پرش به محتوا

بیکاری در عراق

از دانشنامه ملل

بیکاری یکی از مشکلات مهم اقتصادی و اجتماعی عراق در چند دهه گذشته بوده است. به خصوص اینکه جنگ‌ها، تحریم‌ها و بی­ثباتی‌های پی در پی باعث شده تا اشتغال‌زایی در این کشور با چالش‌هایی جدی مواجه شود. هر چند دولتهای مختلف عراق تلاش کرده­اند تا بیکاری را کاهش دهند، اما به رغم برخی پیشرفت‌ها این معضل کماکان تداوم یافته است. در سال 2003 نرخ بیکاری در بین جمعیت بالای 15 سال عراق 1/28 درصد بود و میانگین بیکاری در میان مردان حدود 2/30 درصد و زنان 16 درصد بود. در این سال میانگین بیکاری در مناطق شهری حدود 30 درصد و در مناطق روستایی نیز 4/25 درصد بود[۱].نرخ بیکاری در سال 2004 یعنی اولین سال بعد از تغییر نظام بعث به 80/26 درصد رسید و در سال 2008 به 34/15 درصد کاهش یافت[۲].

طبق آمار منتشرشده توسط سازمان مرکزی آمار عراق وابسته به وزارت برنامه‌ریزی در سال ۲۰۱۸، نرخ بیکاری میان جوانان این کشور به ۲۲.۶ درصد رسید. نرخ بیکاری جوانان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال، ۲۲.۶ درصد بود که بالاتر از میانگین ملی است. بیکاری در میان مردان این گروه سنی ۱۸.۱ درصد و در میان زنان ۵۶.۳ درصد گزارش شد. نرخ مشارکت جوانان در نیروی کار به ۳۶.۱ درصد رسید، به‌طوری‌که مردان جوان ۶۱.۶ درصد و زنان جوان تنها ۸.۸ درصد از این مشارکت را تشکیل می‌دادند. دلایل گسترش بیکاری در عراق شامل عوامل متعددی بوده که به مشکلات اقتصادی و اجتماعی این کشور مرتبط هستند. این دلایل به شرح زیر است:

  • وضعیت اقتصادی نابسامان و جنگ‌های پی‌درپی؛
  • بیکاری پنهان؛
  • افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی؛
  • استفاده از نیروی کار خارجی؛
  • سیستم ناکارآمد در استخدام دولتی؛
  • کمبود حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و؛
  • فقدان هماهنگی بین نظام آموزشی و بازار کار[۳].

بیکاری بالا به خصوص در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی یکی از عوامل اصلی اعتراضات مردمی عراق در سال 2019   در زمان نخست وزیری عادل عبدالمهدی بود. دولتهای بعدی به نخست وزیری مصطفی الکاظمی و محمد شیاع السودانی تلاش کردند تا به این چالش توجه بیشتری داشته باشند. به خصوص در دوره السودانی در طول چند سال چند صد هزار شغل برای فارغ التحصیلان دانشگاهی در موسسات دولتی تعریف شد. لذا با توجه به ضعف بخش خصوصی در چند سال اخیر ایجاد اشتغال عمدتا با تمرکز بر جذب و استخدام نیروها در بخش دولتی بوده که باعث بزرگتر شدن بدنه دولت شده است. نرخ بیکاری عراق در سالهای 2020 تا 2023 به ترتیب 78/15 درصد، 17/16 درصد، 59/15 درصد و 53/15 درصد بوده است[۴]. روندی که نشان دهنده نوسان اندک نرخ بیکاری در عراق در طول این سالهاست.

نیز نگاه کنید به

بازار کار اسپانیا؛ بيكاری بر اساس سطح تحصيلی افراد در اردن؛ بيكاری در اردن بر اساس استان ها؛ بیکاری در اردن؛ ميزان بيكاری در اردن بر اساس رده های سنی؛ ميزان بيكاری در اردن بر اساس شهرنشينی و روستا نشينی؛ میزان اشتغال در اردن؛ میزان اشتغال در اسپانیا؛ میزان اشتغال در روسیه؛ میزان اشتغال در ساحل عاج؛ میزان اشتغال در سیرالئون؛ میزان اشتغال در مالی؛ میزان اشتغال در مصر؛ میزان بیکاری زنان و مردان اردن بر اساس استان ها؛ وضعیت اشتغال مردم اتیوپی؛ وضعیت اقتصادی و معیشتی در سریلانکا؛ وضعیت اقتصادی و معیشتی در لبنان

کتابشناسی

  1. عبدجاسم، عبدالرسول(2008)، "البطاله فی العراق: الواقع والحلول"، مجله المنصور،  العدد 11، ص 5.
  2. محمودی عبداالله الشمری(2013)، واقع وأسباب البطاله فی العراق بعد عام (2003)و سبل معالجتها، مجله كلیه بغداد للعلوم الاقتصادیه الجامعه، العدد السابع و الثلاثون، ص 133.
  3. تماره عماد، قوى عامله معطله تترحم على أیام صدام حسین، (26/7/2019)، علی الموقع: https://www.aljazeera.net/blogs/2019/7/26
  4. MacroTrends, Iraq Unemployment Rate 1991-2024, available at https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/IRQ/iraq/unemployment-rate

نویسنده مقاله

علی اکبر اسدی