محدودیت های اعمال قدرت نرم چین

بخشی از تصویر مثبت چین در جهان به عملکرد آن در داخل کشور بستگی دارد، مانند حرکت به سمت ایجاد عدالت اجتماعی، استقرار دموکراسی، دستیابی به ثبات اجتماعی، ادامه‌­ی رشد پایدار، و بهبود محیط زیست. بنابراین، تشکیل نوعی قدرت نرم داخلی که از یک جامعه­‌ی هماهنگ سرچشمه می­ گیرد، به طور مستقیم به اعتبار بین المللی آن هم می­ افزاید و برعکس هرگونه نا آرامی­‌های داخلی، زمینه‌­ی مخدوش شدن تصویر بیرونی چین را هم مهیا می سازد. توسعه­‌ی خارق العاده­‌ی اقتصاد داخلی چین، اگرچه از یک نظر برای اکثر مردم این کشور مثبت است، از سوی دیگر زمینه را برای تنش­ه‌ای اجتماعی و بعضا بی ثباتی آن فراهم کرده است که تصاحب زمین­‌های کشاورزان از سوی مقامات دولتی، تخریب محیط زیست، و نا برابری شدید ثروت، از عوامل مهم این نا رضایتی‌­هاست.

به طور­کلی، می ­توان عوامل محدودیت کننده‌­ی قدرت نرم چین را در 3 محور زیر خلاصه کرد:

1-عدم تعادل در منابع اولیه‌­ی موجود با میزان نیازها

کشور چین، در میان ده کشور اول دارای بالای یکصد میلیون نفر جمعیت، از نظر منابع اولیه‌­ی داخلی، پس از ژاپن، در ردیف آخر قرار دارد. امروزه، رقابت برای به دست آوردن منابع، برای تمام قدرت­‌ها یک موضوع کلیدی است. چین با داشتن بزرگ­ترین جمعیت جهان و سریع­ترین رشد اقتصادی و پایگاه‌­های تولیدی، نیازمندیش به منابع طبیعی اولیه هنگفت و رو به افزایش است. به همین جهت، دنیای غرب از رقابت چین در دسترسی به منابع جهانی از جمله نفت و گاز، در هراس است. این رقابت‌­ها در غرب آسیا و شمال آفریقا از رقابت در آمریکای لاتین و شرق آسیا نیز حساس­تر است. با توجه به این که چین از نظر نظامی توان رقابت با آمریکا و متحدانش را ندارد، بایستی استراتژی خود را بین دوخط برقرار سازد: از درگیری نظامی با آمریکا و اقمارش به پرهیزد، و همزمان با سایر کشورها که نمی ­خواهند تحت نفوذ آمریکا باشند، اتحادیه­‌های چند جانبه­‌ی سیاسی و تجاری امضا کند تا ضمن تضمین تأمین منابع و مواد اولیه­‌ی لازم و ضروری برای ادامه‌­ی رشد و توسعه، به ویژه انرژی، جایگاه بین المللی خود را نیز حفظ نماید. این کمبود منابع، در زمینه‌­ی اقلام و کالاهای فرهنگی نیز صادق است. اگرچه این کشور از نظر جذابیت فرهنگی منابع زیادی دارد، ولی از نظر تولیدات فرهنگی و بازار خیلی قوی نبوده و قابل مقایسه با تولیدات فرهنگی امریکا و اروپا نیست. طبق آمار، تنها 4درصد از منابع فرهنگی و اطلاعاتی جهان در چین تولید می­ شود. بنابراین، برای کشور چین، پرهیز از درگیری، ادامه‌ی توسعه‌­ی اقتصادی، نیاز به منابع تضمین شده، عوامل مهمی برای تقویت قدرت نرم این کشور به شمار می­ روند.

2-شکننده بودن مشروعیت نظام سیاسی حاکم در عرصه­‌ی داخلی و بین المللی

رشد و توسعه‌­ی اقتصادی چین، هنوز به سایر بخش‌­های توسعه‌­ی انسانس منجر نشده است. هنوز جامعه­‌ی چین در زمینه‌­های امنیت اجتماعی، آموزش، بهداشت، حفاظت از محیط زیست، و حاکمیت قانون، با چالش­‌ها و مشکلات زیادی مواجه است. فساد فراگیر اداری، افزایش فاصله­‌ی درآمد، و فاصله­‌ی طبقاتی و امکانات موجود در مناطق شهری و روستایی، مناطق توسعه یافته‌­ی شرق با مناطق محروم و عقب افتاده­‌ی غرب کشور نیز از دیگر چالش­‌های پیش روی قدرت نرم چین در داخل است که هر آن احتمال زیر سئوال بردن مشروعیت سیاسی حزب حاکم کمونیست را در پی داشته که نتایج آن در عرصه­‌ی بین المللی نیز اثر گذار است. لذا، مشروعیت سیاسی این کشور با بحران عدم اجرای اصلاحات سیاسی و دوستی و همکاری پکن با دیکتاتورهای جهان و نبود دموکراسی، آزادی، و حقوق بشر در این کشور، در معرض خطر قرار گرفته و توجه جامعه‌­ی جهانی را به عدم رعایت حقوق بشر متوجه دولت چین ساخته و از مشروعیت آن می­ کاهد.

3-نبود برنامه و دستور کار منسجم برای استفاده از قدرت نرم

نبود برنامه و طرح منسجم برای سازماندهی و استفاده از قدرت نرم چین از دیگر چالش‌­های پیش روی این کشور است. علی­رغم توسعه­‌ی موفقیت آمیز قدرت نرم، چین هنوز نتوانسته منابع قدرت نرم خود را برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی خود تلفیق و مورد استفاده قرار دهد. فاصله‌­ی میان سیاست خارجی بین المللی و با اعتماد به نفس و سیستم سخت­گیرانه‌­ی سیاست داخلی، در واقع به عاملی برای عدم تعادل میان سه پایه­ ی اصلی قدرت نرم این کشور شده است که عبارتند از: جذابیت فرهنگی، الگوسازی در مورد ارزش­‌ها و سیاست­‌های داخلی و ارزش‌­هایی که از طریق سیاست خارجی مطرح می­ شود. این عدم تعادل دست مشروعیت پکن را در استفاده‌­ی بهینه از قدرت نرم بسته است.

نیز نگاه کنید به

 قدرت نرم اژدهای زرد؛ مولفه های قدرت نرم چین؛ سایر منابع قدرت نرم چین