبانی ترک و پارهای اوقات کشتیهای رومی و شرکتهای بازرگانی خارجی در این بندر پهلو میگرفتند.
در پایان سده 19 میلادی در ارتباط با ساخت راهآهن از تفلیس به پوتی، بندر عمیقتر شده و برای دسترسی کشتیهای بزرگ آماده شد. مسئول طرح راهآهن و تعریض «نیکونیکولادزه» یکی از نویسندگان و شخصیتهای برجسته گرجی بود.
امروز پوتی یکی از بزرگترین بنادر دریای سیاه است. در لنگرگاه بندر میتوان تعداد زیادی از شناورهای تجاری را با پرچم کشورهای گوناگون مشاهده کرد. مهمترین کالاهایی که از بندر بارگیری میشود سنگ منگنز معادن «چیاتورا» است. غله، الوار، سیمان، ذغال سنگ، اتومبیل، چای، شراب، و دیگر کالاها نیز از بندر پوتی بارگیری میشود. اداره ماهیگیری گرجستان در این بندر مستقر شده است در پائیز و زمستان، ماهیگیران دام گستر از بندر پوتی برای ماهیگیری در آبهای اقیانوس اطلس و آرام آماده میشوند.
پس از فروپاشی شوروی، پوتی شاهد درگیریها و جنگهای داخلی گرجستان بود. پس از تعطیلی فعالیتهای بندر سوخومی به علت جنگهای داخلی آبخازیا، بندر پوتی به بندری فعال تبدیل شده و همه روزه بر اهمیت بیشتر آن افزوده میشود.
طرحهای ساختمانی بزرگی در پوتی در دست اجرا است که ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر را افزایش خواهد داد. در آیندهای نزدیک پوتی با امکانات بندری خود و دارا بودن فضای مناسب جغرافیایی برای گسترش زیر ساختهای بندری، جاده و راهآهن، نقطه نهایی دالان ترانزیتی «آسیا اروپا» و نقطه ارتباطی مهم قفقاز جنوبی با ایران و آسیای مرکزی خواهد شد. جمعیت شهر پوتی در سال 1993 به 60 هزار نفر رسید[۱].
نیز نگاه کنید به
شهرهای مهم گرجستان؛ جغرافیای طبیعی و انسانی گرجستان
کتابشناسی
- ↑ بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ گرجستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص38-40.