میزان بودجه ی تحقیقاتی در چین

در سال 1995 میلادی، نسبت هزینه‌های پژوهشی و تحقیقاتی چین به تولید ناخالص این کشور تنها ۰/۶ درصد بود در حالی که این میزان در سال 2004 به ۱/۲ درصد رسید. هم­چنین، تعداد محققان و پژوهشگران عرصه­‌های مختلف در این مدت با 77 درصد افزایش به 926 هزار نفر بالغ شد که نسبت به ۱/۳ میلیون نفر پژوهشگر در آمریکا در جایگاه دوم جهان قرار دارد. طبق آمار، بودجه‌ی تحقیقاتی کشور چین، سالانه با بیش از 20 درصد افزایش در سال 2006 بالغ بر 136 میلیارد دلار رسید که پس از آمریکا (با 330 میلیارد دلار) در جایگاه دوم جهان جای گرفته و ژاپن (با 130 میلیارد دلار) در مقام سوم است.

هم­چنین، بر اساس پیش بینی آکادمی ملی علوم بریتانیا، با بازگشت فارغ التحصیلان چینی از خارج از کشور، چین از نظر تولید تحقیقات علمی می‌تواند در سال ۲۰۱۳، یعنی به مراتب زودتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، از آمریکا پیشی بگیرد. به نظر می‌رسد کشوری که روزی قطب نما، باروت، کاغذ و چاپ را اختراع و به جهان عرضه داشته است، بار دیگر و به زودی از نظر علمی، در صدر جهان قرار گیرد. داده‌های این تحقیق نشان می­ دهد که در سال ۱۹۹۶، سال آغاز این تحقیق، آمریکا ۲۹۲,۵۱۳ مقاله علمی منتشر کرده، که بیش از ده برابر مقالات علمی چین در حدود ۲۵,۴۷۴ بوده است. این در حالی است­ که در سال ۲۰۰۸، تعداد مقالات علمی منتشره در آمریکا با کمی افزایش به بیش از ۳۱۶ هزار مورد رسیده است ولی تحقیقات علمی منتشر شده در چین بیش از هفت برابر شده است. در پیش بینی­‌های قبلی تصور می‌شد که چین احتمالا بعد از سال ۲۰۲۰ میلادی از آمریکا جلو بیفتد، اما تحقیقات جدید نشان می­ دهد که این کشور پس از پیشی گرفتن از بریتانیا، اکنون دومین کشور بزرگ تولید کننده‌ی تحقیقات علمی در جهان است، و تا دو سال دیگر از آمریکا هم پیشی خواهد گرفت.

پروفسور کریس لوولین اسمیت، مسئول ارشد این تحقیقات می­ گوید: «با توجه به میزان سرمایه گذاری چین در زمینه‌ی تحقیق و توسعه، از شنیدن این پیش بینی تعجب نکردم.» چون دولت چین از سال ۱۹۹۹ به بعد، میزان سرمایه گذاری در زمینه‌ی تحقیقات را سالانه بیست درصد افزایش داده و این رقم اکنون به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد.

این میزان سرمایه گذاری و افزایش سالانه 20 درصدی آن در زمینه­‌های پژوهشی در چین، موجب شده که مجله­‌ی آمریکایی «تحقیق و توسعه» به مؤسسات پژوهشی آمریکا هشدار دهد که به زودی از مؤسسات پژوهشی چین در این زمینه عقب تر خواهند ماند. با توجه به رشد اقتصادی چین و سرمایه گذاری شرکت­‌های چند ملیتی در این کشور، بسیاری از شرکت­‌های بین‌المللی و چند ملیتی مراکز تحقیقاتی خود را به خاطر وجود نیروهای برجسته‌ی علمی در چین، به این کشور منتقل کرده‌اند. برخی از کارشناسان معتقدند جهان پس از پشت سر گذاشتن مسابقات تسلیحاتی وارد مسابقه‌ی نیروی کار ارزان شد و اینک وارد رقابت تحقیق و توسعه (مغز و سر) در زمینه‌ی توسعه‌ی فناوری شده است.

بر اساس گزارش‌های منتشره، بودجه‌ی تحقیقاتی در جهان بالغ بر یک تریلیون دلار است که کشور چین ۱۳/۴ درصد آن را به خود اختصاص داده است و طی چند سال آینده این میزان به بیش از 16 درصد خواهد رسید. این درحالی است که آمریکا ۳۲/۷ درصد بودجه‌ی تحقیقات در جهان را به خود اختصاص داده است.

آمار پایه‌ای سرمایه گذاری در زمینه‌ی تحقیق و توسعه (R and D)توسط شرکت­‌های صنعتی بزرگ و کوچک (2009)

نوع شرکت	بر اساس تعداد محققان تمام وقت (نفر-سال)	هزینه‌های پژوهشی (ده هزار یوان)	پروژه‌های تحقیقاتی تأمین اعتبار شده
جمع کل	1306179	32115692	133994
سرمایه گذاری توسط شرکت­‌های داخلی	952103	23449930	103427
شرکت­‌های دولتی	141029	3222891	16537
شرکت­‌های با مالکیت اشتراکی	9748	436754	1821
سرمایه گذاری توسط شرکت­‌های تعاونی	4508	96938	739
شرکت­‌های با مالکیت مشترک	1901	73116	127
شرکت­‌های با مالکیت مشترک دولتی	1636	66431	99
شرکت­‌های با مسئولیت محدود	418484	10793313	45245
شرکت­‌های با سرمایه گذاری انحصاری	116775	3111622	11852
شرکت­‌های خصوصی	134941	3218079	14843
سایر شرکت­‌ها	2778	98446	444
انواع شرکت­‌های سرمایه گذار هنگ کنگ، ماکائو و تایوان	136209	3123358	12850
انواع شرکت­‌های سرمایه گذار خارجی	217866	5542403	17717

نیز نگاه کنید به

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری چین؛ برنامه های توسعه ی علوم و فنون چین

منبع اصلی

_{سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.}

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی