رودهای اردن
رود اردن رودخانه اي است در جنوب غرب آسيا که به بحر میت مي ريزد و طول آن 251 کيلومتر است.
اخيراً اين رودخانه مرزهاي مورد مناقشه اسرائيل و قلمرو فلسطين را در بر مي گيرد. گروهي از پيروان دين هاي ابراهيمي اين رودخانه را مقدس مي دانند. در عقايد مسيحيت اين رودخانه، همان رودخانه اي است که عيسي مسيح (ع) در آن توسط جان دِ بپتيست 1غسل تعميد داده شد. دولت هاشميه اردن نام خود را از اين رودخانه برگرفته است.
اين رودخانه به سرعت 75 کيلومتري خود را تا درياچه باتلاقي هولا2 که اندکي بالاتر از سطح درياست مي پيمايد. با عبور از اين درياچه، رودخانه اردن 25 کيلومتر ديگر به طرف درياي گاليله3 پيش مي رود. اين رودخانه در آخرين مرحله حرکت خود مسير پر پيچ و خم خود تا درياي مرده را طي مي کند. در اين مرحله دو شاخه اصلي يعني رودهاي يرموک و جبّارک به اين رود مي پيوندد. در سال 1964 اسرائيل با احداث سد آب درياي گاليله را که منبع اصلي تامين آب اردن است به سوي منبع ملي آب منحرف کرد. اردن نيز در سال 1964 کانالي احداث کرد که آب را از رودخانه يرموک که از شاخه هاي اصلي رود اردن است به ساير مناطق انتقال داد. آب اين رودخانه مهم که نقش حياتي براي سرزمين هاي خشک اين نواحي دارد منشأ اختلاف بين لبنان، سوريه، اردن، اسرائيل و فلسطين است. ميانجيگري آيزن هاور4 نيز در اين خصوص به نتيجه نرسيد زيرا دولت هاي عربي حاضر به قبول سهم 33% اسرائيل در حالي که تنها 23% آب از آن جا سرچشمه مي گرفت، نبودند. بعد از احداث منبع ملي آب توسط اسرائيل، سوريه و اردن تصميم گرفتند آب را از منابع منحرف کنند و اين اقدام باعث حمله نيروي هوايي اسرائيل در آپريل 1967 به سوريه و آغاز جنگ 6 روزه در 2 ماه بعد شد.
رودخانه زرقاء: اين رودخانه بزرگ ترين شاخه رود اردن بعد از رود يرموک است. اين رود همچنين دومين رودخانه بزرگ منطقه است که آب پخشان آن بسياري از مناطق پرجمعيت ناحيه شرقي رود اردن را در بر مي گيرد. سر منشأ اين رودخانه از چشمه هاي نزديک امان است که در دره اي عميق و وسيع (رود جبّارک) جاري مي شوند. اين رودخانه به شدت آلوده است و پاکسازي آن يکي از الويت هاي وزير محيط زيست اردن است. بر اساس مستندات زمين شناسي، عمر رودخانه الزرقاء حدود 30 ميليون سال است. در ابتداي اين رود شهر عين الغزه قرار دارد که مکان باستاني مهمي است و از عصر نوسنگي به جاي مانده است. يافته هاي باستان شناسي حاکي از اين موضوعند که حاشيه اين رودخانه منبعي غني از گياهان و جانوران بوده است. رودخانه الزرقاء به واسطه ذخاير کهرباهاي خود مشهور است.
رودخانه يرموک: اين رودخانه بزرگ ترين سرشاخه رود اردن است که تمام فلات حوران را آبياري مي کند. اين رودخانه مرز بين اسرائيل و اردن را در نزديکي دره اردن و بين سوريه و اردن شکل مي دهد. اين رودخانه مرزهاي جنوبي بلندي هاي جولان است. جنگ مهم يرموک بين مسلمانان عرب و امپراطوري بيزانسي ها در سال 636 ميلادي در جنوب اين رود به وقوع پيوست. (4)