هندوها در بنگلادش

از دانشنامه ملل

از کل جمعیت بنگلادش (161300000 نفر، طبق آخرین آمار از ویکیپدیا، 2012)، حدود 15 درصد را هندوها تشکیل می دهند. هندوها به گروه ها و طبقاتی تقسیم شده اند. طبقه برهمن ها در راس همه طبقات این دین و روحانی هندوها می باشند. اجرای مراسم دینی و مذهبی، نکاح و مراسم تشییع میت و سوزاندن آن و...، در دست برهمن هاست. طبقه شاتریاها بعد از طبقه برهمن ها می باشد. در گذشته این گروه (شاتریاها) متصدی امور کشوری و لشکری بودند. طبقه کسبه و تجار (ویشیا) نیز بعد از طبقه شاتریاست. این طبقه به انواع داد و ستد و کسب و کار مشغول اند.

مذهب هندو

مذهب هندو از حیث قدمت، کهن ترین مذهب زنده جهان است و اکنون 15 در صد جمعیت بنگلادش را شامل می شود.

این مذهب شارع و پیامبر ویژه ای ندارد و اساسا مذهب بومی و ارثی است و تاریخ آن مانند پیروانش در طول زمان و اعصار دستخوش انقلاب و دگرگونی شده است و در نتیجه «هندویی» با افسانه های گذشتگان و رسوم و عادات نیاکانی و قومی به گونه ای در آمیخته شده که اصول و فروع آن را به آسانی از یکدیگر نمی توان تشخیص داد.

هندویی فقط اسلوبی از اخلاق و مذهب نیست، هر چند قانون اخلاقی و اوامر ونواحی آن، آرام بخش قلوب صدها میلیون تن پیروانش می باشد. مذهب هندو، مکتبی ماورای طبیعی است؛ از این رو هدفش تنها این نیست که پیروانش در این دنیا وجود مقدسی باشند و در عقبی از نعمت های بهشت برخوردار گردند؛ بلکه علت نهایی و منظور اصلی آن است که هر هندو به حقیقت مطلق که در عرف آنان عبارت از روح کلی و ابدی و ماورای هر گونه تمایز و برتر از اسباب وعلل و زمان ومکان و خیر و شر و ضد است، واصل شود. برای وصول به این مقاصد عالی، هر هندو باید در تزکیه نفس بکوشد و اعمال و رفتار و اخلاق خود را به خیر و صلاح ونیکوکاری و بی آزاری مشتاق و راغب گرداند تا از باز پیدایی ها یعنی تولد و مرگ پی در پی آزاد شود و نجات یابد.

سه فرقه عمده میان هندوها وجود دارد که عبارتند از:

ویشنو / ویشنوان (Vaisnavas) ، یعنی پرستندگان ویشنو (Visnu) و شیوا/ شیوان (Saivas) ، یعنی پرستندگان شیوا (Siva) ، و شاکتیان (Saktas) ، یعنی پرستندگان الهه شکتی (Sakti).

هر یک از این سه فرقه به گروه ها یا فرقه های فرعی منقسم می شوند.

فرقه های ویشنوپرستان حداقل به بیست شاخه و فرقه شیواپرستان به ده شعبه و شاکتیان به پنج فرقه مختلف منشعب شده اند.

علاوه بر فرق مذکور، دست کم پانزده فرقه عمده دیگرهم میان پیروان مذهب هندو موجود است.    از این گذشته، جامعه هندو از نظر تکالیف و وظایف مذهبی به چهار طبقه برهمن و شتریا (Ksatriya) و ویشیا (Vaisya) و شودرا (Sudra) منقسم شده اند و اعضای هر طبقه ای وظایف وتکالیف خود را باید انجام دهند.

مهم ترین و معتبرترین نوشته های مقدس مشترک هندوان، کتب ودا(Vedas) ، براهمنا (Brahmana) ، آرایناک (Aranyaka) ، اوپانیشاد ( Upanisad) ، پورانا (Purdna) ها به ویژه کتاب بهگوت گیتا(Bhagavant Giyta) و حماسه راماینه (Ramayana) و مهابهارت (Mahabaharata) است.

نوشته های مقدس دیگری هم از قبیل آگم (Agamas) ها و پانکارا(Pancara)  و تنتره (Tantras) وجود دارند که مورد قبول پیروان فرقه های شیوا پرستان و شاکتیان و و یشنوان است، اما مورد قبول سایر فرق هندو نیست.

این نوشته ها در یک زمان فراهم نیامده و متعلق به ازمنة متوالی است و در یک عرض با هم قرار ندارند. مثلا سرودهای ریگ ودا یک دفعه سروده نشد و مولود فکر واندیشه یک شخص نیست، بلکه اندیشه و اثر گویندگان و شعرای عدیده است که غالبا با هم معاصر نبودند.

در آغاز سرودها به کتابت در نیامد و گویندگان و بازماندگان ایشان پدر به پدر آن ها را در سینه ها محفوظ می داشتند و قرن ها بدین سان گذشت، ولی بعدها مکتوب شدند و پس ازآن در مجموعه ها گرد آمدند.

با گذشت زمان به عللی و عواملی که پوشیده است، به تدریج سه خدای «برهما» و «ویشنو»  و «شیوا» مظهر سه صفت ذات مطلق (Guna) ، یعنی آفرینش ، بقا و فنا واقع شدند.[۱]

همان طور که در بخش تاریخ این کتاب آمده است، بنگال از زمان امپراتوری شاهان گوپتا که هندو بودند شکل گرفت. شاهان گوپتا ابتدا در شمال بنگال و سپس بیهار امپراتوری بزرگ گوپتا را بنیان نهادند. هندوها در سراسر کشور پراکنده بودند، اما در منطقه جنوب مرکزی شامل شهرستان های فریدپور، نادری پور، شریعت پور، گوپال گنج و راجپاری و منطقه جنوب غربی شامل شهرستان های گوبان گنج و ساتخیرا، هندوها دارای اکثریت هستند.[۲]

نیز نگاه کنید به

آیین بودا در بنگلادش ؛ تشیع در بنگلادش ؛ تسنن در بنگلادش

کتابشناسی

  1. جلالي نائيني، سيد محمد رضا (1376)،  هند در يك نگاه. شیراز: انتشارات .صص.31-34
  2. توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ بنگلادش. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)