مشترکات و تمایزات فرهنگی ایران و اردن

از دانشنامه ملل

پیشینه روابط رسمی فرهنگی ایران و اردن به موافقت‌نامه فرهنگی منعقد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی اردن‌‌ هاشمی که شامل یک مقدمه و سیزده ماده است و در‌تاریخ ششم اردیبهشت ماه 1339 در تهران به امضای نمایندگان مختار طرفین رسیده است برمی‌گردد؛ این ‌قانون مشتمل بر ماده واحده و متن موافقت‌نامه ضمیمه‌ای است که در تاریخ بیست و سوم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس سنا‌ رسیده و متعاقبا در جلسه روز سه‌شنبه بیست و هفتم بهمن ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است.

در این موافقت‌نامه فرهنگی آمده است که ‌نظر به این که دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی اردن‌ هاشمی علاقمند به تحکیم روابط دوستی فیمابین و خواهان بسط و توسعه همکاری ‌فرهنگی بین دو کشور می‌باشند تصمیم به انعقاد موافقت‌نامه فرهنگی گرفته و برای این منظور نمایندگان مختار خود را به ترتیب زیر تعیین نمودند:

از طرف دولت شاهنشاهی ایران جناب آقای عباس آرام وزیر امور خارجه.

از طرف دولت پادشاهی اردن‌ هاشمی جناب آقای سعد جمعه سفیر کبیر دولت پادشاهی اردن‌ هاشمی در ایران.

که پس از مبادله اختیارنامه‌های خود و اطمینان به صحت آن‌‌ها به شرح زیر موافقت حاصل نمودند:

‌ماده 1- هر یک از طرفین متعاهدین کوشش خواهد نمود که روابط فرهنگی بین دو کشور را بسط داده و بدین وسیله موجبات تشیید روابط معنوی ‌دو ملت را بیش از پیش فراهم سازد.

ماده 2- طرفین متعاهدین مبادلات فرهنگی میان افراد دو کشور در مسائل علمی و ادبی و هنری و مخصوصاً مواردی را که ذیلاً توضیح داده‌ می‌شود تشویق خواهند نمود.

الف - ایجاد تسهیلات برای مبادله کتب عام‌المنفعه و نشریه‌های سودمند.

ب - ایجاد تسهیلات برای مبادله فیلم‌های ملی به منظور شناسایی افراد هر یک از دو کشور به اوضاع و احوال کشور دیگر.

ج - تأسیس نمایشگاه‌های هنرهای ملی.

د - تسهیل بازدیدهای دسته‌جمعی دانشجویان.

ماده3- طرفین متعاهدین موافقت می‌کنند که بازدید استادان و سخنرانان و نویسندگان و هنرمندان و دانشجویان را از کشور یکدیگر تشویق نموده و‌ برای این منظور در حدود امکان مساعدت‌های نقدی و کمک‌های تحصیلی به عمل خواهند آورد.

ماده4- سعی خواهد شد که کرسی‌های تدریس زبان فارسی در دانشگاه‌های اردن‌ هاشمی و کرسی‌های تدریس زبان عربی در دانشگاه‌های ایران ایجاد و‌ توسعه داده شود.

ماده5- طرفین متعاهدین تعهد می‌کنند که در کتب تحصیلی و سایر تشریفات رسمی احترام رؤسای دول دو کشور و رعایت حقایق تاریخی از هر‌حیث ملحوظ گردد.

ماده6 - طرفین متعاهدین با وسایلی که در اختیار دارند موجبات تسهیل مسافرت و سیاحت را که به وسیله مؤثری برای حسن تفاهم میان اتباع دو‌ کشور است فراهم خواهند آورد.

ماده7- طرفین متعاهدین برای تعیین ارزش گواهینامه و دیپلم و دانشنامه‌هایی که از طرف مقامات صلاحیت‌دار یکی از طرفین صادر می‌شود موافقت‌نامه ‌مخصوصی منعقد خواهند نمود و معادل بودن تحصیلات ابتدایی و متوسطه و عالی هر یک از دو کشور را در کشور دیگر به رسمیت خواهند شناخت.

‌ماده8- دولتین متعاهدین موافقت می‌نمایند که دانشجویان آن‌‌ها در مؤسسات فرهنگی هر یک از دو کشور تحصیلات خود را در رشته‌های علمی و‌ ادبی و فنی طبق قوانین و مقررات کشور محل اقامت دانشجو تعقیب نمایند.

در ضمن ‌ماده 11 آمده که دولتین متعاهدین مسابقات ورزشی و همکاری بین سازمان‌های ورزش و تربیت بدنی و پیشاهنگی طرفین را در حدود امکان تشویق خواهند ‌نمود.

ماده12- طرفین متعاهدین تدابیر لازم برای اجرای مفاد این موافقت‌نامه اتخاذ خواهند نمود و تشکیل مؤسسات فرهنگی را در کشورهای یکدیگر اجازه‌ خواهند داد مؤسسات فرهنگی مزبور در هر حال تابع مقررات و قوانین جاریه کشوری که مؤسسه فرهنگی در آنجا تشکیل شده است خواهند بود[۱].

پس از سفر پادشاه ایران به اردن در سال 1388 و بستن موافقت‌نامه فرهنگی بین دو کشور، همکاری فرهنگی بین مقامات مربوطه طرفین آغاز گردید و در هر سال تحصیلی بورس‌هایی از طرف ایران در اختیار اردن گذاشته شد[۲]. در سال 1347 از جانب فرح پهلوی دو بورس تحصیلی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران در اختیار دو دانشجوی اردنی گذاشته شد.

انجمن دوستی ایران و اردن در سال 1350 به ریاست امیر محمد برادر ملک حسین در امان تشکیل شد و جلسات متعددی در کاخ سنای آن کشور ترتیب یافت. در همین سال وزارت پست و تلگراف و تلفن ایران دو بورس آموزش تکنیسین مایکرویو در آموزشگاه تهران پارس در اختیار دولت اردن گذاشت. هم چنین دولت اردن در همین سال تعدادی بورس در اختیار دولت ایران قرار داد[۳]. متقابلاً دولت اردن در سال 1351موفق به دریافت مدال طلای محمد رضا شاه پهلوی در امر پیکار با بی‌سوادی شد[۴].

نیز نگاه کنید به

تاریخ و میراث مشترک فرهنگی فرانسه و ایران؛ تاریخ و میراث مشترک فرهنگی تایلند و ایران؛ مشترکات و تمایزات فرهنگی ایران و گرجستان؛ تاریخ و میراث مشترک فرهنگی قطر و ایران

کتابشناسی

  1. برگرفته از https://rc.majlis.ir/fa/law/show/95744 مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
  2. آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 46
  3. آقائی مریان، سید جعفر(1381 - 1380)، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با کشور پادشاهی اردن‌ هاشمی، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم سیاسی، ص. 46
  4. لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)