شاخص های اقتصادی در گرجستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''اوضاع مالي و شاخصهاي اقتصادي'''
=== واحد پول و اجزاء و برابری آن ===
[[پرونده:Georgia currency.jpg|بندانگشتی|350x350پیکسل|واحد پول گرجستان (لار) - برگرفته از سایت georgiantravelguide - قابل بازیابی از: https://georgiantravelguide.com/en/articles/currency-in-georgia]]در سال‌های پس از استقلال با وجود جریانات و درگیری‌های متعدد، امکان به جریان انداختن پول ملی کمتر وجود داشت. روبل روسی و دلار آمریکایی در بازارهای 1991 و - داخلی و مبادلات بازرگانی خارجی مورد معامله قرار می‌گرفت. در سال‌های 94 حتی تا اوایل 1995 نیز «کوپن» در جریان بود که نتوانست موفقیت کسب کند. در سپتامبر سال 1995 پول ملی [[گرجستان]] به نام «لاری» به جریان افتاده و روبل و کوپن، پوند از گردش خارج شد. ارزش برابری لاری در زمان انتشار در مقابل دلار امریکا .........................................  اعلام کرده است.


واحد پول و اجزاء و برابري آن
GDP میزان تولید ناخالص داخلی


در سال هاي پس از استقلال با وجود جريانات و درگيري هاي متعدد، امكان به جريان انداختن پول ملي كمتر وجود داشت. روبل روسي و دلار آمريكايي در بازارهاي 1991 و - داخلي و مبادلات بازرگاني خارجي مورد معامله قرار مي گرفت. در سالهاي 94 حتي تا اوايل 1995 نيز "كوپن " در جريان بود كه نتوانست موفقيت كسب كند. در سپتامبر سا ل 1995 پول ملي [[گرجستان]] ب ه نام "لاري" به جريان افتاده و روبل و كوپن، پوند از گردش خارج شد. ارزش برابري لاري در زمان انتشار در مقابل دلار امريكا .........................................  اعلام كرده است.
صندوق بین‌المللی پول تولید ناخالص داخلی [[گرجستان]] در سال 2009 را 1 درصد و بر اساس پیش‌بینی صندوق مذکور این مجموع در سال 2010 به 3 درصد خواهد رسید. در حالی که رییس بانک مرکزی [[گرجستان]] تولید ناخالص داخلی را در 2% اعلام کرده است. رییس بانک مرکزی [[گرجستان]] معتقد است که این، سال 2009 رقم در نیمه دوم سال 2009 به 2 درصد برسد.


=== درآمد سرانه ===
درآمد سرانه نیز به تبع رشد اقتصادی در سال‌های پس از استقلال با آهنگ منظم و کم رشد داشته است اما در سال‌های اخیر و به ویژه پس از انقلاب رز و اصلاحات داخلی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام شده در این کشور، از رشد مطلوبی برخوردار بوده است و در حالی که در سال 2002 درآمد سرانه بالغ بر 720 دلار بوده و این رقم با رشد قابل توجه در سال 2006 به 1760 دلار رسیده است.


GDP ميزان توليد ناخالص داخلي
=== بودجه مالی و کسری بودجه ===
در اواخر سال‌های حکومت اتحاد جماهیر شوروی بودجه [[گرجستان]] از مقدار کمی مازاد برخوردار بود. حکم اعتبارات ویژه بودجه‌ای [[گرجستان]] از مسکو، بر اساس تخمین صندوق بین‌المللی پول معادل 9/1 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1989 و 1/5 درصد در سال 1991 بود. از دست دادن یک چنین امتیازی یکی از دلایل اصلی زوال قاطع توازن مالی [[گرجستان]] از سال 1991 به بعد بود ه است. بین سالهای 1991 تا 1993 کسری بودجه از 11/3 درصد تولید ناخالص داخلی به 8/33 درصد افزایش داشته است. وقوع حوادث پیش‌بینی نشده (مثل زمین لرزه سال 1991) و بی ثباتی سیاسی طی سال‌های 1992 و 1993 و افزایش دستمزدها موجب افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمدها شده بود.


صندوق بين المللي پول توليد ناخالص داخلي گرجستان در سال 2009 را 1 درصد و بر اساس پيش بيني صندوق مذكور اين مجموع در سال 2010 به 3 درصد خواهد رسيد. در حالي كه رييس بانك مركزي گرجستان توليد ناخالص داخلي را در 2% اعلام كرده است. رييس بانك مركزي گرجستان معتقد است كه اين، سال 2009 رقم در نيمه دوم سال 2009 به 2 درصد برسد.
با تعدیل قیمت‌ها در سطح گسترده کاهش قیمت نان و حمل و نقل تنها از طریق افزایش زیاد یارانه امکان پذیر شده بود. با این حال دولت به منظور جبران یارانه‌های اختصاص یافته به نان و حمل و نقل اقدام به وضع مالیات بر صادرات مرکبات از ماه ژوئن سال 1991 کرد.


با اصلاح نظام مالیاتی که قانون آن در ماه مارس سال 1993 در مجلس به تصویب رسیده و بر اساس آن مالیات مضاعف و مالیات بر تولیدات داخلی جایگزین مالیات بر فروش شد، وضعیت مالی این کشور بدتر شد. تغییرات اساسی در سیستم مالیاتی [[گرجستان]] در ژانویه سال 1994 حاصل شد. نظام مالیاتی جدید مجدداً در دسامبر سال 1994 تحت فشار صندوق بین‌المللی پول اقدام به افزایش نرخ مالیات مضاعف و مالیات بر تولید تا سقف 20 درصد کرد.


'''درآمد سرانه'''
در سال 2004 در [[گرجستان]] یک نرخ مالیات 12 درصدی بر درآمد اعلام گشت. به دنبال آن جمع‌آوری مالیات بطور چشم‌گیری افزایش یافت که به این وسیله بطور قابل ملاحظه‌ای از میزان کسری بودجه عظیم سال‌های گذشته دولت کاسته شد. دولت این کشور، کسری بودجه این سال را 7/6% تولید ناخالص داخلی کشور اعلام نمود.


درآمد سرانه نيز به تبع رشد اقتصادي در سا لهاي پس از استقلال با آهنگ منظم و كم رشد داشته است اما در سال هاي اخير و به ويژه پس از انقلاب رز و اصلاحات داخلي و سرمايه گذاري هاي خارجي انجام شده در اين كشور، از رشد مطلوبي برخوردار بوده است و در حالي كه در سال 2002 درآمد سرانه بالغ بر 720 دلار بوده و اين رقم با رشد قابل توجه در سال 2006 به 1760 دلار رسيده است.
=== بودجه ===
در پی بحران جهانی اقتصاد و مشکلات داخلی [[گرجستان]] در بودجه سال 2009 این کشور مالیات‌ها را تا 500 میلیون لاری کاهش داده است. از جمله مالیات بر درآمد 25 میلیون لاری، مالیات بر سود 83 میلیون لاری، مالیات بر ارزش افزوده 314 میلیون لاری، مالیات بر سهام 58 میلیون لاری، مالیات بر عوارض گمرگی 8 میلیون لاری و سایر مالیات‌ها تا 2 میلیون لاری کاهش می‌یابند.


'''بودجه مالي و كسري بودجه'''
برای برقراری توازن میان این کاهش و به منظور بالا بردن توان مالی ادارات دریافت اعتبار 110 میلیون لاری، درآمدهای جاری تا 9/16 میلیون لاری و افزایش خدمات دولتی تا 9/497 میلیون لاری در بودجه پیش‌بینی شده است.


در اواخر سال هاي حكومت اتحاد جماهير شوروي بودجه گرجستان از مقدار كمي مازاد برخوردار بود. حكم اعتبارات ويژه بودجه اي گرجستان از مسكو، بر اساس تخمين صندوق بين المللي پول معادل 9/1 درصد توليد ناخالص داخلي در سال 1989 و 1/5 درصد در سال 1991 بود. از دست دادن يك چنين امتيازي يكي از دلايل اصليزوال قاطع توازن مالي گرجستان از سال 1991 به بعد بود ه است. بين سالهاي 1991 تا 1993 كسري بودجه از 11/3 درصد توليد ناخالص داخلي به 8/33 درصد افزايش داشته است. وقوع حوادث پيش بيني نشده (مثل زمين لرزه سال 1991 ) و بي ثباتي سياسي طي سالهاي 1992 و 1993 و افزايش دستمزدها موجب افزايش هزينه ها و كاهش درآمدها شده بود.
خدمات خارجی دولت شامل 9/237 میلیون لاری است که 4/141 میلیون لاری به بانک توسعه آسیایی و 7/96 میلیون لاری جهت اعتبارات سرمایه‌گذاری اختصاص یافته است. دولت همچنین در بخش خدمات داخلی مبلغ 260 میلیون لاری جهت انتشار اوراق بهادار اختصاص داده است.


با تعديل قيمت ها در سطح گستردة كاهش قيمت نان و حمل و نقل تنها از طريق افزايش زياد يارانه امكان پذير شده بود. با اين حال دولت به منظور جبران يارانه هاي اختصاص يافته به نان و حمل و نقل اقدام به وضع ماليات بر صادرات مركبات از ماه ژوئن سال 1991 كرد.
در این بودجه همچنین مبلغ 312 میلیون لاری به بودجه وزارتخانه‌های بهداشت و درمان، کشاورزی، امور پناهندگان و صندوق پروژه‌های منطقه‌ای اضافه شده است.


با اصلاح نظام مالياتي كه قانون آن در ماه مارس سال 1993 در مجلس به تصويب رسيده و بر اساس آن ماليات مضاعف و ماليات بر توليدات داخلي جايگزين ماليات بر فروش شد، وضعيت مالي اي ن كشور بدتر شد. تغييرات اساسي در سيستم مالياتي گرجستان در ژانويه سال 1994 حاصل شد. نظام مالياتي جديد مجدداً در دسامبر سال 1994 تحت فشار صندوق بين المللي پول اقدام به افزايش نرخ ماليات مضاعف و ماليات بر توليد تا سقف 20 درصد كرد.
=== درآمد ===
،3,149/ 4,235 میلیون لاری است: مالیات بر درآمد 4 /5، درآمد کل سال 2006،564/ 521، درآمد سرمایه 5 / درآمدهای جاری حاصل از مواردی غیر از مالیات 7 4,464 میلیون / 194، کل هزینه‌ها و وام‌های خالص 1 / کمک‌های مالی اهدایی خارجی 3 لاری اعلام شده است.


در سال 2004 در گرجستان يك نرخ ماليات 12 درصدي بر درآمد اعلام گشت. به دنبال آن جمع آوري ماليات بطور چشمگيري افزايش يافت كه به اين وسيله بطور قابل ملاحظه اي از ميزان كسري بودجه عظيم سالهاي گذشته دولت كاسته شد. دولت اين كشور، كسري بودجه اين سال را 7/6% توليد ناخالص داخلي كشور اعلام نمود.
=== بدهی‌های خارجی ===
مشکلات و بحران‌های عدیده اقتصادی [[گرجستان]] موجب شده است تا این کشور توان پرداخت وام‌ها و کمک‌های دریافتی را نداشته باشد، لذا جمع کل بدهی‌های خارجی این کشور به کشورها و سازمان‌ها و مؤسسات پولی بین‌المللی تا 1 ژوئن 2009 2 میلیارد دلار یا 26% از مجموع تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. / معادل 9 طبق پیش‌بینی معاون وزیر امور دارایی [[گرجستان]] این رقم ممکن است تا پایان سال 2009 به 34% از مجموع تولید ناخالص داخلی برسد. به عقیده ایشان بدهی خارجی رجستان در تولید ناخالص داخلی به زودی به «مرز خطرناک» می‌رسد که ممکن است %60 تولید ناخالص داخلی را در بر گیرد.


بدهی این کشور به کشورهای دیگر نیز از این قرار است:


'''بودجه'''
کشور میزان بدهی (میلیون دلار)


در پي بحران جهاني اقتصاد و مشكلات داخلي گرجستان در بودجه سال 2009 اين كشور ماليات ها را تا 500 ميليون لاري كاهش داده است. از جمله ماليات بر درآمد 25 ميليون لاري، ماليات بر سود 83 ميليون لاري، ماليات بر ارزش افزوده 314 ميليون لاري، ماليات بر سهام 58 ميليون لاري، ماليات بر عوارض گمرگي 8 ميليون لاري و ساير ماليات ها تا 2 ميليون لاري كاهش مي يابند.
[[روسیه]] 144


براي برقراري توازن ميان اين كاهش و به منظور بالا بردن توان مالي ادارات دريافت اعتبار 110 ميليون لاري، درآمدهاي جاري تا 9/16 ميليون لاري و افزايش خدمات دولتي تا 9/497 ميليون لاري در بودجه پيش بيني شده است.
اتریش 96


خدمات خارجي دولت شامل 9/237 ميليون لاري است كه 4/141 ميليون لاري به بانك توسعه آسيايي و 7/96 ميليون لاري جهت اعتبارات سرمايه گذاري اختصاص يافته است. دولت همچنين در بخش خدمات داخلي مبلغ 260 ميليون لاري جهت انتشار اوراق بهادار اختصاص داده است.
ترکیه 43


در اين بودجه همچنين مبلغ 312 ميليون لاري به بودجه وزارتخانه هاي بهداشت و درمان، كشاورزي، امور پناهندگان و صندوق پروژه هاي منطقه اي اضافه شده است.
ترکمنستان 43


 
[[آمریکا]] 41
'''درآمد'''
 
،3,149/ 4,235 ميليون لاري است: ماليات بر درآمد 4 /5، درآمد كل سال 2006 ،564/ 521، درآمد سرمايه 5 / درآمدهاي جاري حاصل از مواردي غير از ماليات 7 4,464 ميليون / 194، كل هزين هها و وا مهاي خالص 1 / كمك هاي مالي اهدايي خارجي 3 لاري اعلام شده است.
 
 
'''بدهي هاي خارجي'''
 
مشكلات و بحران هاي عديده اقتصادي گرجستان موجب شده است تا اين كشور توان پرداخت وام ها و كمك هاي دريافتي را نداشته باشد، لذا جمع كل بدهي هاي خارجي اين كشور به كشورها و سازمان ها و مؤسسات پولي بي نالمللي تا 1 ژوئن 2009 2 ميليارد دلار يا 26 % از مجموع توليد ناخالص داخلي اين كشور بوده است. / معادل 9 طبق پيش بيني معاون وزير امور دارايي گرجستان اين رقم ممكن است تا پايان سال 2009 به 34 % از مجموع توليد ناخالص داخلي برسد. به عقيده ايشان بدهي خارجي رجستان در توليد ناخالص داخلي به زودي به "مرز خطرناك" مي رسد كه ممكن است %60 توليد ناخالص داخلي را در بر گيرد.
 
بدهي اين كشور به كشورهاي ديگر نيز از اين قرار است:
 
كشور ميزان بدهي (ميليون دلار)
 
روسيه 144
 
اتريش 96
 
تركيه 43
 
تركمنستان 43
 
آمريكا 41


[[قزاقستان]] 27
[[قزاقستان]] 27
خط ۶۴: خط ۵۱:
ارمنستان 18
ارمنستان 18


آذربايجان 15
آذربایجان 15


كويت 4
کویت 4


12 ميليون دلار بابت خريد گاز از ايران در سا لهاي / همچنين گرجستان مبلغ 8  1995 و 1996 به اين كشور بدهكار است كه در آذر ماه سال 1381 با سفر وزير دارايي گرجستان به تهران قرارداد استمهال بين دو كشور به مدت 20 سال به امضاء رسيد و طرف گرجي در حال اجراي تعهدات خود در اين خصوص مي باشد. بنا بر آمار وزارت 11/ دارايي گرجستان تا نوامبر 2006 بدهي گرجستان به جمهوري اسلامي ايران مبلغ 4 ميليون دلار بوده است.
12 میلیون دلار بابت خرید گاز از ایران در '''سال‌های''' / همچنین [[گرجستان]] مبلغ 8  1995 و 1996 به این کشور بدهکار است که در آذر ماه سال 1381 با سفر وزیر دارایی [[گرجستان]] به تهران قرارداد استمهال بین دو کشور به مدت 20 سال به امضاء رسید و طرف گرجی در حال اجرای تعهدات خود در این خصوص می‌باشد. بنا بر آمار وزارت 11/ دارایی [[گرجستان]] تا نوامبر 2006 بدهی [[گرجستان]] به جمهوری اسلامی ایران مبلغ 4 میلیون دلار بوده است.


 
=== نرخ تورم ===
'''نرخ تورم'''
،%13/8، این میزان تا سال 1999 به روند منفی خود ادامه داد (سال 1996 10%) تا این که در سال /9 10% و در سال 1999 /7، %7/5، در سال 1998 1997 4% رسید. پس از / 2000 به جهت گذر از بحران مالی این رقم مجدداً کاهش یافته و به 6 5 درصد گزارش گشت. / 3 و 6 / آن در سال‌های 2001 و 2002 نرخ تورم به ترتیب 4 همکاری این کشور با صندوق بین‌المللی پول، کنترل عرضه پول ملی از طریق بانک ملی 6% رسید و دولت / و اجرای سیاست‌های صندوق، کنترل تورم شده و در سال 2005 به متعهد شد تورم را به صورت عددی یک رقمی حفظ نماید. این میزان در سال 2006 5 درصد اعلام شد. به گفته رییس بانک مرکزی [[گرجستان]] تورم /5، %8 و در سال 2008 در این کشور در سال 2009 به 3 تا 4 درصد خواهد رسید<ref>بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ [[گرجستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص67-71.</ref>.
 
===جدول شاخص‌های اقتصادی [[گرجستان]] (رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در [[تفلیس]])===
،%13/8، اين ميزان تا سال 1999 به روند منفي خود ادامه داد (سال 1996 10 %) تا اين كه در سال /9 10 % و در سال 1999 /7، %7/5، در سال 1998 1997 4% رسيد. پس از / 2000 به جهت گذر از بحران مالي اين رقم مجدداً كاهش يافته و به 6 5 درصد گزارش گشت. / 3 و 6 / آن در سال هاي 2001 و 2002 نرخ تورم به ترتيب 4 همكاري اين كشور با صندوق بين المللي پول، كنترل عرضه پول ملي از طريق بانك ملي
 
6% رسيد و دولت / و اجراي سياست هاي صندوق، كنترل تورم شده و در سال 2005 به 7 ، متعهد شد تورم را به صورت عددي يك رقمي حفظ نمايد. اين ميزان در سال 2006 5 درصد اعلام شد. به گفته رييس بانك مركزي گرجستان تورم /5، %8 و در سال 2008 در اين كشور در سال 2009 به 3 تا 4 درصد خواهد رسيد.
 
 
 
جدول شاخص های اقتصادی گرجستان (رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در [[تفلیس]])
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''تولید ناخالص  داخلی'''
|'''تولید ناخالص  داخلی'''
خط ۸۸: خط ۶۸:


'''2010''' مثبت3/ 6%
'''2010''' مثبت3/ 6%
| colspan="6" rowspan="3" |'''مزایای بازار  گرجستان''' : حق تملک برای خارجیها، شفاف بودن  قوانین، امکان و آزادی انتقال ارز، امکان ایجاد مناطق آزاد تجاری با مالکیت 100%  برای خارجی ها، استفاده از معافیت های مالیاتی و  مزایای صادراتی آن، مبارزه با فساد اداری، سهولت و سرعت ثبت اسناد و موسسات  تجاری، صدور سریع پروانه و مجوز، اصلاحات حقوق گمرکی و پلیس مرزی، اصلاح قوانین  تجارت، کار و مالیات؛ معافیت از عوارض گمرکی، برابری حقوقی سرمایه گذاران خارجی  با داخلی، اجازه برگشت سود و سرمایه به خارج، آزادی کار و نیروی متخصص ارزان و  هزینه پایین تولید؛ زمینه مساعد برای توریسم و اکو توریسم، اعطای مشوق ها یا  معافیت های مالیاتی در مناطق آزاد،
| colspan="6" rowspan="3" |'''مزایای بازار  [[گرجستان]]''': حق تملک برای خارجی‌ها، شفاف بودن  قوانین، امکان و آزادی انتقال ارز، امکان ایجاد مناطق آزاد تجاری با مالکیت 100%  برای خارجی‌ها، استفاده از معافیت‌های مالیاتی و  مزایای صادراتی آن، مبارزه با فساد اداری، سهولت و سرعت ثبت اسناد و موسسات  تجاری، صدور سریع پروانه و مجوز، اصلاحات حقوق گمرکی و پلیس مرزی، اصلاح قوانین  تجارت، کار و مالیات؛ معافیت از عوارض گمرکی، برابری حقوقی سرمایه‌گذاران خارجی  با داخلی، اجازه برگشت سود و سرمایه به خارج، آزادی کار و نیروی متخصص ارزان و  هزینه پایین تولید؛ زمینه مساعد برای توریسم و اکو توریسم، اعطای مشوق ها یا  معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد،
|
|-
|-
|'''ضریب جینی''' : 40.8
|'''ضریب جینی''': 40.8
|'''متوسط حقوق''': ماهانه 307 دلار
|'''متوسط حقوق''': ماهانه 307 دلار
|
|-
|-
|'''حجم صادرات :'''
|'''حجم صادرات:'''
2.2  میلیارد دلار
2.2  میلیارد دلار
|'''حجم واردات :'''
|'''حجم واردات:'''
7.1 میلیارد  دلار
7.1 میلیارد  دلار
|'''موازنه منفی  تجاری''':
|'''موازنه منفی  تجاری''':
4.9 منفی  میلیارد دلار
4.9 منفی  میلیارد دلار
|
|-
|-
|'''سهم بخشهای مختلف در اقتصاد:'''
|'''سهم بخش‌های مختلف در اقتصاد:'''
کشاورزی : 8.3%
کشاورزی: 8.3%


صنعت : 13.2%
صنعت: 13.2%


خدمات: 78.5%
خدمات: 78.5%
|'''نیروی شاغل در  بخشهای مختلف:'''1 میلیون و 602 هزار نفر
|'''نیروی شاغل در  بخش‌های مختلف:'''1 میلیون و 602 هزار نفر
کشاورزی : 6.55 %
کشاورزی: 6.55%


صنعت    : 8. 9 %
صنعت    : 8. 9%


خدمات   : 35.5%
خدمات  : 35.5%
| rowspan="2" |تولید برق  : 10.1میلیاردKWH
| rowspan="2" |تولید برق  : 10.1میلیاردKWH
مصرف برق :
مصرف برق:


9.6 میلیارد KWH
9.6 میلیارد KWH


صادرات برق :
صادرات برق:


930 میلیون KWH
930 میلیون KWH


واردات برق :  471 میلیون
واردات برق:  471 میلیون
|'''بودجه سالانه''' :
|'''بودجه سالانه''':
در آمدها : 3.762میلیارد  دلار
در آمدها: 3.762میلیارد  دلار


هزینه ها : 3.455  میلیارد دلار
هزینه ها: 3.455  میلیارد دلار
| colspan="5" |'''میزان مصرف گاز :''' 1.7میلیارد متر مکعب  در سال
| colspan="5" |'''میزان مصرف گاز:''' 1.7میلیارد متر مکعب  در سال
منابع تامین  گاز: جمهوری آذربایجان و [[روسیه]]
منابع تامین  گاز: جمهوری آذربایجان و [[روسیه]]


تولید گاز : 8.148  میلیون متر مکعب در سال
تولید گاز: 8.148  میلیون متر مکعب در سال


'''ذخائر تائید شده  گاز'''(2009) : 8.945 میلیارد متر مکعب
ذخائر تائید شده  گاز(2009): 8.945 میلیارد متر مکعب
|
|-
|-
|'''بدهی خارجی''':4.332 میلیارد $
|'''بدهی خارجی''':4.332 میلیارد $
= به ایران:10.617  میلیون$
= به ایران:10.617  میلیون$
|'''حجم سرمایه  گذاری خارجی''':
|'''حجم سرمایه‌گذاری خارجی''':
980.6 میلیون  دلا'''ر'''
980.6 میلیون  دلا'''ر'''
| colspan="6" |'''اهم مشکلات''' : مناطق جدائی طلب و حمایت روسیه از استقلال این مناطق، درصد بالای بیکاری، فقدان منابع انرژی، فقدان صنایع و  تولیدات عمده صنعتی، قدمت کارخانجات و ماشین آلات؛
| colspan="6" |'''اهم مشکلات''': مناطق جدائی طلب و حمایت [[روسیه]] از استقلال این مناطق، درصد بالای بیکاری، فقدان منابع انرژی، فقدان صنایع و  تولیدات عمده صنعتی، قدمت کارخانجات و ماشین آلات؛
|
|-
|-
| rowspan="2" |'''ذخائر ارزی''' : 2.819 میلیارد دلار و 2.862 میلیارد دلار (2010) 1.08 میلیارد$ (2009)، 1.48  میلیارد $2008
| rowspan="2" |'''ذخائر ارزی''': 2.819 میلیارد دلار و 2.862 میلیارد دلار (2010) 1.08 میلیارد$ (2009)، 1.48  میلیارد $2008
| colspan="2" rowspan="4" |'''شرکای عمده  تجاری''': ده  شریک بزرگ تجاری گرجستان با مجموع 67% کل حجم تجارت خارجی : ترکیه (1.5میلیارد دلار) 16.5%، جمهوری آذربایجان( 1.037 میلیارد دلار ) 10.6%،  [[اوکراین]](847میلیون دلار ) 9.9%، [[چین]] ( 554 میلیون دلار ) 5.4%، آلمان (530میلیون  دلار) 5.4%، ، روسیه(426میلیون دلار) 5.3% [[آمریکا]] ( 389 میلیون دلار ) 4.7%، بلغارستان  (394 میلیون دلار) 3.1%، ارمنستان ( 282 میلیون دلار ) 2.9% و [[امارات متحده عربی]] ( 266 میلیون دلار ) 2.8%.
| colspan="2" rowspan="4" |'''شرکای عمده  تجاری''': ده  شریک بزرگ تجاری [[گرجستان]] با مجموع 67% کل حجم تجارت خارجی: ترکیه (1.5میلیارد دلار) 16.5%، جمهوری آذربایجان (1.037 میلیارد دلار)10.6%،  [[اوکراین]](847میلیون دلار)9.9%، [[چین]] (554 میلیون دلار)5.4%، آلمان (530میلیون  دلار) 5.4%، [[روسیه]] (426میلیون دلار) 5.3% [[آمریکا]] (389 میلیون دلار)4.7%، بلغارستان  (394 میلیون دلار) 3.1%، ارمنستان (282 میلیون دلار)2.9% و امارات متحده عربی  (266 میلیون دلار)2.8%.
| colspan="5" |'''تولیدات عمده  کشاورزی''': مرکبات، انگور، فندق، گردو، چای،سبزیجات، دام و طیور.
| colspan="5" |'''تولیدات عمده  کشاورزی''': مرکبات، انگور، فندق، گردو، چای، سبزیجات، دام و طیور.
| rowspan="4" |'''درصد بیکاری:'''
| rowspan="4" |'''درصد بیکاری:'''
16.3% ولی آمار  غیر رسمی 25%
16.3% ولی آمار  غیر رسمی 25%
|
|-
|-
| rowspan="3" |'''صادرات عمده:'''
| rowspan="3" |'''صادرات عمده:'''
خودروی سواری ( صادرات مجدد )، فرو منگنز، کود شیمیایی، فندق و گردو، آهن قراضه، طلا، مس و  فلزات مانند آن، الکل معمولی، تیرآهن، مشروبات، آب معدنی و چوب ،
خودروی سواری (صادرات مجدد)، فرو منگنز، کود شیمیایی، فندق و گردو، آهن قراضه، طلا، مس و  فلزات مانند آن، الکل معمولی، تیرآهن، مشروبات، آب معدنی و چوب،
| colspan="4" rowspan="2" |'''شاخص امید به  زندگی:''' 76.93سال
| colspan="4" rowspan="2" |'''شاخص امید به  زندگی:''' 76.93سال
آقایان : 61، 76  سال خانمها : 64 ،0 8
آقایان: 61، 76  سال خانم‌ها: 64،0 8
|
|-
|-
| rowspan="2" |'''عضویت در سازمانهای بین المللی تجاری''': WTO، WB، فائو،IBRD IMF،دریای سیاه،UNCTAD گوام کمیسیوناقتصادی un برای اروپا، سازمان جهانی گمرک، کانون بین  المللی توسعه،مالکیت معنوی، سازمان جهانی توریسم،
| rowspan="2" |'''عضویت در سازمان‌های بین‌المللی تجاری''': WTO، WB، فائو،IBRD IMF، دریای سیاه،UNCTAD گوام کمیسیون اقتصادی un برای اروپا، سازمان جهانی گمرک، کانون بین  المللی توسعه، مالکیت معنوی، سازمان جهانی توریسم،
|
|-
|-
| colspan="4" |'''واردات عمده از  ایران:''' قیر،مصالح ساختمانی،مواد  پلاستیکی،موادغذایی،خشکبار،میوه، سبزیجات،
| colspan="4" |'''واردات عمده از  ایران:''' قیر،مصالح ساختمانی،مواد  پلاستیکی،موادغذایی، خشکبار،میوه، سبزیجات،
مواد شوینده،  ظروف آشپزخانه، روغن ماشین، شیشه،چینی، لوازم منزل،پتروشیمی، چسب،
مواد شوینده،  ظروف آشپزخانه، روغن ماشین، شیشه،چینی، لوازم منزل،پتروشیمی، چسب،
|
|-
|-
| rowspan="2" |'''حجم مبادلات ایران و گرجستان:'''
| rowspan="2" |'''حجم مبادلات ایران و [[گرجستان]]:'''
'''آمار ایران: 72 میلیون دلار( 37+)'''
'''آمار ایران: 72 میلیون دلار(37+)'''


'''آمارگرجستان:81 میلیوندلار(48 +)'''
'''آمارگرجستان:81 میلیوندلار(48 +)'''
| colspan="2" rowspan="3" |'''واردات عمده''': نفت و گاز، خودرو سواری و قطعات خودرو، گازهای نفتی و گازهای کربن دار، محصولات داروئی و درمانی، گندم، دستگاه تلفن همراه و بی سیم، سازه های فلزی، شکر، سیگار،  رایانه و قطعات رایانه ای.
| colspan="2" rowspan="3" |'''واردات عمده''': نفت و گاز، خودرو سواری و قطعات خودرو، گازهای نفتی و گازهای کربن دار، محصولات داروئی و درمانی، گندم، دستگاه تلفن همراه و بی سیم، سازه‌های فلزی، شکر، سیگار،  رایانه و قطعات رایانه ای.
| colspan="4" |'''تولیدات عمده  صنعتی''' : فولاد، صنایع دستی،لکوموتیو سازی،
| colspan="4" |'''تولیدات عمده  صنعتی''': فولاد، صنایع دستی، لکوموتیو سازی،
| colspan="2" rowspan="3" |'''زمینه های سرمایه گذاری خارجی:''' انرژِی و نیروگاه ( آبی، بادی و خورشیدی )، کشاورزی، جهانگردی و دامداری
| colspan="2" rowspan="3" |'''زمینه‌های سرمایه گذاری خارجی:''' انرژِی و نیروگاه (آبی، بادی و خورشیدی)، کشاورزی، جهانگردی و دامداری
|
|-
|-
| colspan="4" rowspan="2" |'''خطوط انرژی  موجود''' '''نفت:'''1- باکو- باتومی  با راه آهن2- باکو - سوپسا 3-  باکو تفلیس، جیحان   '''گاز''':  باکو - تفلیس – ارزروم
| colspan="4" rowspan="2" |'''خطوط انرژی  موجود''' '''نفت:'''1- باکو- باتومی  با راه‌آهن2- باکو - سوپسا 3-  باکو [[تفلیس]]، جیحان   '''گاز''':  باکو - [[تفلیس]] – ارزروم
|
|-
|-
| rowspan="2" |'''مهمترین کشورهای  سرمایه گذار''': هلند، دانمارک، قبرس، ترکیه، روسیه، ج آذربایجان
| rowspan="2" |'''مهم‌ترین کشورهای  سرمایه‌گذار''': هلند، دانمارک، قبرس، ترکیه، [[روسیه]]، ج آذربایجان
|
|-
|-
| colspan="2" |'''تولید نفت :''' 51440 تن در سال 2010 بوده که به علت عدم وجود پالایشگاه  در گرجستان، این میزان نفت صادر شده  است.
| colspan="2" |'''تولید نفت:''' 51440 تن در سال 2010 بوده که به علت عدم وجود پالایشگاه  در [[گرجستان]]، این میزان نفت صادر شده  است.
| colspan="2" |'''جمعیت زیر خط  فقر:''' 31%
| colspan="2" |'''جمعیت زیر خط  فقر:''' 31%
|'''خط فقر: ؟'''
|'''خط فقر: ؟'''
| colspan="3" |'''تورم''': در سال 2011 معادل 2%
| colspan="3" |'''تورم''': در سال 2011 معادل 2%
|
|-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|}
|}
==نیز نگاه کنید به==
[[گرجستان]]؛ [[وضعیت اقتصادی و معیشتی در گرجستان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی گرجستان]]
==کتابشناسی==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۰

واحد پول و اجزاء و برابری آن

واحد پول گرجستان (لار) - برگرفته از سایت georgiantravelguide - قابل بازیابی از: https://georgiantravelguide.com/en/articles/currency-in-georgia

در سال‌های پس از استقلال با وجود جریانات و درگیری‌های متعدد، امکان به جریان انداختن پول ملی کمتر وجود داشت. روبل روسی و دلار آمریکایی در بازارهای 1991 و - داخلی و مبادلات بازرگانی خارجی مورد معامله قرار می‌گرفت. در سال‌های 94 حتی تا اوایل 1995 نیز «کوپن» در جریان بود که نتوانست موفقیت کسب کند. در سپتامبر سال 1995 پول ملی گرجستان به نام «لاری» به جریان افتاده و روبل و کوپن، پوند از گردش خارج شد. ارزش برابری لاری در زمان انتشار در مقابل دلار امریکا .........................................  اعلام کرده است.

GDP میزان تولید ناخالص داخلی

صندوق بین‌المللی پول تولید ناخالص داخلی گرجستان در سال 2009 را 1 درصد و بر اساس پیش‌بینی صندوق مذکور این مجموع در سال 2010 به 3 درصد خواهد رسید. در حالی که رییس بانک مرکزی گرجستان تولید ناخالص داخلی را در 2% اعلام کرده است. رییس بانک مرکزی گرجستان معتقد است که این، سال 2009 رقم در نیمه دوم سال 2009 به 2 درصد برسد.

درآمد سرانه

درآمد سرانه نیز به تبع رشد اقتصادی در سال‌های پس از استقلال با آهنگ منظم و کم رشد داشته است اما در سال‌های اخیر و به ویژه پس از انقلاب رز و اصلاحات داخلی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام شده در این کشور، از رشد مطلوبی برخوردار بوده است و در حالی که در سال 2002 درآمد سرانه بالغ بر 720 دلار بوده و این رقم با رشد قابل توجه در سال 2006 به 1760 دلار رسیده است.

بودجه مالی و کسری بودجه

در اواخر سال‌های حکومت اتحاد جماهیر شوروی بودجه گرجستان از مقدار کمی مازاد برخوردار بود. حکم اعتبارات ویژه بودجه‌ای گرجستان از مسکو، بر اساس تخمین صندوق بین‌المللی پول معادل 9/1 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1989 و 1/5 درصد در سال 1991 بود. از دست دادن یک چنین امتیازی یکی از دلایل اصلی زوال قاطع توازن مالی گرجستان از سال 1991 به بعد بود ه است. بین سالهای 1991 تا 1993 کسری بودجه از 11/3 درصد تولید ناخالص داخلی به 8/33 درصد افزایش داشته است. وقوع حوادث پیش‌بینی نشده (مثل زمین لرزه سال 1991) و بی ثباتی سیاسی طی سال‌های 1992 و 1993 و افزایش دستمزدها موجب افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمدها شده بود.

با تعدیل قیمت‌ها در سطح گسترده کاهش قیمت نان و حمل و نقل تنها از طریق افزایش زیاد یارانه امکان پذیر شده بود. با این حال دولت به منظور جبران یارانه‌های اختصاص یافته به نان و حمل و نقل اقدام به وضع مالیات بر صادرات مرکبات از ماه ژوئن سال 1991 کرد.

با اصلاح نظام مالیاتی که قانون آن در ماه مارس سال 1993 در مجلس به تصویب رسیده و بر اساس آن مالیات مضاعف و مالیات بر تولیدات داخلی جایگزین مالیات بر فروش شد، وضعیت مالی این کشور بدتر شد. تغییرات اساسی در سیستم مالیاتی گرجستان در ژانویه سال 1994 حاصل شد. نظام مالیاتی جدید مجدداً در دسامبر سال 1994 تحت فشار صندوق بین‌المللی پول اقدام به افزایش نرخ مالیات مضاعف و مالیات بر تولید تا سقف 20 درصد کرد.

در سال 2004 در گرجستان یک نرخ مالیات 12 درصدی بر درآمد اعلام گشت. به دنبال آن جمع‌آوری مالیات بطور چشم‌گیری افزایش یافت که به این وسیله بطور قابل ملاحظه‌ای از میزان کسری بودجه عظیم سال‌های گذشته دولت کاسته شد. دولت این کشور، کسری بودجه این سال را 7/6% تولید ناخالص داخلی کشور اعلام نمود.

بودجه

در پی بحران جهانی اقتصاد و مشکلات داخلی گرجستان در بودجه سال 2009 این کشور مالیات‌ها را تا 500 میلیون لاری کاهش داده است. از جمله مالیات بر درآمد 25 میلیون لاری، مالیات بر سود 83 میلیون لاری، مالیات بر ارزش افزوده 314 میلیون لاری، مالیات بر سهام 58 میلیون لاری، مالیات بر عوارض گمرگی 8 میلیون لاری و سایر مالیات‌ها تا 2 میلیون لاری کاهش می‌یابند.

برای برقراری توازن میان این کاهش و به منظور بالا بردن توان مالی ادارات دریافت اعتبار 110 میلیون لاری، درآمدهای جاری تا 9/16 میلیون لاری و افزایش خدمات دولتی تا 9/497 میلیون لاری در بودجه پیش‌بینی شده است.

خدمات خارجی دولت شامل 9/237 میلیون لاری است که 4/141 میلیون لاری به بانک توسعه آسیایی و 7/96 میلیون لاری جهت اعتبارات سرمایه‌گذاری اختصاص یافته است. دولت همچنین در بخش خدمات داخلی مبلغ 260 میلیون لاری جهت انتشار اوراق بهادار اختصاص داده است.

در این بودجه همچنین مبلغ 312 میلیون لاری به بودجه وزارتخانه‌های بهداشت و درمان، کشاورزی، امور پناهندگان و صندوق پروژه‌های منطقه‌ای اضافه شده است.

درآمد

،3,149/ 4,235 میلیون لاری است: مالیات بر درآمد 4 /5، درآمد کل سال 2006،564/ 521، درآمد سرمایه 5 / درآمدهای جاری حاصل از مواردی غیر از مالیات 7 4,464 میلیون / 194، کل هزینه‌ها و وام‌های خالص 1 / کمک‌های مالی اهدایی خارجی 3 لاری اعلام شده است.

بدهی‌های خارجی

مشکلات و بحران‌های عدیده اقتصادی گرجستان موجب شده است تا این کشور توان پرداخت وام‌ها و کمک‌های دریافتی را نداشته باشد، لذا جمع کل بدهی‌های خارجی این کشور به کشورها و سازمان‌ها و مؤسسات پولی بین‌المللی تا 1 ژوئن 2009 2 میلیارد دلار یا 26% از مجموع تولید ناخالص داخلی این کشور بوده است. / معادل 9 طبق پیش‌بینی معاون وزیر امور دارایی گرجستان این رقم ممکن است تا پایان سال 2009 به 34% از مجموع تولید ناخالص داخلی برسد. به عقیده ایشان بدهی خارجی رجستان در تولید ناخالص داخلی به زودی به «مرز خطرناک» می‌رسد که ممکن است %60 تولید ناخالص داخلی را در بر گیرد.

بدهی این کشور به کشورهای دیگر نیز از این قرار است:

کشور میزان بدهی (میلیون دلار)

روسیه 144

اتریش 96

ترکیه 43

ترکمنستان 43

آمریکا 41

قزاقستان 27

ارمنستان 18

آذربایجان 15

کویت 4

12 میلیون دلار بابت خرید گاز از ایران در سال‌های / همچنین گرجستان مبلغ 8  1995 و 1996 به این کشور بدهکار است که در آذر ماه سال 1381 با سفر وزیر دارایی گرجستان به تهران قرارداد استمهال بین دو کشور به مدت 20 سال به امضاء رسید و طرف گرجی در حال اجرای تعهدات خود در این خصوص می‌باشد. بنا بر آمار وزارت 11/ دارایی گرجستان تا نوامبر 2006 بدهی گرجستان به جمهوری اسلامی ایران مبلغ 4 میلیون دلار بوده است.

نرخ تورم

،%13/8، این میزان تا سال 1999 به روند منفی خود ادامه داد (سال 1996 10%) تا این که در سال /9 10% و در سال 1999 /7، %7/5، در سال 1998 1997 4% رسید. پس از / 2000 به جهت گذر از بحران مالی این رقم مجدداً کاهش یافته و به 6 5 درصد گزارش گشت. / 3 و 6 / آن در سال‌های 2001 و 2002 نرخ تورم به ترتیب 4 همکاری این کشور با صندوق بین‌المللی پول، کنترل عرضه پول ملی از طریق بانک ملی 6% رسید و دولت / و اجرای سیاست‌های صندوق، کنترل تورم شده و در سال 2005 به 7، متعهد شد تورم را به صورت عددی یک رقمی حفظ نماید. این میزان در سال 2006 5 درصد اعلام شد. به گفته رییس بانک مرکزی گرجستان تورم /5، %8 و در سال 2008 در این کشور در سال 2009 به 3 تا 4 درصد خواهد رسید[۱].

جدول شاخص‌های اقتصادی گرجستان (رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در تفلیس)

تولید ناخالص داخلی

14.37 میلیارد دلار

سرانه تولید ناخالص داخلی      3212.7 دلار رشد اقتصادی در سال

2011 مثبت 7%

2010 مثبت3/ 6%

مزایای بازار گرجستان: حق تملک برای خارجی‌ها، شفاف بودن قوانین، امکان و آزادی انتقال ارز، امکان ایجاد مناطق آزاد تجاری با مالکیت 100% برای خارجی‌ها، استفاده از معافیت‌های مالیاتی و مزایای صادراتی آن، مبارزه با فساد اداری، سهولت و سرعت ثبت اسناد و موسسات تجاری، صدور سریع پروانه و مجوز، اصلاحات حقوق گمرکی و پلیس مرزی، اصلاح قوانین تجارت، کار و مالیات؛ معافیت از عوارض گمرکی، برابری حقوقی سرمایه‌گذاران خارجی با داخلی، اجازه برگشت سود و سرمایه به خارج، آزادی کار و نیروی متخصص ارزان و هزینه پایین تولید؛ زمینه مساعد برای توریسم و اکو توریسم، اعطای مشوق ها یا معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد،
ضریب جینی: 40.8 متوسط حقوق: ماهانه 307 دلار
حجم صادرات:

2.2  میلیارد دلار

حجم واردات:

7.1 میلیارد دلار

موازنه منفی تجاری:

4.9 منفی  میلیارد دلار

سهم بخش‌های مختلف در اقتصاد:

کشاورزی: 8.3%

صنعت: 13.2%

خدمات: 78.5%

نیروی شاغل در بخش‌های مختلف:1 میلیون و 602 هزار نفر

کشاورزی: 6.55%

صنعت    : 8. 9%

خدمات  : 35.5%

تولید برق  : 10.1میلیاردKWH

مصرف برق:

9.6 میلیارد KWH

صادرات برق:

930 میلیون KWH

واردات برق: 471 میلیون

بودجه سالانه:

در آمدها: 3.762میلیارد دلار

هزینه ها: 3.455 میلیارد دلار

میزان مصرف گاز: 1.7میلیارد متر مکعب  در سال

منابع تامین گاز: جمهوری آذربایجان و روسیه

تولید گاز: 8.148 میلیون متر مکعب در سال

ذخائر تائید شده گاز(2009): 8.945 میلیارد متر مکعب

بدهی خارجی:4.332 میلیارد $

= به ایران:10.617 میلیون$

حجم سرمایه‌گذاری خارجی:

980.6 میلیون دلار

اهم مشکلات: مناطق جدائی طلب و حمایت روسیه از استقلال این مناطق، درصد بالای بیکاری، فقدان منابع انرژی، فقدان صنایع و تولیدات عمده صنعتی، قدمت کارخانجات و ماشین آلات؛
ذخائر ارزی: 2.819 میلیارد دلار و 2.862 میلیارد دلار (2010) 1.08 میلیارد$ (2009)، 1.48 میلیارد $2008 شرکای عمده تجاری: ده  شریک بزرگ تجاری گرجستان با مجموع 67% کل حجم تجارت خارجی: ترکیه (1.5میلیارد دلار) 16.5%، جمهوری آذربایجان (1.037 میلیارد دلار)10.6%، اوکراین(847میلیون دلار)9.9%، چین (554 میلیون دلار)5.4%، آلمان (530میلیون دلار) 5.4%، روسیه (426میلیون دلار) 5.3% آمریکا (389 میلیون دلار)4.7%، بلغارستان (394 میلیون دلار) 3.1%، ارمنستان (282 میلیون دلار)2.9% و امارات متحده عربی (266 میلیون دلار)2.8%. تولیدات عمده کشاورزی: مرکبات، انگور، فندق، گردو، چای، سبزیجات، دام و طیور. درصد بیکاری:

16.3% ولی آمار غیر رسمی 25%

صادرات عمده:

خودروی سواری (صادرات مجدد)، فرو منگنز، کود شیمیایی، فندق و گردو، آهن قراضه، طلا، مس و فلزات مانند آن، الکل معمولی، تیرآهن، مشروبات، آب معدنی و چوب،

شاخص امید به  زندگی: 76.93سال

آقایان: 61، 76 سال خانم‌ها: 64،0 8

عضویت در سازمان‌های بین‌المللی تجاری: WTO، WB، فائو،IBRD IMF، دریای سیاه،UNCTAD گوام کمیسیون اقتصادی un برای اروپا، سازمان جهانی گمرک، کانون بین المللی توسعه، مالکیت معنوی، سازمان جهانی توریسم،
واردات عمده از ایران: قیر،مصالح ساختمانی،مواد پلاستیکی،موادغذایی، خشکبار،میوه، سبزیجات،

مواد شوینده، ظروف آشپزخانه، روغن ماشین، شیشه،چینی، لوازم منزل،پتروشیمی، چسب،

حجم مبادلات ایران و گرجستان:

آمار ایران: 72 میلیون دلار(37+)

آمارگرجستان:81 میلیوندلار(48 +)

واردات عمده: نفت و گاز، خودرو سواری و قطعات خودرو، گازهای نفتی و گازهای کربن دار، محصولات داروئی و درمانی، گندم، دستگاه تلفن همراه و بی سیم، سازه‌های فلزی، شکر، سیگار، رایانه و قطعات رایانه ای. تولیدات عمده صنعتی: فولاد، صنایع دستی، لکوموتیو سازی، زمینه‌های سرمایه گذاری خارجی: انرژِی و نیروگاه (آبی، بادی و خورشیدی)، کشاورزی، جهانگردی و دامداری
خطوط انرژی موجود نفت:1- باکو- باتومی با راه‌آهن2- باکو - سوپسا 3-  باکو تفلیس، جیحان   گاز:  باکو - تفلیس – ارزروم
مهم‌ترین کشورهای سرمایه‌گذار: هلند، دانمارک، قبرس، ترکیه، روسیه، ج آذربایجان
تولید نفت: 51440 تن در سال 2010 بوده که به علت عدم وجود پالایشگاه  در گرجستان، این میزان نفت صادر شده است. جمعیت زیر خط فقر: 31% خط فقر: ؟ تورم: در سال 2011 معادل 2%

نیز نگاه کنید به

گرجستان؛ وضعیت اقتصادی و معیشتی در گرجستان؛ جامعه و نظام اجتماعی گرجستان

کتابشناسی

  1. بنیاد مطالعات قفقاز (۱۳۹۲). جامعه و فرهنگ گرجستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص67-71.