تولد و وفات چوئن لای

چوئِن ­لای در تاریخ پنجم ماه مارس 1898 میلادی، در خانواده ­ای نسبتا مرفه و اشرافی و اهل علم و دانش در استان جِه­ جیانگ در شرق چین به دنیا آمد.

وی پس از تولد از سوی عمویش كه فرزندی نداشت، به فرزندی پذیرفته شد و پس از مرگ عمو، زیر نظر همسر عمویش كه بانویی فرهیخته بود بزرگ شد. نا مادری مهربان چوئِن­ لای در سنین کودکی به او خواندن و نوشتن را آموخت به نحوی كه در 8 سالگی او می ­توانست اغلب رمان­ های كلاسیك چینی را بخواند.

چو در9 سالگی مادر اصلی و در10 سالگی مادر خوانده‌ی خود را از دست داد و لذا تحت تكفل و سرپرستی عموی دیگرش در شهرستان شِن ­یانگ(ShenYang) در شمال چین قرار گرفت.

در این شهر چوئِن­ لای وارد مدرسه ­ای شد كه سیستم آموزشی غرب در آن جا آموزش داده می ­شد. در این مدرسه وی افزون بر فراگیری زبان انگلیسی و سایر علوم روز، با آثار نویسندگان روشنفكر چینی نیز آشنا شد.

در سال 1913، با انتقال عموی چوئِن­ لای كه شغل دولتی داشت به شهر تیَن­ جین(Tian Jin)، وی وارد مدرسه‌ی راهنمایی مشهور نانكَی( Nankai)شد كه مدیر آن یكی از شخصیت های برجسته‌ی آموزشی قرن بیستم چین به نام جانگ بولینگ(Zhang Boling)بود.

اغلب دانش آموزان این مدرسه، رهبران آینده‌ی كشور چین در زمینه­ های مختلف شدند. چوئِن ­لای به خاطر استعداد و توانایی بالای آموزشی، از سوی مدیر مدرسه برای ادامه‌ی تحصیل به ژاپن(1917) و سپس به فرانسه اعزام شد.

روزهای پایانی

چوئِن­ لای در سال­های آخر عمر خود به شدت مورد هدف انتقادات مائو و باند چهار­نفره قرار گرفت و آن­ها با اجرای برنامه ­های مختلف تلاش کردند وی را تحقیر و از چرخه‌ی قدرت حزبی کنار بگذارند. به هرحال، در اواخر سال 1974، مشخص شد که چوئِن­ لای به سرطان مبتلاست و در بیمارستان بستری شد، اما از همان بیمارستان کارهای روز مره‌ی کشوری را از طریق معاونش دِنگ شیائو­پینگ، پیگیری می ­کرد تا این که بالاخره در تاریخ 8 ژانویه­ ی 1976، در 77 سالگی چشم از جهان فروبست. پس از مرگ وی، علی­رغم اصرار افراد و شخصیت ­های مختلف و حتی تقاضای40 نفر از فرماندهان ارشد و ژنرال­ های بلند مرتبه­ ی ارتش، مائو به بهانه­ های مختلف از جمله بیماری، نه در بیمارستان به عیادت چو رفت و نه بر سر جنازه­ ی او حاضر شد و نه پذیرفت با صدور بیانیه­ ای از خدمات برجسته‌ی چوئِن­ لای تقدیر و ستایش نماید. ولی علی­رغم این برخورد نا مناسب مائو و باند چهارنفره، مردم چین و سیاستمداران جهان شخصیت وی را مورد ستایش قرار داده و مرگ او را ضایعه ­ای برای ملت چین و صلح جهانی دانستند.

مخالفان چوئِن ­لای حتی به مردم اجازه ندادند در مراسم رسمی به خاک سپاری او در خور شأن این چریک و سیاستمدار پیر در عزای او شرکت کنند. از استفاده از بازوبند عزا و چاپ پلاکارد و پوستر نیز جلوگیری کردند. ولی 3 ماه بعد، در فستیوال مردگان، صدها هزار نفر از اقشار مختلف مردم و سیاست­مداران چینی، در میدان تیان آن­مِن گرد_­هم آمده و با نثار گل و سرودن شعر و نوشتن پلاکارد، از نخست وزیر دوران سختی ­ها و مشکلات خود قدردانی کردند.

این تجمع که در واقع علیه مائو، انقلاب فرهنگی، و روند جاری کشور و در حمایت از تفکرات و خدمات چوئِن ­لای و دِنگ شیائو­پینگ بود، روز بعد نیز ادامه یافت که در پایان روز دوم با یورش پلیس و دستگیری صدها نفر تظاهرات کننده، هم چون عمر چوئِن­ لای، به پایان رسید.

نیز نگاه کنید به

 چوئن لای، نخست وزیر مادام العمر جمهوری خلق چین؛ دنگ شیائوپینگ، معمار اصلاحات چین؛ مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین