مدارس و حوزه های علوم دینی در چین

افزون بر مدارس مسجدی که به آموزش قرآن و احکام اعتقادات اسلامی برای عموم مردم به ویژه کودکان و نوجوانان مسلمان می پردازد، از اواخر دهه­1980و به ویژه در اوایل دهه­1990میلادی دو نوع مدارس و حوزه های علوم دینی در قالب دولتی و غیر دولتی در چین تاسیس شدند که عبارت است از:

حوزه های علمیه ی غیر دولتی در چین

افزون بر مدارس مسجدی که به آموزش قرآن و احکام اعتقادات اسلامی برای عموم مردم به ویژه کودکان و نوجوانان مسلمان می پردازد، از اواخر دهه­1980و به ویژه در اوایل دهه­1990میلادی، تعداد زیادی مدارس دینی و یا حوزه­ ی علمیه­ غیر دولتی در سرتاسر مناطق مسلمان نشین چین یکی پس از دیگری با حمایت مالی مردم راه اندازی و به پذیرش طلاب از سراسر چین پرداختند. هزاران طلبه در این مدارس به تحصیل علوم دینی پرداخته و پس از فارغ التحصیل شدن به مناطق و روستاهای دور و نزدیک برای تعلیم علوم قرآنی و دینی اعزام می ­شوند.

امروزه، آموزش ­های اسلامی در چین، در حال احیا و بازسازی هویت جامعه­ ی مسلمانان این کشور و گسترده ­تر ساختن شبکه­ ارتباطات داخلی و بین المللی آنان است. در حال افزایش طلاب و دانشجویان داوطلب تحصیل در مدارس دینی داخلی و خارج از کشور و باز گشت فارغ التحصیلان علوم اسلامی از دانشگاه ­های بین المللی کشورهایی مانند مصر، سوریه، ایران، عربستان، پاکستان، ترکیه و مالزی که تعدادشان بیش از 2000نفر برآورد می ­شود[i]، به این روند سرعت بخشیده است[ii].

حوزه های علمیه یا مدارس علوم دینی دولتی در چین[iii]

دولت چین، پس از پایان انقلاب فرهنگی(1966 تا1976میلادی)، برای جبران خسارات وارده به جامعه­ مسلمانان و کسب اعتماد آنان به دولت کمونیستی، زیر نظر انجمن اسلامی چین که یک سازمان و تشکیلات اسلامی وابسته به دولت است، اقدام به تأسیس و راه اندازی ده حوزه ­ی علمیه ­ی رسمی و دولتی در شهرهای پکن(1955)، کونمینگ مرکز استان یون­نن[iv]، شی­اَن مرکز استان شانسی، شِن­یانگ مرکز استان لیائو­نینگ، شی­نینگ مرکز استان چینگ ­خَی، لنجو مرکز استان گنسو، اینچوان مرکز استان نینگ­شیا[v]، ارومچی مرکز استان سین­کیانگ(1987)[vi]، و جِنگ­جو مرکز استان خِه­نَن نمود. تمام هزینه ­های این مدارس توسط دولت پرداخت و فارغ التحصیلان این مدارس به عنوان استاد و یا امام جمعه و جماعات مساجد زیر نظر دولت و یا مترجم عربی شرکت­ ها و وزارت­خانه­ های دولتی مشغول به کار می­ شوند. برخی از این طلاب نیز برای ادامه ­ی تحصیل به خارج از کشور اعزام و پس از پایان تحصیلات در همین مدارس و یا مسجد به کار گرفته می­ شوند. دوره ­ی تحصیلی این مدارس چهار ساله برای لیسانس و هفت ساله برای دوره­ ی تخصصی(فوق لیسانس) بوده و در پایان تحصیلات، به دانشجویان مدرک معادل کارشناسی و کارشناسی ارشد داده می ­شود.  

نیز نگاه کنید به

• آموزش مسجدی در چین
• مساجد، پایگاه های آموزشی جامعه مسلمانان چین                               

پاورقی

[i] - برآورد شده که تنها در دانشگاه الازهر مصر بیش از 300 دانشجوی مسلمان چینی به تحصیل علوم دینی اشتغال دارند.

[ii] -armijo@post.harvard.edu.  Jackie Armijo. Islamic Education In China.

[iii] - معهد علوم اسلامی چین.

[iv] - در استان یونن حدود 800هزار مسلمان زندگی می کنند. در این استان بیش از 800مسجد فعال است که در تمام این مساجد کلاس های آموزش اسلامی و تدریس اعتقادات دینی برای تمام سنین دایر است. روزنامه چاینا دیلی مورخ 16ماه مه 2009.

[v] - در استان خودمختار مسلمان نشین نینگ شیا بیش از 3000نفر تحت آموزش علوم دینی در مدارس و حوزه های علمیه ی غیر دولتی قرار دارند و 5هزار نفر نیز به صورت پاره وقت در کلاس های آموزش قرآن و عقاید اسلامی شرکت می کنند. بزرگ ترین حوزه علمیه ی استان در شهر لین شیا که بیش از 90 درصد آن مسلمان هستند قرار دارد و این شهر در چین به مکه ­ی کوچک مشهور است.

[vi] - جامعه­ ی علوم اسلامی سین کیانگ در سال 1987تأسیس شده و در 16 رشته­ی علوم اسلامی از جمله تفسیر، حقوق اسلامی، فرهنگ اسلامی، زبان عربی، آموزش کامپیوتر و... به تربیت طلاب و دانشجویان می پردازد. هزینه ­های سالانه­ی این دانشگاه بالغ بر 60میلیون دلار است. در استان سین کیانگ مجموعا بیش از 29هزار نفر در زمینه­های دینی شاغل هستند و بیش از 24هزار مسجد وجود دارد. تنها در شهر ارومچی مرکز این استان بالغ بر 461مرکز دینی و اسلامی فعال است که 433مورد آن مساجد هستند. برای اطلاع از این موارد می توان به خبر منتشره در روزنامه چاینا دیلی مورخ 16 ماه مه2009تحت عنوان(Islamic Studies, Practice alive in Xinjiang) مراجعه نمود.